Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2019/2312 E. 2020/498 K. 04.06.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/2312
KARAR NO: 2020/498
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 02/07/2019
NUMARASI: 2018/348E. 2019/313K.
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
Taraflar arasında görülen itirazın iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle usulden reddine ilişkin verilen karara karşı davacı vekili tarafınan istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili davasında özetle; müvekkili şirket tarafından … numaralı Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalanan, … A.Ş.’ye ait 22,000 MT dökme granül üre cinsi emtianın Mısır’dan Türkiye’ye nakliyesi işini davalının üstlendiğini, emtianın 1 nolu konşimento tahtında, … Gemisine, tam ve sağlam olarak yüklenmiş olduğunu, İskenderun Yazıcı Limanı’na yanaşan geminin tahliyesi sürecinde bir kısım ürünün ıslanarak hasarlanmış olduğunu, 123.768,16 TL toplam zarar tespit edilerek o müvekkili şirket tarafından sigortalısına ödendiğini, müvekkilin halefîyet ve temlik esasına göre sigortalısının haklarını devralmış olması sebebiyle davalıya rücu hakkı doğduğunu, fixcure recap şart ve koşullarını içeren belgede sigortalı firma taraf olmamakla söz konusu belgede yer alan şartların müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, TTK’nın 1237/3. maddesi uyarınca konşimentoda atıfta bulunulmuş olan sözleşmenin bir suretinin de konşimento ekinde teslim edilmesi gerektiğini, FIO kaydının, emredici nitelikte bulunan TTK’nın 1061. madde hükmünü bertaraf edemeyeceğini, ekspertiz raporunda açıkça belirtilmiş olduğu üzere, iki ambarın alt kısmında ıslak ürün görülünce tahliye işlemi durdurulmuş ve geminin … Kulübü tarafından teminat mektubu verilmesi üzerine tahliyeye devam edilerek hasarlı ürünün sigortalı firmanın deposunda sağlam üründen ayrı bir yere dökülmüş olduğunu, buna ilişkin başlatılan icra takibine davalının kötü niyetli olarak itiraz etmiş olduğunu belirterek, itirazı iptali ile icra takibinin devamına, esas alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili savunmasında özetle; konu taşımaya ilişkin olarak düzenlenen fixcure recap şart ve koşullarında yer alan 14. maddede, taşıma ilişkisinden doğan uyuşmazlıkların İngiliz Hukuku’na göre çözümleneceği ve Londra Tahkim şartının yer aldığının açıkça görüldüğünü, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla, bir an için davacı tarafın iddia ettiği gibi 217 mt miktarında bir hasar mevcut olsa dahi taşıyanın konişmento uyarınca taşımak ve teslim etmekle yükümlü olduğu mal miktarını hasarsız olarak teslim ettiğini, dolayısıyla ortada herhangi bir zararın mevcut olmadığını, taşıma “FİO” kaydına göre yapıldığından boşaltma işleminden alıcının sorumlu olduğunu, iddia edilen ıslak yük miktarının 62 mt olduğunu, hasarın alıcının hasarlı ve hasarsız yükleri karıştırması ve yanlış elleçleme yapması neticesi yaklaşık iki kat artmış olduğunu belirterek, tahkim şartı dikkate alınarak davanın usulden reddine, aksi durumda halefıyetin şartları oluşmadığından davanın esastan rcddine, bu talebin de kabul görmemesi halinde, TBK’nın 52. maddesi uyarınca hükmedilecek tazminatın ortadan kalkmasına yada tazminattan indirim yapılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesinin kararında; “Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri belge ve dayanakları ile birlikte dosyaya sunulmuştur. Gemi kira sözleşmesi için kullanılacak Konişmentonun incelenmesinde, yükletenin …, alıcının … olduğu, taşıma koşulları için arka sayfaya atıf yapıldığı, konişmentonun .. gemisi kaptanı … tarafından imzalandığı, Fixcure recapın 14. sayfasındaki kloz ile uyuşmazlığın Londra’ da tahkim yoluyla çözümleneceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmıştır. Tahkim şartının davacının sigortalısı ile halefiyet koşulları gereğince davacı … şirketini bağlayacağı dolayısıyla taraflar arasındaki uyuşmazlığın tahkimde çözümlenmesi gerektiği kanaatine varıldığından davalı vekilinin tahkim itirazının kabulü ile HMK’nun 116/1-b maddesi yollamasıyla aynı yasanın 117/3 maddesi gereğince usulden reddine ” karar vermiştir. Bu karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; ilk derece mahkemesinin karara dayanak olarak gösterdiği fixcure recap şart ve koşullarını içeren belgede sigortalı firmanın taraf olmadığını, sigortalı firmaya, konşimento ekinde çarter sözleşmesinin de teslim edilmiş olduğuna dair bir delil bulunmadığından TTK’nın 1237/3. maddesinde yer alan şartın yerine getirilmediğini, bahsi geçen çarter sözleşmesinde yer alan yetki ve tahkim şartlarının sigortalı firmaya dolayısı ile de müvekkil şirkete karşı ileri sürülmesi mümkün olmadığından, ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılarak davanın kabulüne, istinaf giderlerinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, deniz taşımasından kaynaklı zarara yönelik rücu alacağı için yapılan ilamsız takibine vaki itirazın iptali davasıdır. Davalı cevap dilekçesinde tahkim itirazında bulunmuş olup mahkemece yukarıda yazılı gerekçe ile tahkim itirazının kabulü ile davanın usulden reddine karar verilmiştir. İstinaf incelemesi HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dosyanın incelenmesinde, … Ltd. Şti. tarafından … A.Ş.’ye kesilen navlun faturasının mevcut olduğu, taşımaya konu malın cinsinin dökme granür üre şeklinde tanımlandığı, mal teslim şeklinin CFR şeklinde yapılacağı, dava dışı …’nin gemi kiracısı olduğu, … ünvanlı şirketin gemi donatanı, yükleyicinin Kahire Mısır’daki … firması alıcınınsa … olduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, taşıyan ile gönderilen arasındaki hukuki ilişkide konşimento, taşıyan ile taşıtan arasındaki hukuki ilişkide ise navlun sözleşmesi hükümleri bağlayıcı olacaktır. Çarter sözleşmesi taşıyanın geminin tümünün ya da bir bölümünün veya belirli bir yerini taşıtana taahhüt ederek denizde eşya taşımayı yükümlendiği sözleşmedir. Başka bir deyişle eşya taşımak amacıyla geminin bir bölümü çarter sözleşmesi ile tahsis edilir. Çarter sözleşmesi yapıldığı taktirde taraflardan biri masrafları ödemek koşuluyla kendisine sözleşmenin ana noktalarını içeren çarter parti verilmesini isteyebilir. Sözleşmenin tarafları bazen bir araya gelerek ıslak imza atmak yerine bir tarafın bilgisayar ortamında hazırladığı ve imzasız ” recap of fixture ” denilen metnin elektronik ortamda diğer tarafa gönderilmesi ve yine elektronik ortamda diğer tarafın kabul beyanının iletmesiyle navlun sözleşmesini akdetmeyi tercih edebilirler. Recap Of Fixture şeklinde düzenlenen bu metindeki tahkim şartı geçerlidir. (Yargıtay 11.HD’si, 12.01.2017 tarih, 2015/12971 E, 2017/240 K. 26.11.2014 tarih, 2014/17444 E. 2014/18405 K, 18.04.2013 tarih, 2012/6961 E, 2013/7612 K sayılı ilamları). Somut uyuşmazlıkta davaya esas konşimentoda, ”navlun 16.04.18 tarihli gemi kiralama sözleşmesine göre ödenecektir ” kaydının yer aldığı görülmektedir. Söz konusu konşimento … Gemisi kaptanı tarafından imzalanıp kaşelenmiştir. Her ne kadar konşimentonun ön yüzünde ”taşıma koşulları için arka sayfaya bakınız” şeklinde ibare olsa da dosya içerisinde konşimento formunun arka yüzü bulunmamaktadır. Dosya içerisinde Çarter sözleşmesinin aslı veya onaylı sureti bulunmamakla birlikte dava konusu konşimentonun ön yüzünde ”navlun 16.04.18 tarihli gemi kiralama sözleşmesine göre ödenecek” şeklinde ibarenin bulunduğu, 16.04.2018 tarihli fixture recap şeklindeki bağlantı özetinin yer aldığı görülmektedir. Fixture recap adlı geçerli kanunlar ve tahkim başlıklı belgesinin 14.maddesinde ”iş bu sözleşme İngiliz Hukuk uyarınca yorumlanacaktır. Tahkim, BIMCO Standart Tahkim Madde 1998 Uyarınca uygulanacak adi tazminat talebi usulü de dahil olmak üzere Londra ve L.M.A.A’da olacaktır. 1994 York Antwerp kurallarına göre genel avarya” şeklinde ibarenin yazıldığı görülmektedir. 6102 sayılı TTK’nın 1237. maddesinde ”Taşıyan ile konişmento hamili arasındaki hukuki ilişkilerde konişmento esas alınır. Taşıyan ile taşıtan arasındaki hukuki ilişkiler navlun sözleşmesinin hükümlerine bağlı kalır. Konişmentoda, yolculuk çarteri sözleşmesine gönderme varsa, konişmento devredilirken çarter partinin bir suretinin de yeni hamile ibraz edilmesi gerekir. Bu takdirde çarter partide yer alan hükümler, nitelikleri elverdiği ölçüde konişmento hamiline karşı da ileri sürülebilir. Ancak, 1245 inci maddenin birinci fıkrasının ikinci cümlesi hükmü saklıdır.” düzenlemesi bulunmaktadır. Somut uyuşmazlıkta davalı taraf vekili her ne Fixture Recap sözleşmesindeki tahkim şartına dayanmış, davacı taraf ise kendisine sadece konişmentonun bir suretinin verildiğini, çarter partinin bir suretinin verilmediğini savunmuş ise de dava dışı sigortalı zaten navlun sözleşmesinin tarafı olmakla, somut olayda Fixture Recap’ ın bir suretinin dava dışı sigortalıya teslim edilmemesi sonuca etkili değildir. Bu durumda, fixture recap’ta yer alan tahkim şartının davacının sigortalısı ile halefiyet ilkesi gereğince davacı … şirketini bağlayacağı, bu sebeple taraflar arasındaki uyuşmazlığın tahkimde çözümlenmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesi kararı yerinde olmakla istinaf başvurusunun esastan reddi gerektiği kanaatindeyim. Ancak dosyanın incelenmesinde, … gemisi donatını … gemi donatanı vekili 14.11.2018 tarihli dilekçesiyle kendilerinin … gemisinin donatanı … adına vekalet sunduklarını, artık davaya izafeten … Acentalığının taraf olmadığını beyan etmiştir. Söz konusu dava itirazın iptali davası olmakla icra dosyasının incelenmesinde takibin, Taha gemisi donatını … firmasına izafeten acentesi … San. Şti tarafına yapılmış olduğu, bu firmanın icra dosyalarına itirazın da tarafına takip yapılan bahsi geçen şirket tarafından yapılmış olduğu, eldeki itirazın iptali davasının … gemisi donatını … firmasına izafeten acentesi … San. Şti tarafına açılmış olduğu görülmekle, vekilin az yukarıda bahsi geçen 14.11.2018 tarihli dilekçesine istinaden ilk derece mahkemesince tebligatın asile çıkartılması şeklinde ara karar oluşturulduğu ancak buna rağmen karar başlığında davalı acentenin gösterildiği görülmektedir. Karar başlığında yapılan bu şekildeki hatanın maddi hata niteliğinde olduğu, dolayısıyla ilk derece mahkemesinde düzeltilebileceği kabul edilmiştir. Bahsi geçen sebeplerle, davacının istinaf başvurusunun esastan reddi reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı vekili tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına, 3-Davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların davacı üzerlerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın Dairemiz Yazı İşleri Müdürlüğünce taraf vekillerine tebliğine, 5-Karar kesinleştikten sonra dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 04.06.2020 tarihinde oy birliğiyle ve temyiz yolu açık olmak üzere karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 361. maddesi uyarınca, iş bu gerekçeli kararın taraf vekillerine tebliğ tarihlerinden itibaren iki haftalık süre içinde temyiz yolu açıktır.