Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2019/700 E. 2021/167 K. 11.02.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/700
KARAR NO: 2021/167
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME: İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ( Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ : 08/11/2018
DOSYA NUMARASI : 2016/136 Esas – 2018/423 Karar
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ : 11/02/2021
İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin sigortalısına ait emtianın nakliyesinin davalılar tarafından üstlenildiğini, taşıma konusu emtianın … gemisine 21.11.2014 tarihli 01 nolu konşimento tahtında yüklendiğini, geminin varış limanına ulaşmasından sonra yapılan tahliye esnasında emtiaların bir kısmında hasar meydana geldiğinin tespit edildiğini ve alıcı tarafından olaylar çizelgesine hasar notu düşüldüğünü, bu sebeple davalıların hasardan sorumlu olduğunu, tespit edilen toplam 4.596,50 Euro zararın müvekkili şirket tarafında sigortalıya ödenmekle, TTK hükümleri uyarınca davalılara rücu hakkının doğduğunu belirterek, davalıların İstanbul Anadolu …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile yapılan icra takibine itirazlarının iptali ile takibin devamını, esas alacağın % 20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin, bu davada taraf ehliyetine haiz olmadığını, davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, müvekkiline ödenen herhangi bir navlun ücretinin olmadığını, müvekkilinin … San. Ve Tic. Ltd. Şti., … acentesi olmadığını, davanın aktif husumet yokluğundan da reddi gerektiğini, uyuşmazlığın Londra’da Tahkim yoluyla çözüleceğinin kararlaştırıldığını, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davaya konu hasarla ilgili müvekkili şirkete TTK 1185 hükmüne uygun olarak herhangi bir ihbar yapılmadığını, alacak likit olmadığından davacının icra inkar tazminatı talep hakkı bulunmadığını, navlun faturasındaki ve Çarter Sözleşmesindeki Fio şartı ile yükleme boşaltma masrafları ve sorumluluğu yük ilgilisine aktarıldığını, hasar tahliye esnasında meydana geldiğinden taşıyanın sorumlu tutulamayacağını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 08/11/2018 tarih ve 2016/136 Esas – 2018/423 Karar sayılı kararı ile; ” … Dava; davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki sigortalısına ödediği hasar bedelinin davalıdan TTK nun 1472.maddesi gereğince rücuen tahsili amacıyla yapılan icra takibine itirazın İİK nun 67.maddesi gereğince iptaline ilişkindir. Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri, konişmento, nakliyat sigorta poliçe örneği, ödeme belgesi, hasar dosyası dosyaya sunulmuştur. Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan tüm deliller ile içeriğine itibar olunan 27.06.2018 tarihli ek rapor içeriği birlikte incelenip değerlendirildiğinde, dava konusu olayda davacı …  şirketince  01.01.2014/2015  vade tarihli,  2110 nolu abonman emtea nakliyat sigorta poliçesi tahtında dava dışı … Tic. A.Ş Bursa/Elesus … gemisi ile CIF satış şeklinde yapılan cam emtea taşıması sırasında yükün karşılaşacağı rizikoların teminat altına alındığı, davanın, yük hasarı nedeniyle donatan/taşıyana karşı açılmış bir dava olduğu, tarafların husumet ehliyeti açısından yapılan incelemede, … isimli geminin donatanının … olduğu ve konişmentonun gemi kaptanı tarafından imzalandığı, … aynı zamanda fiili taşıyan sıfatını haiz olduğu, equasis kayıtlarına göre donatanın adresi “care of “ nezhinde adresi … San ve Tic. Ltd Şt., … Sok. No … Mah. Kadıköy İstanbul olarak gösterilmiş olup, ISM yöneticisi / ticari gemi yöneticisinin (commercial manager) de … olduğu belirtilerek adreslerin aynı olduğunun anlaşıldığı, ancak gemi yöneticisinin donatan sıfatına sahip olmadığı gibi dava konusu olayda taşıyan da olmadığı, bu sebeple, yük zararı bakımından gemi yöneticisi aleyhine dava açılmasının mümkün olmadığı, gemi yöneticisi aleyhine izafeten de dava açılması mümkün olmadığı, izafeten aleyhine dava açılacak kişi acente olduğu, bu sebeple 2 numaralı davalının pasif husumet ehliyetinden söz etmek mümkün olmadığından 2 numaralı hakkında açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Davacının aktif husumet ehliyeti açısından yapılan değerlendirmede, CİF satışlarda, yükün gemiye yüklenmesinden sonra satıcının menfatinden söz etmenin mümkün olmayacağı, ancak davacı … şirketinin yük alıcısının ödemenin sigortalıya yapılmasına muvafakat ettiği anlaşılmakla davacının aktif husumet ehliyeti olduğu sonucuna varılmıştır. Dosya içeriğinde yer alan tahliye limanı olaylar çizelgesi incelendiğinde; … isimli geminin Eleusis limanına 24.11.2014 tarihinde saat 09.15 de yanaştığı, tahliyenin aynı gün saat 10:30 da başladığı ve 30.11.2014 günü saat 12:30′ da tamamlandığı ve aynı gün saat 1335 de geminin limandan ayrıldığı, limandaki günlük çalışma çizelgesi incelendiğinde, çalışmanın 27.11.2014 günü 24 saat boyunca genel grev nedeniyle yapılmamış olduğu, belgenin altındaki alıcının açıklaması kısmında; ” 8 ahşap kasanın gemi ambarından tam hasarlı alındığı, 7 ahşap kasanın ise kısmen hasarlı alındığı” kaptanın açıklaması kısmında ise; ” yükün tamamının konşimentoya uygun bir şekilde boşaltıldığı, ambarın boş olduğu ve gemiden kaymaklanan bir hasar olmadığı, bütün yükün boşaltma öncesinde herhangi bir hasar olmadan yüklendiği gibi olduğu ve hasara tahliyeyi yapan firmanın sebep olduğu” bilgilerine yer verildiğinin görüldüğü, dosya içeriğinde yer alan konişmentoda yüklerin hasarsız yüklendiği kaydının yer aldığı, TTK. m. 1239/3 uyarınca, yükün harici durumuna ilişkin kaydın aksinin iyiniyetli gönderilene karşı ileri sürüleyeceği, bu durumda, taşıyanın yükü teslim aldıktan sonra zarara uğradığı neticesine ulaşıldığı, dosyada mevcut belgelerden zararın hangi anda gerçekleştiğinin tespitinin mümkün olamadığı, zararın sebebinin tam olarak tespit edilememesi halinde, bu durumun taşıyanın aleyhine sonuç doğurması gerekeceği, FIO klozu uyarınca, zararın yükleme ve/veya boşaltma sırasında, bu faaliyeti üstlenen yükle ilgililerin adamlarının faaliyetleri sebebiyle gerçekleştiği net biçimde anlaşılamadığı, her ne kadar FIO kaydı ile varlığı yükleme ve boşaltmada işlemlerini taşıtana ve gönderilene devredilmekte ise de, kaptanın da söz konusu işlemlerin uygun bir biçimde yapılmasına özen göstermek zorunda olduğu, söz konusu kayıdın kaptanın TTK 1243 emredici hükümleri arasında yer alan 1178 maddesi hükmünü bertaraf edemeyeceği anlaşılmakla kadri marufunda zarar için davalı taşıyanın sorumlu olduğuna dair … ” gerekçeleri ile; ” 1-2 nolu davalı … gemisi işleteni … Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında açılan davanın REDDİNE, 2-1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … hakkında açılan itirazın iptali davasında davacının davasının KABULÜ ile, İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasına yapılan itirazın iptali ile, takibin 4.596,50 Euro asıl alacak üzerinden devamına, asıl alacağın takip tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a madde ve fıkrası gereğince faiz uygulanmasına, 3-Alacak likit ve belirlenebilir olmadığından icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … vekili istinaf dilekçesinde özetle; Usule ilişkin olarak; Davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, davanın itirazın iptali olup, bu davanın, takibe yasal süresinde itiraz eden borçlunun itirazı ile duran takibe devam etmek isteyen alacaklı tarafından açılabileceğini, İcra ve İflas Kanunu md. 67/2 hükmünde de görüleceği üzere, iş bu davanın tarafının, icra takibine itiraz eden borçlu olacağını, ancak müvekkilinin, davaya dayanak icra takibinde borçlu sıfatının olmadığını, dolayısıyla itirazın iptali davasında taraf olma ehliyettinin bulunmadığını, mahkemenin vermiş olduğu 18.07.2018 tarihli ara kararı gereğince usule aykırı bir şekilde davanın davalı tarafı haline getirildiğini, Davacının davayı açarken asıl acenteyi taraf olarak göstermediğini, dava açıldıktan sonra mevcut tarafı değiştirmenin ve mevcut davalı yanına bir başka davalı taraf eklemenin ıslah ile dahi mümkün olmadığını, Yargıtay içtihatlarında, davada iradi olarak taraf değişikliğine izin verilmediğini, 6100 Sayılı Kanun’un 124. madde hükmü kapsamında sayılan iradi hallerden birinin de mevcut olmadığını, bu nedenle, müvekkilinin davada “davalı” taraf gibi gösterilerek sırf dava sürüncemede kalmasın diye davaya dahil edilerek tebligat yapılmasının usule ve yasaya aykırı olduğunu, husumet eksikliğinden davanın müvekkili yönünden reddinin gerektiğini (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’ nin 07.12.2015 tarihli, 2015/5562 Esas numaralı ve 2015/13103 Karar numaralı kararı) Dosyaya ilişkin evrakların kendilerine tebliğ edilmediğini, 08.11.2018 tarihli gerekçeli kararın dayanmış olduğu bilirkişi raporları, tarafların dilekçeleri ve beyanları kendilerine bildirilmemiş olup, itiraz ve beyan haklarının ihlal edildiğini, 1982 TC Anayasa’nın 26. Maddesi ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 27. maddesi uyarınca, taraflar dinlenmeden iddia ve savunmalarını beyan etmeleri için davet edilmeden hüküm verilemeyeceğini, yine hükme esas alınan bilirkişi raporunun, müvekkiline tebliğ edilmeyerek savunma hakkının kısıtlandığını,Müvekkilinin, donatana izafeten acente sıfatı ile borçlu sıfatına sahip olmadığı takibe ilişkin açılan itirazın iptali davasında davalı olduğunu, işbu sebepler ile davanın kabulü anlamına gelmemekle birlikte, müvekkilinin, acente sıfatına haiz olup olmadığı incelenmeden ara karar ile davaya dahil edilmelerinin hukuka aykırı olduğunu, mahkemenin davacının talebi ile hiçbir araştırma yapma gereği duymadan müvekkilini davaya dahil ettiğini, davanın taraflarını araştırmanın mahkemenin re’sen görevi olduğunu, ancak mahkemenin re’sen araştırma ilkesine aykırı olarak eksik inceleme ile taraf sıfatına haiz olmayan müvekkilinin davaya dahil edilerek karar verildiğini, Mahkemenin gerekçeli kararında aleyhlerine verilen kararın hangi sebeplere dayanarak verildiğinin açıklamadığını, mahkemenin, sundukları delilleri tartışmadan karara vardığını ve gerekçe teşkil edecek bir sebebe ulaşamadığını, Anayasa ve HMK ile hüküm altına alınan savunma haklarının kısıtlandığını, gerekçesiz yazılan kararın kabulünün mümkün olmadığını, Esasa ilişkin olarak; Davacı/alacaklının, borçlu acenteye ulaşamaması nedeniyle müvekkili Gemline’ ın donatan ile acentelik bağı ve dolayısıyla sorumluluğu olduğunu iddia ederek, izafeten dava açtığını, müvekkili Gemline’ın, … gemisinin Gemlik limanındaki yüklemeye ilişkin lokal acentesi olduğunu, donatan ile müvekkili arasında herhangi bir sözleşme ilişkisi olmadığını, Gemline’ ın, geminin acentesi olarak hareket eden farklı bir acentenin, sadece lokal acentesi olarak yüke ilişkin resmi evrakların hazırlanması ve teslimine ilişkin bir alt acentelik hizmeti verdiğini, verilen hizmete ilişkin kesilen faturanın … isimli acenteye kesildiğini, 6100 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ nun 102. maddesinde belirtilen sözlü veya yazılı bir sözleşme ilişkisinin … Gemisi Donatanı ile müvekkili arasında kurulmadığını, bu sebeple aynı kanunun 105. maddesinde belirtilen temsil yetkisinin de bulunmadığını, müvekkilinin TTK kapsamında acente olmadığını, bir an için tali acentelik ilişkisi sebebi ile Gemline’ın acente sıfatıyla temsil yetkisi kapsamında donatan adına dava takip yetkisi ve donatanı bilgilendirme yükümlülüğü düşünülse de, müvekkili adına hüküm kurulamayacağını, acente davayı takip yetkisine sahip olsa dahi kabul edilen miktar ve yargılama giderlerinin acenteden tahsil edilemeyeceğini (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 1989/5340 E., 1991/89 K., 22.01.1991 T. ), Donatan ile …. San. Tic. Ltd. Şti. arasındaki acentelik ilişkisinin varlığına delil teşkil etmek üzere, müvekkili Gemline’a Donatan’ın acentesi tarafından Gemlik limanında lokal olarak verilen hizmete ilişkin kesilen faturanın kendileri tarafından dosyaya sunulduğunu, donatana acentelik hizmeti …. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilmiş olsa da, eksik inceleme ile asıl acentenin davaya dahil edilmediğini, müvekkilinin davaya taraf olarak kabul edildiğini ve hukuka aykırı olarak itirazın iptali davasında aleyhine hüküm kurulduğunu belirterek, – İlk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, talep ve itirazları doğrultusunda öncelikle husumet ve usule ilişkin itirazlarının değerlendirilerek davanın müvekkili 1 nolu davalı … Ltd. yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, taşımadan kaynaklı hasar bedelinin rucüen tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. Davacı vekili, müvekkili sigorta şirketine sigortalı emtianın davalılar tarafından taşınması sırasında hasarlandığını, hasar bedelinin sigortalıya ödendiğini, yapılan ödemenin rücuen tahsili için başlatılan icra takibine itiraz edildiğini belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep etmiş, mahkemece, 2 nolu davalı … gemisi işleteni … Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında açılan davanın reddine, 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … Denizcilik hakkında açılan davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı 1 nolu davalı … gemisi donatanı … vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı, icra takibini … Gemisi Donatanı … İZafeten İşleten … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve ….’ye yöneltmiş olup, itirazın iptali davasını da; … GEMİSİ Donatanı …. İzafeten …San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve ….’ ye karşı açmıştır. Yargılama sırasında davacı vekili bilirkişi ek raporuna karşı ibraz ettiği 11/07/2018 tarihli dilekçesi ile, Gemlik Gümrük Müdürlüğü tarafından gönderilmiş evraklar içerisinde yer alan Denizyolu Beyan Formu başlıklı belgede belirtilmiş olan acente bilgisine istinaden, dava dilekçesinin, … Gemisi Donatanı … İzafeten … San. Tic. Ltd. Şti’ne tebliğini, acenteye tebligat yapılması taleplerinin kabul görmemesi halinde ise, …. Firmasının yurt dışı adresine tebligat yaptırmak üzere taraflarına süre verilmesini talep etmiş, mahkemenin 18/07/2018 tarihli ara kararı ile, yargılamanın sürüncemede kalmaması açısından dava dilekçesinin … Gemisi Donatanı … İzafeten … San. Tic. Ltd. Şti’ne tebliğine karar verilmiş, ara karara binaen … Gemisi Donatanı … İzafeten … San. Tic. Ltd. Şti. dosyaya davalı olarak eklenerek, yukarıda yazılı olduğu şekilde karar verilmiştir. Davacı vekilinin talebi ve mahkeme ara kararından HMK’nın 124. maddesi uyarınca davada taraf değişiklikliği yapıldığı anlaşılmaktadır. İİK’nın 167. Maddesi uyarınca itirazın iptali davası, aleyhine icra takibi yapılan ve borca itiraz eden borçluya/temsilcisine karşı açılır. Yukarıda yapılan açıklamadan anlaşılacağı üzere; icra takip dosyasında … Gemisi Donatanı … izafeten … San. Tic. Ltd. Şti., icra takip dosyasında bulunmayıp, tarafınca yapılmış bir itirazın da olmadığı, bu durumda, itirazın iptali davalarının takibe sıkı sıkıya bağlı olduğu gözetilerek, takip dışı şirket hakkında itirazın iptali davası açılamayacağı gerekçesiyle adı geçen davalı aleyhine yöneltilen davanın reddi gerekirken, hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, davalı … Gemisi Donatanı ….’a İzafeten …San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, HMK’nın 353/1-b.2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, Dairemizce yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-) 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … San. Tic. Ltd. Şti.’nin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE, İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce(Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla) verilen 08/11/2018 tarih 2016/136 Esas 2018/423 Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, Dairemizce yeniden esas hakkında hüküm kurularak; a) 2 nolu davalı … gemisi işleteni … Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında açılan davanın REDDİNE, b) 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … Sanayi Ticaret Limited Şirketi aleyhine açılan davanın HMK.’ nın 114/2 ve 115 maddeleri gereğince USULDEN REDDİNE, İLK DERECE MAHKEMESİ YÖNÜNDEN: 2-) Dairemiz karar tarihi itibariyle Harçlar Kanununa göre alınması gereken 59,30.TL harcın, davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 148,42 TL harçtan mahsubu ile bakiye 89,12 TL harcın talep halinde davacıya iadesine, 3) İlk Derece Mahkemesi’nde yapılan yargılama sırasında davacı tarafından sarf edildiği anlaşılan 4.051,00 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, 4) İlk Derece Mahkemesi’nde yapılan yargılama sırasında davalılar tarafından yargılama gideri sarf edilmediği anlaşıldığından; bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, 5-) 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … Sanayi Ticaret Limited Şirketi kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, Dairemiz karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan AAÜT uyarıncabelirlenen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ ne verilmesine, 6-) 2 nolu davalı … gemisi işleteni … Sanayi Ticaret Limited Şirkei kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Dairemiz karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca belirlenen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, 2 nolu davalı … gemisi işleteni …Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ ne verilmesine, İSTİNAF YÖNÜNDEN: 7-) Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden 1 nolu davalı … gemisi donatanı … İzafeten … Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından yatırılan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 244,00 TL istinaf karar harcının talep halinde istinaf kanun yoluna başvuran davalıya iadesine, 😎 İstinaf aşamasında 1 nolu davalı… gemisi donatanı … İzafeten …. Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından sarf edilen 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 24,30 TL dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi’ ne gidiş-dönüş masrafı olmak üzere; toplam 145,6 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak istinaf kanun yoluna başvuran davalıya iadesine, 9-) Artan gider avansı varsa, talep halinde avansı yatıran tarafa iadesine, 10-) Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 11/02/2021 tarihinde HMK’nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.