Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2019/415 E. 2020/1347 K. 26.11.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/415 Esas
KARAR NO : 2020/1347 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/11/2018
NUMARASI : 2017/817 Esas 2018/1090 Karar
DAVA: İhalenin Feshi (Alım Satım)
KARAR TARİHİ: 26/11/2020
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, 31/05/2015 tarihli emlak çadırı 2015 ihalesinde, … ada, … parsel ve … ada … parselde bulunan teraslı ve terassız dairelerin satış ihalesinin yapılacağının ilan edildiğini, ihale için müracaat edilip 350.000,00 TL teminat yatırılıp, 50,00 TL bedel karşılığı ihale şartname kitapçığı alındığını, daha sonra haksız ve ayıplı mal nedeniyle teminatların iadesi talep edildiğini, buna ilişkin taleplerinin kabul edildiğini beyanla taraflarına tüm teminatların iade alınacağına ve teminatlarının iadesi için dilekçe alındığını, ancak davalılarca aksi yönde işlem yapılarak 290.000,00 TL teminat iade edilmediğini sadece 60.000,00 TL teminat bedelinin iade edildiğini, geriye kalan 290.000,00 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tazmin edilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … San. Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile, davacı yan davasını her ne kadar mahkemenizde açmışsa da davacının feshini istediği 31.05.2015 tarihli … 2015 isimli ihale hem davacı hem de müvekkil şirket yönünden ticari iş niteliğinde olduğundan davanın konusu ticaret mahkemelerinin görev alanına girdiğini, davanın görevli Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesini talep ettiklerini, esasa ilişkin itirazlarında, davacının katılmış olduğu ihale, nitelik itibariyle davacının ticari işlerinden olup, davacı basiretli tacir karinesine aykırı davrandığını, müvekkil şirket tarafından 31.05.2015 tarihli … 2015 ihalesi ile … Ada … Parsel ve … Ada … Parselde bulunan toplam 240 adet ticari ünitenin satışı için açık artırma yapılmış buna müteakiben davacı; toplam 350.000 TL tutarında teminat yatırarak ihaleye katılmış ve sonuç itibariyle 29 adet bağımsız bölüm için ihaleyi kazanarak satış sözleşmesi imzalamaya hak kazandığını, davacı yan tarafından bahse konu edilen zeyilname şartnamenin 9. Maddesi gereğince tüm ilgililere elektronik mail ya da SMS yolu ile iletilmek sureti ile ilgililerin ihale gerçekleşmeden önce bilgilendirildiğini, dolayısı ile davacının bu yöndeki iddiaları haksız ve mesnetsiz olduğunu, Küçükçekmece 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2015/55 D. İş sayılı dosyası ile yapılan tespitin tamamen davacı yanın asılsız iddialarını destekler nitelikte, tek taraflı, yanlı olarak yaptırıldığını, davacı tarafın ihaleye katılmak üzere yatırmış olduğu teminat bedelinin avans faizi ile birlikte talep etmesine itiraz ettiklerini, davacının tanık dinletme talebine muvafakatlerinin bulunmadığını, açıklanan nedenlerle, öncelikle usule ilişkin itirazlarımız doğrultusunda davanın reddini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa üzerinde bırakılmasın talep etmiştir. Davalı … Ticaret A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile, davacı yan davasını her ne kadar mahkemenizde açmışsa da davacının feshini istediği 31.05.2015 tarihli … 2015 isimli ihale hem davacı hem de müvekkil şirket yönünden ticari iş niteliğinde olduğundan davanın konusu ticaret mahkemelerinin görev alanına girdiğini, davanın görevli Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesini talep ettiklerini, esasa ilişkin itirazlarında, davacının katılmış olduğu ihale, nitelik itibariyle davacının ticari işlerinden olup, davacı basiretli tacir karinesine aykırı davrandığını, müvekkil şirket tarafından 31.05.2015 tarihli … 2015 ihalesi ile … Ada… Parsel ve … Ada … Parselde bulunan toplam 240 adet ticari ünitenin satışı için açık artırma yapılmış buna müteakiben davacı; toplam 350.000 TL tutarında teminat yatırarak ihaleye katılmış ve sonuç itibariyle 29 adet bağımsız bölüm için ihaleyi kazanarak satış sözleşmesi imzalamaya hak kazandığını, davacı yan tarafından bahse konu edilen zeyilname şartnamenin 9. Maddesi gereğince tüm ilgililere elektronik mail ya da SMS yolu ile iletilmek sureti ile ilgililerin ihale gerçekleşmeden önce bilgilendirildiğini, dolayısı ile davacının bu yöndeki iddiaları haksız ve mesnetsiz olduğunu, Küçükçekmece 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2015/55 D. İş sayılı dosyası ile yapılan tespitin tamamen davacı yanın asılsız iddialarını destekler nitelikte, tek taraflı, yanlı olarak yaptırıldığını, davacı tarafın ihaleye katılmak üzere yatırmış olduğu teminat bedelinin avans faizi ile birlikte talep etmesine itiraz ettiklerini, davacının tanık dinletme talebine muvafakatlerinin bulunmadığını, açıklanan nedenlerle, öncelikle usule ilişkin itirazlarımız doğrultusunda davanın reddini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa üzerinde bırakılmasın talep etmiştir. Davalı …. vekili cevap dilekçesi ile, davacı yan davasını her ne kadar mahkemenizde açmışsa da davacının feshini istediği 31.05.2015 tarihli … 2015 isimli ihale hem davacı hem de müvekkil şirket yönünden ticari iş niteliğinde olduğundan davanın konusu ticaret mahkemelerinin görev alanına girdiğini, davanın görevli Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesini talep ettiklerini, esasa ilişkin itirazlarında, davacının katılmış olduğu ihale, nitelik itibariyle davacının ticari işlerinden olup, davacı basiretli tacir karinesine aykırı davrandığını, müvekkil şirket tarafından 31.05.2015 tarihli … 2015 ihalesi ile … Ada … Parsel ve … Ada … Parselde bulunan toplam 240 adet ticari ünitenin satışı için açık artırma yapılmış buna müteakiben davacı; toplam 350.000 TL tutarında teminat yatırarak ihaleye katılmış ve sonuç itibariyle 29 adet bağımsız bölüm için ihaleyi kazanarak satış sözleşmesi imzalamaya hak kazandığını, davacı yan tarafından bahse konu edilen zeyilname şartnamenin 9. Maddesi gereğince tüm ilgililere elektronik mail ya da SMS yolu ile iletilmek sureti ile ilgililerin ihale gerçekleşmeden önce bilgilendirildiğini, dolayısı ile davacının bu yöndeki iddiaları haksız ve mesnetsiz olduğunu, Küçükçekmece 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2015/55 D. İş sayılı dosyası ile yapılan tespitin tamamen davacı yanın asılsız iddialarını destekler nitelikte, tek taraflı, yanlı olarak yaptırıldığını, davacı tarafın ihaleye katılmak üzere yatırmış olduğu teminat bedelinin avans faizi ile birlikte talep etmesine itiraz ettiklerini, davacının tanık dinletme talebine muvafakatlerinin bulunmadığını, açıklanan nedenlerle, öncelikle usule ilişkin itirazlarımız doğrultusunda davanın reddini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa üzerinde bırakılmasın talep etmiştir. Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile, esasa ilişkin beyanlarında, davacı taraf Medikule İstanbul Projesi kapsamında 31.05.2015 tahinde yapılan Emlak çadırı 2015 İhalesi kapsamında … Ada … parsel ve … ada … parsel ihalesi için 350.000 TL teminat yatırdığını ihaleden sonra haksız ve ayıplı mal nedeniyle teminat iadesi istediğini, ancak teminatın 60.000 TL’lik kısmının iade edildiğini, kalan kısmın iade edilmediğini belirttiğini, Küçükçekmece Sulh Hukuk Mahkemesinde yapılan tespitin mağduriyetleriyle örtüşür nitelikte olduğunu dolayısıyla söz konusu ihalenin iptali ile teminatlarının kendilerine iade edilmesi amacıyla iş bu davayı açtıklarını, yetki ve husumet itirazında bulunduklarını, zira dosya kapsamında mevcut olduğu üzere müvekkil şirket satıcı konumunda olmayıp arsa maliki sıfatını taşıdığını, bahsi geçen bağımsız bölümler davalı diğer şirkete ihaleden yaklaşık 1 yıl önce satıldığını, ilgili taraflarca düzenlenen ihale şartnamesinde olduğu gibi müvekkil şirket ile yüklenici firma arasında da düzenlenen gelir paylaşımı işi sözleşmesinde bu hususun açıkça belirtildiğini, olayımızda ihalenin yapıldığı tarih 31.05.2015 olup eldeki dosyanın davanın açılma tarihi ise 03.08.2015’dir. Sulh hukuk mahkemesindeki davanın açılma tarihi 06.07.2015’dir her iki ihtimaldede 10 günlük hak düşürücü süre geçtiğini, taleplerin bu açıdan da reddi gerektiğini, açıklanan nedenlerle, haksız ve hukuka aykırı olarak açılan işbu davanın öncelikle görev ve husumet nedeniyle reddini, aksi takdirde esastan reddini, masraf ve ücreti vekaletin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 19/11/2018 tarih ve 2017/817 Esas – 2018/1090 Karar sayılı kararında;” ….Bu açıklamalar ışığında; somut olayda davacı tarafça ihale teknik şartnamesinin imzalandığı, ihale için davaya konu ihale teminatlarının yatırıldığı, dava konusu ihalenin davacı isteklinin uhdesinde kaldığı, ihale teknik şartnamesi gereğince bildirimlerin usulünce yapıldığı, ancak ihale üzerinde bırakılan davacının yapılan tebliğe müteakip belirlenen süre içerisinde peşin ödeme yaparak veya peşinat tutarım yatırarak, gerekli tüm iş ve işlemleri yerine getirmesi zorunlu olduğu halde ödeme yapmadığı, dolayısıyla ihalenin tarafı olan davalılarca geçici teminatın gelir kaydedilmesinde haklı olduğu ve davacı tarafın verilen geçici teminat bedelinin iadesini isteyemeyeceği takdir ve sonucuna varılarak iş bu davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir….,”gerekçesi ile, Davanın tüm davalılar yönünden REDDİNE karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Adil yargılanma ve savunma hakkı kısıtlanarak ihale konusu taşınmaza ilişkin mimari projeler ilgili yerlerden celp edilmediği, bilirkişi raporuna itirazlarının giderilmediğini, 30/04/2018 tarihli ve 2 nolu ara karar uyarınca ilgili belediyeden müzekkere ile sorulan kayıtlar celp edilmediğini, 26/04/2018 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesindeki itirazları giderilmediği ve dilekçenin 1-2-3-4-5 maddesindeki eksik belgeler celp edilmediği, ihale konusu taşınmazların ihale şartnamesinde bildirilen nitelikleri taşımadıkları halde bu yöndeki itirazları giderilmediği ve bu konuda keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadığı, ihale dosyası ve ekleri celp edilmediği 10/07/2015 tarihi ile mevcut durum ve 23/07/2017 tarihli raporlar ayrıca ihale şartnamesinde bildirilen durumlar nazara alınmadığı, belediyeden tasdikli proje, imar durumu, yapı ruhsatı, iskan belgesi, tesisat projeleri celp edilmediği bilirkişi raporuna itirazları doğrultusunda 3 kişilik mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi bilirkişiden raporlar arasındaki eksikliği giderecek yeni bilirkişi raporu alınmadığını, Dava dilekçesinde ihalenin iptal sebebi olarak ileri sürmüş oldukları TBK-36,281, TTK-54-55 maddeleri uyarınca ihalenin iptaline ilişkin ileri sürdükleri olaylar konusunda mahkemece araştırma ve değerlendirme yapılmadığını, Davalı taraflarca ihaleye hile ve fesat karıştırıldığından bu konudaki iddialarında mahkemece araştırılma ve değerlendirme yapılmadığını, Dava konusu olayda mahkemece kanunun olaya uygulanmasında ve hukuki nitelendirmede hata edilerek eksik inceleme ile davanın reddine karar verildiğinden, hükmün bozularak kaldırılması gerektiğini, Mahkemece uyuşmazlığın çözümü adına tarafların bildirmiş oldukları deliller toplandığı ve teknik bilirkişiler eli ile inceleme yapıldığı ve teknik bilirkişiler tarafından dosyaya sunulan 06/04/2018 tarihli rapor dosyadaki bilgi belgelerle uyumlu olması ve taraf iddia ve savunmalarını karşılaması nedeni le hükme esas alındığını, ancak daha önceden yaptırılan bilirkişi incelemesinde ; Küçükçekmece 4. Sulh Hukuk Mahkemesi 2015/55 D. İş dosyası bilirkişi raporundan özetle; ” …… İstanbul İli …, … Ada, … Parsel ile … Ada … Parselde yer alan … Rezidansları F1 ve F2 blokların 18 ve 25. katlarında bulunan 11 adet teraslı dairelerde inceleme yapıldığı, raporun sonuç kısmında ise yapının mimarisi gereği söz konusu dairelerin teras alanlarında hava bacası çıkıntıları olduğunu, bu baca çıkışlarının teras alanlarında görüntü çirkinliği yarattığını ve koku yaydığını, bağlı olduğu Belediyede tasdikli projesi, imar durumu, yapı ruhsatı, iskan belgesi bulunmadığını, tesisat ve hava bacalarının çatı seviyesinin üzerinde olması gerektiği, fiili durumdaki bacaların insan sağlığına ve genel sağlık şartlarına uygun olmadığı…” bildirilmiş olup, raporlar arasında çelişki mahkemece giderilmek için yeni rapor alınmadığı gibi taşınmazlara ilişkin mimari proje ve ekleri ile imar dosyası celp edilmeden eksik inceleme ile hatalı karar verildiğini, İleri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, 31/05/2015 tarihli emlak çadırı 2015 ihalesinin hile nedeniyle iptali ve feshine, ihale şartnamesinde yazan haksız şartların iptaline,yatırmış olduğu teminat bedelinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Mahkemece , yukarıdaki gerekçe ile davanın tüm davalılar yönünden REDDİNE karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Davacı vekilinin eksik inceleme yapıldığı ve mahkemenin kabulüne yönelik istinaf sebepleri incelendiğinde; Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile, hak düşürücü süre itirazında bulunduğu halde mahkemece itiraz konusunda olumlu veya olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmıştır. Davacı tarafça ihale için müracaat edilip 350.000,00 TL teminat yatırılıp, 50,00 TL bedel karşılığı ihale şartname kitapçığı alındığını, daha sonra haksız ve ayıplı mal nedeniyle teminatların iadesi talep edildiğini, buna ilişkin taleplerinin kabul edildiğini beyanla taraflarına tüm teminatların iade alınacağına ve teminatlarının iadesi için dilekçe alındığını, ancak davalılarca aksi yönde işlem yapılarak 290.000,00 TL teminat iade edilmediğini sadece 60.000,00 TL teminat bedelinin iade edildiğini, geriye kalan 290.000,00 TL nin tahsili talep edilmiş olmakla,Mahkemece, dava dilekçesinde ileri sürülen yatırılan teminattan 60.000,00 TL. Lik kısmen iade olup olmadığı, kısmi iade varsa neden iade olduğu ve geri kalan miktarın neden iade edilmediği yönünde araştırma yapılmadığı anlaşılmıştır. TBK. 281 Maddesinde;” Hukuka veya ahlaka aykırı yollara başvurularak ihalenin gerçekleştirilmesi sağlanmışsa her ilgili, iptal sebebini öğrendiği günden başlayarak on gün ve her hâlde ihale tarihini izleyen bir yıl içinde ihalenin iptalini mahkemeden isteyebilir. Cebrî artırmalar hakkında özel hükümler saklıdır, ” hükmü düzenlenmiştir.TBK. 280/3 Maddesinde ise;” İsteğe bağlı açık artırmalarda satıcı, satılanın zaptından ve ayıplarından sorumludur. Ancak, aldatma durumu dışında, artırma koşullarında açıkça belirtip duyurmak suretiyle bu sorumluluktan kurtulabilir,”hükmü düzenlenmiştir. HMK 190/1. maddeye göre ispat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Bu nedenle ayıptan doğan hakların kullanılması için davacınının satılanın ayıplı olduğunu kanıtlamak zorundadır. Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir (HMK 266/1). Mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden, yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebilir (HMK 281/2). Mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabilir (HMK 281/3). Somut olayda, mahkemece keşfen inceleme yapılmadan dosya üzerinden bilirkişi raporu alındığı, bilirkişiler tarafından da davacının ihaleden satın aldığı taşınmazlarda projeye-şartnameye aykırılık olup olmadığı ve açık-gizli ayıplı olup olmadığı hususunda inceleme ve değerlendirme yapılmadan rapor sundukları, davacı tarafça bilirkişi raporuna itiraz edip dilekçesinde belirttiği eksik belgeler getirtilmek suretiyle yeni oluşturulacak 3 kişilik bilirkişi heyetinden yeni rapor alınmasını talep ettiği halde mahkemece talep ret edilerek ihale sözleşmesine dayanılarak hükme varılmıştır. Mahkemece, davacının ileri sürdüğü ayıpların gizli ayıp olup olmadığının tesbit edilmediği, buna göre TBK. 280/3 Maddesinin değerlendirilmediği anlaşılmıştır.Bu durumda mahkemece yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda davacı vekilinin bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde belirtilen eksik belgeler dosyaya getirtilerek, konusunda uzman 3 kişilik bilirkişi heyetinden mahallinde keşfen inceleme yapılarak denetime elverişli bir rapor alınıp değerlendirmek suretiyle karar verilmesi gerekirken yukarıdaki gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiş ve davacı vekilinin istinaf sebepleri yerinde görülmüştür.28/07/2020 tarih ve 31199 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7251 Sayılı Kanun ile değişik HMK.nın 3531-a-6 mad. uyarınca; Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemesi halinde davanın esası incelenmeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verilen hallerden sayılmıştır.Sonuç itibariyle, açıklanan nedenler ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkeme kararının HMK’ nın 353/1-a6 maddesi uyarınca kaldırılmasına, yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile; 1-Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/11/2018 Tarih ve 2017/817 Esas – 2018/1090 Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-a6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, dosyanın mahkemesine İADESİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 44,40.TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 3-İstinaf eden davacı tarafından 11/02/2019 tarihli Sayman Mutemedi Alındısı makbuzu ile fazla yatırılan 44,40.TL istinaf karar harcı ile 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının talep halinde iadesine, 4-İstinaf başvurusu için yapılan yargılama giderlerinin esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesince yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine, 5-Artan gider avansı olması halinde yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 26/11/2020 tarihinde HMK’nın 353/1-a6 maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.