Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/809
KARAR NO : 2019/1266
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME : İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/12/2018
DOSYA NUMARASI : 2017/1095 Esas – 2018/1269 Karar
DAVA : Kıymetli Evrak İptali
KARAR TARİHİ : 25/09/2019
İlk derece Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFIN İDDİASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; … Bankası – Eski Garaj Bursa-Osmangazi Şubesine ait keşidecesi … olan … seri numaralı, 30/08/2018 tarih ve 50.000,00 TL bedelli çekin rıza dışı elden çıktığını belirterek zayi nedeniyle çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 19/12/2018 tarih ve 2017/1095 Esas – 2018/1269 Karar sayılı kararı ile; ” Mahkememiz 2017/981 E. sayılı dosyasında 09/11/2017 tarihinde 10 adet çekin iptali için açıldığı ancak talep ve ibraz süreleri dikkat edilerek dava dilekçesinde ki son 5 sıradaki çekin iptaline ilişkin davanın tefrik edilerek …E. Numarası sırasına kayıt olduğu, Mahkememizin 2017/1085 E. Sayılı dosyasının 13/12/2017 tarihli ara kararının 2. Bendi ile davacı …San. Ve Tic. Ltd. Şti yönünden; …Bankası Eski Garaj Şubesi/Orhangazi-BURSA şubesine ait, … seri numaralı 30/08/2018 tarihli 50.000,00 TL bedelli 1 adet çek ile ilgili olarak dosya TEFRİK edilerek mahkememiz 2017/1095 E. Sayılı sıra numarasına kaydı yapılmıştır. Dava; 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’ nun 818/ 1. s bendi gereğince aynı kanunun 757 ve izleyen maddeleri hükümlerine dayalı olarak açılmış olup, kambiyo senetlerinin ziyaı nedeniyle çeklerin iptali istemine ilişkindir. Çekin iptalini, çekin ödeme yeri mahkemesi veya hamilin yerleşim yeri Mahkemesi ticaret mahkemesinden senedin zayi olduğu veya ziyaın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan lehtarı veya senedin devri halinde yetkili hamili senedin zayi olduğuna dair inandırıcı deliller ile isteyebilir. İş bu davada çeklerin kargoda kaybolduğu ileri sürülmüştür; Ancak dava konusu edilen ve asıl dava konusu çeklerden biri olan ”… Bankası 2 Eylül Eskişehir Şubesine ait keşidecisi … olan … çek nolu 31/01/2018 tarihli 4.000,00 TL bedelli ” çekin davacı tarafından dava tarihi sonrasında 31.01.2018 tarihinde Bankaya ibraz edildiği ve ödemenin yapıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davacı tarafından dosyaya sunulan ilgili kargo yazısında ” … Uludağ Şube/ Acente Müdürlüğümüzden 03.11.2017 tarihinde PI- 277748 fatura numarası ile gönderilen ve içeriği evrak olan gönderi ile ilgili yapılan araştırma çalışmaları sonucunda alıcısına ulaşmadığı tespit edilmiştir…” şeklinde 09.11.2017 tarihli yazıdan alıcıya ulaşmadığı anlaşılan evrakların içeriğinden dava konusu olan çeklerin taşınan eşya olup olmadığının anlaşılamadığı gibi ( yani kargo ile çeklerin taşınıp taşınmadığı belirsizdir ) kaybı- çalınması veya zayine dair ibareye de rastlanılmamakla evrakların sadece alıcısına ulaşmadığının bildirildiği görülmüştür ( Evrakın alıcıya ulaşmaması zayi olduğu anlamına gelmemektedir. ). İş bu saptanan ve hukuksal durum karşısında davacı talep edenin çek üzerinde hak sahibi olan lehtarı veya senedin devri halinde yetkili hamili olup olmadığının anlaşılamadığı gibi kargoda zayi durumunun da ispatlanamadığına kanaat getirilmiştir. … ” gerekçeleri ile; ” 1-Davacının davasının reddine, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Kararın yasaya aykırı olduğunu zira, müvekkilin çeklere hamil olup olmadığının anlaşılamadığına ilişkin gerekçesi açısından; mahkemeye çeklerin fotokopileri, teslim makbuzlarının ibraz edildiğini, bu belgelerin çeklere hamil olduğunu gösteren ciddi belgeler olduğunu, Çeklerin kargoda zayi olduğu hususunun ispat edilemediğine ilişkin gerekçesi açısından; dosyaya gelen banka cevaplarına göre çeklerin ibraz tarihlerinde bankaya ibraz edilmediğinin belirtildiğini, Ticari hayatta çeki elinde bulunduranın, geçerli bir sebep olmağı halde çeki bankaya ibra etmemesi gibi bir durumun yaşanmasının mümkün olmadığını, buna göre çek kaybolmamış olsa idi bankaya ibraz edilmiş olması gerektiğini, çeklerin bankaya ibraz edilmediğinden kaybolduklarının kuvvetle muhtemel bir durum olarak kabul edilmesi gerektiğini, Kargo şirketinin yazısı ile çeklerin bankaya ibraz edilmediği hususu, birlikte değerlendirildiğinde, çeklerin kargoda kaybolduğunun hemen anlaşılabileceğini, TTK 759. maddesine göre müvekkilin çeklere hamil olduğu ve çekleri kaybettiği konusunda dosyadaki delillerin “inandırıcı “ olduğunu beyanla; İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 19/12/2018 tarih ve 2017/1095 E. – 2018/1269 K. sayılı kararının kaldırılmasına ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava önce zayi nedeniyle birden fazla çekin iptali davası olarak açılmış, ileri tarihli çekler açısından ayrılan ve aynı mahkemenin 2017/1085 E sayılı dosyasında görülen çeklere ilişkin davada görülürken bu davaya konu çekin tarihi dahi ileri olmakla tefrik edilen dosyadan da ayrılarak aynı mahkemenin 2017/1095 E. Sayılı dosyasına dönüşmüştür. Uyuşmazlık, konusu zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali koşullarının oluşup oluşmadığı noktasındadır. Davacı şirket dava konusu çeki alacağına karşılık olarak aldığına dair bir kısım tahsilat makbuzu ve çek fotokopilerini sunmuştur. İlanlar asıl dosya olan 2017/981 E sayılı dosyasının yargılama safhasında yapılmıştır. Muhatap bankalardan ibraz durumu sorulmuş çeklerin ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Mahkemece hak sahiplerinin belirlenmesi amacıyla ilan yazısı yazılmıştır. Mahkeme davacının çekin hamili-hak sahibi olduğunu ve çekin zayi olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Yargıtay 11. HD’ nin 25/06/2014 T. 2014/6701 E-2014/12060 K. Sayılı kararına göre: “Zayi nedeniyle iptali davasının hamil tarafından açılması gerektiği hususu tartışmasızdır. Bu kapsamda, davacının çekin hamili olduğunu yaklaşık olarak ispatı ve bu hususunun iddiasını yeterli saymak gerekir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasına zorlanması zayi nedeniyle çek iptali hükümlerinin uygulanmasını imkansız hale getirecektir. Bu itibarla mahkemece gerekli ilanlar yapılarak oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde davacının çeki elinde iken zayi ettiğini ispatlayamadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. ” Yargıtay 11. HD’nin 24/01/2011 T. 2009/8007 E – 2011/585 K sayılı kararına göre de:”Sonucu maddi hukuk açısından kesin hüküm taşımayan davada sıkı bir zilyetlik ispatı aranmadan, hayaın olağan akışı içinde davacının hamil olduğunun kabulünün mümkün görüldüğü hallerde iddianın ispat edildiğinin kabulü gerekir.”Yargıtay kararları ilk derece ve bölge adliye mahkemelerindeki uygulama birliğinin sağlanması için oldukça önemli olup, bu kararlar, hukuk normlarının nasıl anlaşılması ve uygulanması gerektiği yönünde kılavuz görevi görmektedir. Hukukun yeknesak uygulanması ise hukuk devletinin bir gereğidir. Açıklanan nedenlerle; davacının zayi nedeniyle iptalini talep ettiği kambiyo senedinin hamili olup, zayi nedeniyle iptal koşullarının oluştuğu anlaşılmakla istinaf başvurusu kabul edilerek hükmün kaldırılması ve davanın kabulüyle dava konusu çekin iptaline karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile; İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 19/12/2018 tarih ve 2017/1095 Esas – 2018/1269 Karar sayılı kararının HMK 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, dairemizce yeniden esas hakkında hüküm kurularak; 1-DAVANIN KABULÜNE, Dava konusu; … Bankası – Eski Garaj Bursa-Osmangazi Şubesine ait keşidecisi … olan … seri numaralı, 30/08/2018 tarih ve 50.000,00 TL bedelli 1 adet çekin 6102 sayılı TTK’ nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla TTK’ nın 764/1.maddesi uyarınca ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE, İLK DERECE YÖNÜNDEN: 2-Alınması gerekli 44,40 TL peşin harçtan davacı tarafça dava açılırken yatırılan 31,40 TL’ nin mahsubu ile bakiye 13,00 TL’ nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafça sarfedilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, İSTİNAF YÖNÜNDEN: 4-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan 121,30 TL başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 44,40 TL karar harcının iadesine, 5-İstinaf yönünden yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 6-Artan gider avansı bulunması halinde davacı tarafa iadesine, 7-Kararın ilk derece mahkemesince davacı tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 25/09/2019 tarihinde HMK’nun 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.