Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1933
KARAR NO: 2022/1529
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME: İSTANBUL ANADOLU 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/09/2022 ( Ara Karar )
DOSYA NUMARASI: 2022/724 Esas ( Derdest Dava Dosyası )
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
KARAR TARİHİ: 27/10/2022
İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirketin, bebek ve yetişkin hijyen, sağlık ürünlerine yönelik satış yapmakta olduğunu, bu amaçla müşterilerinden almış olduğu ve müvekkil şirket tarafından cirolanan … Bankası Van Şubesi, 15.12.2022 tarih, 455.000,00 TL bedelli, keşidecisi … Tur. Tem. İth. İhr. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan … seri numaralı; … Bankası Van Şubesi, 08.12.2022 tarih, 450.000,00 TL bedelli, keşidecisi … Tem. İth. İhr. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan … seri numaralı; … Bankası Van Şubesi, 27.12.2022 tarih, 360.000,00 TL bedelli, keşidecisi … Tem. İth. İhr. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan … seri numaralı çek; … Avrasya Ticari Merkez Şubesi, 31.12.2022 tarih, 6.894,72 TL bedelli, keşidecisi … San. Tic. A.Ş. olan … seri numaralı; … Avrasya Ticari Merkez Şubesi, 25.12.2022 tarih, 99.144,00 TL bedelli, keşidecisi … San. Tic. A.Ş. olan … seri numaralı; … Bankası Küçükbakkalköy Şubesi, 30.10.2022 tarih, 9.990,00 TL bedelli, keşidecisi … Ltd. Şti. olan … seri numaralı çeklerin müvekkili şirket yetkilisinin elinde bulunduğu ve şirket yetkilisi tarafından bankaya ibraz edileceği sırada kaybolmuş olduğunu, müvekkilin bütün aramalarına rağmen çekleri bulunamadığını, kaybolan çeklerin piyasada ticari itibari yüksek olan firmalar tarafından keşide edilmiş olduğunu, çeklerin vadeleri henüz gelmemiş olmakla her birinin vade tarihinin oldukça yakın olduğunu, çeklerin vadeleri gelene dek bulunamaması ve kötü niyetli kişilerin eline geçmiş olması ihtimalinde çeklerin karşılığının bankadan tahsil edilme riskinin bulunduğunu, bu halde müvekkilinin alacaklarını temin edememiş olacağını, keşideci şirketlerin de çek bedellerini kötü niyetli kişi veya kişilere ödemek zorunluluğu ile karşı karşıya kalacaklarını beyanla çeklerin bankadan tahsil edilmesini engellemek ve müvekkili ile çeki keşide eden müşterilerinin zarar görmemesi için tedbir amaçlı ödeme yasağı kararı verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 28/09/2022 tarih ve 2022/724 Esas sayılı ara kararı ile; “İhtiyati tedbirin şartları 6100 Sayılı Hukuk Muhakemesi Kanununun 389/1 maddesinde genel olarak düzenlenmiştir. Bu yasa hükmüne göre mevcut durumda meydana gelebilecek değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından yada tamamen imkansız hale geleceğinden veya geçikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. İhtiyati tedbirde asıl olan, ihtiyati tedbire esas bir hakkın varlığı ve bir ihtiyati tedbir sebebinin bulunmasıdır. HMK’nun 390/3 maddesine göre tedbir talebi eden taraf, öncelikle tedbir istemine ilişkin dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak yasal delillerle ispat etmek zorundadır. Burada sözü edilen ispatın ölçüsü ise, “yaklaşık ispat” kuralına göre belirlenir. Yaklaşık ispat kuralının uygulanmasında iddianın ağırlıklı ihtimal olarak doğruluğunun kabul etmekle birlikte, aksinin mümkün olduğu ihtimalini de gözetmelidir. Bu nedenle ihtayit tedbire karar verilirken haksız olma ihtamali de dikkate alınarak talepte bulunandan kural olarak teminat alınır. Geçici hukuki koruma kararlarından olan ihtiyati tedbir kararı verirken asıl uyuşmazlığı çözecek içerikte bir karar verilmemelidir. Bununla birlikte, ihtiyati tedbire karar verirken tarafların çıkar dengesini ve ihtiyati tedbirin amacını gözetilmesi gerekli ve zorunludur. Kanun koyucu, ihtiyati tedbir hakkında karar verecek olan Hakime geniş bir taktir alanı bırakmış ise de, Hakim her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemeli ve hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre, ihtiyati tedbir kararı verdiğinin kararında belirtilmelidir, ihtayit tedbir şartları mevcut değilse kanunun ön gördüğü ölçüde ıspat edilememişse, veya yaklaşıkda olsa ıspatı yargılamayı gerekiyorsa ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir. HMK’nun 389. maddesindeki şartların mevcut olması ve talep halinde ihtiyati tedbire karar verilmelidir. Bu itibarla davacının hamil olduğuna ilişkin yeterli kanaat hasıl olmadığından HMK 389 ve devamı madde hükümlerinde ön görülen koşullar gerçekleşmediğinden ihtiyati tedbir isteminin bu aşamada reddine karar verilmesi gerektiği ” gerekçeleri ile ihtiyati tedbir isteminin koşulları bulunmadığından REDDİNE karar verilmiş ve verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; adına çek düzenlenen tüzel kişiler, grup şirket olup kardeş şirket niteliğindeki bu yapıların yetkililerinin de aynı kişi olduğunu, … Bankası Van Şubesi, 15.12.2022 tarih, … seri numaralı, … Bankası Van Şubesi, 08.12.2022 tarih, … seri numaralı çek, … Bankası Van Şubesi, 27.12.2022 tarih, … seri numaralı, … Avrasya Ticari Merkez Şubesi, 31.12.2022 tarih, … seri numaralı çeklerin … İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve … San. Tic. A.Ş. tarafından müvekkili … Tic. A.Ş. adına keşide edilmiş çekler olduğunu, … Avrasya Ticari Merkez Şubesi, 25.12.2022 tarih, … seri numaralı çek ile … Bankası Küçükbakkalköy Şubesi, 30.10.2022 tarih, … seri numaralı çekin ise … San. Tic. A.Ş. ve … Sağlık Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından müvekkilinin bir diğer kardeş şirketi olan … Dış Tic. Ltd. Şti adına keşide edilmiş çekler olduğunu, namlarına çek düzenlenen müvekkili … Tic. A.Ş. ve … Ltd. Şti. grup şirketler olarak ticari faaliyetlerini sürdürmekte olup, tüm bu yapıların şirket yetkilisinin de aynı kişiler olduğunu, söz konusu şirketlerin grup şirketi olduğuna ve yetkililerinin aynı kişi olduğuna ilişkin ilgili mersis kayıtlarının 29.09.2022 tarihli talep dilekçeleri ekinde Ek-1 olarak mahkemeye sunulmuş olduğunu, Söz konusu bu grup şirketler, kendi aralarında bir ticari ilişki kurdukları gibi, yetkililerinin de aynı olmasından bahisle şirket yetkilisi tarafından davaya konu edilen çeklerin takas işlemi için bankalarına ibraz edilmek üzere teslim alındığını, bir karışıklık yaşanmaması adına her birinin arkasına müvekkili adına şirketin kullandığı … markasını da içeren kaşe basılarak imza sirküleri ile birlikte dava dışı yetkilinin temsili haiz bir kimse olduğu tespit edileceğinden bankada işlem yaptırılmak istendiğini, ancak bankada takas işlemi yapılamadan davaya konu çeklerin bulunduğu zarfın kaybolmuş olduğunu, şirket yetkilisinin bir restoranda çeklerin içinde bulunduğu bu zarfı çantasından düşürdüğü tahmin edilmek ile birlikte söz konusu restoranda ve bu vahim olayın yaşanmasının muhtemel olabileceği diğer yerlerde çeklerin aranmaya devam edildiğini, ancak bu süreçte zayii olmuş çeklerin kötü niyetli üçüncü kişilerin eline geçmesi mümkün olabileceğinden bedel itibariyle yüksek bir değere sahip ve aynı zamanda tarihleri fazlasıyla yakın olan çekler için akıbetleri belirlenene kadar tedbir mahiyetinde ödeme yasağı talep edildiğini, haklı taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerekirken ilk derece mahkemesi tarafından reddedilmiş olmasının hukuka aykırı olduğunu, İlk derece mahkemesinden iptali talep edilen çeklerin son yetkili hamilinin müvekkili şirket olduğunu, ilk derece mahkemesinin “hamil olduğuna ilişkin yeterli kanaat hasıl olmadığından” tedbir taleplerini reddetmesinin hukuka aykırı olduğunu, dosyada önlü arkalı görselleri mevcut olan çekler için müvekkilinin yetkili hamil olduğuna ilişkin yeterli kanaat hasıl olmadığı yönündeki değerlendirmenin hukuki gerekçeden yoksun kaldığını, zira namlarına çek düzenlenen şirketlerin grup şirketi olarak faaliyetlerini sürdürmekte olduğunu ve her bir çek üzerinde grup şirketlerden müvekkili adına bir kaşe bulunduğunu, çek muhteviyatında en son görülen yetkili hamilin müvekkili şirket olduğunu, kaldı ki çekin iptali davasını ancak son hamil açabilecek olup keşidecinin zayii nedeni ile söz konusu davayı açmasının hukuken mümkün olmadığını, dolayısıyla zayii nedeni ile çekin iptali davasının ancak ve ancak son yetkili hamil olarak kabul edilebilecek müvekkili tarafından açılabileceğini, bu sebeple de tedbir mahiyetindeki ödeme yasağı talebi de yetkili hamil müvekkili tarafından talep edilebilecek olup bu hususta hukuki bir engel bulunmadığını, Yine müvekkili şirketin yetkili hamil olduğunun ispatı açısından hakkında ödeme yasağı talep edilen çekler için hem müvekkili şirket nezdinde hem de kardeş şirketi olan … Tic. Ltd. Şti. nezdinde düzenlenen çek giriş kayıtları ve çek karşılığı kesilen tahsilat makbuzlarını 29.09.2022 tarihli talep dilekçeleri ekinde dosyaya Ek-2 olarak ibraz ettiklerini, ayrıca çekleri keşide eden … İnş. San. Tic. A.Ş. ve … Hizmetleri Ltd. Şti. ile müvekkili şirket ve kardeş şirketi olan … Ltd. Şti arasında gerçekleşen ticari ilişki sonucu alınıp verilen çeklere ilişkin cari hesap ekstrelerinin de 29.09.2022 tarihli talep dilekçeleri ekinde EK-3 olarak dosyaya sunulmuş olduğunu, son olarak diğer bir keşideci şirket olan … Tic. ve San. Ltd. Şti. ile müvekkilinin kardeş şirketi … Ltd. Şti arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin de 29.09.2022 tarihli talep dilekçeleri ekinde Ek-4 olarak sunulmuş olduğunu, İlk derece mahkemesi tarafından dosyada eksik inceleme ve hatalı değerlendirme yapılmış olup, ödeme yasağı taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerekirken tedbir taleplerinin reddine karar verilmiş olduğunu beyanla açıklanan ve re’sen nazara alınacak nedenlerle ilk derece mahkemesinin 28/09/2022 tarihli ara kararın kaldırılmasını, talep konusunun “tedbir” hususu olması ve söz konusu çeklerin bedellerinin yüksek olmasından bahisle ivedilikle dosyada ihtiyati tedbir niteliğinde gerekirse teminat ödenmesi koşuluyla ödeme yasağı kararı verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Talep, TTK’nın 818/1-s yollamasıyla 757 ila 764. maddeleri hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali istemiyle açılan davada çeklerle ilgili ödeme yasağı kararı verilmesine ilişkin olup, mahkemece davacının çeklerin yetkili hamili olduğu konusunda yeterli kanaat oluşmadığından bahisle talebin reddine karar verilmiştir. TTK’nın 757. maddesi uyarınca, iradesi dışında çek elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, çekle ilgili ödeme yasağı kararı verilmesini isteyebilecektir. 6100 sayılı HMK’nın 389. maddesinin birinci fıkrasında “mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir” hükmü düzenlenmiştir. Yine aynı yasasının 390/3 maddesi “tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davasının esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.” hükmünü içermektedir. Davacı dava konusu çeklerden bir kısmının ticari ilişki içerisinde olduğu şirketler tarafından, bir kısmının ise grup şirketi tarafından keşide edilerek kendisine verildiğini ve bu sırada kaybolduğunu iddia etmiş, çeklerin önlü arkalı fotokopilerini, çek tahsilat makbuzları ile çekleri keşide eden şirketlerle olan cari hesap özetlerini dosyaya ibraz etmiştir. Buna göre davacının, dava konusu … Bankası Van Şubesi’ne ait 15.12.2022 tarih, … seri numaralı, 08.12.2022 tarih, … seri numaralı, 27.12.2022 tarih, … seri numaralı, … Avrasya Ticari Merkez Şubesi’ne ait 31.12.2022 tarih, … seri numaralı çekte lehtar ciranta, … Avrasya Ticari Merkez Şubesi’ne ait 25.12.2022 tarih, … seri numaralı çek ile … Bankası Küçükbakkalköy Şubesi’ne ait 30.10.2022 tarih, … seri numaralı çeklerde de ciranta olarak kaşe ve imzasının bulunduğu, davacının cirosundan sonra başka bir ciro yapılmadığı, buna göre davacının çeklerin yetkili hamili iken iradesi dışında elinden çıktığı noktasında yaklaşık ispat koşulunu sağladığı ve ödemeden men yasağı kararı verilmemesi halinde hakkın elde edilmesinin zorlaşacağı/imkansız hale geleceği anlaşıldığından Mahkemece talebin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüştür. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, Dairemizce çek bedelleri üzerinden %15 teminat mukabilinde çeklerin bankaya ibrazı halinde ödemeden men mahiyetinde ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının istinaf başvurusunun kabulü ile, İstanbul Anadolu 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 28/09/2022 tarih ve 2022/724 Esas sayılı ara kararının HMK 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILARAK, 1-Davacının ödemeden men talebinin teminat karşılığında KABULÜ İLE; Dava dilekçesinde aşağıdaki şekilde bildirilen; -… Bankası Van Şubesi, 15.12.2022 tarih, 455.000,00 TL Bedelli, Keşidecisi … İhr. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan … seri numaralı çek, -… Bankası Van Şubesi, 08.12.2022 tarih, 450.000,00 TL Bedelli, Keşidecisi … İhr. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan … seri numaralı çek, -… Bankası Van Şubesi, 27.12.2022 tarih, 360.000,00 TL Bedelli, Keşidecisi … Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan … seri numaralı çek, -… Avrasya Ticari Merkez Şubesi, 31.12.2022 tarih, 6.894,72 TL Bedelli, Keşidecisi … Tic. A.Ş. olan … seri numaralı çek, -… Avrasya Ticari Merkez Şubesi, 25.12.2022 tarih, 99.144,00 TL Bedelli, Keşidecisi … İnş. San. Tic. A.Ş. olan … seri numaralı çek, -… Bankası Küçükbakkalköy Şubesi, 30.10.2022 tarih, 9.990,00 TL Bedelli, Keşidecisi … Ltd. Şti. olan … seri numaralı 6 adet çeke ilişkin olarak; 6102 sayılı TTK’ nın 818/s madde hükmü delaleti ile aynı kanunun 757. maddesi hükmü uyarınca çeklerin bankaya ibrazı halinde bedellerinin ödenmemesi hususunda ÖDEMEDEN MEN KARARI VERİLMESİNE, 2-Davacı tarafça çek bedelleri toplamı olan 1.381.028,72 TL’nin % 15’i tutarında (207.154,308TL) nakdi veya mahkemece kabul edilecek kati süresiz ve mutaber banka teminat mektubu ilgili ilk derece mahkemesi veznesine depo edilmesi halinde, ödemeden men kararının ilk derece mahkemesi yazı işleri müdürlüğünce muhatap banka şubelerine bildirilmesine, 3-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden davacı tarafından yatırılan 220,70.TL başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 80,70.TL karar harcının talep halinde iadesine, 4-İstinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı bulunması halinde davacıya iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesi tarafından davacı tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 27/10/2022 tarihinde HMK’nun 362/1-f maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.