Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2021/342 E. 2023/478 K. 23.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/342 Esas
KARAR NO: 2023/478 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI: 2016/943 Esas – 2019/687 Karar
TARİHİ: 25/06/2019
DAVA: İtirazın İptali (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 23/03/2023
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili Bankanın Davalı … Paz. A.Ş. ile Genel Kredi Sözleşmesi düzenlendiğini, diğer davalıların da anılan sözleşmeyi müteselsil kefil olarak imzaladıklarını. Taraflar arasında düzenlenen ticari sözleşmeye istinaden davalı şirkete ticari kredili mevduat hesabı ve ticari kredi kartlarının kullandırıldığı, ayrıca davalılara verilen çek hesabı kapsamında verilen çeklerden …, …, …, … ve … numaralı toplam 5 adet çekin karşılıksız çıkması üzerine banka yükümlülük bedelinin ödendiğini, Davalı Borçlu şirkete kullandırılan 4 adet ticari kredi kartı, ticari kredili mevduat hesabı ve çek bedellerinin ödenmemesi ve müvekkili bankaya iade edilmeyen çek yapraklarından kaynaklanan gayri nakdi borçlarının depo edilmesi için, Beyoğlu …Noterliği 26.03.2015 tarih ve … yevmiye numaralı İhtarnamesinin keşide edildiği, ihtarnameye rağmen borçların yine ödenmemesi üzerine icra takibine geçildiğini, Borçluların yapmış olduğu haksız itirazlarının iptali ile takiplerin takip taleplerinde belirtildiği şekliyle; Davalı borçlu …, … ve … San.Tic.A.Ş. İçin 27.487.44 TL alacak ( Nakit), Davalı -borçlu …. A.Ş. Şirketi için 27.487,44 TL (Nakit) ve 25.200,00 TL gayrinakit ( iade edilmeyen çek yaprak bedellerinin nakden depo edilmesi) toplam 52.687.44-TL alacak üzerinden devamına, Davalı borçluların nakit alacakları üzerinden % 20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine ve işlemiş faizin davalılardan alınarak müvekkile ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, açılan itirazın iptali davasına davalılar vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın farklı alacaklarından kaynaklanan ve sorumluları da farklı olan, iki ayrı takibe yapılan itiraz üzerine tek bir itirazın iptali davası açmasının doğru olmadığı, davaların tefrikine karar verilmesi gerektiği, İst. And. … İcra Md.’nün … E. Sayılı dosyasından; 21 adet çek yaprağından kaynaklı 25.200,- TL’ nın depo talebinin … Ltd.Ştİ. dışındaki diğer davalılara yöneltilemeyeceği, İst.Anadolu …İcra Müdürlüğünün … E.Sayılı dosyası yönünden ise takip dayanağı olarak Genel Kredi Sözleşmesine dayanılmasına rağmen gerek icra dosyasında gerekse dava dilekçesi ekinde GKS’nin ilk ve son sayfalarının konulduğunu, limit artışlarının GKS ile irtibatlı olup olmadığının anlaşılamadığı, açıkladıkları nedenlerle, davaların tefrikine (ayrılmasına) , davacının GKS sözleşmesi ve limit artışına ilişkin eklerin asıllarını tam ve eksiksiz olarak Mahkemeye sunmasına ve bir tam suretinin taraflarına tebliğine, Davanın reddi ile yargılama giderlerinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 25/06/2019 tarih 2016/943 Esas – 2019/687 Karar sayılı kararında; “Dava; Hukuki niteliği itibariyle İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takibine davalının yapmış olduğu itirazın İİK 67 maddesi gereğince iptali ile icra inkar tazminatı isteminden ibarettir. Mahkememizin 13.02.2018 tarihli ara kararı ile; ticari nitelikteki kredi kartı ve genel kredi sözleşmesi hesabından kaynaklı alacak talebine ilişkin İstanbul Anadolu …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına ilişkin davanın tefriki ile Mahkememizin bir başka esasına kaydedildiği, iş bu davanın konusunun İstanbul Anadolu …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında takibe konu 6.000,TL çek sorumluluk tutarına ve davacı tarafça iade edilmeyen 25.200,00-Tl tutarındaki çek sorumluluk bedeline ilişkin olduğu belirlenmiştir. Dosya konusunda uzman bankacı bilirkişiye tevdii edilmiş, bilirkişiden rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda; Şirket Kredi Kartından dolayı 21.156,79 TL asıl alacak, 263,23 TL İşlemiş temerrüt faizi, 13,16 TL Faiz üzerinden % 5 BSMV olmak üzere 21.433,18 TL olduğu, Kredili Mevduat Hesabı (KMH) yönünden, 51,30 TL asıl alacak, Davacı talebi gibi, 0,60 TL işlemiş faiz ve 0,03 % 5 BSMV olmak üzere 51,93 TL olduğu ,Kredi Kartı ve Kredili Mevd Hes Yönünden toplam borcun ise ( 21.433,18+51,93 ) = 21.485,11 TL olduğu, ( her iki takipten kaynaklanan nakdi alacağının 21.485,11 +6.000,00 = 27.485,11 TL olduğu) İst.Anadolu … İcra Md. … E. (Karşılıksız Çıkan Çekler için Nakdi ve İade edilmeyen Çekler için Depo Talebi) Sayılı Dosyası Yönünden ;Karşılıksız Çıkan …, …, …, … ve … No’lu çekler için yasal hamillerine 1.200,-‘şer TL çek sorumluluk bedellerinin Davacı Bankaca ödendiği, 5 adet çekten doğan nakdi alacağının 1.200,- TL* 5 = 6.000,- TL olduğu ,Gayri Nakdi Krediler Yönünden ise ; davacı banka tarafından davalıya verilen ve açıkta kalan/iade edilmeyen çek yaprakları yasal sorumluluk tutarı olan ( 21*1.200,- TL) = 25.200,- TL‘nin deposunu borçlu Şirketten talep edebileceği, Diğer davalılar/kefilllerin kefil olarak sorumlu olduğu üst sınır 151.600,- TL olarak kararlaştırılmış olduğu için, davalılar/kefillerin, yukarıda belirtilen nakdi kredilerden doğan borcun tamamından sorumlu tutulabileceği, İst.Anadolu … İcra Md. … E. (Karşılıksız Çıkan Çekler için Nakdi ve İade edilmeyen Çekler için Depo Talebi) kredisinden dolayı sorumlu olmadıkları, Davacı/bankanın icra takip tarihinden itibaren borç tamamen ödeninceye kadar, Kredili Mevduat Hesabı (KMH) yönünden, 51,30 TL asıl alacak üzerinden takip tarihi itibariyle % 24,24 oranında temerrüt (gecikme) faizi, Şirket KK’ından dolayı ; 21.156,79 TL asıl alacak üzerinden % 30,24 oranında, Karşılıksız Çekler için ödenen 6.000,- TL asıl alacak için de % 24,24 oranında temerrüt (gecikme) faizi -TCMB azami faiz oranları genelgeleri doğrultusunda- değişen oranlarda temerrüt faizi talep edilebileceği, şeklinde raporunu sunmuştur. Dosya taraf itirazları doğrultusunda aynı bilirkişiye verilerek ek rapor alınmıştır. İstanbul Anadolu …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında deposu talep edilen çeklerle ilgili bankanın sorumlu olduğu tutarın, temlik alan varlık yönetim şirketi tarafından istenemeyeceği, bu nedenle konumuz olayda deposu talep edilen 26.000-TL ‘lik tutarın davacı varlık yönetim şirketi tarafından talebinin mümkün olmadığı,karşılıksız çıkan … ,…,… ve … nolu çekler için yasal hamillerine 1.200-şer TL çek sorumluluk bedellerinin temlik eden bankaca ödendiği, 5 adet çekten doğan nakdi alacağının 1.200-TL *5=6.000-TL olduğu bu tutarın … Gıda İnşaat Pazarlama A.Ş.den talep edebileceği, şeklinde ek raporunu sunmuştur. Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller ve alınan bilirkişi kök ve ek rapor birlikte değerlendirildiğinde ; Temlik eden ile davalı … Gıda arasında akdedilen 12.07.2010 tarihli Çek Taahhütnamesinin ”Banka sorumluluk tutarının ödenmesi” başlıklı kısmında; Müşterinin, Bankanın karşılıksız olan her çek yaprağı için yasal olarak ödemekle yükümlü olduğu tutarı bankaya geri ödemekle yükümlü olduğu belirlenmiştir. Anılan Taahhütnamenin ”Müşterinin yükümlülükleri” başlıklı 6. maddesinde, müşterinin kullanılmamış çek yapraklarını müşteriye iade edeceği, iade edilmemesi halinde söz konusu çeklerin ibrazı halinde karşılıksız işlemine tabi tutulacağını, bankanın bu çeklere ilişkin karşılıksız işlemlerini yerine getirmeye yetkili olduğu, çeklerin kaybı ziyaı veya çalınması halinde sorumluluğun müşteride olduğu, bu kapsamda yapılan ödemelerin müşteriden isteneceği, çeklerin muhafazasından müşteri sorumlu olduğundan çeklerin ödenmesi halinde çek bedellerinin hesabına zimmet kaydedileceği kararlaştırılmıştır. Davalı … Gıda tarafından imzalanan Sözleşmede ve Taahhütnamede; çek yapraklarının bankaya teslim edilmemesi, ziyaı, kaybı, çalınması halinde banka risk tutarının davalıdan tahsil edileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Anılan Taahhütname hükümlerinin değerlendirilmesinde; müşterinin kendisine yüklenen özen yükümlülüğüne aykırı davranması halinde, bu özensizlik dolayısıyla bankaca bir ödeme yapılmadıkça yada bankanın bir sorumluluğu gündeme gelmedikçe müşteriden bir şey talep etmesi mümkün değildir. Bu çerçevede Genel Kredi Sözleşmesi ve Çek Taahhütnamesinin, her bir çek yaprağı için öngörülen banka risk tutarının tahsiline ilişkin herhangi bir hüküm içermemesi, temlik eden banka ile dava konusu alacağı devralan davacı arasında imzalanan Temlik Sözleşmesinde, nakit alacakların devredilmesi ve ayrıca henüz bankaca ödenmemiş olan ve ilerde riskin gerçekleşmesi halinde bankaca ödeme yapılmakla bir alacak olarak değerlendirilebilecek olan çek sorumluluk bedelinin güncel bir alacak olarak talep edilmesinin yerinde bulunmadığı, temlik eden banka lehine karşılıksız bir kazanç oluturacağı, bu konuda bankaca bir ödeme yapılması halinde ancak talep edilebilir bir alacaktan bahsedilebileceği, henüz bir ödeme yapılmaksızın çek risk alacağı (gayri nakti kredi alacağı) olarak talep edilen miktarın yasal bir dayanağının bulunmadığı hususları birlikte değerlendirilmek suretiyle çek sorumluluk bedeli olarak talep edilen 25.200-TL miktarındaki istem yönünden davalı … Gıda hakkında açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Davalı … Gıda hakkında açılan ve Temlik eden Banka tarafından karşılıksız işlemine tabi tutulmak suretiyle yasal sorumluluk tutarı ödendiği anlaşılan ve usulünce temlik alan davacıya devredilen beş adet çek karşılığı 6.000-TL yönünden davacının davasının kabulü gerektiği kanaati oluşmuştur. Ayrıca … Gıda dışındaki diğer davalıların Çek Taahhütnamesinde imzalarının ve ayrıca kefaletlerinin bulunmaması sebebiyle bu davalılar yönünden talep konusu olan 6.000-TL bakımından geçerli olmak üzere açılan davanın taraf sıfatı yokluğundan reddine karar vermek gerekmiş olup, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.”gerekçesi ile, “-Davalı … a.ş. hakkında açılan davanın kısmen kabulü ile; İstanbul Anadolu …icra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının davalının yapmış olduğu itirazın kısmen iptaline,takibin 6.000,00-TL asıl alacak ve asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek % 24,24 oranında faizi ile takibin bu davalı yönünden devamına,fazlaya ilişkin istemin reddine, -Kabul edilen miktarın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalı … a.ş. Alınarak davacıya verilmesine,-Diğer davalılar hakkında açılan davanın reddine,” karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, davanın Anadolu …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takibine davalının yapmış olduğu itirazın İİK M.67 gereğince iptaline yönelik isteminden ibaret olduğunu; banka ile davalılar arasında ticari nitelikteki kredi kartı ve genel kredi sözleşmesi hesabından kaynaklı alacak talebine ilişkin olarak başkaca bir icra dosyasından Anadolu …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına ilişkin davanın iş bu davadan tefrik edilmiş olduğunu, davanın konusunun Anadolu ….İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında takibe konu 6.000 TL çek sorumluluk tutarına ve banka tarafından iade edilmeyen 25.200 TL tutarındaki çek sorumluluk bedeline ilişkin olduğunun mahkemece usul ve yasaya uygun olarak belirlendiğini, Dosyada iki kez bilirkişi raporu alınmış olduğunu, yapılan rapor incelemeleri neticesinde Anadolu …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında deposu talep edilen çeklerle ilgili bankanın sorumlu olduğu tutarın temlik alan müvekkili varlık yönetim şirketi tarafından istenemeyeceğini, bu nedenle olayda deposu talep edilen 26.000 TL’ lik tutarın varlık yönetim şirketi tarafından talebinin mümkün olmadığını, karşılıksız çıkan çekler için yasal hamillerine 1.200’er TL çek sorumluluk bedellerinin temlik eden bankaca ödendiğini, 5 adet çekten doğan nakdi alacağın 1.200*5 =6.000 TL olduğunu, bu tutarın … Gıda İnşaat Pazarlama A.Ş.’den talep edilebileceği yönünde rapor oluşturulduğunu, Mahkemenin de raporlarla aynı nispette gayrinakdi alacaklar için temlik olmadığından bahisle 25.200 TL’lik istemin reddine karar vererek, sadece nakit alacak olarak 6.000 TL’lik istemi kabul ettiğini, Mahkemece verilen kararda gayri nakit riskler yönünden müvekkili şirketin talebinin ret edildiğini; Genel Kredi Sözleşmesi ve Çek Taahhütnamesinin her bir çek yaprağı için öngörülen banka risk tutarının tahsiline ilişkin bir hüküm içermemesi temlik eden banka ile dava konusu alacağı devralan müvekkili şirketin temlik sözleşmesinde nakit alacakların devredilmesi ve ayrıca henüz bankaca ödenmemiş olan ve ilerde riskin gerçekleşmesi halinde bankaca ödeme yapılmakla bir alacak olarak değerlendirilebilecek olan çek sorumluluk bedelinin güncel bir alacak olarak talep edilmesini yerinde bulmadığını ve 25.200 TL’lik alacak istemlerini yerinde görmediğini, Kararın hüküm kısmında da aleyhe 2.725 TL vekalet ücretine hükmettiğini; mahkeme kararında gayri nakdi risk yönünden alacak taleplerinin temlik edilmediğinden ret edildiğini fakat bu risklerin alacaklısı olduğunu belirttiği bankaya bu davayı ihbar etmediğini, Gayrı nakit riskler yönünden davanın ve duruşma günlerinin temlik eden bankaya tebliğ edilmesi gerekirken, bu alacak kalemleri yönünden bankanın davayı takip etmesi yönünde karar vermesi gerekirken aleyhlerine kendilerine temlik edilmeyen bir alacak kalemi yönünden vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olup mahkeme kararının istinaf edilmesinin zorunlu hale geldiğini, İleri sürerek, yukarıda arz ve izah edilen nedenlerden ötürü tehiri icra talepli olarak istinaf başvurularının kabulünü ve yerel mahkemenin kararının kaldırılarak, yeniden yargılama yapılarak taleplerinin tamamının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava genel kredi ve kefalet sözleşmelerine dayalı nakdi ve gayrınakdi alacakların tahsili amacıyla başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davalı kredi lehdarı … A.Ş’ye karşı nakdi alacak için açılan davanın kabulüne, gaynaknakdi alacak için açılan davanın reddine, diğer davalılar aleyhine açılan davanın tamamen reddine karar verilmiş, davacı temlik alan şirket tarafından karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Temlik alan davacı vekili tarafından, mahkemece gayrınakdi alacağın temlik kapsamında olmadığından bahisle davanın reddine hükmedilmesine rağmen, davanın temlik eden bankaya ihbar edilmediği, red gerekçesine göre aleyhlerine maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve taleplerinin tamamının kabulüne karar verilmesi talepli istinaf dilekçesi sunulduğu anlaşılmıştır. Dava konusu takip dosyası kapsamından, … Bankası A.Ş. Tarafından davalılar aleyhine 6.000,00-TL nakit kredi alacağının tahsili ve davalı … A.Ş. aleyhine 25.200,00-TL gayrınakdi alacağın(iade edilmeyen çek yaprakları için bankaya yatırılması gereken sorumluluk bedeli) depo edilmesi talebi ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalıların yasal süre içerisinde borca itiraz etmeleri nedeniyle takibin durduğu, … Bankası A.Ş. Tarafından bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde itirazın iptali davasının açıldığı görülmüştür. Yargılamanın devamı sırasında davacı … Bankası A.Ş. İle temlik alan davacı Destek … Yönetim A.Ş. Arasında yapılmış, iş bu davaya konu nakdi alacağı da kapsayan 20/06/2017 tarihli temlik beyanı dosyaya ibraz edilmiştir. Anılan temlik beyanının 5. maddesinde gayrınakdi alacakların temlik dışında tutulduğu anlaşılmıştır. Davalıların gayrınakdi depo bedelinin temlik alan tarafından talep edilemeyeceğine dair beyanına karşılık, davacı temlik alan vekili tarafından dosyaya sunulan 17/12/2018 tarihli dilekçe ile temlik eden bankadan tüm alacakların devralındığı, gayrınakdi alacağın da buna dahil olduğu beyan edilmiş ise de, temlik tarihi itibariyle nakde dönüşmemiş gayrınakdi alacaklar yönünden aktif husumeti mevcut olmadığından, mahkemece gayrınakdi talebin reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gibi, davacı temlik alan aleyhine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde de isabetsizlik yoktur. Davacı temlik alan vekilinin aksi yöndeki istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Yukarıda izah edilen gerekçelerle; ilk derece mahkemesi karar ve gerekçesi usul ve yasaya uygun olup kamu düzenine aykırılık da mevcut olmadığından, davacı temlik alan vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. 20/03/2023
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’ nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90.TL istinaf karar harcından, istinaf eden tarafından peşin olarak yatırılan 54,40.TL harcın mahsubu ile bakiye 125,50.TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 23/03/2023 tarihinde HMK’nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.