Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1863 Esas
KARAR NO : 2020/1561 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 03/09/2020
NUMARASI : 2020/143 Esas 2020/295 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
KARAR TARİHİ: 30/12/2020
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFIN İDDİASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin … Bankası Başkent Kurumsal Şubesine ait, keşidecisi …Sanayi ve Ticaret A.Ş. olan, 31/10/2014 tarihli … nolu, 55.000,00TL bedelli çeki kaybettiğini, bu bağlamda çekin kendi rızası hilafına elinden çıktığını, bu nedenlerle zayi nedeniyle çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:İlk Derece Mahkemesi 03/09/2020 tarih ve 2020/143 Esas – 2020/295 Karar sayılı kararında;”Dava konusu çekle ilgili gerekli ilanlar yapılmış, ilgili banka şubesine yazılan müzekkereye verilen cevapta dava konusu çekin bankaya ibraz edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır. Dava konusu çekin ilgili banka şubesine ibraz edilmiş olması nedeniyle davacı vekiline çek hamiline karşı istirdat davası açmak üzere yedi kesingünlük süre verildiği, buna ilişkin tebligatın 01/06/2020 tarihinde yapılmasına rağmen istirdat davası açılmadığı görülmüştür.Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi istenen dava konusu çekin ilgili bankaya ibraz edildiği, davacı tarafın çeki ibraz eden son hamile karşı istirdat davası açmaması üzerine açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği (Yargıtay 11.HD 2015/11662 Esas, 2016/8538 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere) kanaat ve sonucuna varılarak…”gerekçesi ile, Sabit görülmeyen davacının davasının REDDİNE, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Müvekkili şirket ile …. San. Tic. Ltd. Şti. arasında … numaralı 18/02/2014 tarihli factoring sözleşmesi akdedildiği, iş bu sözleşmeye istinaden fatura ile tesvik edilen alacakların temliki konusunda işlem yapılmakta olduğu, Ekte sunulan factoring işleminden de görüleceği üzere 19.06.2014 tarihinde alacak temliki işlemi yapıldığı ve bu işleme istinaden ‘ … Bankası , Başkent Kurumsal Şubesine ait 31/10/2014 tarihli … nolu , 55.000 TL bedelli çekin ödeme aracı olarak müvekkili şirkete verildiği, Çek vadesinde ödeme için hamil olan müvekkili tarafından bankaya ibraz edildiği ancak karşılıksızdır işlemine tabi tutulduğu, bu nedenle karşılıksızdır işlemine tabi tutulduktan sonra müvekkili şirkete teslim edildiği, çekin bankaya müvekkili tarafından ibraz edildiği ve karşılıksızdır işlemi yapılarak müvekkiline teslim edildiği dosyada bulunan ve ekte tekrar ibraz ettikleri çek fotokopisinden açıkça anlaşılmakta olduğunu, İptali istenen karşılıksız çek müvekkili şirketin uhdesindeyken kaybolduğu ve tüm aramalara rağmen bulunmadığı, dolayısıyla bulunamayan çek zayi olduğu, çek zayii nedeniyle çekten kaynaklı hakları kullanılamadığından dolayı ilk derece mahkemesinde çekin zayi olması sebebiyle iptali istendiği ancak mahkemece hukuka aykırı ve haksız olarak ” …. Çekin ilgili bankaya ibraz edildiği , davacı tarafın çeki ibraz eden son hamile karşı istirdat davası açmaması üzerine açılan davanın reddine …” şeklinde karar verdiği, mahkemece yanlış değerlendirme yapıldığı, Mahkemece çekin bankaya müvekkili tarafından ibraz edilip karşılıksız işlemine tabi tutulduğu gözetilmeden sanki çek hiç bankaya ibraz edilmeden kaybolmuş bunun üzerine tarafımızca iptal davası açılmış ve bir başka kişi tarafından bankaya hamil olarak ibraz edilmiş gibi hamile karşı istirdat davası açılması gerektiği şeklinde hüküm kurulduğunu, Çekin ilgili bankaya ibraz edilmesi için takas merkezine veren zaten müvekkili şirket olduğu, dolayısıyla istirdat davasını kendi kendilerine açamayacaklarından dolayı bir istirdat davası açmak mümkün olmadığını,
… bankasından gelen cevabi yazı mahkemece eksik olarak değerlendirildiğini, ancak mahkemece bu cevabi yazıya rağmen çek görüntüleri ve hamil bilgileri istenmediği, dosyada bulunan çek fotokopisinde çeki bankaya ibraz eden kişinin müvekkili olduğu ve karşılıksız işlemi yapıldığı hususuna dikkat etmediğini, oysa mahkemece yetkili hamil araştırması yapılmış olsa idi zaten yetkili hamilin müvekkili şirket olduğu görüleceğini, mahkemece böyle bir araştırmaya gidilmeden yetkili hamil olan müvekkili şirketten yine yetkili hamile istirdat davası açması istenilmesi hukuka aykırı nitelik taşımakta olduğunu, İleri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, TTK’ nın 818/1.s maddesi atfıyla 757 vd. maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır. Mahkemece, yazılı gerekçe ile sabit görülmeyen davacının davasının reddine karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.Davacı, dava konusu çekde cirantadır. Davacı tarafça, dava konusu … Bankası Başkent Kurumsal Şubesine ait, keşidecisi … Sanayi ve Ticaret A.Ş. olan, 31/10/2014 keşide tarihli, … nolu ve 55.000,00 TL bedelli çekin takas yoluyla 31/10/2014 tarihinde bankaya ibraz edildiği ve ibrazdan sonra zayi olduğu iddia edilmektedir. Yargıtay 11. HD 2016/11997 E., 2018/4372 K. ve 06.06.2018 tarihli emsal kararında da işaret edildiği üzere; çekin, ibrazından sonra dahi kıymetli evrak vasıfları devam ettiği sürece TTK’ nın 818. maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri uyarınca zayi nedeniyle iptal isteminde bulunulabilir. Bir başka deyişle, çekin ibraz edildikten sonra kaybedilmesi iptal davası açılmasına engel değildir. Banka şubesinden gelen cevabi yazıda, çekin takasa sunulduğu ve hamil bilgisinin karşı takas bankasından sorulması gerektiğinin belirtildiği, mahkemece takas bankasına müzekkere yazılmamış isede, davacı tarafından dosyaya ibraz edilen çek suretinden son ciranta/hamilin davacı şirket olduğu ve davacı tarafından davadan önce bankaya ibraz edilmiş olduğu tesbit edilmiş olup, mahkemece yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda davacının talebi değerlendirilip, neticesine göre bir karar vermek gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesisi doğru olmadığından, davacı vekilinin istinaf sebebi yerinde görülmüştür. Eldeki davada ilanlar yapılmış, ilan süreleri dolmuş ve başvuru olmamıştır. Dosyada çek fotokopisi bulunmaktadır. Çekin ibraz sonrası karşılıksız çıkması üzerine hamile iade edildiği ve sonrasında zayi olduğu, zayi nedeniyle iptal koşullarının oluştuğu anlaşılmakla; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkeme kararının HMK’ nın 353/1-b2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, Dairemizce esas hakkında yeniden hüküm kurularak; davanın kabulüne, dava konusu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile, Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/09/2020 tarih ve 2020/143 Esas – 2020/295 Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, Dairemizce esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle;1-Davanın KABULÜNE, Dava konusu … Bankası Başkent Kurumsal Şubesine ait, keşidecisi …Sanayi ve Ticaret A.Ş. olan, 31/10/2014 keşide tarihli, …. nolu ve 55.000,00.TL bedelli 1 adet çekin 6102 sayılı TTK’ nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla TTK’ nın 764/1. maddesi uyarınca ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE, İLK DERECE MAHKEMESİ YÖNÜNDEN: 2-Alınması gerekli 54,40.TL peşin harç davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harcın hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafça sarfedilen yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 4-Artan gider avansı varsa, talep halinde davacıya iadesine, İSTİNAF YÖNÜNDEN: 5-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan 148,60.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 54,40.TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 6-İstinaf yönünden yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 7-Artan gider avansı bulunması halinde davacı tarafa iadesine, 8-Kararın ilk derece mahkemesince davacı tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 30/12/2020 tarihinde HMK’ nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.