Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2020/2 Esas
KARAR NO : 2020/122 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2019/538 Esas
TARİH: 04/11/2019 Tarihli Ara Karar
DAVA : Menfi Tespit – İhtiyati Tedbir Talebi.
KARAR TARİHİ : 30/01/2020
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen ara karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, davacı şirket …’e ait … markalı … ve … markalı … isimli teknelerin 2. Nolu Davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti (…) ile imzalanan 20/09/2018 tarihli ”Gemi-Tekne Çekme-Atma Konaklama Sözleşmesi” gereğince … tarafından 6 aylığına çekek hizmeti verilmesi taraflar arasında taahhüt edilmiş olduğunu, bu taahhütlerin davalı … tarafından yerine getirilmediğini, ilaveten müvekkili şirket ile hiçbir sözleşme akdi bulunmamasına rağmen diğer davalı …’ın tekneler üzerinde davacı şirketin çalıştırdığı taşeronların çalışmasına izin vermediğini ve çekek yerine girmesini engellediğini, bütün bunlara rağmen davacı şirketin mutabık kalınan ücreti ödeyerek teknelerin tersaneden çıkış tarihi olarak kararlaştırılan 20/03/2019 tarihinin yaklaşması üzerine tekneleri denize çıkarmak istediğini 06/03/2019 tarihinde davalı tarafa e-mail yolu ile bildirdiğini, akabinde gelen cevap ile sözleşmenin 4. Maddesinde yer alan ”Sözleşmenin Süresi ve Bedeli” başlıklı maddesine istinaden bazı kalemlere ilave ücret eklendiğini bu borcun ödenmediği takdirde tekneler ile ilgili haiz hapis yolunun işleteceğini, teknelerin hapis yolundan dolayı günlük işgaliye bedelinin işlemeye devam edeceğini, bu sebeple ivedi bir şekilde hesap dökümünde yer alan 153.520,00 TL ‘nin ödenmesini hiç bir müzakere yolunu açık bırakmadan müvekkil şirkete iletildiğini, bunun üzerine davalı …’ın İstanbul Anadolu … İcra Müd. nezdinde mezkur tekneler üzerinde hapis tatbik ettiğini, akabinde davalı …’ın İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … esas ve … esas sayılı dosyaları nezdinde davacı şirket aleyhine taşınır rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlattığını, davacı şirketin işi gereği söz konusu teknelere ihtiyaç duyduğunu, teknelerin son durumununda davacı şirketin malumu olmadığı için telafisi imkansız zararların ortaya çıkma ihtimali bulunduğunu, bu sebeplerle öncelikle hapsin kaldırılmasını, mahkeme aksi kanaatte ise icra dosyaları bedellerini geçmeyecek şekilde bir teminat belirlenmesini, teminatın depo edilmesi neticesinde hapse konu edilen teknelerin teslime bağlı rehin hükümleri uyarınca satışa konu edilmemesi ve hapsin sona ermesi ile depo edilen teminatın davalı taraflara verilmemesini talep etmiştir. Davalı … San Ve Tic. Ltd. Şti vekili cevap dilekçesi ile, davacıya ait tekneler üzerindeki hapsin kaldırılması halinde müvekkili şirketin alacağını tahsil kabiliyeti olmayacağı açık olmakla, davacının hukuki dayanaktan yoksun iddia ve taleplerinin, hapsin kaldırılması, takibin iptali ve menfi tespit taleplerinin reddine dava masraf ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 04/11/2019 tarih 2019/538 Esas sayılı ara kararında; “Dava menfi tespit davasıdır. 2004 sayılı İİK 72.maddesi:”(Değişik: 18/2/1965-538/43 md.) Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir.” demektedir. İncelenen tüm dosya kapsamına göre, öncelikle davacı vekilinin bahse konu tekneler üzerinde hapsin kaldırılması ve icra dosyasında satışa konu edilmemesi yönündeki tedbir talebinin dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler, tarafların hak ve menfaat dengesi gözetildiğinde İİK 72/3 maddesindeki şartların oluşmaması karşısında reddine karar vermek gerekmiştir. Ancak davacı vekilinin icra dosyalarındaki paranın davalılara ödenmemesi yönündeki tedbir talebinin, ileride telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabileceğinden İİK 72/3 maddesindeki şartların sağlanması karşısında, icra dosyalarına konu edilen dava değeri üzerinden (213.785,65 TL) %15 teminat karşılığında kabulüne karar vermek gerekmiş…”gerekçesi ile, 1-Davacının ihtiyati tedbir talebinin KISMEN KABUL KISMEN REDDİNE, 2-Davacının bahse konu tekneler üzerinde hapsin kaldırılması ve icra dosyasında satışa konu edilmemesi yönündeki tedbir talebinin REDDİNE, 3-İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … esas ve … esas sayılı dosyalarına konu olan takip bakımından, davacı vekilinin icra dosyalarındaki paranın davalılara ödenmemesi yönündeki tedbir talebinin, ileride telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabileceğinden İ.İ.K’nın 72. maddesi gereğince icra dosyalarına konu edilen dava değeri üzerinden (213.785,65 TL) %15 teminat karşılığında kabulü ile; %15 teminat yatırıldığı takdirde, İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … esas ve … esas sayılı dosyalarında icra veznesindeki paranın davalılara veya yetkilendirdiği herhangi birine ödenmesinin men’ine, teminat yatırıldığında ilgili yerlere müzekkere yazılmasına karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Müvekkiline ait teknelerin 29/03/2019 tarihinden itibaren hapis durumunda olduğunu, 8 aydır teknelere kavuşamadığını, Teknelere uygulanan hapis tarihinden itibaren müvekkili şirketin uğradığı zararın astronomik miktarlara ulaştığını ve dosya borcunun çok üstünde olduğunu, Davalı … Şirketi tarafından takip başlatıldığını, defter tutulmak suretiyle tekneler üzerinde hapis tatbik edildiğini, hapis tatbik olunmasının verdiği güvenle davalı tarafından kötü niyetli olarak 8 aydır ödeme emri dahi tebliğe çıkartılmadığını, İlk derece mahkemesinden tekneler üzerinde tatbik olunan hapsin teminatsız veya teminatlı olarak kaldırılmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinde bulunulduğunu, mahkemece bu talep İİK 72/f.3.mad.kapsamında değerlendirilmek suretiyle şartların oluşmadığı gerekçesiyle reddedildiğini, bu kararın maddi gerçeğe ve hukuka aykırı olduğunu, Teknelerin son durumunun müvekkili şirketin malumu olmadığı için telafisi imkansız zararların ortaya çıkma ihtimali bulunduğunu, TBK’nın 336 vd. maddelerinde kiracıya tanınan hapis hakkının TMK’nın 950 vd. maddeleri gereğince birtakım şartlara tabi olduğunu, Davalı … Şirketinin tekneler üzerinde herhangi bir zilyetliği bulunmadığını, bu nedenle davalı tarafından tatbik edilen hapis hakkının somut uyuşmazlık bakımından hukuka aykırı olduğunu, Kabul anlamına gelmemekle, hapsin sona ermesi ve teknelerin taraflarına teslimi ile depo edilen teminatın yerel mahkeme tarafından görülen yargılamanın kesinleşmesine kadar davalı taraflara verilmemesi yönünde karar verilmesi gerektiğini, TBK’nın mezkur maddelerinde düzenleme alanını haiz kiracı lehine hapis hakkı genel anlamda TMK’da düzenlenen hapis hakkının özel bir görünümü olduğunu, bu nedenle TMK’nın ilgili maddelerinin somut uyuşmazlıkta uygulanacağını, Müvekkilinin uğramış olduğu zararın dosya borçlarının çok üstüne çıktığını, alacaklı ve borçlu arasında dengenin sağlanması gerektiğini, İleri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi ara kararının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasına, öncelikle tekneler üzerindeki hapsin teminatsız olarak kaldırılmasına, aksi halde takiplerin tutarlarının %120’sini aşmamak kaydıyla teminat belirlenmesine, teminatın depo edilmesi halinde hapse konu teknelerin taraflarına teslimine ve teminatın dosya kesinleşene kadar davalı tarafa verilmemesine,yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/538 Esas dosyası kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Talep, menfi tespit davasında İİK 72 maddesine göre takibin durdurulması, hapis hakkının kaldırılması ve hapis hakkına konu teknelerin iadesi yönünde ihtiyati tedbir istemine ilişkindir. Mahkemece talebin kısmen kabul kısmen reddine, talebe konu tekneler üzerindeki hapsin kaldırılması ve takip dosyasından satışa konu edilmemesi yönündeki tedbir talebinin reddine, icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesi yönündeki tedbir talebinin teminat karşılığında kabulü ile İİK 72/3 maddesi gereğince %15 teminat karşılığında icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesine karar verilmiştir. Davacı vekili reddedilen tedbir talepleri yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur. İİK 72/3 maddesinde İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir, hükmü düzenlenmiştir. İstinaf incelemesi için gönderilen dosya örneği içinde davaya konu takip dosyası örneği bulunmamaktadır. Dosya içeriğinden davalının TBK’nın 336 maddesine göre davaya konu tekneler üzerinde hapis hakkını kullandığı, İİK 270. Maddesine göre hapis hakkı bulunan eşyanın defterinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Ancak takip dosyası bulunmadığı için maddede öngörülen süre içinde takip başlatılıp başlatılmadığı görülememiştir. Yine taraf beyanlarına göre anılan süre içinde rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatıldığı anlaşılmaktadır. Takip başlatıldıktan sonra tedbir yoluyla takibin durdurulması talep edilemeyeceğinden ve ancak teminat karşılığında icra veznesine giren paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilebileceğinden mahkeme kararı dosya içindeki bilgilere göre usul ve yasaya uygundur. Ancak, davacı, takipte talep edilen alacağın tamamının ve gecikme nedeniyle karşı tarafın uğrayacağı zarara karşılık mahkemece belirlenecek bir teminatın (alacağın %120’sini aşmamak kaydı ile) depo edilmesi karşılığında hapse konu tekneler üzerindeki hapsin kaldırılmasını ve teknelerin taraflarına iadesine tedbiren karar verilmesini talep etmiştir. Hapis hakkı alacaklının alacağına kavuşması için öngörülmüş bir teminat olduğundan ve bu hakkın kullanılması ile alacaklı borçlunun malları üzerinde kanuni hapis hakkını kullanarak alacağının tahsilini güvence altına aldığından, alacağın ödenmemesi halinde rehnin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan icra takibine konu malların satılarak paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceğinden davacı borçlunun nakdi teminat karşılığında hapsin kaldırılması yönünde tedbir kararı verilmesi talebinin kabulü taraf menfaatleri açısından olaya uygun düşecek bir çözümdür. Bu nedenle mahkemece verilen karar esas itibarıyla usul ve yasaya uygun olmakla birlikte, davacının takip konusu alacağın %140’ı oranında teminat karşılığında takibe konu tekneler üzerindeki hapsin kaldırılması, hapse konu teknelerin sahibine teslimi ile tedbir talebinin kabulü ile icra veznesine girecek paranın dava sonuçlanıncaya kadar alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilebileceği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile, İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 04/11/2019 tarih ve 2019/538 Esas sayılı ara kararının HMK 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, Dairemizce yeniden hüküm kurulmasına, 1-Davacının tedbir isteminin kabulü ile; İİK’nın 72/3.maddesi uyarınca icra takip dosyalarına konu edilen değerin tamamı yatırıldığında ve dava değeri olan 213.785,65.TL’nin %40’ı oranında (85.514,26.TL) nakdi veya mahkemece kabul edilecek kati süresiz ve mutaber banka teminat mektubu ilgili ilk derece mahkemesi veznesine depo edilmesi halinde, İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğü’nün … Esas ve … Esas sayılı dosyalarında icra veznesindeki paranın davalılara ödenmemesi için İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİNE, 2-Takip borcunun tamamı ve teminat depo edildiği takdirde, hepse ve takibe konu iki adet teknenin sahiplerine TEDBİREN TESLİMİNE, 3-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 44,40.TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 4-Davacı tarafından sarfedilen istinaf kanun yoluna başvurma harcı 121,30.TL ile dosyanın istinafa gidiş-dönüş masrafı 23,50.TL olmak üzere toplam 144,80.TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 5-Artan gider avansı bulunması halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesi tarafından taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 30/01/2020 tarihinde HMK’nun 362/1-f maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.