Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1943
KARAR NO : 2021/728
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/07/2019
NUMARASI: 2019/423 E. – 2019/543 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi nedeniyle çek iptali
Hasımsız açılan çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … Bankası A.Ş. Bayrampaşa Çarşı Şubesine ait keşidecisi davacı, keşide yerleri İstanbul olan, … ve … çek numaralı, 30.10.2019 ve 30.11.2019 keşide tarihli, 45.000,00 TL bedelli çekler ile keşidecisi davacı keşide yeri İstanbul olan … çek numaralı 30.04.2020 keşide tarihli, 20.000,00 TL meblağlı çek ve … A.Ş. Kırıkkale Şubesine ait keşidecisi …Sanayı Tic. Ltd. Şti. keşide yeri İstanbul olan … çek numaralı, 31.11.2019 keşide tarihli 12.500,00 TL meblağlı çeki yoğun çalışma temposu ve sair sebeplerle kaybettiğini, müvekkilinin … çek numaralı, 31.11.2019 keşide tarihli 12.500,00 TL meblağlı çek dışındaki çeklerin keşidecisi anılan çekin ise yetkili hamili olduğunu, TTK’nun ilgili hükümleri gereğince çeke ilişkin hükümler ile poliçeye ilişkin hükümlerin birlikte uygulanacağını, poliçenin ziyaına ilişkin olarak keşidecinin de dava açma hakkı bulunduğunu, dava konusu çeklerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi halinde müvekkilinin mağdur olacağını ileri sürerek, dava konusu tüm çekler hakkında ödeme yasağı kararı verilmesini ve çeklerin iptalini talep ve dava etmiştir.Davacı vekili 25.07.2019 tarihli dilekçesiyle … çek numaralı çekin numarasının hatalı yazıldığını ve çekin … numaralı olduğunu bildirmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Dava, TTK’nun 818/1-s bendi yollaması ile TTK’nun 757. maddesi hükümlerine dayalı olarak açılan zayi nedeniyle kıymetli evrakın (çekin) iptali istemine ilişkindir. Dava dilekçesi ve eklerinde davacı tarafça davaya konu edilen çeklerin hamili olunduğuna dair herhangi bir belge sunulmamıştır. Kaldı ki, davacı vekili dava dilekçesinin 1 nolu bendinde müvekkili davacının dava konusu çeklerin keşidecisi olduğunu açık bir ifade ile belirtmiş, ayrıca dilekçesinde TTK’nun ilgili hükümlerine göre çekin keşidecisinin dahi zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceğini ifade ederek keşideci olan müvekkilinin huzurdaki davayı açabileceğini ifade etmiştir.6102 sayılı TTK’nın 818. maddesi yollamasıyla çekler bakımından yine yasanın iptale ilişkin 759/2. maddesinin uygulanması gerekir. TTK M.759/2’ye göre iptal isteminde bulunan kişi, çek elinde iken zayi olduğunu inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak, çekin bir suretini ibraz etmek yahut da çekin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Davacı tarafından bu içerikte herhangi bir belge de dosyaya sunulmamıştır.Davacı vekilinin dava dilekçesindeki beyanlarından dava konusu çeklerin keşidecisinin davacı olduğu anlaşılmaktadır. TTK hükümlerine göre keşideci, kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde hasım göstererek borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra gerekli tedbirleri istemek hakkına sahip bulunduğundan, keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali davası açmada hukuki yararı bulunmamaktadır. Davacı vekilinin dava dilekçesindeki ‘müvekkili davacının dava konusu çeklerin keşidecisi olduğu’ yönündeki açıklamaları ile dosya kapsamına göre keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali davası ikame edemeyeceği, keşideci konumunda bulunan davacının dava konusu çeklerin keşidecisi olması nedeni ile mevcut davayı açamayacağı, bu nedenle aktif dava husumetinin dahi bulunmadığı…” gerekçesiyle, davanın aktif husumet yönünden reddine, karar verilmiştir.Bu karara karşı, davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde;İlk derece mahkemesine İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan şikayete ilişkin belgelerin sunulmasına rağmen 2019/108044 soruşturma sayılı dosyanın getirtilmeden karar verildiğini, müvekkilinin keşidecisi olduğu … Bankası A.Ş Bayrampaşa Çarşı şubesine ait … nolu ve … nolu 45.000,00 TL bedelli iki adet çek ile … nolu 20.000,00 TL bedelli çekleri iş yerindeki yoğun tempolu çalışma sırasında zayi olduğunu, müvekkilinin anılan çeklerin keşidecisi olduğunu, aynı şekilde müvekkilinin hamili olduğu ve keşidecisi … Ltd Şti olan … Aş. Kırıkkale şubesine ait 31.11.2019 keşide tarihli 12.500,00 tl bedelli çekin zayi olduğunu, çeklerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi halinde müvekkilinin mağdur olacağını, poliçenin iradesi dışında elinden çıkması halinde TTK’nın 757.maddesi gereğince ilgili kişinin iptal davası açma hakkı bulunduğunu, bu kapsamda keşidecinin de dava açma hakkı bulunduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak çekler hakkında ödeme yasağı kararı verilerek çeklerin iptaline karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 vd. hükümleri uyarınca, zayi nedeniyle çek iptali talebine ilişkindir.Talepte bulunulanın, iptali istenen çeklerin keşidecisi olduğu tartışmasızdır. İlk derece mahkemesince, davacının hamili olduğu çeke ilişkin dava ayrılarak ayrı bir esasa kaydedilmiş, eldeki davada sadece davacının keşideci olduğu çeklere ilişkin inceleme yapılmıştır.Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek yada borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK’nın 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Çekin keşidecisinin iptal davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı, çekin yetkisiz kişilerce ibraz edilmesi halinde menfi tespit davası açabileceği, keşidecinin dava açtığı sabit olduğundan ceza davasının incelenmesine gerek bulunmadığı anlaşılmakla davacının tüm istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmemiştir.Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararı usul ve yasaya uygun olup, davacı tarafça ileri sürülen istinaf nedenleri yerinde görülmediğinden, istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-HMK’nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına, bakiye 14,90 TL istinaf karar harcının davacıdan tahsiline,3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,4-Duruşma açılmadığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına,5-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine,6-Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.10.06.2021