Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/2070 Esas
KARAR NO: 2023/1893 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2023/771 Esas (Derdest Dava Dosyası)
TARİHİ: 27/10/2023 (Ara Karar Tarihi)
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
KARAR TARİHİ: 30/11/2023
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, dava konusu … Bankası Diyarbakır Kayapınar Şubesi’ne ait, 18.12.2023 vade tarihli, … seri numaralı, 108.720,41 TL tutarlı çekin zayi olduğundan bahisle iptali ile davanın sonuçlanmasına kadar 3. şahıslara ödenmemesi için İhtiyati Tedbir Konulmasına yönelik talebi bulunmaktadır.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 27/10/2023 (Ara Karar Tarihi) tarih 2023/771 Esas (Derdest Dava Dosyası) sayılı kararında; “TTK m. 759/2 uyarınca, iptal isteminde bulunan kişi, senet elinde iken ziyaa uğradığını gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin davaya konu çek suretinin mahkememize sunulmaması nedeniyle yaklaşık olarak ispat koşulları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.”gerekçesi ile, ihtiyati tedbir talebinin reddine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/771E. sayılı dosyası ile görülmekte olan kıymetli evrak (çek) iptali davasında; dava dışı üçüncü kişi … Hizmetleri Tic. A.Ş. (…) tarafından müvekkilleri … San. ve Tic. A.Ş. emrine düzenlenen … Bankası Kayapınar Şubesi/Diyarbakır, 18.12.2023 vade tarihli, … seri numaralı, 108.720,41TL tutarlı çekin (“Çek”) keşideci tarafından 04.10.2023 tarihinde … A.Ş.’nin … seri numaralı gönderisi ile müvekkili şirkete postalandığını ve çekin, müvekkili şirkete tebliğ edilmek üzere postada iken kayıp durumuna düştüğünü, TTK 757. ve 759. maddeleri gereğince, çek hakkında müvekkillerinin zarara uğramasını engellemek için teminatsız olarak ödemeden men kararı verilmesi; söz konusu çekin kaybolması sebebi ile iptaline karar verilmesi talep edildiğini ancak Mahkemenin 27.10.2023 tarihli kararında, davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin davaya konu çek suretinin mahkemeye sunulmaması nedeniyle yaklaşık olarak ispat koşulları oluşmadığından taleplerinin reddine karar verildiğini; hal böyleyken, mahkemenin işbu haksız ve hukuka aykırı kararına karşı istinaf başvurusu yapma zorunluluğunun oluştuğunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389 ve devamı maddelerinde düzenlenen ihtiyati tedbirin talep edilebilmesinin, kanunda belirtilen belirli şartların varlığına bağlandığını, 6100 sayılı HMK 389/1 maddesi hükmünde de belirtildiğini; mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebileceğini, Buna göre gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi halinin söz konusu olması gerektiğini; davaya konu zayi edilen çekin üçüncü şahısların ellerine geçmesi halinde müvekkili ve dava dışı keşideci için ciddi zararlar doğacağının kuvvetle muhtemel olduğunu, Mahkemece, TTK’nin 759/2 maddesine göre iptal isteminde bulunan kişinin, senet elinde ilen ziyaa uğradığını gösteren delilleri mahkemeye sağlaması ve senedin bir suretini ibraz etmesi veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermesi gerektiği, ne var ki taraflarınca çek suretinin sunulmadığı ve bu sebeple yaklaşık ispatın sağlanmadığının belirtildiğini; dava konusu çekin fotokopisi veyahut fotoğrafının ne müvekkili şirkette ne de keşideci şirkette mevcut olduğunu; keşideci şirket tarafından çeke ilişkin olarak müvekkile iletilen tek fotoğrafının Ek-1 adlı belge ile işbu dilekçeleri ekinde ibraz ettiklerini, (Ek-1: Çek yaprağına ilişkin görüntü) Diğer taraftan, TTK’nin 759. maddesinin “Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. (2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlenmiş olup anılan maddeye göre çekin ziyaa olduğunu iddia eden kişinin, çekin bir suretini ibraz etmek veya esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlü olduğunu; diğer bir ifade ile, kanun maddesinde çekin suretini ibraz etmenin ve esas içeriği hakkında bilgi vermenin seçimlik hareket olarak tanımladığını, çekin suretinin ibraz edilememesi durumunda yaklaşık ispatın sağlanmayacağının düzenlenmediğini, İstinafa konu karara ilişkin tedbir taleplerinde ve dava dilekçelerinde, her ne kadar çeke ilişkin suret mevcut olmadığından sunulamamış ise de, ziyaa uğradığını iddia ettikleri çekin esas içeriğine ilişkin her türlü bilginin (Keşideci, tarih, bedel, seri numarası, banka) mahkeme bilgisine sunulduğunu; hal böyleyken, çeke ilişkin suretin sunulmadığı ve bu sebeple yaklaşık ispatın sağlanamadığı gerekçesi ile tedbir taleplerinin reddine karar verilmesinin açıkça usul ve yasaya aykırı olduğunu, Yukarıda açıklanan nedenlerle, İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 27.10.2023 tarihli, ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin ara kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurduklarını, işbu kararın kaldırılmasını, kötü niyetli üçüncü kişilerin haksız şekilde yararlanarak sebepsiz zenginleşmesine önlenmesi ve zayi olan çekin vade tarihinin henüz gelmemiş olduğu da göz önünde bulundurularak, dava dışı üçüncü kişi … Tic. A.Ş. (… ) tarafından müvekkilleri … San. ve Tic. A.Ş. emrine düzenlenen … Bankası Kayapınar Şubesi/Diyarbakır, 18.12.2023 vade tarihli, … seri numaralı, 108.720,41TL tutarlı çek hakkında teminatsız olarak ödemeden men kararı verilmesini talep ettiklerini, İleri sürerek, yukarıda açıklanan nedenlerle, istinaf başvurularının kabulüne, İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 27.10.2023 tarihli, ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin ara kararının kaldırılmasına, Tedbir taleplerinin kabulü ile dava konusu … Tic. A.Ş. (…) tarafından müvekkilleri … San. ve Tic. A.Ş. emrine düzenlenen … Bankası Kayapınar Şubesi/Diyarbakır, 18.12.2023 vade tarihli, … seri numaralı, 108.720,41TL tutarlı çek hakkında teminatsız olarak ödemeden men kararı verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Talep, 6102 Sayılı TTK’nun 818/1-s bendi atfı ile 757 ila 764. maddeleri hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali istemiyle açılan davada, çekle ilgili ödeme yasağı kararı verilmesine ilişkin olup, mahkemece davaya konu çek suretinin mahkemeye sunulmaması nedeniyle yaklaşık ispat koşulunun oluşmadığından bahisle talebin reddine karar verilmiştir. 6102 TTK’nun 757. maddesi uyarınca, iradesi dışında çek elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, çekle ilgili ödeme yasağı kararı verilmesini isteyebilecektir. Aynı Kanunun 759/1 fıkrası uyarınca çeki eline geçiren kişi bilinmiyorsa, mahkemeden çekin iptaline karar verilmesi istenebilir. Çekin iptalini talep hakkı hamile aittir. 6102 TTK’nun 788/1 fıkrası uyarınca, açıkça emre yazılı kaydıyla veya bu kayıt olmaksızın belirli bir kişi lehine ödenmesi şart kılınan çekin devri, ciro ve zilyetliğin devri ile mümkündür. 6100 Sayılı HMK’nun 389/1 fıkrası uyarınca; mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Yine 6100 Sayılı HMK’nun 390/3 maddesine göre, tedbir talep eden, öncelikle tedbir istemine ilişkin dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır. Buradaki ispatın ölçüsü, “yaklaşık ispat” kuralına göre belirlenir. Davacı, dava konusu … Bankası Kayapınar Şubesi/Diyarbakır, 18/12/2023 vade tarihli, … seri numaralı, 108.720,41-TL tutarlı çekin, … Tic. A.Ş. (…) tarafından, … A.Ş.’nin 04.10.2023 tarih ve … seri numaralı gönderisi ile kendilerine kargolandığını, ancak kargo süresince gönderinin kaybolduğunu iddia etmiş olup, mevcut delil durumuna göre davacının çekin hamili olduğunu yaklaşık düzeyde ispat edemediği anlaşılmıştır. Mahkemece yaklaşık ispat koşulunun sağlanamadığı gerekçesi ile talebin reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Sonuç itibariyle; ilk derece mahkemesi karar ve gerekçesi usul ve yasaya uygun olup, kamu düzenine aykırılık da tespit edilmediğinden, davacı yanın istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’ nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 269,85. TL istinaf karar harcı istinaf eden tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harcın hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Dava dosyası dairemize UYAP sistemi üzerinden elektronik dosya olarak gönderildiğinden, ilk derece mahkemesine UYAP sistemi üzerinden iade edilmesine, 7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 30/11/2023 tarihinde HMK’nın 362/1-f-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.