Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/836 Esas
KARAR NO: 2023/885 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2022/721 Esas – 2023/32 Karar
TARİH: 26/01/2023
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
KARAR TARİHİ: 25/05/2023
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin … Bankası Diyarbakır Şubesi’ne ait, keşidecisi … Ticaret Ltd. Şti. olan, … çek numaralı, 3.000.000,00 TL bedelli çeki, keşideciden aradaki iş-bayilik ilişkisi gereği elinde bulundurduğunu, sebebi ve zamanı bilinmeyen bir şekilde çekin çalındığını veya kaybolduğunu, bu nedenle müvekkilinin ilerde telafisi imkânsız zararlara uğramasının önlenmesi bakımından elinden rızası hilafına çıkan, dava konusu çek için ödeme yasağı kararı verilerek, söz konusu çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 26/01/2023 tarih 2022/721 Esas 2023/32 Karar sayılı kararında; “……Somut olayda; zayi olduğu belirtilen çekte keşide yeri ve keşide tarihinin bulunmadığı hususu davacı tarafından açıkça belirtildiğinden kıymetli evrak vasfı taşımayan çek yaprağının elinde bulunmasının davacıya hamil sıfatı vermeyeceği, zayii nedeniyle çek iptali davasını ancak kıymetli evrak niteliğinde bulunan çek hamilinin açabileceği gözetildiğinde davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir…”gerekçesi ile, 1-Davanın reddine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, yerel mahkeme kararının hukuka ve usule aykırı olduğunu, Yüksek Mahkeme ilamları uyarınca mevcut durumda iptal kararı verilmesi önünde bir hukuki engel bulunmadığını, (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin E. 2016/1016 K. 2017/3929 sayılı 21.6.2017 tarihli kararı) Yerel mahkeme dava konusu çekte keşide yeri ve keşide tarihinin bulunmadığı, mevzuatta çek için öngörülen asli unsurların yokluğunun o senedi çek olmaktan çıkardığı, bu sebeple HMK’nın ilgili maddeleri gereği dava açmakta hukuki yararının bulunmaması sebebiyle davanın reddine karar verdiğini, Bir çekin zorunlu unsurlarından, düzenleyenin imzası dışındaki diğer unsurları düzenleyen tarafından boş bırakılarak lehtara teslim edilmesinin söz konusu olabileceğini, Bu durumda düzenleyen, çekin diğer unsurlarının lehtar tarafından doldurulmasını istediğini, lehtar bu unsuru, çeki tedavüle çıkarmadan önce veya hiç olmazsa çeki bankaya ibraz etmeden önce doldurması gerektiğini, Yargıtay’ın da benimsediği üzere, icra takibine konulduktan sonra veya tahsil amacıyla bankaya ibraz edildiği sırada düzenleme tarihinin yazılması senedi geçerli kılmayacağını, (Yarg. 12. HD’nin 23.02.1987 tarih ve E. 987, K. 2486 sayılı kararı; Yarg. 12. HD’nin 10.10.1984 tarih ve E. 7498, K. 10482 sayılı kararı). Düzenleme tarihinin aradaki anlaşmaya uygun doldurulması kaydıyla yazılmadan çekin lehdara verilmesi durumda açık çek söz konusu olduğunu, açık çekin hukuken geçerli bir çek olduğunu, açık çekin doldurulması sırasında aradaki anlaşmaya uyulmadığı iddiası düzenleyen tarafından ispatlanması gerektiğini, bununla birlikte bu yönlü bir iddianın iyi niyetli hamile karşı ileri sürülmesinin mümkün olmadığını, eksik çekte ise, lehtar boş bırakılan unsurları doldurmaksızın çeki bankaya ibraz ettiğini, bu durumdaki çekin ise geçersiz olduğunu, İleri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasına, davanın kabulüne, çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, TTK’nın 818/1.(s) maddesi yollamasıyla aynı Kanun’un 757 vd maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.Mahkemece, davanın dayanağı olan çekin keşide yeri ve keşide tarihinin bulunmaması dolayısıyla kambiyo senedi niteliği taşımadığı gerekçesi ile hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. 6102 sayılı TTK’nın 780/1-e bendi uyarınca düzenleme yeri ve tarihi çekin zorunlu unsurlarından olup, TTK’nun 781/1 maddesinde bu unsurları içermeyen senedin çek sayılmayacağı düzenlenmiştir. Öte yandan TTK’nun 818/1-c maddesi atfı ile aynı Kanunun 680 maddesi uyarınca, keşideci imzasını havi olmakla birlikte tamamen doldurulmamış çekin sonradan doldurularak tedavüle çıkarılması mümkündür. Dosyaya sureti sunulan çek incelendiğinde, … Bankası Diyarbakır Şubesi’ne ait, keşidecisi … Ticaret Ltd. Şti. olan, … çek numaralı, 3.000.000,00 TL bedelli çekin, düzeneleme yeri ve tarihinin mevcut olmadığı, keşideci imzasının mevcut olduğu, lehdarın davacı … olduğu anlaşılmıştır. Her ne kadar iptali talep edilen çek, keşide yeri ve tarihini içermemesi sebebiyle çek vasfında değil ise de; TTK’nun 818 maddesi yollaması ile aynı Yasa’nın 680 maddesi uyarınca dava konusu çekteki keşide yeri ve keşide tarihinin sonradan doldurularak, zorunlu unsurları tamamlanarak tedavüle çıkartılması mümkün bulunduğundan zayi nedeniyle iptal davasına konu edilmesi de mümkün olup davacının anılan çekin iptalini talep etmekte hukuki yararı mevcuttur. Mahkemenin aksi yöndeki kabulü isabetsiz olup davacı vekilinin istinaf sebebi yerinde bulunmuştur. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2010/10221 Esas- 2012/1501 Karar sayılı kararı, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/1016 Esas- 2017/3929 Karar sayılı kararları emsal mahiyettedir.) … Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ nden gelen 12/10/2022 tarihli cevabi yazıdan çekin bankaya ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Türkiye Ticaret Sicili gazetesinin 17/10/2022 tarihli 10683 sayısında ilk ilan yapılarak birer hafta arayla 3 defa ilan şartı yerine getirilmiştir. Davacı vekili çekin hamili olduğunu gösterir fotokopisini ibraz etmiştir. TTK’nun 818/1-s maddesi atfı ile 757 vd. maddeleri gereğince ilk ilandan itibaren üç aylık yasal sürenin dolduğu, çekin keşide tarihinin mevcut olmadığı, alınan banka cevap yazısında çekin ödenmesi için muhatap bankaya ibraz edilmediği tespit edilmiş, çekin iptali için yasal koşulların oluştuğu anlaşılmıştır. Yukarıda izah edilen gerekçelerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dairemizce esas hakkında yeniden hüküm kurularak; davanın kabulü ile dava konusu çekin zayii nedeniyle iptaline karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile; İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 26/01/2023 tarih ve 2022/721 Esas – 2023/32 Karar sayılı kararının HMK’ nın 353/1-b2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, Dairemizce yeniden esas hakkında hüküm kurularak; 1-Davanın Kabulüne, … Bankası Diyarbakır Şubesi’ne ait, Keşidecisi … Ticaret Ltd. Şti. Olan, … IBAN no’lu, … çek no’lu, 3.000.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle İPTALİNE,
İLK DERECE MAHKEMESİ YÖNÜNDEN; 2-Dairemiz karar tarihi itibari ile yürürlükte bulunan Harçlar Yasası uyarınca alınması gereken 179,90.TL karar ilam harcından peşin alınan 80,70.TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20.TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 4-Gider avansının harcanmayan kısmının talep halinde davacıya iadesine,
İSTİNAF YÖNÜNDEN; 5-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden davacı tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 6-Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, 7-Bakiye gider avansı varsa talep halinde davacıya iadesine, 8-Kararın ilk derece mahkemesince davacıya tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 25/05/2023 tarihinde HMK’ nın 362/1-ç maddeleri gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.