Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1530
KARAR NO : 2019/1187
KARAR TARİHİ: 26/09/2019
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/06/2018
NUMARASI : 2016/557- 2018/583 E.K
DAVANIN KONUSU:Çek İstirdadı- Menfi Tespit
Taraflar arasındaki çek istirdadı- menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükme karşı, süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, müvekkili şirketin sigorta poliçesi tanzim ettiği müşterilerinden olan alacaklarına karşılık olarak aldığı ve hamili bulunduğu dava konusu çekin de içlerinde olduğu bir kısım çeklerin müvekkilinin rızası hilafına elinden çıktığını, olayla ilgili olarak müvekkili şirketin eski çalışanı … hakkında İstanbul Anadolu 31. Asliye Ceza Mahkemesinin 2015/589 E. sayılı dosyasından ceza davası açıldığını, suça iştirak edenler hakkında İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 2015/160164 soruşturma dosyasının derdest olduğunu, … Ltd. Şti. tarafından keşide edilen 15.12.2015 tarihli 20.000 TL bedelli çekin zayi ve iptaline ilişkin olarak İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/1165 Esas sayılı dosyası üzerinden çek iptal davası açıldığı, devam eden yargılamada çekin davalı tarafından bankaya ibraz edildiğinin öğrenildiğini, davalının çek aslını bankada bıraktığını, müvekkilinin davalıya borcunun olmadığını ileri sürerek, davalıya borçlu olmadığının tespitine, dava konusu çekin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, davaya konu edilen çeki, müvekkilinin alacağına karşılık olarak dava dışı …’den aldığını, çekin bankaya ibrazında çalıntı olduğunun öğrenilmesi üzerine çekin bankada kaldığını, çekin bedelinin ise sonradan çeki aldığı kişi … tahsil edildiğini, müvekkilinin çekte meşru hamil olup, iyi niyetli olduğunu, çekin bedeli tahsil edildiğinden davacının menfi tespit talebinin kabul edildiğini, ancak dava açılmasına sebebiyet verilmediğinden yargılama giderleri ve vekalet ücretinden müvekkilinin sorumlu olmadığını beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; dava konusu çeki bankaya ibraz edenin davalı olduğu, davalı tarafın davaya konu çeke bankaca el konulmuş olmasına rağmen çekin iptali davasının görüldüğü İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesine çekin iyi niyetli hamili olduğunu bildirmediği, çeke ilişkin ödemeyi davacıdan talep etmediği hususu dikkate alınarak davanın kabulüne, çekten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, dava konusu çekin davalıdan istirdatı ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.Bu karara karşı davalı vekili tarafından, süresi içerisinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin iyiniyetli üçüncü kişi olduğunu, davanın açılmasına sebebiyet vermediğinden yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmasının usule aykırı olduğunu, müvekkilinin çek bedelini çeki aldığı kişiden tahsil ettiğinden menfi tespit talebinin kabul edildiğini, kaldı ki davacının iddiasına göre çok sayıda çek yada kıymetli evrak kaybolmasına ve çalınmasına sebep olan davacının bizahati kendi çalışanı olduğunu, çek aslının da müvekkilinde olmadığını belirterek ilk derece mahkemesinin kararının düzeltilmesini istemiştir.
GEREKÇE Dava, rıza hilafına elden çıkan çekin TTK’nın 792.maddesi uyarınca istirdadı ve İİK’nın 72.maddesi uyarınca çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine istemine ilişkin olup, çekte ciranta olan davacı, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri sürerek işbu davayı açmıştır. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı davalı tarafından, yukarıdaki gerekçelerle istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Dava konusu 15.12.2015 tarihli, 20.000 TL bedelli, keşidecisi ….Ltd. Şti. olup, çekin arkasında sırasıyla …Ltd. Şti., …Ltd. Şti.’nin tam cirosuyla davacı … şirketinin çekin hamili olup, bu kez davacının beyaz cirosunun altında davalının cirosunun bulunduğu görülmüştür.6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü düzenlenmiştir. Bu madde uyarınca, işbu davada çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacı tarafından, çeki elinde bulunduran kişi aleyhine karşı ikame edilmesi gerekir.Dosya kapsamında bulunan muhatap bankanın 12.02.2016 tarihli yazısından, dava konusu çekin muhatap banka nezdinde olduğu belirtildiği gibi, bu husus tarafların da kabulündedir. O halde, dava tarihinde istirdat istemine konu çeki elinde bulundurmadığı sabit olan davalının işbu davada pasif husumet ehliyeti (davalı sıfatı) bulunmadığından, istirdat talebinin bu nedenle reddine karar verilmesi gerekirken, davanın esasına girilmesi doğru olmadığı gibi davanın açılmasına sebebiyet vermeyen davalının menfi tespit istemine ilişkin kabul beyanı gözetildiğinde, yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacağından, davalı vekilinin istinaf başvurusu haklı bulunmuş ve ilk derece mahkemesinin kararının düzeltilmesine karar verilmiştir (HMK md. 312). Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak davanın esası hakkında dairemizce yeniden hüküm verilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;Davalının istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca kabulüyle istinafa konu ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın esası hakkında Dairemizce yeniden hüküm kurulmasına, bu doğrultuda; 1-Davacının çek istirdadı isteminin pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine,2-Menfi tespit davasının kabulü ile davacı tarafın, … Bankası A.Ş.-Dudullu/İstanbul Şubesi müşterisi …San. Tic. Ltd Şti. tarafından keşideli, 8018693 çek nolu, 15/12/2015 tarihli 20.000,00TL bedelli çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine,3-492 sayılı HK’nun 22. maddesi uyarınca alınması gerekli 455,40 TL karar ilam harcından, peşin alınan 341,55 TL’nin mahsubu ile bakiye 113,85 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,4-Davanın açılmasına sebebiyet verilmediğinden ve davalının kabul beyanı da gözetilerek davalının aleyhine yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,6-HMK’nın 333. maddesi uyarınca, davacı tarafından yatırılan ve harcanmayan gider avansının, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,7-İstinaf yargılaması yönünden;a-Davalı tarafından yatırılan 98,10 TL istinaf başvuru harcının Hazineye gelir kaydına,b-Davalı tarafından yatırılan 341,55 TL istinaf nispi peşin harcının talep halinde davalıya iadesine,c-Davalı tarafından harcanan 98,10 TL istinaf başvuru harcı gideri ve 64,10 TL istinaf posta masrafı olmak üzere toplam 162,20 TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
8-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,9-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 26/09/2019 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.