Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1583 Esas
KARAR NO: 2023/1332 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2023/526 Esas (Derdest Dava Dosyası)
TARİHİ: 09/08/2023 (Ara Karar)
DAVA: İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 21/09/2023
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili ihtiyati tedbir talep ettiği dava dilekçesi ile; … seri numaralı, 21.07.2023 tanzim tarihli, 83.472,79- TL bedelli düzenleme yeri İzmir olan çekin … Kargo tarafından taşındığı esnada kaybolduğunu, bunun üzerine müvekkili şirketin … Kargo firmasına kaybolan çek hakkında bilgi almak için başvurduğunu ancak … Kargo firması tarafından kargo hakkında olumlu bir netice elde edilemediği yönünde bilgi verildiğini, söz konusu çekin iptali amacıyla İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/397 Esas sayılı dosyası nezdinde dava açıldığını, davalı … Anonim Şirketi detayları belirtilen çekin yetkili hamili olmayıp, işbu kambiyo senedini ne suretle ele geçirdiğinin taraflarınca bilinmediğini, müvekkili şirketin uhdesindeyken ve … Kargo firması tarafından kaybedilen mezkur çekin iyi niyetli olmayan kişiler tarafından ele geçirildiğini ve üzere icra takibine konu edildiğini beyanla HMK madde 389 uyarınca mezkur çeke dayanak yapılarak kambiyo senetlerine mahsus takip başlatılmasının engellenmesi, bu esnada bilgi haricinde icra takibi başlatılmış olması halinde söz konusu icra takibinin durdurulması ve varsa dosyadan yapılmış olan hacizlerin kaldırılması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi’nin 09/08/2023 Ara Karar Tarihli 2023/526 Esas sayılı ara kararında; “Dava çekin istirdatına ilişkin olup, mahkememizden talep edilen tedbir ise başlatılmış ya da başlatılacak icra takiplerinin durdurulmasına yöneliktir. Talebin … Bankası … nolu, 21/07/2023 Vadeli, 83.472,79 TL bedelli çekin davalıdan istirdatına ilişkin olduğu anlaşılmış olup İcra İflas Kanunu 72/2. Maddesindeki “İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” ve İcra İflas Kanunu 72/3. Maddesindeki “İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir..” hükmü gereğince başlatılmış ve başlatılacak olan icra takiplerinin durdurulmasına yönelik talebin şartları oluşmadığı davacının tedbir talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde ara karar verilmiştir.” gerekçesi ile talebin reddine karar verilmiş ve verilen karara karşı ihtiyati tedbir talep eden davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İhtiyati tedbir talep eden davacı vekili istinaf dilekçesi ile; huzurdaki davanın açıldığı sırada her ne kadar mezkur çeke ilişkin kambiyo senetlerine mahsus takip başlatılmamış olsa da, 15.08.2023 tarihinde yetkili hamil olmayan davadışı …A.Ş. tarafından müvekkili şirkete karşı İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takibe girişildiğini, dava dışı … A.Ş.’nin İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/827 D. iş sayılı dosyası ile ihtiyati haciz kararı aldığını, bununla birlikte dava dışı şirketin talebi üzerine İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün 15.08.2023 tarihli kararı ile İzmir Tire İcra Müdürlüğü’ne talimat yazılarak, takibe konu borçtan dolayı müvekkili şirketin adresinde borca yeter taşınır malların haczine karar verdiğini, bunun üzerine davadışı şirket tarafından müvekkili şirketin adresine 15.08.2023 tarihinde hacze gelinildiğini, karşı yan aleyhine istirdat davası açma hakları saklı kalmak kaydı ile müvekkili şirket borçlu olmamasına rağmen haciz tehdidi altında ihtirazi kayıt ile tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydı ile 15.08.2023 tarihinde ödeme yaptığını ve dosyanın infazen kapatıldığını; Huzurdaki dava açıldığı esnada müvekkili şirket aleyhine başlatılan bir takip bulunmasa da, tedbir talebinin reddedilmesi üzerine müvekkili şirketin haksız şekilde başlatılan takiple karşı karşıya kaldığını ve haciz tehdidi baskısı altında ödeme yapmak zorunda kaldığını, dava dışı faktoring şirketinin sebepsiz yere zenginleştiğini, HMK m.389 uyarınca mezkur çekin dayanak yapılarak kambiyo senetlerine mahsus takip başlatılmasının engellenmesi yönünde ihtiyati tedbir talebindeki haklılıklarının ortaya çıktığını, dava dışı … A.Ş.’nin mezkur çekin yetkili hamili olmamasına rağmen İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına müvekkili şirket tarafından haciz baskısı tehdidi altında ihtirazi kayıtla ödeme yapılmış olduğundan bahisle İİK madde 72/3 hükmü uyarınca icra veznesine giren paraların dava dışı … A.Ş.’ye verilmemesi yönünde tedbir kararı verilmesi gerektiğini; İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile müvekkili şirkete karşı girişilen takibin dayanağı çek irdelendiğinde, söz konusu çekin son yetkili hamilinin … A.Ş. olduğunun görüldüğünü, bu husustan da anlaşılacağı üzere dava dışı şirketin yetkili hamil olmadığının aşikar olduğunu, davadışı faktoring şirketinin kendisinden önceki ciranta ile düzenlenen faktoring sözleşmesi ile alacağı doğuran temel ilişkiye ait fatura veya benzeri belgeler bulunmadığından bahisle bu çeki dayanak gösterip takibe girişen dava dışı faktoring şirketinin yetkili hamil sıfatını haiz olmadığını, huzurdaki davaya konu icra dosyasında dayanak yapılan kambiyo se.de yetkili hamil olduğunu gösterir ne bir faktoring sözleşmesi, ne de önceki cirantalar arasındaki ticari mal-alım satım ilişkisini gösterir faturanın ibraz edilmediğini, bu sebepten dolayı yetkisiz hamile karşı müvekkili şirket tarafından haciz baskısı altında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün .. Esas sayılı dosyasına yapılan ödemenin yetkisiz hamile ödenmemesi hususunda tedbir kararı verilmesi gerektiğini talep ve beyanla İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 09.08.2023 tarihli 2023/526 E. sayılı ara kararının kaldırılmasına, İİK m. 72/3 uyarınca ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Talep, TTK’nın 792. maddesine dayalı olarak açılan çek istirdadı davasında, dava konusu çekin takibe konulmaması ve açılmış takiplerin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmesine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açıklanan gerekçelerle tedbir talebinin reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. 6102 Sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca; çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. 6100 Sayılı HMK’nın 389. maddesinde, ihtiyati tedbirin şartları düzenlenmiş olup, 1. fıkrasında; “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir.” hükmü düzenlenmiştir. Buna göre şartların mevcut olması durumunda ancak uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilecektir. 6100 Sayılı HMK’nın 390/3. maddesine göre, tedbir talep eden, öncelikle tedbir istemine ilişkin dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır. Somut dosyada; her ne kadar Mahkemece İİK’nın 72. maddesinde düzenlenen ihtiyati tedbirin koşulları oluşmadığından bahisle talebin reddine karar verilmiş ise de, eldeki davanın İİK’nın 72. maddesi uyarınca açılmış menfi tespit talepli bir dava olmadığı, TTK’nın 792. maddesi uyarınca açılmış çek istirdadı davası olduğu, bu nedenle ihtiyati tedbir talebinin HMK’nın 389 vd maddelerine göre değerlendirilmesi gerektiği ve Mahkemenin gerekçesi hatalı ise de, ara karar tarihi itibariyle dosyada dava konusu çekin davacı elinden rızası hilafına çıktığı, davalının çekin iktisabında kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğuna yönelik yaklaşık ispatı sağlar delil bulunmadığı, bu hususların ancak toplanacak deliller ve yapılan yargılama neticesinde tespit edilebileceği, koşulların değişmesi halinde ise mahkemeden her zaman yeniden tedbir talep edilebileceği, bu minvald.. Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı ve takip dosyasına icra baskısı altında ödeme yapıldığından bahisle yatırılan paranın dava dışı şirkete ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep edilmiş ise de, ihtiyati tedbir kararının ancak davanın tarafları hakkında verilebileceği, … A.Ş.’nin davanın tarafı olmadığı, kaldı ki bu talebin İlk Derece Mahkemesi nezdinde ileri sürülmeyen, ilk kez istinaf dilekçesinde yer alan bir talep olduğu, HMK’nın 357/1. maddesi uyarınca 09.08.2023 tarihli ara karara karşı yapılan istinaf incelemesinin konusu olamayacağından talep eden davacı vekilinin istinaf başvurusunun isabetsiz olduğu anlaşılmıştır.Sonuç olarak, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere göre talep eden davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-İhtiyati tedbir talep eden davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 269,85 TL istinaf karar harcı istinaf talep eden tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harcın hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, 7-Dava dosyası dairemize UYAP sistemi üzerinden elektronik dosya olarak gönderildiğinden, ilk derece mahkemesine UYAP sistemi üzerinden iade edilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 21/09/2023 tarihinde HMK’nın 362/1-f maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.