Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/650
KARAR NO : 2019/72
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI : 2014/1071Esas – 2017/1012 Karar
KARAR TARİHİ: 06/12/2017
DAVA : İstirdat
Taraflar arasındaki çek istirdadı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığından husumet nedeniyle davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin fabrikasının 14.05.2014 günü giren hırsızların iş yerindeki kasaları tahrip ederek, içindeki nakit para ile davacıya ciro edilmiş kullanım için bekleyen 62 adet çek ve kullanılmamış boş çek koçanlarının çalındığını, bunun üzerine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Savcılığının 2014/74838 soruşturma numarasıyla soruşturma açıldığını, 62 adet çeke ilişkin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/208 Esas sayılı dosyasından ödemeden men ve iptal için dava açıldığını, ..bank Giresun şubesinin … çek nolu 16.08.2014 keşide tarihli 5.000 TL bedelli, keşidecisi..Unlu Gıd. Ltd. Şti. olan davalı tarafından bankaya ibraz edilen çeke ilişkin ödemeden men kararı verildiğini, davalı … firmasının çekle ilgili soruşturma yapmadan, ciro yoluyla çeki almış olmasının basiretli bir tacirin davranışı olarak kabul edilemeyeceğini ve davalının iyi niyetli kabul edilemeyeceğini, müvekkilinin dava konusu olan çeki davalılardan …’dan aldığını, bu şahsın cirosundan sonra yapılan ciroların hırsızlık olayından sonra yapıldığını, çek bedelinin haksız hamile ödenmiş olduğunu belirterek, bu bedelin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan … Hizmetleri A. Ş. davaya karşı cevabında; dava konusu olan çekin Bakırköy… İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından takibe konulduğunu, takip konusu çekin faktoring sözleşmesi ile …. Ltd. Şti.’nden aldığını, çekin istirdadının ancak müvekkili şirketin kötü niyetli olması veya ağır kusuru bulunması halinde mümkün olduğunu, müvekkilinin iyi niyetli hamil olması sebebiyle davanın haksız olduğun savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılara usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemişlerdir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
İlk Derece Mahkemesi 06/12/2017 tarihli, 2014/1071 Esas – 2017/1012 Karar sayılı kararında, “…Takibe konu olan çek incelendiğinde, …bank Giresun şubesine ait 16.08.2014 keşide tarihli 5.000 TL bedelli keşidecisi … Tarım Hayv. Ltd Şti, lehtarı … Gıda Mamulleri, sonraki cirantaları, …Ltd Şti, … Ltd Şti, …eks. Ltd Şti, … Faktoring A.Ş olduğu anlaşılmıştır.Davacı davaya konu olan …bank Giresun şubesinin 16.08.2014 keşide tarihli 5.000 TL bedelli çekten dolayı borçlu olmadığının, tespiti ödenmiş olan çek bedelinin istirdatına ilişkin dava açmıştır.Dava konusu olan çek incelendiğinde, davacının cirosunun bulunmadığı, bu nedenle çekte cirosu bulunanların davacıya müracaat hakları olmadığından, davacının herhangi bir sıfatı olmaması nedeniyle aktif dava ehliyeti bulunmadığı…” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olup,
Bu karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;
Müvekkili davacının fabrikasına 14/05/2014 günü gece yarısı giren hırsızların işyerindeki kasaları tahrip ederek açtıklarını, nakit paralar ile ciro edilmiş kullanım için bekleyen 62 adet çeki ve kullanılmamış boş çek koçanlarını kasadan çaldıklarını, Çalınan bu çekler ve hırsızlıkla ilgili Orhanlı Polis Merkezinde 16/05/2014 günü tanzim edilen tutanakta davacının kasasından çalınan çekler tek tek bildirildiğini, bunun üzerine İstanbul Anadolu C. Başsavcılığı 2014/74838 soruşturma numarası ile şikayette bulunulduğunu ve soruşturmanın sürdüğünü, Tutanakta yazılı 62 adet çekin ödenmemesi için İstanbul Anadolu Asliye 6. Ticaret Mahkemesinin 2014/208 esas sayılı dosyasından ödemeden men ve zayi nedeniyle iptal davası ikame edildiğini, çalınan çekler için mahkemeden ödemede men kararı verilerek ilgili banka şubelerine bildirildiğini, Orhanlı Polis Merkezinde 15/05/2014 günü tanzim edilen tutanakta bildirilen çalınmış ve ödemeden men kararı verilmiş çeklerden birisinin iş bu davaya konu edildiğini, İlk derece mahkemesi kararında, davacının davaya konu olan Halkbank Giresun şubesinin 16.08.2014 keşide tarihli 5.000 TL bedelli çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti ödenmiş olan çek bedelinin istirdatına ilişkin dava açıldığı gerekçesine dayalı karar verildiğini, ilk derece mahkemesinin hatalı gerekçe ile karar verdiğini, somut olayda çekin daha müvekkili kasasında iken ve herhangi birine ciro edilmeden çalındığını, dosyaya sundukları çek bordrosunda çekin kimden alındığının görüldüğünü, kararın bu yönüyle hatalı olduğunu, Davalı …Ş.’nin iyi niyetli hamil olmadığını, ilgili banka tarafından çekin arkasına İstanbul Anadolu 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/ 208 E. sayılı dosyasından ödemeden men kararı yazılı bulunduğundan işlem yapılamamıştır diye yazıldığını, buna rağmen bu davalının çeki Anadolu 6. Asliye Ticaret mahkemesine ibraz etmeden ihtiyati haciz yoluna giderek çekin tahsili yoluna gittiğini, Yukarıda açıklanan nedenlerle Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1071 esas, 2017/1012 karar , 06/09/2016 günlü kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın istinaf incelemesi sonucu kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE
Davacı vekilince davada, müvekkili şirketin adresinden çalınan dava konusu çekin davalılardan …’ın cirosu ile alındığını, davalı factoring firması tarafından basiretli tacirden beklenen şekilde gerekli soruşturma yapılmadan çekin ciro ile alındığını, müvekkiline ciro eden …’ın cirosundan sonraki ciroların hırsızlık olayından sonra yapılan cirolar olduğunu ileri sürerek, çekin müvekkiline iadesine, çek bedelinin ödenmiş olması halinde tahsil eden ve ödeyen cirantalardan tahsiline karar verilmesi istemli dava açıldığı, mahkemece yukarıdaki gerekçe ile davanın reddine karar verildiği, kararın davacı vekilince istinaf edildiği anlaşılmaktadır. İstinaf incelemesi HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Açılan davada Mahkemece, davaya konu çekte cirolarda davacı şirketin isminin bulunmadığı, çekte adı geçmeyen davacının çekten dolayı sorumluluğunun olmayacağı gerekçesi ile davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.Yargıtay 11. HD 2016/13508 E 2018/6681 K 25.10.2018 tarihli emsal karar içeriği de gözetildiğinde;Dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi (6762 sayılı TTK m.704) uyarınca açılan çekin istirdadı istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” denilmiştir. Belirtilen kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu ve yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir.Buna göre, zayi olan çekin istirdadı istemine ilişkin işbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının, kendisinin yetkili hamil olduğunu, senedin rızası hilafına elinden çıktığını ve senedi elinde bulunduran (hamil) davalının kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Bu durumda, mahkemece, TTK’nın 792. maddesi uyarınca değerlendirme yapılması gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın husumetten reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu nedenle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile istinaf konu kararın kaldırılarak HMK’nın 353/1-a6 maddesince davanın esasına etkili delillerin TTK’nın 792. maddesi kapsamında değerlendirilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR :Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-HMK’nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, işin esasına dair istinaf sebepleri incelenmeksizin, İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararının KALDIRILMASINA,
2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
3-Davacı tarafından yatırılan istinaf harçlarının ilk derece mahkemesince, talep halinde iadesine,
4-Davacı tarafından istinaf kanun yolu aşamasında yapılan yargılama giderlerinin, esas hükümle İlk Derece Mahkemesi tarafından, yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,
5-Gerekçeli kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara tebliğine dair;
HMK’nın 353/1.a.6. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 17/01/2019 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU :HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.