Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1417
KARAR NO : 2019/1430
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI : 2015/523 Esas – 2018/113 Karar
TARİHİ : 15/03/2018
DAVA : Alacak
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın davalı …… Ltd. Şti. yönünden kısmen kabulüne, diğer davalı yönünden reddine ilişkin olarak verilen hükme karşı, davalı …… Ltd. Şti. vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dairemize gönderilmiş olan dava dosyası içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin taşıyan sıfatı ile 1 nolu davalı taşıtan … Ltd. Şti.’ne ait yükü, 2 nolu davalı taşıma işleri komisyoncusu … Ltd. Şti. ile yapılan taşıma sözleşmesi gereğince Mardaş limanından 05/10/2014 tarihinde yüklenerek Bingazi limanına taşındığını, konteynerin kapalı ve mühürlü olarak, 09/10/2014 tarihinde gemiden liman sahasına tahliye edildiğini, deniz taşıma işinde müvekkiline ait konteynerin kullanıldığını ve varış ihbarının düzenlendiğini, yükün teslim alınmadığını, yükün gönderilen tarafından teslim alınmaması nedeniyle konteynerlerin müvekkiline geri teslim edilmediğini, bu nedenle konteynerlerin deniz nakliyatı işinde kullanılamadığını, davalıların taşıtan ve taşıma işleri komisyoncusu sıfatı ile konteyner demurajından sorumlu olduklarını, TTK’nın 917. maddesi gereğince 2 nolu davalının demurajdan sorumlu olduğunu, TTK’nın 1203. maddesi gereğince de davalıların müşterek ve müteselsilen demuraj alacağından sorumlu olduklarını belirterek, müvekkiline ait konteynerin navlun sözleşmesinin tarafı olan davalıların kusuru nedeni ile tahliye edilmemesinden ve geri teslim edilmemesinden dolayı oluşan demuraj ücretine mahsuben 11.040 USD alacağın, dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı vekili savunmasında özetle; ihraç edilecek olan malların taşınması işleminin diğer davalı …Ticaret Ltd. Şti. üzerinden ayarlandığını ve navlunun peşin olarak ödendiğini, müvekkilinin üzerine düşen görevleri eksiksiz olarak yerine getirdiğini, malın yüklendiği 05/10/2014 tarihinden sonra uzunca bir zaman malın alınamadığının alıcı tarafından bildirilmesi üzerine, acente ile görüşmeler yapıldığını, Libya’daki iç savaş nedeniyle gerekirse konteynerin başka limana transfer edilmesi veya geri getirtilmesinin görüşüldüğünü, Libya yetkilileri ile de görüşmeler yapıldığını, buna ilişkin belgelerin dosyaya sunulduğunu, bu yazılarda emtianın ve dolayısıyla konteynerin Bingazi limanına varıp varmadığı konusunda emin olamadıklarının belirtildiğini, konteynerin limanda boşaltılıp boşaltılmadığı meselesinin kendi sorunları olmadığını, davacının haksız olarak demuraj talebinde bulunduğunu, davacının kendi üzerine üzerine düşen görevi gereği gibi yerine getirmediğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda verilen ve istinaf incelemesine konu edilen 15/03/2018 tarihli, 2015/523 Esas – 2018/113 Karar sayılı kararda; “…Davacı şirket tarafından davalı taşıtan …ye ait olan yükün 2 nolu davalı taşıma işleri komisyoncusu olan …Ticaret Ltd Şti ile yapılan taşıma anlaşması gereğince emtianın taşınması sonrası gönderilen tarafından konteynerin teslim alınmaması nedeni ile oluştuğu belirtilen konteyner demuraj alacağının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin talep edildiği, dosyadaki mevcut 05/10/2014 tarihli MEDMARDABEN / 002187 nolu konişmentoda , gönderenin … Ltd Şti. , alıcısının , …. Libya olduğu, taşıyanın , … olup, Mardaş limanından …. limanına taşımanın yapılacağı ve konteynerlerin boşaltılması sonrası sahibinin deposuna teslim edileceğinin ve konteynerlerin gönderilen tarafından 90 gün içinde kabul edilmemesi halinde ortaya çıkacak masraf ve giderlere ilişkin hususlara yer verildiği ,31/07/2015 tarihli demuraj ücreti faturasının davacı tarafından …. şirketi adına düzenlendiği ,varış ihbarnamesinin 09/10/2014 tarihinde düzenlendiği , gümrük beyannamesinden , göndericinin , …olup , teslim şeklinin CIF olduğu ,15/09/2014 tarihli emtia faturasının …. Ltd Şti tarafından … firması adına düzenlendiği anlaşıldığı ve konişmentoda konteyner numarasının … olduğu ve mahkememizce yapılan inceleme sonrası dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporunda, dosyadaki konişmentoya göre, davacının taşıyan , davalı … Ltd Şti’ nin taşıtan, 2 nolu davalının taşıma komisyoncusu olduğu, 2 nolu davalıya husumetin yöneltilemeyeceği , davacı tarafından konteynerin Bingazi limanından tahliye edilip alıcıya teslim edilmek üzere götürüldüğünü ispatlaması gerektiği konteynerin akıbetinin belli olmadığını, Libyada iç savaş yaşanıp Bingazi limanında ise durumun ne olduğu konusunda Dış İşleri Bakanlığı tarafından bir bilgi verilemediğini, dava dosyasına sunulan bilgilere göre donatanın, Bingazi liman uğraklarını, iç savaş nedeni ile iptal ettiğini , konişmentoda demurj tarifesinin yer aldığını , konteyner demurajının hangi tarihler arasında talep edildiği bilgisine yer verilmesi halinde demuraj hesabının yapılabileceği belirtildiği ve sunulan belgelerde itiraz doğrultusunda alınan 2. Bilirkişi raporunda, davacı tarafından konteynerin hak sahibi olduğunu ispatlaması halinde 1 nolu davalıdan ve dava dışı gönderilenden demuraj ücretini talep edebileceği ve azami demuraj ücretinin 5.800 Usd olabileceği belirtildiği ve konteynerlerin zamanında iade edilmemesi nedeni ile taşıyanın zararına sebebiyet vereceği, zamanında iade edilmemesi halinde diğer taşımaları gereği gibi ifa edemeyeceği ve yeni taşıma taahhüdünde bulunulamayacağı nedenle demuraj talep edilebileceği ve demuraj talebinde alacaklı taşıyan olup davacının taşıyan olduğu ve konişmentoya göre taşıtan sıfatına haiz olduğu nedenle aktif husumet ehliyetinin bulunduğu, davalılardan …Ltd Şti nin dosya kapsamı itibariyle taşıma komisyoncusu sıfatına haiz olup TTK nın 917 ve devamı maddeleri gereğince taşıma işleri komisyoncusunun eşya taşıtmayı üstlenip gönderen tarafından kararlaştırılan ücreti ödeme borcu altına girdiği ve taşıma işleri komisyoncusunun taşıma işlerini bizzat üstlenmesi halinde taşımadan doğan haklar ve yükümlülükler yönünden taşıyan sayılacağı hususuna TTK nın 926. Maddesinde yer verilmiş olup bu hususlarda herhangibir sorumluluk üstlenmediği sadece taşıma komisyoncusu olup demuraj ücreti yönünden herhangibir sorumluluğunun olmadığı ve bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği nedenle bu davalı hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği diğer davalı … şirketinin ise ihracatı gerçekleştirilen emtianın satıcısı olup aynı zamanda konişmentoya göre taşıtan sıfatına haiz olduğu ve bu davalının pasif husumet ehliyetinin bulunuğu konişmentoda demuraj ücretine ilişkin kayıtlara yer verildiği ve gönderilenin demuraj ücretinden sorumlu olması için emtiayı teslim alması ve konişmentoda demuraj ücretine ilişkin hususlara yer verilmiş olması gerektiği, taşıtanın demuraj ücreti yönünden sorumlu olduğu ve dosyaya sunulan belgelerden konteynerin işleminin 01/03/2017 tarihinde yapılıp davanın 05/10/2015 tarihinde açıldığı ve davının açıldığı tarih itibariyle dosyanın değerlendirilmesi gerektiği ve dava tarihi itibariyle herhangibir kontyenere yönelik işlem yapılmayıp söz konusu belgede sunulan konteyner numarasının konişmentodaki konteyner numarası ile aynı olduğu, dava tarihi itibariyle taşıtanın demuraj ücretinden sorumlu olup somut olayda varış ihbarnamesi ile alıcıya bildirildiği ve davalı tarafından sunulan belgeden ve konteynere ilişkin işlemlerin yapıldığının anlaşıldığı , Bingazi limanında seferin iptal edildiğine ve bunun iç savaş nedeninden kaynaklandığı raporda belirtilmiş ise de buna ilişkin Dış İşleri Bakanlandığından gelen dosyada net bir bilginin olmadığı ve davacı taşıyan tarafından taşımanın başka bir limana gerçekleştirildiği ve gümrük işlemlerinin tamamlandığının anlaşıldığı bu durumda dava tarihi itibariyle taşıyanın demurajdan sorumlu olacağı TTK nın 1207. Maddesinde gönderilenin eşyanın teslimini isteme hakkını kullanmaması halinde taşıtanın navlun sözleşmesi gereğince navlunu ve diğer alacakları taşıyana ödemekle yükümlü olduğu hususu belirtilmiş olup bu madde gereğince de davalı taşıtanın demuraj ücretinden sorumlu olduğu ve bilirkişi raporunda belirtilen 5.800 Usd demuraj miktarının mahkememizce de uygun olduğu kanaatine varılmış ve dosyadaki varış ihbarında varış ihbar tarihinin 09/10/2014 tarihi olup buna göre konişmentoda belirtilen serbest süre sonrası oluştuğu belirtilen demuraj bedeli olduğu…” gerekçesiyle, davalı … Ltd. Şti. yönünden davanın pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine, davalı … Ltd. Şti. yönünden davanın kısmen kabulü ile 5.800 USD’nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince faiz uygulanmak sureti ile bu davalıdan tahsiline karar erilmiştir.Bu karara karşı davalı … Ltd. Şti. vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı …… Ltd. Şti. vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davanın, navlun sözleşmesinin tarafı olan davalı müvekkilinin kusuru nedeniyle tahliye edilmemesi sebebine dayalı olarak oluşan konteyner demuraj ücreti isteminden kaynaklandığını, davadaki iddianın davalının kusuruna dayandırıldığının hem dava dilekçesi ile hem de mahkeme kararının giriş bölümü ile sabit olduğunu, konteynerin bekletilmesinin sebebinin taşıtan konumundaki müvekkilinin olmadığı açık olduğundan ve bu durumun kendisinin kusurundan kaynaklandığı ispat edilmediğinden, müvekkilinin sorumluluğuna gidilmesinin mümkün olmadığını, olayda ne alıcının ne de davacının konteynerin nerede olduğunu bildiğinden, ne taşıtanın ne de alıcının bir kusurunda söz edilebileceğini, Libya resmi makamlarının da konteynere işlem yapılamadığını teyit ettiğini, bütün bu açık belgeler ve delillere, bilirkişi raporlarının işin özü hakkındaki kanaatlerine rağmen İlk Derece Mahkemesinin, bilirkişilerin “…eğer mahkeme takdir ederse hesaplama böyle olmalıdır…” şeklindeki görüşlerini dikkate alarak, sanki davalı müvekkili kusurluymuş gibi bir karar oluşturulduğunu, davada taşıtan müvekkiline atfedilebilecek bir kusur bulunmadığı gibi TTK’nın 1208/1. maddesi gereğince sözü edilen gecikmenin taşıtan ve müvekkilinden kaynaklandığı da ispat edilemediğinden, davanın reddi gerektiğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve müvekkili aleyhindeki davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, davalı taşıtan ve taşıma komisyoncusuna karşı, taşıması yapılan emtiaların gönderilen tarafından teslim alınmaması nedeni ile oluşan konteyner demuraj alacağının tahsili istemiyle açılmış bir alacak davasıdır. İlk derece mahkemesince, davalı …… Ltd. Şti. yönünden davanın kısmen kabulüne, diğer davalı yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, bu karara karşı davalı …… Ltd. Şti. vekilince istinaf kanan yoluna başvurulmuştur.Her ne kadar davacı vekilince istinafa cevap dilekçesi içeriğinde yerel mahkeme kararının bozulması gerektiği yönünde itirazlar başlığı altında, hakkında dava reddedilen davalı yönünden kurulan hükmün kısmen bozulması gerektiği belirtilmişse de; davacı vekilince dilekçesinin konu başlıklı bölümünde diğer davalı istinafına cevap dilekçesi olarak dilekçenin verildiğinin belirtildiği, dilekçenin sonuç ve istem bölümünde davalı istinafının reddinin talep edildiği, kaldı ki istinaf harç ve giderleri de yatırılmadığı değerlendirildiğinde, davacı yanca kararın istinaf edilmediği sonucuna ulaşılmış olup, istinaf incelemesi HMK’nın 355. maddesi uyarınca davalı …… Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Dosyada yer alan 15.08.2016 tarihli müzekkere cevap içeriği, davacının 15.09.2014 LI1314 seferindeki Bingazi uğrağını iptal ettiğine dair gemi programlarına ilişkin mail içerikleri, davalı yanca noter onaylı tercümesi dosyaya sunulan Ulaştırma Bakanlığı Libya Limanlar Şirketi Bingazi Şubesinin 04.08.2015 tarihli yazı içeriği ile yine, 21.03.2017 tarihli yazı içeriği ile dava konusu kontenyerin Jilyana limanından Kanfuda depolama bölgesine gönderildiği, 14.10.2014-10.02.2017 tarihleri arasında Kanfuda depolama bölgesi askeri çatışmalar bölgesinde bulunduğundan anılan kontenyere işlem yapılamadığı, kontenyerin işlemlerinin ancak 01.03.2017 tarihinde yapılabildiği anlaşılmakla; Yargıtay 11. HD 2013/12326 E 2014/4189 K 05.03.2014 Tarihli emsal karar içeriği de dikkate alındığında, söz konusu tarihlerde Libya’daki savaş ve iç karışıklık hususu mücbir sebep olarak kabul edildiğinden, davalının demuraj alacağından sorumlu tutulması doğru olmamıştır.Davacı taşıyıcı, konteynerin indirildiği limandaki iç karışıklıkları bilecek ve gerekli önlemleri alacak konumdadır. Varış limanındaki karışıklığı bildiği dosya kapsamıyla anlaşılan davacının, mücbir sebebi bilmediğini, bunun sorumluluğunun kendisinde olmadığı yönündeki savunmasına itibar edilemez. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.2 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına ve davanın esası hakkında Dairemizce yeniden hüküm verilmesine dair aşağıdaki hüküm verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca davalı … … Ltd. Şti.’ vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu 2015/523 E.- 2018/113 K. sayılı, 15/03/2018 tarihli kararının Davalı … … Ltd. Şti. yönünden kaldırılmasına, davanın esası hakkında Dairemizce yeniden hüküm verilmesine, bu doğrultuda;A- Davalı …Ticaret Ltd. Şti. aleyhindeki davanın, pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine dair ilk derece mahkemesinin 2015/523 E.- 2018/113 K. sayılı, 15/03/2018 tarihli kararı istinaf edilmeden kesinleştiğinden, bu davalı hakkında dairemizce yeniden hüküm verilmesine yer olmadığına, B- Davalı … … Ltd. Şti. aleyhindeki davada;1- Davalı … … Ltd. Şti. Aleyhindeki davanın esastan REDDİNE,2-Alınması gerekli 44,40 TL maktu harcın peşin alınan 571,95 TL’den mahsubu ile artan 527,55 TL harcın talep halinde davacıya iadesine,3-Davacı tarafça harcanan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,4-Davalı … … Ltd. Şti. kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A….T.’ne göre belirlenen 4.018,83 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı … … Ltd. Şti.’ne verilmesine,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,6-İstinaf yargılama giderleri yönünden;a) Davalı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru harcı olarak yatırılan 98,10 TL’nin Hazineye gelir kaydına, b)İstinaf kanun yoluna başvuran davalı tarafından yatırılan peşin istinaf harcının talep halinde davalı Davalı … … Ltd. Şti.ne iadesine,c)Davalı tarafça harcanan 98,10 TL istinaf başvuru harcı ve 32,48 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 130,58 TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … … Ltd. Şirketi’ne verilmesine,d)Artan gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine,7-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraf vekillerine tebliğine,8-Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 07/11/2019 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.