Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/267
KARAR NO : 2019/1267
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME : İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/12/2018
DOSYA NUMARASI : 2017/981 Esas – 2018/1268 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali
KARAR TARİHİ : 25/09/2019
İlk derece Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFIN İDDİASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; Müvekkilinin hamili olduğu çeklerin kargo şirketi aracılığıyla müvekkili şirkete gönderilirken kaybolduğunu, bahse konu çeklerin; a- … Bankası A.Ş Altıparmak Bursa Şubesine ait keşidecisi … Tic. San. Tic. Ltd. Şti. olan, … çek nolu 30/01/2018 keşide tarihli 9.332.00 -TL bedelli, b- …Bankası 2 Eylül Eskişehir Şubesine ait keşidecisi … olan …. çek nolu 31/01/2018 tarihli 4.000,00 TL bedelli, c-… Van Şubesine ait keşidecesi … olan … çek numaralı 31/01/2018 tarih ve 8.500.00 TL bedelli, d-… Bankası Nilüfer Bursa Şubesine ait keşidecisi … San ve tic. Ltd. Şti olan … çek numaralı 19/02/2018 tarih ve 10.000,00 TL bedelli, e-…Bankası Karacabey Bursa şubesine ait keşidecisi … olan …. seri numaralı 26/02/2018 tarih ve 13.250.00 TL bedelli çekler olduğunu, çeklerin rıza dışı elden çıktığını belirterek iptalini talep etmiştir. Yargılama esnasında yerel mahkeme tarafından işbu dosyada yukarıdaki çekler dışındaki bir kısım çekler ile ilgili tefrik kararı verilerek ilgili dosyaların yargılamasının yerel mahkemenin 2017/1095 E ve 2017/1085 E sayılı dosyalarında yürütüldüğü anlaşılmıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 19/12/2018 tarih ve 2017/981 Esas – 2018/1268 Karar sayılı kararı ile; ” … Dava konusu edilen ”… Bankası 2 Eylül Eskişehir Şubesine ait keşidecisi … olan … çek nolu 31/01/2018 tarihli 4.000,00 TL bedelli ” çekin davacı tarafından dava tarihi sonrasında 31.01.2018 tarihinde bankaya ibraz edildiği ve ödemenin yapıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davacı tarafından dosyaya sunulan ilgili kargo yazısında ” … Uludağ Şube/ Acente Müdürlüğümüzden 03.11.2017 tarihinde … fatura numarası ile gönderilen ve içeriği evrak olan gönderi ile ilgili yapılan araştırma çalışmaları sonucunda alıcısına ulaşmadığı tespit edilmiştir…” şeklinde 09.11.2017 tarihli yazıdan alıcıya ulaşmadığı anlaşılan evrakların içeriğinden dava konusu olan çeklerin taşınan eşya olup olmadığının anlaşılamadığı gibi ( yani kargo ile çeklerin taşınıp taşınmadığı belirsizdir ) kaybı- çalınması veya zayine dair ibareye de rastlanılmamakla evrakların sadece alıcısına ulaşmadığının bildirildiği görülmüştür ( Evrakın alıcıya ulaşmaması zayi olduğu anlamına gelmemektedir. ). İş bu saptanan ve hukuksal durum karşısında davacı talep edenin çek üzerinde hak sahibi olan lehtarı veya senedin devri halinde yetkili hamili olup olmadığının anlaşılamadığı gibi kargoda zayi durumunun da ispatlanamadığına kanaat getirilmiştir … ” gerekçesi ile; ” 1-Davacının davasının reddine, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Kararın yasaya aykırı olduğunu zira, müvekkilin çeklere hamil olup olmadığının anlaşılamadığına ilişkin gerekçesi açısından; mahkemeye çeklerin fotokopileri, teslim makbuzlarının ibraz edildiğini, bu belgelerin çeklere hamil olduğunu gösteren ciddi belgeler olduğunu, Çeklerin kargoda zayi olduğu hususunun ispat edilemediğine ilişkin gerekçesi açısından; dosyaya gelen banka cevaplarına göre çeklerin ibraz tarihlerinde bankaya ibraz edilmediğinin belirtildiğini, Ticari hayatta çeki elinde bulunduranın, geçerli bir sebep olmağı halde çeki bankaya ibraz etmemesi gibi bir durumun yaşanmasının mümkün olmadığını, buna göre çek kaybolmamış olsa idi bankaya ibraz edilmiş olması gerektiğini, çeklerin bankaya ibraz edilmediğinden kaybolduklarının kuvvetle muhtemel bir durum olarak kabul edilmesi gerektiğini, Kargo şirketinin yazısı ile çeklerin bankaya ibraz edilmediği hususu, birlikte değerlendirildiğinde, çeklerin kargoda kaybolduğunun hemen anlaşılabileceğini, TTK 759. maddesine göre müvekkilin çeklere hamil olduğu ve çekleri kaybettiği konusunda dosyadaki delillerin “inandırıcı “ olduğunu beyanla; İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 19/12/2018 tarih ve 2017/981 E. – 2018/1268 K. sayılı kararının kaldırılmasına ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’ nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, zayi nedeniyle birden fazla çekin iptali davasıdır. Uyuşmazlık konusu zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali koşullarının oluşup oluşmadığı noktasındadır. Davacı şirket dava konusu çekleri alacağına karşılık olarak aldığına dair bir kısım tahsilat makbuzu ve çek fotokopilerini sunmuştur. İlanlar yapılmış, keşide tarihleri gelmeyen çeklere ilişkin dava tefrik edilmiş; dava, tarihleri geçmiş çeklere ilişkin yürütülmüştür. Muhatap bankalardan ibraz durumu sorulmuş çeklerden yalnız keşidecisi … olan 31/01/2018 tarihli çekin davacı tarafından dava sonrasında 31/01/2018 tarihinde muhatap … Bankasına ibraz edilerek tahsil edildiği, diğerlerinin ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Mahkemece hak sahiplerinin belirlenmesi amacıyla ilanlar yaptırılmıştır. Mahkeme davacının çeklerin hamili-hak sahibi olduğunu ve çeklerin zayi olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.Yargıtay 11. HD’ nin 25/06/2014 T. 2014/6701 E-2014/12060 K. Sayılı kararına göre: “Zayi nedeniyle iptali davasının hamil tarafından açılması gerektiği hususu tartışmasızdır. Bu kapsamda, davacının çekin hamili olduğunu yaklaşık olarak ispatı ve bu hususunun iddiasını yeterli saymak gerekir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasına zorlanması zayi nedeniyle çek iptali hükümlerinin uygulanmasını imkansız hale getirecektir. Bu itibarla mahkemece gerekli ilanlar yapılarak oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde davacının çeki elinde iken zayi ettiğini ispatlayamadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. ” Yargıtay 11. HD’nin 24/01/2011 T. 2009/8007 E – 2011/585 K sayılı kararına göre de:”Sonucu maddi hukuk açısından kesin hüküm taşımayan davada sıkı bir zilyetlik ispatı aranmadan, hayatın olağan akışı içinde davacının hamil olduğunun kabulünün mümkün görüldüğü hallerde iddianın ispat edildiğinin kabulü gerekir.”Yargıtay kararları ilk derece ve bölge adliye mahkemelerindeki uygulama birliğinin sağlanması için oldukça önemli olup, bu kararlar, hukuk normlarının nasıl anlaşılması ve uygulanması gerektiği yönünde kılavuz görevi görmektedir. Hukukun yeknesak uygulanması ise hukuk devletinin bir gereğidir. Açıklanan nedenlerle davacının ibraz edilen çek dışında zayi nedeniyle iptalini talep ettiği kambiyo senetlerinin hamili olup, zayi nedeniyle iptal koşullarının oluştuğu anlaşılmakla istinaf başvurusu kabul edilerek hükmün kaldırılması ve … Bankası 2 Eylül Eskişehir Şubesine ait keşidecisi … olan … çek nolu 31/01/2018 tarihli 4.000,00 TL bedelli çek yönünden konusu kalmadığından talebin reddine, davaya konu diğer 4 adet çek yönünden ise davanın kabulüne ve bu çeklerin iptaline dair karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ’ne İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 19/12/2018 tarih ve 2017/981 Esas – 2018/1268 Karar sayılı kararının HMK 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, dairemizce yeniden esas hakkında hüküm kurularak; 1-Davanın KISMEN KABULÜNE, A)Dava konusu çeklerden; … Bankası 2 Eylül Eskişehir Şubesine ait keşidecisi … olan … çek nolu 31/01/2018 tarihli 4.000,00 TL bedelli çek bankaya ibraz edildiğinden, bu çek yönünden KONUSU KALMAYAN TALEBİN REDDİNE, B) Dava konusu çeklerden; -… Bankası A.Ş Altıparmak Bursa Şubesine ait keşidecisi …Tic. San. Tic. Ltd. Şti. olan, … çek nolu 30/01/2018 keşide tarihli 9.332.00 -TL bedelli, -… Van Şubesine ait keşidecesi … olan … çek numaralı 31/01/2018 tarih ve 8.500.00 TL bedelli, -…Bankası Nilüfer Bursa Şubesine ait keşidecisi … San ve Tic. Ltd. Şti. olan … çek numaralı 19/02/2018 tarih ve 10.000,00 TL bedelli, -…Bankası Karacabey Bursa Şubesine ait keşidecisi …. olan … seri numaralı 26/02/2018 tarih ve 13.250.00 TL bedelli 4 adet çekin 6102 sayılı TTK’ nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla TTK’ nın 764/1. maddesi uyarınca ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE, İLK DERECE YÖNÜNDEN: 2-Alınması gerekli 44,40 TL peşin harçtan davacı tarafça dava açılırken yatırılan 31,40 TL’ nin mahsubu ile bakiye 13,00 TL’ nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafça sarfedilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, İSTİNAF YÖNÜNDEN: 4-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan 121,30 TL başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 44,40 TL karar harcının iadesine, 5-İstinaf yönünden yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 6-Artan gider avansı bulunması halinde davacı tarafa iadesine, 7-Kararın ilk derece mahkemesince davacı tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 25/09/2019 tarihinde HMK’ nun 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.