Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/228 Esas
KARAR NO: 2022/721 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2021/148 Esas – 2021/859 Karar
TARİH: 16/12/2021
DAVA: Çek İptali
KARAR TARİHİ: 11/05/2022
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili, tahsil amacıyla ciro edilerek müvekkili bankaya teslim edilmiş olması dolayısıyla müvekkili bankanın meşru hamili bulunduğu iki adet çekin müvekkili uhdesinde iken kaybedildiğini ve tüm aramalara rağmen de bulunamadığını, bu suretle müvekkilinin rızası hilafına elinden çıktığını, çeklerin keşidecisi …, lehtarı … olan 30/07/2021 tarihli 20.000,00 TL bedelli çek ile keşidecisi …, lehtarı … olan 30/08/2021 tarihli 30.000,00 TL bedelli çek olduğunu ileri sürerek çeklerin kötü niyetli kişilerin eline geçmiş olması ihtimaline binaen öncelikle çeklerin ödenmesinin yasaklanmasına ve yapılacak yargılama neticesinde de iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 16/12/2021 tarih ve 2021/148 Esas 2021/859 Karar sayılı Kararı ile; “Somut olayda; davaya konu çeklerden, …/Bülent Ecevit Bulvarı Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/07/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 20.000,00-TL bedelli çek yönünden İlk ilandan itibaren TTK 757 vd. Maddeleri gereğince 3 aylık yasal sürenin dolduğu ayrıca çekin ibraz süresinin tamamlandığı, alınan banka cevap yazısında çekin ödenmesi için muhatap bankaya ibraz edilmediği tespit edildiğinden yasal koşulları oluşmakla Mahkememizce bu çek yönünden ispatlanan talebin kabulüne karar verilerek ilgili çekin zayii nedeniyle iptaline karar verilmiştir. Davaya konu olan diğer çek olan … …bank/Marmaris Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/08/2021 keşide tarihli, 30.000,00-TL bedelli ve keşidecisi … olan çek yönünden; her ne kadar talep eden vekili 25/11/2021 tarihli dilekçesi ile ilgili çekin kaybolduğu tarihten sonra kendi bankası dahil herhangi bir bankaya ibraz edilmediği, ilgili çekin 12/11/2020 tarihinde müvekkili bankaya … tarafından ibraz edildiği ve banka uhdesindeyken 01/03/2021 tarihinde kaybolduğu, 01/03/2021 tarihinde ise kayıp olan çek için kıymetli evrak iptal davası açıldığını belirtmişse de; eldeki kıymetli evrak iptal davasının 01/03/2021 tarihinde açılmakla birlikte … A.Ş. Genel Müdürlüğünün 13/09/2021 tarih ve … sayılı cevabi yazısında da belirtildiği üzere ilgili çekin 31/08/2021 tarihinde … tarafından elektronik takas ortamından ibraz edildiği tespit edilmiş, bunun üzerine Mahkememizce … Bankası A.Ş’ye müzekkere yazılmış, …de 11/10/2021 tarihli cevabi yazısında ilgili çekin müşterileri … tarafından takas merkezlerine ibraz edildiğini ve mahkemenin ödeme yasağı kararı olduğundan işlem yapılamadığını bildirdiklerinden talep eden vekilinin 25/11/2021 tarihli dilekçesindeki beyanlarına itibar edilmemiştir.Bununla birlikte davacı tarafça zayi nedeniyle iptali talep edilen çekin yargılama sırasında 31/08/2021 tarihinde ibraz edildiğinin Mahkememizce tespit edildiği, bu haliyle bu çek yönünden talebin konusuz kaldığı anlaşılmakla esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacı vekilince verilen kesin süre içerisinde iade davası açılmadığı anlaşılmakla mahkememizin 17/03/2021 tarihli ödeme yasağı kararının bu çek yönünden kaldırılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ” gerekçeleri ile; “TALEBİN KISMEN KABULÜ İLE; 1-…/Marmaris Şubesine ait … çek seri numaralı, 30/08/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 30.000,00-TL bedelli çek yönünden; ilgili çekin yargılama sırasında ibraz edildiği anlaşılmakla, bu çek hakkında ileri sürülen zayii nedeniyle iptal talebi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, Davacı vekilince verilen kesin süre içerisinde …/Marmaris Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/08/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 30.000,00-TL bedelli çek yönünden iade davası açılmadığı anlaşılmakla mahkememizin mezkur çek hakkındaki 17/03/2021 tarihli ödeme yasağı kararının KALDIRILMASINA, 2-…/Bülent Ecevit Bulvarı Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/07/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 20.000,00-TL bedelli çek yönünden talebin KABULÜNE, …/Bülent Ecevit Bulvarı Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/07/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 20.000,00-TL bedelli çekin ZAYİİ NEDENİYLE İPTALİNE,” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Dava konusu … seri numaralı 30/08/2021 keşide tarihli ve 30.000,00-TL bedelli çekin … tarafından 12/11/2020 tarihinde tahsil cirosuyla bankalarına teslim edildiğini ve banka uhdesinde iken kaybolduğunu, dava ikame edildikten sonra bugüne kadar hiçbir banka ve yere ibraz edilmemiş olup hala kayıp olduğunu, …’ın ve müvekkili bankanın yazı cevapları tamamen bir yanlış anlaşılmaya dayalı olup sehven düzenlendiğini, zira banka sistemine kaydı yapılan ileri tarihli düzenlenmiş çeklerin keşide günü geldiğinde yine sistem tarafından kendiliğinden işlemlerinin yapılmakta olduğunu, ilgili çekin de keşide günü gelmesi nedeniyle banka sistemi tarafından sistemsel olarak takas odasına iletildiğini ve takas odası aracılığıyla da …’a bu bildirimin iletildiğini, …’ın da çek ile ilgili bu davada verilen karar gereği ödenme yasağı olduğu şeklinde cevap verildiğini, halbuki ilgili çekin fiziki olarak ne müvekkili bankada bulunmakta olduğunu ne de keşide tarihinde …’a fiziki olarak ibraz edilmiş olduğunu, sistem tarafından banka kayıtlarında bulunan görüntünün …’a gönderilmesini ilgili bankanın ibraz olarak kabul ettiğini ve mahkemeye de bu şekilde bilgi verdiğini, müvekkili bankanın da açılan dava olduğunu gözden kaçırarak mahkemeden gelen yazıya sistem kayıtlarına bakarak cevap verdiğini, daha sonra bu durumu düzeltir şekilde dosyaya beyanlarının sunulduğunu, ancak mahkemece bu beyanlarına itibar edilmediğini, şüphe görülmesi halinde şüpheyi kaldıracak şekilde gerekli incelemenin yapması gerekmekte iken gerçeğin ortaya çıkarılması için gerekli inceleme ve araştırma yapılmaksızın ve duruşmasız olarak da karar verilmesinin tamamen hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek hükmün kaldırılmasını ve söz konusu çekin de iptaline karar verilmesini istemiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, davacı bankaya çek hamili tarafından tahsil amacıyla teslim edilen çeklerin zayi nedeniyle iptaline ilişkin olup, mahkemece yukarıda açıklanan gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Uyuşmazlık konusu olan çek sureti incelendiğinde, … A.Ş. Marmaris Şubesine ait olan … seri nolu 30/08/2021 tarihli 30.000,00 TL bedelli keşidecisi …, lehtarı … olan, arka sayfasında sırasıyla lehtarın ve …’ün ciroları olan çek olduğu görülmüş, dava dilekçesi ekinde çek sureti ile birlikte sunulan 01/03/2021 tarihli tutanak incelendiğinde, banka müşterisi … tarafından bankaya 12/11/2020 tarihinde teslim edilen keşidecisi … keşide tarihi 31/08/2021 olan 30.000,00 TL bedelli çekin bankanın operasyon işlemleri sırasında kaybolduğu hususlarının belirtildiği, yine ekli 12/11/2020 tarihli tevdi bordrosu incelendiğinde, söz konusu çekin müşteri … tarafından bankaya teslim edildiği görülmüştür. Yargılama sırasında mahkemece muhatap bankadan çekin ibraz edilip edilmediğinin sorulması üzerine bankanın 13/09/2021 tarihli yazı cevabında, söz konusu çekin 31/08/2021 tarihinde davacı banka tarafından elektronik takas ortamında ibraz edildiği ve ödeme yasağı kararına istinaden çeki arka yüzüne gerekli şerhin düşüldüğü, çekin ve çeki ibraz eden hamil bilgilerinin karşı banka nezdinde olduğu belirtilmiş, bunun üzerine mahkemece takas bakası olan davacı bankadan durumun sorulması üzerine davacı bankanın 11/10/2021 tarihli yazı cevabında, çekin müşteri … tarafından takas merkezlerinden ibraz edildiği, ödeme yasağı olduğundan işlem yapılamadığı belirtilmiştir. Bununla birlikte yazı ekinde gönderilen çek sureti incelendiğinde ödeme yasağı nedeniyle işlem yapılamadığına dair şerhe rastlanılmamıştır. Bunun üzerine mahkemenin 24/11/2021 tarihli ara kararı ile, davacı vekiline bu çek yönünden istirdat davası açılması için süre verilmiş, davacı banka vekilince sunulan 25/11/2021 tarihli dilekçede çekin müşteri … tarafından davacı bankaya tesliminden sonra ibraz edilmediği, bu nedenle istirdat davası koşullarının oluşmadığı bildirilmiştir. Dosya kapsamında mevcut bilgi ve belgelere göre, uyuşmazlık konusu çek, iş bu dava açılmadan önce çek hamili ve davacı banka müşterisi olan … tarafından bankaya tevdi bordrosu ile teslim edilmiş olup, davacı banka çekin bu teslimden sonra kaybolduğunu ileri sürerek iş bu davayı açmıştır. Her ne kadar muhatap bankanın ve takas bankası olan davacı bankanın yazı cevaplarında çekin keşide tarihinde hamili … tarafından bankaya ibraz edildiği ancak ödeme yasağı kararı nedeniyle işlem yapılamadığı bildirilmiş ise de, çekin bankaya teslim eden müşteri tarafından ibraz edilmiş olmasının hayatın olağan akışına uygun olmaması, takas bankasınca gönderilen çek suretinde ödeme yasağı nedeniyle işlem yapılamadığına dair şerh düşülmemiş olması ve en önemlisi işlemin doğrudan muhatabı olması gereken takas bankası olan davacı bankanın vekilinin 25/11/2021 tarihli dilekçesinde keşide tarihinde ibrazın söz konusu olmadığının açıklanmış olması karşısında, mahkemece keşide tarihinde ibrazın söz konusu olmadığının kabulü ile söz konusu çekin de iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-b2 m. uyarınca hükmün kaldırılması ve her iki çeke ilişkin davanın kabulü yönünde yeniden hüküm kurulması gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 16/12/2021 tarih ve 2021/148 Esas – 2021/859 Karar sayılı ilamının HMK’ nın 353/1-b2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, Dairemizce yeniden hüküm kurulmak suretiyle; 1-DAVANIN KABULÜ ile dava konusu; -…/Marmaris Şubesine ait … çek seri numaralı, 30/08/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 30.000,00-TL bedelli çek ile, -…/Bülent Ecevit Bulvarı Şubesine ait, … çek seri numaralı, 30/07/2021 keşide tarihli, keşidecisi … olan ve 20.000,00-TL bedelli çekin ZAYİİ NEDENİYLE İPTALİNE,
İLK DERECE MAHKEMESİ YÖNÜNDEN; 2-Dairemiz karar tarihi itibari ile Harçlar Yasası uyarınca alınması gereken 80,70.TL ilam harcından peşin alınan 59,30.TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40.TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, 4-Gider avansının harcanmayan kısmının talep halinde davacıya iadesine,
İSTİNAF YÖNÜNDEN; 5-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 220,70. istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 80,70.TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 6-Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, 7-Bakiye gider avansı varsa talep halinde davacıya iadesine, 8-Kararın ilk derece mahkemesince davacıya tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 11/05/2022 tarihinde HMK’ nın 362/1-ç maddeleri gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.