Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/339 Esas
KARAR NO: 2022/329 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 01/10/2021
NUMARASI: 2021/593 Esas 2021/657 Karar
DAVANIN KONUSU: Hakem Kararının İptali
KARAR TARİHİ: 02/03/2022
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFIN İDDİASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı şirketin 28.04.2021 tarihli dilekçesi ile İstanbul Valiliği Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’nın … Dosya Nolu, … Karar Nolu kararı ile Bursa Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … K. sayılı 18.562,50 TL” lik cezalı hal rüsumu alınmasına ilişkiri kararının dayanağı olan 28.03.2021 tarihli ve … nolu Cezalı Hal Rüsum Tutanağının iptaline karar verilmiş olduğu belirtilerek borcun iptal edilmesini, İstanbul Valiliği Hal Hakem Heyeti Başkanlığı tarafından alınan 16.08.2021 tarih ve … Dosya nolu kararı ile müvekkil Bursa Büyükşehir Belediyesinin, davalı hakkında cezalı hal rüsumu alınmasına dair Bursa Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … Karar Nolu kararının dayanağı olan 28.03.2021 tarihli ve … nolu Cezalı Hal Rüsumu tutanağının iptaline karar verildiğini ve yasaya aykırı olduğunu, istanbul hal hakem heyeti başkanlığı’nın 16.08.2021 tarih ve … dosya nolu kararının icrasının tedbiren durdurulmasına karar verilmesini, neticeten itirazımızın kabulü ile İstanbul Hakem Heyeti Başkanlığı’nın 16.08.2021 tarih ve … dosya nolu kararının iptalini , yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 01/10/2021 tarih ve 2021/593 Esas – 2021/657 Karar sayılı kararında; “…Yapılan değişiklikler sonucu HMK’daki son düzenlemelerde; tahkim yargılamasında, mahkeme tarafından yapılacağı belirtilen işlerde görevli ve yetkili mahkemenin, konusuna göre tahkim yeri asliye hukuk veya asliye ticaret mahkemesi olduğu, tahkim yeri belirlenmemiş ise görevli mahkemenin, konusuna göre asliye hukuk veya asliye ticaret mahkemesi, yetkili mahkemenin ise davalının Türkiye’deki yerleşim yeri, oturduğu yer veya işyeri mahkemesi olduğu (HMK 410/1), hakem kararına karşı yalnızca iptâl davası açılabileceği, iptâl davasının, tahkim yeri Bölge Adliye Mahkemesi’nde açılacağı, öncelikle ve ivedilikle görüleceği (HMK 439/1) belirtilmiştir. 6100 sayılı HMK’nın 439. maddesine göre açılmış olan Hakem Kurulu kararının iptâli davalarının Bölge Adliye Mahkemeleri’nde görülmesi zorunlu hale getirilmiş olmakla…”gerekçesi ile, Mahkememize açılan hakem kararının iptali konulu davada 6100 Sayılı HMK 439.maddesi gereği Bölge Adliye Mahkemeleri görevli kılınmakla davayı görmeye Mahkememizin görevsizliğine, davanın bu sebeple usulden reddine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Yerel mahkeme tarafından, İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan hakem kararının iptali konulu davada, 6100 sayılı H.M.K. 439.maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri’nin görevli kılındığı, bu nedenle mahkemenin görevsizliğine, bu sebeple davanın usulden reddine karar verilmiş olup, bu kararın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, İstanbul İl Hakem Heyeti’nin 16.08.2021 tarih ve 2021/55 sayılı kararının son bendinde görüldüğü üzere; hakem heyeti kararlarına karşı, hakem heyetinin bulunduğu yerdeki ticari davalar bakmakla görevli Asliye Ticaret Mahkemesi’ne itiraz edilebileceği ifade edildiğini, “KANUNUN 10. MADDESİNİN 5. FIKRASI UYARINCA DEĞERİ 128.088,99 TÜRK LİRASININ ALTINDA BULUNAN HAKEM HEYETİ KARARLARINA KARŞI, KARARIN TEBLİĞ TARİHİNDEN İTİBAREN 15 GÜN İÇİNDE HAKEM HEYETİNİN BULUNDUĞU YERDEKİ TİCARİ DAVALARA BAKMAKLA GÖREVLİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNE İTİRAZ EDİLEBİLİR.” Görevsizlik kararının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu ve kaldırılması gerektiğini, İleri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile esasa geçilmesine, ilk derece mahkemesi kararının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasına, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, hal hakem heyeti kararına itiraza ilişkindir, Mahkemece, açılan hakem kararının iptali konulu davada 6100 Sayılı HMK 439.maddesi gereği Bölge Adliye Mahkemeleri görevli kılınmakla davayı görmeye Mahkememizin görevsizliğine, davanın bu sebeple usulden reddine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Uyuşmazlık, 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunun Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanundan kaynaklanmaktadır. 5957 sayılı yasanın 10/1.maddesinde, “Üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde bir hal hakem heyeti oluşturulacağı..” Aynı maddenin 5.fıkrasında da, “Değeri elli bin Türk Lirasının (2021 yılı değeri 128.088,99 TL., 2022 yılı değeri 174.457,20 TL.) altında bulunan uyuşmazlıklarda, hal hakem heyetlerine başvurunun zorunlu olduğu, bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar ilam hükmünde bulunduğu ve kararların 2004 sayılı İcra ve İflas kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirileceği, tarafların, bu kararlara karşı on beş gün içinde hal hakem heyetinin bulunduğu yerde ticarî davalara bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesine itiraz edebilecekleri, itirazın, hal hakem heyeti kararının icrasını durdurmayacağı,ancak, talep edilmesi şartıyla hâkim, hal hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabileceği, Hal hakem heyeti kararlarına yapılan itiraz üzerine asliye ticaret mahkemesinin vereceği kararın kesin olduğu düzenlenmiştir. Görüldüğü üzere 5957 sayılı yasada il hakem heyetlerinin kararlarına karşı itiraz yolu gösterilmiş ve görevli mahkemenin asliye ticaret mahkemesi olduğu ifade edilmiştir. HMK’nın 407 vd maddelerinde genel olarak tahkim düzenlenmiş ve 410. Maddesinde “Tahkim yargılamasında, mahkeme tarafından yapılacağı belirtilen işlerde görevli ve yetkili mahkeme tahkim yeri bölge adliye mahkemesidir.” denilmiş ise de HMK’da tahkime ilişkin yer alan düzenlemeler genel düzenlemedir. Özel kanunlarda tahkime ilişkin düzenleme bulunması halinde özel kanun-genel kanun uygulaması kapsamında öncelikle özel kanunda bulunan hükümler uygulanacaktır. Özel kanunda düzenleme bulunmaması halinde genel kanun olan HMK’nın tahkime ilişkin hükümleri gözetilecektir. İl hakem heyeti özel yasasına göre kurulan, görevleri ve ne şekilde oluşturulacağı yasasında ayrıntılı açıklanan, kamu gözetiminde olan bir oluşumdur. Buna göre 5957 sayılı kanun özel kanun olduğundan ve Hal Hakem Heyeti ve kararlarına ilişkin düzenleme bu kanunda yapıldığından öncelikle 5957 sayılı kanun hükümleri dikkate alınacaktır. HMK da tanımlanan hakem kararları ise tahkim yargılaması sonucunda verilen kararlar niteliğinde olup, istisna tutulanlar hariç olmak üzere tarafların serbestçe tasarruf edebileceği konularda tahkim sözleşmesi yaptıkları veya sözleşmede tahkim şartına yer verdikleri durumlarda başvurulabilecek bir yargılama türü olduğu ve bu yargılama sonucunda verilen kararların iptalinin HMK 439. maddesi uyarınca tahkim yeri Bölge Adliye Mahkemesinde görüleceği açıktır. HMK da düzenlenen hakem kararlarının iptali müessesi ile yukarıda bahsi geçen yasanın hüküm altına aldığı il hal hakem heyeti kararına itirazın aynı mahiyette olmadığı görülmektedir. Somut olayda, uyuşmazlığa konu karar, HMK kapsamında tahkim yargılaması sonucu verilen hakem kararı olmadığı gibi 5957 sayılı kanunun 10/5. Maddesinde de Hal Hakem Heyeti kararlarına karşı Asliye Ticaret Mahkemesine itiraz edilebileceği düzenlendiğinden ve uyuşmazlık hal hakem heyeti kararına itiraz olduğundan asliye ticaret mahkemesi görevlidir. Buna göre mahkemece işin esasına girilerek talep hakkında bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın görev dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK’nın 353/1-a-3 maddesi gereğince kaldırılmasına dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile; 1-İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 01/10/2021 tarih ve 2021/593 Esas 2021/657 Karar sayılı ilamının HMK’nın 353/1-a3 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA ve dosyanın mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 162,10.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 59,30.TL istinaf karar harcının talep halinde davacı tarafa iadesine, 3-İstinaf başvurusu için yapılan yargılama giderlerinin esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesince yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine, 4-Artan gider avansı olması halinde, avansı yatıran tarafa iadesine, 5-Kararın ilk derece mahkemesi tarafından taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 02/03/2022 tarihinde HMK’ nın 353/1-a3 maddeleri gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.