Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/637 Esas
KARAR NO: 2022/1075 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/02/2017
NUMARASI: 2015/927 Esas 2017/180 Karar
DAVA: Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 30/06/2022
Dairemizden verilen 15/05/2019 tarih 2018/817 Esas 2019/735 Karar sayılı kararı Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 15/04/2021 tarih ve 2020/3097 Esas 2021/3696 Karar sayılı ilamıyla bozulmakla, dosya incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, Müvekkili ile davalılardan … arasında 103700 no’lu Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği ve Milli Piyango Bayiliği’ nin ve … no’lu Sayısal Oyunlar Bayiliği’nin toplam 330.000 TL bedelle devrine ilişkin 11.06.2013 ve 30.12.2013 tarihli sözleşmeler imzalandığını, diğer davalılar … ve …’ nun ise bu sözleşmelere müşterek ve müteselsil kefil olduğunu, müvekkilinin sözleşme hükümleri gereğince üzerine düşen sorumluluklarını yerine getirdiğini, bu kapsamda İddia ve Milli Piyango bayiliği devir bedeli toplam 310.000TL’yi ve sayısal bayiliği devir bedeli 20.000 TL’ yi davalı …’na süresinde ödediğini, dava tarihi itibariyle müvekkilinin sözleşmeden kaynaklanan ve haksız fesih ile mahrum kaldığı hakları 23.300 USD ve 20.000 TL olduğu, bu toplam özetle; 5.000 USD lik İddia ve Milli Piyango devir bedeli + 13.3000 USD lik İddia ve Milli Piyango hasılat teminatı + 3.300 USD tutarındaki İddia ve Milli Piyango terminal teminatı iadesi + 20.000 TL Sayısal bayiliği sözleşme bedeli iadesi + 2.000 USD lik sayısal oyunları bayiliği depozitosu = 23.300 USD (aynen döviz olarak) ve 20.000 TL.” şeklinde olduğu, bu sebeple işbu davanın açılmasının zaruri olduğu, davalıların haksız feshi neticesinde davalıların sebepsiz zenginleştiği belirtilerek 20.000 TL’ nin TL olarak ve 23.300 USD alacağının ise aynen döviz olarak davalılardan alınıp davacıya sözleşmede tarihi olan 11.06.2013 den karar tarihine kadar işletilecek avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … vekili cevap dilekçesi ile, Birincisi 11.06.2013 tarihinde, ikincisi ise 30.12.2013 tarihinde olmak üzere taraflar davalı …, davacı …, davalı … ve müvekkili … arasında yapılan sözleşmelerin her ikisinin de kanunen geçersiz ve en başından yok hükmünde sözleşmeler olduğunu, 11.06.2013 tarihinde, 103700 nolu Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği’nin ve Milli Piyango Bayiliği’nin 31.08.2013 tarihine kadar 310.000 TL bedel karşılığında resmi olarak devredilmek şartıyla davacı …’a davalı … tarafından adi bir sözleşme ile devredilmesinin usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu, Spor Toto Teşkilatı ve Milli Piyango İdaresi’nin davalı … ile yapmış olduğu temel sözleşmeye göre, bayilik hakkının 3. şahıslara hiçbir şekilde devredilemeyeceğini ve izinsiz bir şekilde satılamayacağını, bu ana sözleşmeye aykırı bir şekilde 11.06.2013 tarihli sözleşmenin ve devamında 30.12.2013 tarihli sözleşmenin taraflar arasında imza altına alınmasının Borçlar Kanununa, Spor toto teşkilat yasasına ve Milli piyango idaresi yasalarına ayrıca bu yasalara bağlı şekilde hazırlanan tüzük ve yönetmeliklere aykırı olduğunu, en başından yok hükmünde olan, hukuka ve kanunlara açıkça aykırı düzenlenmiş sözleşmede yer alan kefilliğin geçerli olabilmesinin hukuken de mümkün olmadığını, her ne kadar hukuka aykırı ve kanunen geçersiz bir sözleşme yapılmış olsa da davalı …’ndan … nolu Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği ve Milli Piyango Bayiliğini bir şekilde resmi olarak devraldığını, dolayısıyla hukuken var olmayan bir sorumluluğu müvekkilinin karşılamasının kendisinden beklenemeyeceğini belirterek haksız ve kötü niyetli davanın tümden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 21/02/2017 tarih 2015/927 Esas – 2017/180 Karar sayılı kararında; ” … Taraflar arasındaki şans oyunları bayiliği sözleşmesinin devrinin mümkün olmaması nedeniyle yerine getirilmesinin imkansız olduğu, bu durumda tarafların sözleşmenin geçersizliği nedeniyle aldıklarını geri vermekle yükümlü oldukları, davacının davalı …’ e 20.000 TL verdiğine dair tutanak dışında belge bulunmadığını, davacının dilekçesinde talep ettiği 5.000 USD’ lik İddia ve Milli Piyango devir bedeli + 13.3000 USD lik İddia ve Milli Piyango hasılat teminatı + 3.300 USD tutarındaki İddia ve Milli Piyango terminal teminatı iadesi + 2.000 USD lik sayısal oyunları bayiliği depozitosu = 23.300 USD gibi talepleri dikkate alındığında davacının dava devam ederken aynı bayiliği davalının kendi bayiliğini iptal etmesi üzerine kendi adına devraldığı, sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olması nedeniyle davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ancak ödediğini ispat ettiği bedelleri talep edebileceği, sözleşmelerin asıl borçlu yönünden geçersiz olmasının sonucu olarak kefiller yönünde de geçersiz olduğundan sadece asıl borçluya vermiş olduğu bedeli asıl borçludan talep edebileceği..”gerekçesi ile, 1-Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİNE, 2-Davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000 TL nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 3-Fazlaya ilişkin talepler ile diğer davalılar yönünden davanın reddine, 4-Alınması gereken, 1.366,20 TL ilam harcınnın, peşin alınan 1.500,57 TL harçtan mahsubu ile 134,37 TL fazla yatan ilam harcının, talebi halinde davacıya iadesine, 5-Davacı tarafından yapılan peşin harç posta tebligat gideri olan toplam 1789,97 TL yargılama giderinden kabul red oranına göre hesaplanan 407,42 TL’sinin davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, 6-Davalı … kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden Yürürlükteki AAÜT gereğince hesap edilen 5.182,75 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Yerel mahkemenin Spor Toto Bayiiliği ile Spor Loto Bayiliğini karıştırdığını, bu sebeple yanlış hüküm kurulduğunu, Spor Toto (İddia Oyunları Bayiliği) devrinin mümkün olduğunu, Spor Loto (Sayısal) oyunları bayiiliğinin devrinin ise mümkün olmadığını, (28 Şubat 2009 tarihli 27155 sayılı spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunları uygulama yönetmeliği) İlk Derece Mahkemesinin yönetmelik ile düzenlenen bir hususu göz ardı ettiğini, olaya hukuku yanlış uyguladığını, devri mümkün olmayan ruhsatın devrine ilişkin sözleşme de geçersizdir diyerek hukuka aykırı karar verdiğini, 01.06.2013 tarihli sözleşmenin 3. maddesinde sözleşmenin “ruhsat devrinin yasal olarak mümkün olmaması halinde tarafların hak ve yükümlülüklerinin ne olacağının yani toplam 16.300USD bedelli teminatın davacıya iade edileceğinin açıkça düzenlendiğini, sözleşmenin bu açık hükmünün ihtilafa uygulanmasının gerektiğini, Alacağın yazılı kanıtının bizzat dosyaya mübrez iki adet sözleşme olduğunu, bu sözleşmede açıkça yazılı olan teminat veya depozito iadelerinin kurum tarafından mevzuat gereği kural olarak davalı ruhsat sahibi …’e yapılacağını, davalı …’ün bu sözleşmenin hukuka aykırı feshedilmesi nedeniyle malvarlığının bu bedeller kadar haksız olarak arttığını ve müvekkilinin malvarlığının da aynı miktarda azaldığını, bu nedenle davanın kabulünün gerektiğini, yerel mahkemece red ve kabul durumuna göre, müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmemiş olmasının da hukuka aykırı olduğunu, Yerel mahkemece peşin alınması gereken 1.366,20 TL’ nin mahsubu ile bakiye 134,37TL nin iadesi kararının verildiğini, bu hesabın yanlış olduğunu, çünkü davada 20.000TL’ nin kabulüne karar verildiğini, dava değerinin 87.868,24TL olduğunu, red kısmı olan 67.868,24TL nin harcı olan 1158,00TL’ nin iadesinin gerektiğini ileri sürerek, istinaf başvurusunun kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını, yapılacak istinaf incelemesi sonucunda davanın kabulüne, karar verilmesini talep etmiştir.
DAİREMİZİN İLK KARARI: Dairemiz 15/05/2019 tarih 2018/817 Esas 2019/735 sayılı ilk kararı ile; “Sonuç olarak; davacı ile davalılardan … arasındaki sözleşmeler uyarınca devri öngörülen bayiliklerin devrinin sözleşme ile yasaklandığı, idarenin izni ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin davacıya (davacının yetkilisi olduğu tüzel kişiliğe) devrinin sağlandığı, sözleşmede bu devrin sağlanması durumunda 13.000,00 USD hasılat teminatı ile 3.300,00 USD terminal teminatının davacıya ödenmesinin öngörüldüğü, davacının devri sağlanmayan Milli Piyango İdaresine ait … no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği (iddaa) ne yönelik olarak 20.000,00 TL ödediği, devri sağlayamayan davalı …’ nun bu bedeli iadesinin gerektiği, davacının diğer kalem istekleri açısından bunların davacıya iadesini gerektiren sözleşmesel bir düzenleme olmadığı gibi davacının belirtilen kalemleri davalı …’ na ödediğine dair bir delil de bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf nedenleri kısmen yerinde görülerek davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK 353/1-b2 maddesi uyarınca kaldırılarak, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000,00 TL’ nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 16.300,00 USD’ nin ise ödeme tarihi olan 03/09/2015 tarihinden itibaren 3095 SK. 4/a maddesi uyarınca işletilecek faizi ile davalı …’ ndan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talep ile diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği…” gerekçesi ile; Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜ ile; Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/02/2017 tarih ve 2015/927 Esas – 2017/180 Karar sayılı kararının HMK 353/1-b2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA ve dairemizce yeniden esas hakkında düzeltilerek hüküm kurulmak suretiyle; 1-Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİNE, 2-Davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000,00 TL nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 3-16.300,00 USD’ nin ödeme tarihi olan 03/09/2015 tarihinden itibaren 3095 SK. 4/a maddesi uyarınca işletilecek faizi ile davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 4-Fazlaya ilişkin talepler ile diğer davalılar yönünden davanın reddine, karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından temyiz yoluna başvurulmuştur.
YARGITAY BOZMA İLAMI: Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 15/04/2021 tarih 2020/3097 Esas 2021/3696 Karar sayılı ilamında; “1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, 2- Taraflar arasında 11.06.2013 tarihli Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği ve Milli Piyango Bayiliğinin devri sözleşmesi ve 30.12.2013 tarihli sayısal oyunlar bayiliğinin devri sözleşmesi yapılmıştır. İdarenin izni ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin davacıya (davacının yetkilisi olduğu tüzel kişiliğe) devri yapılmış, sayısal oyunlar bayiliğinin devri yapılamamıştır. 11.06.2013 tarihli sözleşme ile spor toto teşkilatına yatırılan 3.300 USD, 13.000 USD bedelli teminatların davacıya devredileceği ayrıca devir işlemi için gerekli olan 10.000 USD’nin yarısının davacı, yarısının davalı tarafından karşılanacağı kararlaştırılmıştır. Bu sözleşmeye göre devir 31.07.2015 tarihinde gerçekleşmiş, devir işlemi için 10.000 USD’nin davacı tarafından yatırıldığı anlaşılmıştır. Sözleşmeye göre davalı …’nun bu miktardan da sorumluluğu bulunmaktadır. Ayrıca 11.06.2013 tarihli sözleşmede kefillerin “sözleşmede yer alan 21.300USD +310.000TL için müştereken ve müteselsilen kefil oldum” yazılı imzalı beyanı bulunmaktadır. Bu halde bu sözleşme çerçevesindeki bedellerden davalı … ile birlikte kefillerin de sorumlu olduğunun kabulü gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. …” gerekçesi ile, Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün bozulmasına, karar verilmiştir. Dairemizce duruşma yapılarak, usul ve yasaya uygun görülen bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, davacı ile davalılardan … arasındaki 11/06/2013 ve 30/12/2013 tarihli sözleşmeler kapsamında … tarafından devredilmesi kararlaştırılan Milli Piyango İdaresine ait 34150250 no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği (iddaa) ile Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin devredilmemesi (davalı … tarafından sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle) haksız fesih dolayısıyla sebepsiz zenginleşildiği iddiasına dayalı alacak davasıdır. Uyuşmazlık konusu dava kısmen kabul edildiği için sözleşmede devri öngörülen bayiliklerin devredilebilir olup olmadığı, bu bağlamda sözleşmelerdeki bayilik devir edim yükümlülüğünün mümkün olup olmadığı, davacının fesih nedeniyle davalılardan talep hakkının olup olmadığı varsa miktarı ile davacıya vekalet ücreti verilmesinin gerekip gerekmediği noktalarındadır. Davacının dayandığı 11/06/2013 ve bağlantılı 30.12.2013 tarihli adi yazılı sözleşmelerde davalılardan … üzerindeki Spor Toto İddaa bayiliği ile Milli Piyango Sayısal Oyunlar Bayiliklerini devretmeyi yükümlenmiş, davacının buna karşılık edimleri belirtilmiş diğer kefillerin de edimleri yazılmıştır. Uyma kararı verilen Yargıtay bozma ilamı kapsamına göre; bozma kapsamı dışında kalan Dairemiz kararıyla hükmedilen ve reddedilen alacaklar yönünden karar kesinleşmiştir. Bozma ilamı doğrultusunda yapılan değerlendirme sonucunda; davacı ile davalılardan … arasındaki sözleşmeler uyarınca devri öngörülen bayiliklerin devrinin sözleşme ile yasaklandığı davacının devri sağlanmayan Milli Piyango İdaresine ait … no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği (iddaa) ne yönelik olarak 20.000,00 TL ödediği, devri sağlayamayan davalı …’ nun bu bedeli iadesinin gerektiği, idarenin izni ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin davacıya (davacının yetkilisi olduğu tüzel kişiliğe) devrinin sağlandığı, 11.06.2013 tarihli sözleşme ile spor toto teşkilatına yatırılan 3.300 USD, 13.000 USD bedelli teminatların davacıya devredileceği ayrıca devir işlemi için gerekli olan 10.000 USD’nin yarısının davacı, yarısının davalı tarafından karşılanacağı kararlaştırıldığı, bu sözleşmeye göre devir 31.07.2015 tarihinde gerçekleştiği, devir işlemi için 10.000 USD’nin davacı tarafından 07/07/2015 tarihinde yatırıldığının anlaşıldığı, sözleşmeye göre davalı …’nun bu miktardan (5.000,00 USD) da sorumlu olduğu gibi, 11.06.2013 tarihli sözleşmede kefillerin “sözleşmede yer alan 21.300USD +310.000TL için müştereken ve müteselsilen kefil oldum” yazılı imzalı beyanı bulunduğundan, bu sözleşme çerçevesindeki bedellerden davalı … ile birlikte kefillerin de sorumlu olduğunun kabul edilerek; Dairemizce bozmaya uyularak yeniden karar verildiğinden, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 20/01/2022 tarih ve 2020/1047 Esas – 2022/439 Karar sayılı ilamı dikkate alınarak, davacının istinaf sebepleri değerlendirilip istinaf taleplerine ilişkin olarak ayrıca karar verilmeksizin, uyma kararı verilen Yargıtay bozma ilamı uyarınca davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle; davanın kısmen kabul – kısmen reddine, Davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000,00 TL nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 21.300 USD’nin 16.300 USD’sinin ödeme tarihi olan 03/09/2015 tarihinden, 5.000 USD’sinin ise ödeme tarihi olan 07/07/2015 tarihinden itibaren 3095 sk. 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, Fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİNE, 2-Davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000,00.TL’nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 3-21.300.USD’nin 16.300.USD’sinin ödeme tarihi olan 03/09/2015 tarihinden, 5.000.USD’sinin ise ödeme tarihi olan 07/07/2015 tarihinden itibaren 3095 sk 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, 4-Fazlaya ilişkin talebin reddine, 5-Alınması gereken 6.002,28.TL ilam harcından, davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 1.500,57.TL’ nin mahsubu ile bakiye 4.501,71.TL’nin davalılardan (davacı … harcın tamamından, diğer davalılar harcın %77’sinden sorumlu olmakla) tahsili ile hazineye gelir kaydına, 6-Davacı tarafından yatırılan toplam 1.532,37.TL harcın davalılardan (davacı … harcın tamamından, diğer davalılar harcın %77’sinden sorumlu olmakla) alınarak davacıya verilmesine, 7-İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sırasında davacı tarafından sarf edilen toplam 396,07.TL yargılama giderinin davalılardan (davacı … giderin tamamından, diğer davalılar giderin %77’sinden sorumlu olmakla) alınarak davacıya verilmesine, 8-İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sırasında davalı … tarafından sarf edilen toplam 33,00 TL yargılama giderinden kabul / ret oranına göre hesaplanan 25,41.TL’sinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına, 9-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden dairemiz karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince hesap ve takdir olunan 12.222,87.TL vekalet ücretinin davalılardan (davacı … ücretin tamamından, diğer davalılar ücretin %77’sinden sorumlu olmakla) alınarak davacıya verilmesine, 10-Davalı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden dairemiz karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince hesap ve takdir olunan 5.100,00.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine, 11-İstinaf yönünden Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 31,40.TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 12-İstinaf yönünden davacı tarafından sarf edilen 85,70.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 88,47.TL posta/ tebligat giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 13-İstinaf yönünden davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden dairemiz karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT 2. Kısım 2. Bölüm 17/c maddesine göre hesap ve takdir olunan 5.100,00.TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 14-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine, Hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK’nın 362/1-a maddesi uyarınca kesin olarak oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 30/06/2022