Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/1268
KARAR NO : 2019/1707
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/03/2019
NUMARASI : 2018/1243E. 2019/288K.
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
Taraflar arasında görülen menfi tespit davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle mahkemenin yetkisizliğine dair verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında sözlü anlaşmalar yapıldığını, bu anlaşmalar neticesinde müvekkilinin, davalının fabrika ve deposundaki numuneler üzerinden seçtiği malları davalının belirlediği fiyatlar üzerinden satın aldığını ve karşılığında uzun vadeli bağlantıları karşılayacak tutardaki çeklerin davalıya teslim edildiğini, malların davalı tarafından peyderpey İran’a gönderildiğini, gönderilen ilk bir iki parti dışındaki malların müvekkilinin belirlediği kalitede olmadığını, daha düşük kalitede malların gönderildiğinin tespit edildiğini, bunun üzerine müvekkilinin mal alımını durdurduğunu, bedelsiz hale geldiği için de çek bedellerinin ödenmediğini, davalının bu çeklere karşılıksızdır işlemi yaptığını, bu konuda davalı hakkında ceza davası açıldığını, dava konusu çeklere karşılık davalı tarafından müvekkiline herhangi mal satılmadığını ve teslim alınmadığını belirterek … Acıbadem Şubesi’ne ait … seri nolu, 30/06/2017 tarihli, 251.980,00 TL bedelli, … seri nolu, 30/07/2017 tarihli, 251.980,00 TL bedelli, … seri nolu, 30/08/2017 tarihli, 251.980,00 TL bedelli, … seri nolu, 30/09/2017 tarihli, 234.400,00 TL bedelli olmak üzere toplam 4 adet toplam 990.340,00 TL bedelli çekler nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya bakmaya yetkili mahkemenin İnegöl Mahkemeleri olduğunu, davacı iddialarının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, gönderilen malların davacı tarafça sipariş edildiğini ve sipariş formlarında malların kalite ve miktarının yazılı olduğunu, bu formların taraflarca imza altına alındığını, sipariş edilen malların müvekkili tarafından irsaliyeli faturalar ile birlikte davacıya gönderildiğini ve malların teslim alındığını, faturaların ödenmediğini ve davacı tarafından USD cinsinden verilen çeklerin karşılıksız çıktığını, davacının talebiyle o günkü dolar kuru esas alınarak çeklerin Türk Lirası üzerinden keşide edilerek müvekilline verildiğini, dava konusu çeklerin davacının borcuna karşılık daha önce verdiği ancak ödeyemediği çeklere karşılık verilmiş çekler olduğunu, malların teslim alınmadığı iddiasının asılsız olduğunu, aksi durumda davacının malları teslim almadığını ve çeklerin avans çeki olarak verildiğini ispatlaması gerektiğini, müvekkili tarafından davacıya gönderilen irsaliyeli faturalara davacı tarafça itiraz edilmediğini, fatura içeriklerinin davacı tarafça kabul edildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararında; “…dava konusu çeklerde keşide yeri de İnegöl olarak gösterilmiş olup, gerek davalının ikametgahı gerekse çeklerin keşide yeri itibariyle yetkili mahkemenin İnegöl Mahkemeleri olduğu, davacının doğru yetkili mahkemede dava açmadığı anlaşılmakla davalının yetki itirazının kabulüne, mahkememizin yetkisizliği nedeniyle davanın reddine, dosyanın karar kesinleştiğinde süresinde talep halinde yetkili İnegöl Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi’ne gönderilmesine…” karar vermiştir. Bu karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; mübrez Ticaret Sicili Gazetesi’nden de anlaşılacağı ve istinaf konusu kararda da bahsedildiği üzere, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün … sicilinde kayıtlı bulunan davalı şirketin İstanbul Şubesinin, dava dilekçesinde gösterilen “Samandıra, … Mah. … Cad. … Sok. No:… Sancaktepe / İstanbul” adresinde olduğunu, dava dilekçesinin de bu adreste davalı şirkete tebliğ edildiğini, siparişlerin verildiği yerin de yine bu adres olduğunu, İhracat işlemlerinin İnegöl Gümrük Müdürlüğünden yapılmış olmasının nedeninin ise davalı şirketin fabrikasının İnegöl’de bulunması, imalatın orada yapılmış olması olduğunu, Bu nedenlerle, ilk derece mahkemesinin yetkisizlik kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, İİK’nın 72.maddesi uyarınca, icra takibine henüz konu edilmemiş çeklere karşı açılmış bir menfi tespit davasıdır. İlk derece mahkemesince yetkisizlik kararı verilmiş, bu karara karşı davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Davalı vekili, süresinde verdiği cevap dilekçesinde İngöl Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirterek yetki ilk itirazında bulunmuştur. İlk derece mahkemesince hükme esas alınan İİK’nın 72/9 hükmü, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası hakkında uygulanır. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasında yetkili mahkeme genel hükümlere göre tayin edilir. HMK’nın 14/1. maddesi uyarınca “Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.” Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.04.2008 gün ve 2008/10-329 E. – 2008/334 K. numaralı ilâmında; “…Davaya konu uyuşmazlık tüzel kişilere karşı açılacak davalarda genel yetkili mahkeme, tüzel kişilerin yerleşim yerinin, yani merkezinin bulunduğu yer mahkemesi olmakla birlikte, şube işlemleri nedeniyle açılacak dava, taraf olarak bağlı bulunulan merkez davalı gösterilerek, şubenin bulunduğu yerde de açılabilir. ‘Kurum adına işlem yapmaya yetkili bulunmak’ şubenin tanımından ortaya çıkan bir sonuç olup, şubenin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olmasında tek başına yeterli değildir. Şubenin bulunduğu yer yetkisi, o şubenin yapmış olduğu işlemlerden, davacıya ait işlemlerin yürütülmesinden doğan uyuşmazlıklarda geçerli bulunmaktadır.” denilmiştir. Ancak, davalı şirketin şubesinin adresi İstanbul olsa da somut uyuşmazlığın davalı şirketin şubesinin yapmış olduğu bir işlemden kaynaklandığı kesin olarak analaşılamamaktadır. Somut olayda taraflar arasında akdi ilişkinin varlığı konusunda herhangi bir uyuşmazlık yoktur. Davalı tarafların arasındaki uyuşmazlığa konu ticari ilişki çerçevesinde bir kısım fatura, irsaliye ve sipariş formunu dosyaya ibraz etmiş, davacı vekili de 20.03.2019 tarihli celse de sözkonusu belgelerin aynı ticari ilişki kapsamında düzenlendiği ve bedellerinin ödenmiş olduğu hususunda beyanda bulunmuştur. Davalı şirketin merkezi İnegöl olmakla davacı vekilinin kabulünde olan bahsi geçen belgeler üzerinde davalı şirketin imzalı kaşesi altında adresi olarak İnegöl adresi ve İnegöl Gümrük Müdürlüğü ibaresi bulunmaktadır. Akdi ilişkinin varlığı davalı tarafça inkar edilmediğine göre Türk Borçlar Kanunu’nun 89. maddesinin 1. fıkrasına göre, borcun ifa edileceği yer mahkemesi de yetkilidir. Dava konusu çekte ödeme yeri (muhatap banka şubesi) Acıbadem- İstanbul olduğuna göre, HMK’nın 10. maddesi hükmüne göre akdin ifa yeri olan İstanbul Anadolu Mahkemeleri de yetkilidir. Bu sebeple ilk derece mahkemesinin yetkisizlik kararı usule aykırı olduğundan, kararın kaldırılarak dava dosyasının yetkisizlik kararı veren İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.a.3 maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin yetkisizlik kararının KALDIRILMASINA, 2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin harcının ilk derece mahkemesi tarafından, talep halinde davalıya iadesine, 4-Davacı tarafından istinaf başvurusu için yapılan yargılama giderlerinin, esas hükümle birlikte, ilk derece mahkemesince yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine, 5-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 6-Dosyanın, derhal kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.a.3. maddesi uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 26.12.2019 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU : HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.