Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/143 Esas
KARAR NO: 2023/365 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2022/250 Esas – 2022/628 Karar
TARİHİ: 21/09/2022
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)
KARAR TARİHİ: 02/03/2023
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile; … Bankası Osmanbey Şubesi’ne ait … seri numaralı, 31/03/2022 keşide tarihli, keşide yeri İstanbul olan 8.820 USD bedelli çekin müvekkili şirket tarafından tespit edilemeyen sebeplerle kaybedildiğini, çekin üçüncü şahısların eline geçmesi durumunda müvekkili açısından telafisi imkansız zararlar doğurabileceğini, çekin ticari amaç için düzenlendiğini beyanla dava konusu çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesinin 21/09/2022 tarih ve 2022/250 Esas 2022/628 Karar sayılı kararında;”Dava TTK’nın 818/s madde delaletiyle aynı yasanın 757 vd.maddelerine göre açılmış bir çek iptali davasıdır….Mahkememizce, davacının davaya konu çekler elinde iken ziya uğradığını dair verdiği izahatın doğruluğunun kuvvetle muhtemel olduğu usulüne uygun olarak yapılan ilanlara rağmen mahkememize herhangi bir başvurunun yapılmadığı, böylece davanın kabulü ile davaya konu çeklerin iptaline karar vermek gerektiği sonucuna varılmış ve aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur. Davacı vekili tarafından 23/09/2022 havale tarihli dilekçede iptali istenilen çekin … Bankası Osmanbey Şubesi … seri numaralı 31/03/2022 keşide tarihli keşide yeri İstanbul olan 8.820 USD bedelli çek olduğunu ancak hüküm kısmında … Bankası Osmanbey Şubesi … seri numaralı 31/03/2022 keşide tarihli keşide yeri İstanbul olan 8.820 TL bedelli çekin iptaline ilişkin karar kurulduğunu beyanla maddi hatanın düzeltilmesi talepli dilekçe sunmuş olduğu anlaşılmış olmakla dosyanın incelenmesinde yargılamanın ve Ticaret Sicil Gazetesinde yapılan ilanların TL olarak yapılmış olduğundan ve bu hususun tashih yolu ile düzeltilemeyeceği anlaşıldığından bu yöndeki talebi yerinde görülmemiştir.”gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; yerel Mahkeme tarafından gerçekleştirilen yargılama neticesinde 21.09.2022 tarihli duruşmada davanın kabulüne karar verilmiş olup, iptalini talep ettikleri çekin bedeli 8.820 USD olmasına rağmen, maddi hata sonucunda kararda “… Bankası Osmanbey Şubesi’ne ait, … seri numaralı, keşide yeri İstanbul olan, 31/03/2022 tarihli, keşidecisi … Dış Tic. Ltd. Şti. olan, 8.820 TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptaline” karar verildiğini, yerel Mahkeme tarafından gerekçeli karar yazılmadan önce işbu maddi hatanın düzeltilmesi için talepte bulunulduğunu ancak yerel Mahkemenin gerekçeli kararında: “dosyanın incelenmesinde yargılamanın ve Ticaret Sicil Gazetesi’nde yapılan ilanların TL olarak yapılmış olduğundan ve bu hususun tashih yolu ile düzeltilemeyeceği anlaşıldığından bu yöndeki talebi yerinde görülmemiştir.” yönünde hüküm kurulduğunu, yerel Mahkeme’nin işbu kararının kabul edilemez olduğunu, davaya konu iptalini talep ettikleri çekin; … Bankası Osmanbey Şubesi’ne ait, … seri numaralı, keşide yeri İstanbul olan, 31.03.2022 tarihli, keşidecisi … San. ve Dış Tic. Ltd. Şti olan, 8.820 USD (Amerikan Doları) bedelli çek olduğunu, davanın ilk başından itibaren iptali istenen çekin para cinsinin USD olduğunu, yerel Mahkeme tarafından talepleri dışında ve davaya konu olmayan bir çekin iptaline yönelik karar oluşturulmuş olup, bu durumun hukuka aykırı olduğunu, Mahkemenin dosya aşamasında kendi vermiş olduğu ilanda para cinsinin yanlış yazılmış olması Mahkemenin maddi hatası olup, bu ilana dayanarak da maddi hatanın düzeltilemeyeceğinden bahisle dava dışı bir çekin iptalinin sağlanmış olmasının taleple bağlılığa ve hukukun mantığına uymadığını, Mahkemenin tarafların talebiyle bağlı olduğunu, işbu hususun HMK madde 26’da düzenlendiğini, Mahkemenin davaya konu çekin dışında, müvekkilinin talebinden çok daha farklı bir hüküm kurmuş olmasının HMK sistematiğine aykırı olduğunu, HMK’nın 183. maddesinin “Tarafların veya mahkemenin dava dosyasında bulunan belgelerdeki açık yazı ve hesap hataları, karar verilinceye kadar düzeltilebilir.” hükmünü içerdiğini, işbu maddi hatanın gerekçeli karar yazılmadan önce yerel Mahkemece gözetilmesi ve TL olarak yazılmış bedelin USD olarak düzeltilmesi gerekmekteyken Mahkemenin davada talep dışı nitelikte bir hüküm kurmasının hukuka ve mantığa uygun olmadığını, bahse konu çekin fotoğrafının da Mahkemeye sunulduğunu, Mahkeme tarafından yetersiz inceleme neticesinde talepleri ve dosyaya sundukları belgeler dikkate alınmadan yapılan maddi hata sebebiyle Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi Müdürlüğü’ne yazılan müzekkerede çekin bedelinin TL olarak belirtildiğini ve bu hata sonucunda ilan yapıldığını, söz konusu maddi hatanın müvekkilinden kaynaklı olmadığı ve yerel Mahkemeden kaynaklı olduğu ortadayken, bu durumdan ötürü müvekkilinin mağduriyet çekmesinin kabul edilebilir bir durum olmadığını beyanla İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21.09.2022 tarih, 2022/250 E. 2020/628 K. sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasına, yeniden yapılacak yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, TTK’nın 818/1-s maddesinin atfı ile 757 vd. maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır. Mahkemece, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Çekin rıza dışında elden çıktığı ve zayi olduğundan bahisle iptali talebiyle açılan davada, TTK’nın 760. madde hükmü uyarınca Mahkeme, dilekçe sahibinin, çek elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, çeki eline geçireni, çeki belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde çekin iptaline karar vereceğini ihtar eder. Bu ilan Ticaret Sicil Gazetesi’nde üç kez yapılır ve TTK’nın 761. maddesi uyarınca ilk ilandan itibaren bildirilen sürelerde (en az üç ay en çok bir yıl) çekin Mahkemeye ibraz edilmemesi halinde iptaline karar verilir. HMK’nın 26. maddesi uyarınca Mahkeme tarafların talep sonuçları ile bağlıdır.Somut dosyada; davacı vekili tarafından dava dilekçesi ile iptali istenen çekin bedelinin USD olarak beyan edildiği, Mahkemece ilanın TL olarak yapıldığı, neticei talepten farklı olarak TL bedelli çek yönünden kabul karar verildiği ve bu şekilde verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu anlaşılmıştır.Bu durumda Mahkemece iptali istenen çeke ait tüm bilgilerin tam ve doğru şekilde bildirilmesi ile çek ile ilgili TTK’nın 760 vd maddelerinde yer alan ilan prosedürünün yerine getirilmesi ve bundan sonra bir karar verilmesi gerekmektedir. HMK’nın (Değişik:22/07/2020-7251/35md.) 353/1-a-6 maddesinde; “Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması” hali, kararın kaldırılarak, dosyanın mahkemesine iadesi sebepleri arasında gösterilmiştir. Açıklanan nedenlerle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca kaldırılmasına, dosyanın davanın yeniden görülmesi için mahkemesine iadesine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile; İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/09/2022 tarih ve 2022/250 Esas – 2022/628 Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, dosyanın mahkemesine İADESİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-İstinaf talep eden davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının talep halinde iadesine, 4-İstinaf başvurusu için yapılan yargılama giderlerinin esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesince yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine, 5-Artan gider avansı olması halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 02/03/2023 tarihinde HMK’nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.