Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1521
KARAR NO: 2022/1726
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME: İSTANBUL ANADOLU 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 23/06/2020
DOSYA NUMARASI: 2017/395 Esas – 2020/253 Karar
DAVA: Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 24/11/2022
İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili bankanın Kadıköy Şubesi müşterilerinden davalı ile akdedilen Bankacılık Hesap Sözleşmesine istinaden davalının lehine kredi tesis edilerek kullandırıldığını, davalı lehine verilen 34 adet toplam 47.940,00.TL. bedelli çek yapraklarının halen iade edilmediğini ve meri olduğunu, davalı firmanın imzalayarak müvekkili bankaya tevdi ettikleri bankacılık hesap sözleşmeleri uyarınca ellerinde bulunan 34 adet çek yaprağının müvekkili banka şubelerine teslim edilmesi veya 34 adet çek yaprağından kaynaklanan gayrinakdi riskleri olan 47.940,00 TL’nin nakden ve defaten müvekkili bankaya 24 saat içerisinde faiz verilmeyecek bir hesapta bloke edilmesi için ilgililere Kadıköy …Noterliği’nin 28 Şubat 2017 tarih ve … yevmiye numarası ile ihtar keşide edildiğini, ancak ihtara rağmen bu güne kadar çek yapraklarından kaynaklanan gayrinakdi risk bedelleri depo edilmediği gibi, çek yapraklarının iade de edilmediğini, Bankacılık Hesap Sözleşmeleri uyarınca çek yapraklarından kaynaklanan gayrinakdi risk bedellerine ilişkin depo talep etme haklarının bulunduğunu belirterek, fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep haklan ve çek yaprak bedellerinin tazmin edilerek gayri nakdi risklerinin nakdi riske dönmesi halinde ödenen bedel üzerinden ve ödenen bedele tazmin tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek yıllık % 28,08 temerrüt faiz oranından işleyecek temerrüt faizi ve faizin %5 gider vergisi ile birlikte davayı alacak davasına dönüştürme haklan saklı kalmak kaydı ile, 47.940,00 TL çek yapraklarından kaynaklanan gayri nakdi risk bedelinin davalı tarafından müvekkili banka nezdinde açılacak faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davacı bankaya ödemekle yükümlü olduğu çek yaprak bedellerinden dolayı herhangi bir borcu bulunmadığını, müvekkilinin bir dönem ekonomik sıkıntılardan dolayı bazı çeklerinin karşılıksız işlemi gördüğünü, ancak kendisinden alacaklı olan Şahıslara/şirketlerle anlaşma sağlanarak karşılıksız işlem gören çeklerin geri alınarak davacı bankaya teslim edildiğini, davacı bankanın yetkili hamillerine ödemek zorunda kaldığı çek yaprak bedellerinin de davacı bankaya tüm ferileri ile birlikte ödendiğini, hali hazırda davacı bankaya iade edilmemiş olan çeklerle ilgili olarak yetkili hamillerle görüşmelerin devam ettiğini, karşılıksız işlem gören çeklerin davacı bankaya iade edileceğini, davacının işbu davaya açmakta hukuki menfaati olmadığını, 12 adet çekin, davacı bankaya iade edildiğini, iade edilmemiş çeklerden dolayı da bankanın herhangi bir zararı yada riski olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 23/06/2020 tarih ve 2017/395 Esas – 2020/253 Karar sayılı kararı ile; ” … numaralı mevduat hesabı kapsamında davacı banka tarafından davalı yana 14/08/2015 tarihinde 50 adet çek yaprağı verildiği, 28/02/2017 tarihli ihtarname ile davacı Banka’nın 34 adet çekin iade edilmediğini beyan ettiği, 04/04/2017 dava tarihinde 28 adet çek yaprağının davacı Bankaya iade edilmediğinin yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde sabit olduğu, dava konusu 34 adet çek yaprağından 6 adedinin dava tarihinde iade edilmiş olduğu anlaşılmakla 6 adet çek yaprağı yönünden davanın reddine, karar verilmiştir.( Reddedilen kısım 6 adet çek yaprağı X 1.410, TL depo bedeli = 8.460,00 TL yönünden davalı lehine vekalet ücreti hesaplanmıştır.) Dava konusu 34 adet çek yaprağından 20 adet çek yaprağının dava tarihinden sonra yargılama süresi içinde davacıya iade edildiği 23/01/2020 tarihli bilirkişi raporundan her bir çekin iade tarihi ayrı ayrı tespit edildiğinden anlaşılmakla iade edilen 20 adet çek yapraklarıyla ilgili dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2011/9352 E. 2012/16262 K. Sayılı emsal içtihadında belirtildiği üzere; ”Dava dilekçesinde karşılıksız kalması riskinden doğan bedelin depo edilmesini talep ettiği 51 çekten 29 adedinin iade edildiği anlaşılmakla, 29 adet çekin davacıya iade edildiği tarih belirlenerek, davanın konusuz kalıp kalmadığı değerlendirilerek buna göre yargılama giderleri ve vekalet ücreti takdiri gerekirken bu konuda araştırma yapılmaksızın redde karar verilmesi doğru görülmemiştir.”şeklindedir. 6100 sayılı HMK’nun 331. Maddesine göre esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilen hallerde hakim tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerine hükmeder. Vekalet ücreti de yargılama giderlerindendir. Dosyaya sunulan bilirkişi raporu ve banka kayıtları karşısında, dava tarihinde 20 adet çekin iade edilmediğinin sabit olduğu, davalı tarafın işbu davanın açılmasına sebebiyet verdiği ve yargılama esnasında davalı yanca 20 adet çekin iade edildiği sabit olduğundan, çeklerin iade edilmesi nedeniyle davanın konusuz kalmasına karar verilmiş, davalı aleyhine, konusuz kalan kısım yönünden yargılama giderine hükmedilmiştir. Somut olayda da dava tarihinden sonra iade edilen 20 adet çek yaprağı X 1.410, TL depo bedeli = 28.200,00 TL yönünden yönünden davacı lehine vekalet ücreti ve yargılama gideri hesaplanmıştır. Dava konusu 34 adet çek yaprağından 8 adet çek yaprağının davacı tarafa iade edilmediği anlaşıldığından; 3167 sayılı çek kanunun 10. Maddesi uyarınca 8 adet çek yaprağı garanti bedeli karşılığı 11.280,00 TL’nin davacı banka nezdinde faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine, tazmin edilmeyen bu çeklerin ibrazı halinde alacaklı davacı banka tarafından yasal sorumluluk miktarlarının ödenmesi halinde ödenen miktara, ödeme tarihinden itibaren tahsiline kadar yıllık %28,08 temerrüt faizi ve faizin % 5 gider vergisi uygulanmasına karar verilmekle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ” gerekçeleri ile; ” DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE; 1-Dava konusu 34 adet çek yaprağından 6 adedinin dava tarihinde iade edilmiş olduğu anlaşılmakla 6 adet çek yaprağı yönünden davanın reddine,2-Dava konusu 34 adet çek yaprağından 20 adet çek yaprağının dava tarihinden sonra yargılama süresi içinde davacıya iade edildiği anlaşılmakla iade edilen 20 adet çek yapraklarıyla ilgili dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına,3-Dava konusu 34 adet çek yaprağından 8 adet çek yaprağının davacı tarafa iade edilmediği anlaşıldığından; 3167 sayılı çek kanunun 10. Maddesi uyarınca 8 adet çek yaprağı garanti bedeli karşılığı 11.280,00 TL’nin davacı banka nezdinde faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine , Tazmin edilmeyen bu çeklerin ibrazı halinde alacaklı davacı banka tarafından yasal sorumluluk miktarlarının ödenmesi halinde ödenen miktara, ödeme tarihinden itibaren tahsiline kadar yıllık %28,08 temerrüt faizi ve faizin % 5 gider vergisi uygulanmasına, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı …vekili istinaf dilekçesinde özetle; Dava dilekçesindeki beyanlarını tekrarla, ilaveten; yapılan son bilirkişi incelemesinde; ” Davacı bankanın, 04.04.2017 dava tarihi itibariyle, davalı;… San. ve Tic. Ltd. Şti.’den, çek yaprağı Garanti Bedeli Yükümlülüğü; davacı banka tarafından sunulan, ektre kayıtlarına, gayrinakit çek riskinin; 28 adetten (28 x 1.410,00 = ) 39.480,00 TL olan tutarı taraflar arasındaki sözleşmenin açık hükmü karşısında, depo bedeli olarak yatırması gerektiği”nin belirtildiğini, davaya konu çek listesinde görüleceği üzere, davalının dava tarihi 04.04.2017 tarihine kadar sadece 6 adet çeki iade ettiğini, yani davalı tarafça dava tarihinde iade edilmeyen ve karşılıksız çıkan çeklerin sayısının 28 adet olup 1.410,00 x 28 = 39.480,00.TL olduğunun da belirlendiğini, yine bunun yanında 8 adet çekin halen müşteride ve açık durumda olduğunu, 3 adet çekin ise müşteri elindeyken yine dava tarihinden oldukça sonra bankaya getirilerek işlem görmeden iptal edildiğini, bilirkişi raporunda güncel ekstre kayıtlarına göre halen meri kalan çek yapraklarının 8 adet olduğu ve (8 x 1.410,00 TL =) 11.280,00 TL olduğu hususunun belirtildiğini, mahkemece de bu rapor dikkate alınarak hüküm kurulduğunu, Akdedilen Bankacılık Hesap Sözleşmesine istinaden davalı lehine kredi tesis edilerek kullandırılmış olup ihtarname keşide tarihi olan 28.02.2017 tarihi itibariyle davalının müvekkili bankaya karşı 34 adet toplam 47.940 TL çek yaprağından kaynaklanan borçtan ve fer’ilerinden sorumlu olduğu ve ihtarname keşide tarihi itibariyle 28 adet çekin müşteri veya hamilin elinde olduğu hususunun açık olduğunu, işbu durumda ihtarname tarihi esas alındığında davalının elinde 34 adet çek bulunduğunu, Karşılıksız çıkan ve karşılıksız çıkan çeklerin müvekkili bankaya iade tarihleri işlem tarihi olarak belirtilmiş olup, dava tarihinde 28 adet çekin iade edilmemiş durumda olduğunu, belirtilen nedenlerle 20 adet çek yönünden de davanın konusuz kalması kararının yerinde olmadığını, bu çeklerin de dikkate alınarak hüküm kurulması gerektiğini, yargılama giderleri ve hükmedilecek vekalet ücreti yönünden güncel mevcut iade edilmeyen çek bedelleri değil, dava tarihi itibariyle davalının veya hamilinin elinde bulunan çek bedeli üzerinden dikkate alınması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep hakları saklı kalmak ve çek yaprak bedellerinin tazmin edilerek gayri nakdi risklerinin nakdi riske dönmesi halinde ödenen bedel üzerinden ve ödenen bedele tazmin tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek yıllık %28,08 temerrüt faiz oranından işleyecek temerrüt faizi ve faizin %5 gider vergisi ile birlikte davayı alacak davasına dönüştürme hakları saklı kalmak kaydı ile, 47.940,00 TL çek yapraklarından kaynaklanan gayrinakdi risk bedellerinin davalı tarafından, davacı müvekkili banka nezdinde açılacak faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, iade edilmeyen çekler nedeniyle teminat tutarlarının depo edilmesi istemine ilişkindir. Davacı bankanın Kadıköy Şubesi ile davalı şirket arasında 10.08.2015 tarihinde bankacılık hizmetleri sözleşmesi imzalandığı, söz konusu sözleşmeye istinaden davacı bankanın Kadıköy Şubesi tarafından davalı şirket lehine çek karnesi taahhüt hesabı kredisi açılarak çek yaprakları verildiği, banka tarafından keşide edilen 28/02/2017 tarihli ihtarname ile hesapların kat edildiği belirtilerek 34 adet çek yaprağından kaynaklanan 47.940,00 TL’nin nakten ve defaten depo edilmesinin talep edildiği, mahkemece alınan 23/01/2020 tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu 34 adet çekin 6 adedinin dava tarihinden önce iade/iptal/tazmin ve tahsilat gibi nedenlerle gayrinakdi depo kayıtlarından çıkışının yapıldığı, 20 adedinin dava tarihinden sonra yargılama sırasında iade/iptal/ tahsil edildiği, müşteri nezdindeki 8 adet çek yaprağı yönünden ise davacının 11.280,00 TL gayrinakdi alacağı bulunduğu tespit edilmiştir. Mahkemece, dava konusu 34 adet çek yaprağından 6 adedinin dava tarihinde iade edilmiş olduğu gerekçesi ile 6 adet çek yaprağı yönünden davanın reddine; 20 adet çek yaprağının dava tarihinden sonra yargılama süresi içinde davacıya iade edildiği gerekçesi ile iade edilen 20 adet çek yapraklarıyla ilgili dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına; 8 adet çek yaprağının davacı tarafa iade edilmediği gerekçesi ile; 3167 sayılı çek kanunun 10. Maddesi uyarınca 8 adet çek yaprağı garanti bedeli karşılığı 11.280,00 TL’nin davacı banka nezdinde faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine karar verilmiş, karara karşı davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Dosyadaki belgelere, duruşma sürecini yansıtan tutanak ve gerekçe içeriğine göre, mahkemece ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği; davacı bankanın, davalıya teslim edip bankaya ibraz veya iade edilmeyen çeklerden dolayı ödemekle yükümlü olduğu yasal sorumluluk bedelinin depo edilmesini isteme hakkının bulunduğu, dava tarihinden önce 6 adet çekin gayrinakdi depo kayıtlarından çıkışının yapıldığı, dava tarihinden sonra ancak yargılama sırasında iade/iptal/tazmin ve tahsilat gibi nedenlerle riski ortadan kalkan 20 adet çek yönünden davanın konusuz kaldığı, tedavülde bulunan ve iade edilmeyen çekler yönünden ise davacı bankanın depo talebinin yerinde olduğu, mahkemece davanın konusuz kalan kısmı yönünden davanın açıldığı tarihteki haklılık durumuna göre davacı lehine yargılama giderlerine hükmedildiği, HMK 282. maddesindeki “Hakim bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir.” yasal düzenlemesi de gözetildiğinde, mahkemece alınan bilirkişi raporundaki tespitlerle birlikte diğer deliller de değerlendirilerek ve gerekçesi yazılmak suretiyle hüküm kurulduğu; mahkeme kararında yasa ve usule aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine de aykırılık görülmediğinden, davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak,aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’ nın 353/1-b1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 148,60.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70.TL istinaf karar harcından istinaf eden tarafından peşin olarak yatırılan 54,40.TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30.TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 24/11/2022 tarihinde HMK’nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.