Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1994
KARAR NO: 2021/169
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME: İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/05/2019
DOSYA NUMARASI : 2014/1500 Esas – 2019/442 Karar
DAVANIN KONUSU: Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
KARAR TARİHİ : 11/02/2021
İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket tarafından yapılacak yaş meyve ve sebze ihracatında gönderilecek ürünler için davalı … ile Nakliye Abonman Sigorta Poliçesi imzalandığını, bu poliçe ile davalı … şirketinin Türkiye’den Rusya’ya yapılan ihracatta ürünlerin zarar görmesi halinde zararın karşılanacağını kabul ettiğini, müvekkili şirket tarafından 13.03.2010 tarihli beyanname ile transit ticaret yöntemiyle Bulgaristan ülkesindeki serbest bölgeden Rusya ülkesine 19.500 kilogramlık domates ihracatı yapılmak istendiğini, ihracata ilişkin ürünler Bulgaristan Serbest bölgesinden transit ticaret yöntemi ile Rusya ülkesine varıp teslimata giderken Moskova’da kazaya karıştığını ve ürünlerin kullanılamaz hale geldiğini, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından davalı … şirketine müracaat edilerek hasarların ödenmesini istendiğini, sigorta şirketi tarafından hasar dosyası açıldığını ve Rusya’da ekspertiz yapıldığını, ancak beyannamede ürünlerin Bulgaristana gönderildiği, hasarın Rusya’da oluştuğu, eslim yerinin beyannameden başka bir ülke olması gerekçesiyle, müvekkili şirketin talebinin reddedildiğini, beyannameden de anlaşılacağı üzere müvekkili şirket tarafından Rusya ülkesine Bulgaristan üzerinden transit ticaret gerçekleştirilmiş olması nedeniyle beyannamede öncelikle Bulgaristan Serbest Bölgesi’nin belirtildiğini, daha sonra aynı aracın Bulgaristan serbest bölgesinden Rusya ülkesine gönderildiğini, bu nedenle aynı ürünler, aynı araçla Rusya ülkesine gönderildiğinden, hasarın poliçe hükümlerine göre davalı şirketten tahsili gerektiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 30.000 tlenin davalı … şirketinden tahsili ne karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın zamanaşımına uğradığını, müvekkilini, talebin reddedildiği 10/06/2010 tarihinden 4 yılı aşkın bir süre sonra Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’ne şikayet ettiğini, dolayısıyla iki yıllık zamanaşımı süresini kaçırdığını, dava konusu emtiaların, Bulgaristan adresinde mukim dava dışı Backes Enterprises LLC Free Zone isimli bir firmaya FOB şartıyla satıldığını, bu nedenle davacının, aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı gibi dava konusu hasarın, müvekkili tarafından düzenlenen poliçede öngörülü teminat kapsamı dışında kaldığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 09/05/2019 tarih ve 2014/1500 Esas – 2019/442 Karar sayılı kararı ile; ” … Tüm dosya kapsamına göre, mahkememizce yapılan değerlendirmede; Taraflar arasında Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi düzenlenmiş olup, … no.lu Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin “Sigorta Konusu” başlıklı birinci maddesi “Sigortacı, Sigortalı’nın Gemi/Kamyon/Uçak/Tren ile Türkiye’den Rusya ve Avrupa ülkelerine sevkiyatlarının gerçekleştireceği dondurulmuş narenciye ve meyve emtiasını işbu abonman sözleşmesi genel ve özel şartları doğrultusunda, herbir nakliye seferi aylık olarak yapılacak bildirimler için sigortalamayı taahhüt eder.” hükmünü içerdiği, bu hüküm uyarınca, davacı tarafın sigorta güvencesinden yararlanabilmesi için taşımanın nereden nereye yapılacağını davalı tarafa bildirmesi ve seferin başlangıç noktasının Türkiye olması zorunludur. Taraflar arasında mevcut Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin 3. Maddesi Sigortalıya “partiler halinde sevk ettireceği sigorta konusu mallara ait bilgileri, aylık olarak, beher sevkivat için, seferin başlangıcından varış mahalline kadar türn seferi kapsayacak şekilde(mal cinsi, sigorta bedeli; malın nereden nereye sevk edileceği, hareket tarihi, gemi adı, kamyon plaka no., vb. gibi bilgileri içermek üzere) sigortacıya bildirmekle yükümlüdür, usulüne uygun bildirilmemiş seferler işbu abonman sözleşmesi kapsamında değerlendirilmeyecektir ” denilmektedir. Nitekim dava konusu ihtilaf ile ilgili olarak davacı tarafından sigortacıya 13.03.2010 tarihinde … no.lu fatura île 18.525, -USD tutar karşılığında sattığını belirttiği emtia, bildirdiği alıcı adresi olan olan Rousse Bulgaristan adresinde mukim … sağ salim ulaştığı anlaşılmaktadır. Davacı tarafın dava konusu olan ve davalı … şirketine bildirdiği taşıma, … no.lu fatura tahtında yapılmış ve adres olarak faturada “Rousse, Bulgaristan” olarak adres bildirilmiş olduğu, davalı … şirketinin de bu bildirim doğrultusunda, Türkiye-Bulgaristan taşımasını sigorta teminatı altına aldığı, bu sebeple de Bulgaristan-Rusya arasında meydana gelen zararın sigorta teminatı kapsamında olmadığı, ayrıca Bulgaristan’daki alıcı “…” firması, dava konusu emtiayı … no.lu fatura tahtında “Deval LTD” firmasına satmış ve hasar bu aşamada meydana gelmiş olup bu sebeple de davacının işbu emtia bakımından menfaatinin kalmadığı, hasarın Türkiye’ den yapılan bir taşıma esnasında meydana gelmediğini de ortaya koymaktadır. Antalya Gümrük Müdürlüğüne tescilli 13.03 2010/… ihracat beyannamesi eki 13.03.2010/441411 tarih sayılı fatura, GX62718797 numaralı Tır Karnesinde, … numaralı CMR belgelerinde ahcı … Frcebzone Rousee/ Bulgaristan, olarak göründüğü, aynı durumun Antalya Gümrük Müdürlüğünün yazı ve eki belgelerde göründüğü, hasarın 19/03/2010 tarihinde plakası … plakalı aracın Moskova’da yapmış olduğu kaza sonucu meydana geldiği, dosyada Bulgaristan’dan Rusya’ya yapılan sevkiyatın sigorta şirketine bildirildiğine ilişkin bilgi ve belgenin olmadığı, poliçede Bulgaristan’dan Rusya yapılan sevkıyatın sigorta kapsamında olduğuna ilişkin bir bilginin olmadığı, Tır karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (1975 Tır Sözleşmesi) uyarınca ihracat beyanname konusu eşyaların Çıkış noktası Antalya Varış noktası alıcı Backes Enterpreıses LLC Freebzone Rousec/ Bulgaristan’a kadar teminat altına alındığı, İhracat Yönetmeliğinin tanımlar başlıklı 4/n. Maddesi dikkate alındığında yapılan ihracatın, Transit Ticaret ile ilgisi olmadığı anlaşılmış davacı tarafın taşımanın transit ticari taşıma olduğuna dair beyanlarına itibar edilmemiştir. Netice olarak yukarıda açıklanan gerekçelerle Bulgaristan’dan Rusya’ya yapılan taşıma sonrasında Rusya’da meydana gelen kaza dolayısıyla oluşan zararın taraflar arasındaki poliçe kapsamında kalmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerektiği … ” gerekçeleri ile; ” 1- Davanın reddine, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Dava dilekçesindeki beyanlarını aynen tekrar ederek, mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, Davaya konu ihracat gerçekleşmeden önce, ihracatın sigortalı olması adına, müvekkili şirket yetkilisi tarafından davalının (eski ünvanı Chartis Sigorta) … Bankası’ndaki hesabına ihracatın sigorta bedeli olarak 2.220-USD sigorta primi yatırılarak, yapılacak olan ihracatın sigorta prim bedelinin davalıya ödendiğini, dolayısıyla müvekkili şirketi ile davalı şirket arasında hukuka uygun olarak akdedilmiş bir sigorta sözleşmesi bulunduğunu, Müvekkili şirketin yaptığı ihraçtan doğan zararın, sigorta poliçesi kapsamında ve davalı şirketin tazmin sorumluluğu içerisinde olduğunu, taraflar arasında aktedilen sözleşmede, sigorta şirketinin sorumluluğunun Türkiye’den Rusya ülkesine kadar yapılacak nakliye için belirlendiğini, sözleşmenin 1. madde hükmüne göre, davalı … şirketinin, sigorta poliçesi kapmasına giren dava konusu transit satış işleminden, emtianın yükleme anından Rusya’da alıcıya teslimine kadarki süreçte oluşacak hasar ve zararlardan sorumlu olduğunu, Müvekkili şirket tarafından Rusya ülkesine Bulgaristan üzerinden transit ticaret gerçekleştirilmiş olması nedeniyle, beyannamede öncelikle Bulgaristan serbest bölgesinin belirtildiğini, daha sonra aynı aracın Bulgaristan Serbest Bölgesinden Rusya ülkesine gönderildiğini, bu bağlamda aynı ürünler aynı araçla Rusya ülkesine gönderildiğinden sigorta şirketinin oluşan hasar ve zarardan poliçe hükümlerine göre sorumlu olduğunu, ancak dosyaya alınan bilirkişi raporunda, dava konusu ihracatın transit ticaret olmadığı, yanılgıyla malın doğrudan Bulgaristan ülkesine satıldığının ifade edildiğini, ancak davaya konu edilen yaş meyve sebze satış işleminin transit ticaret yöntemi ile yapıldığını, ürünlerin öncelikle Bulgaristan Serbest Bölgesi’ne, oradan da herhangi bir işlem görmeden doğrudan Rusya Ülkesi’ne gönderildiğini, zaten ürünlerin transit ticaret yöntemiyle Rusya ülkesine gönderileceği belli olduğundan, müvekkili şirket tarafından sigorta poliçesinde sorumluluğun Rusya ülkesindeki alıcıya teslimine kadar belirlendiğini, bu itibarla davaya konu işlemin transit satış olduğu ve sigorta şirketinin sorumluluğunun Rusya ülkesini de kapsadığı hususları göz önünde tutulduğunda, oluşan zarardan poliçe kapsamında sigorta şirketinin sorumlu olduğunun kabulünün gerektiğini, Antalya Gümrük Müdürlüğü’nün 20.11.2017 tarihli müzekkere cevabında; “Bahse konu tır karnesi kapsamında 13.03.2010 Tarih ve 10070100EX004105 tescil nolu ihracat beyannamesi muhteviyatı eşyalar transit rejimi altında işlemler tamamlanarak yurt dışı edilmiştir” şeklinde beyanda bulunulduğunu, bu bağlamda ihracata konu eşyaların transit ticaret rejimine tabi olarak yurt dışına gönderildiğinin bizzat gümrük müdürlüğü tarafından belirtildiğini ve iddialarının bu resmi yazı ile ispat edildiğini, Sigorta hasar dosyası içerisinde bulunan sigorta eksper raporunda, eksper tarafından yapılan incelemede zarara konu eşyanın seferinin (güzergahının) “TÜRKİYE – BULGARİSTAN – MOSKOVA-RUSYA” olarak düzenlendiğinin tespit edildiğini, dolayısıyla taşımacılığın Türkiye’ den Rusya ülkesine kadar olacağının davalı şirketin eksper raporuyla da sabit olduğunu, bu nedenle yerel mahkemenin, davalı şirketin Rusya ülkesinde meydana gelen zarardan sorumlu olmadığı yönündeki gerekçesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi “Davanın reddine” dair kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Mahkemece de tespit edildiği üzere, davacı tarafından davalı sigortacıya 13.03.2010 tarihinde 441411 no.lu fatura île sattığını belirttiği emtianın, Rousse Bulgaristan adresinde mukim Backes enterprises LLC Free Zone’a sağ salim ulaştığı, dava konusu olan ve davalı … şirketine bildirilen taşıma, 441411 no.lu fatura kapsamında yapılmış olup, faturada adresin “Rousse, Bulgaristan” olarak bildirildiği, Gümrük Müdürlüğüne tescilli ihracat beyannamesi eki faturada, Tır Karnesinde ve CMR belgesinde de alıcının Backes Enterprejses Lİ C Frcebzone Rousee/ Bulgaristan olarak göründüğü, taraflar arasında yapılan Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesinin 3. maddesi hükmüne göre, sözkonusu taşımanın Rusya’ya yapılacağının davalıya bildirildiğine dair dosyada delil bulunmadığı, dolayısıyla yapılan bildirime göre, davalı … şirketinin Türkiye-Bulgaristan taşımasını sigorta teminatı altına aldığı, hasarın 19/03/2010 tarihinde taşımayı yapan aracın Moskova’da geçirdiği kaza sonucu oluştuğu dikkate alındığında, Moskova-Rusya’da meydana gelen zararın sigorta teminatı kapsamında olmadığı, İhracat Yönetmeliğinin tanımlar başlıklı 4/n. maddesine göre, yapılan ihracatın, Transit Ticaret ile ilgisinin bulunmadığı, davacı tarafça usulüne uygun olarak gerekli bildirimleri yapılmak suretiyle gerçekleştirilen bir transit taşıma sırasında hasarın meydana geldiğinin ispatlanmadığı, ilk derece mahkemesi kararında davanın esasıyla ilgili tarafların gösterdiği hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, hüküm ve gerekçede davacı vekilinin istinaf nedenlerinin ayrıntılı olarak karşılandığı, yasa ve usule aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine aykırılık da görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilerek, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’ nun 353/1-b1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden davacı tarafından yatırılan 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30.TL istinaf karar harcından, istinaf eden tarafından yatırılan 44,40.TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90.TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, 5-Karar kesinleştiğinde artan gider avansı varsa avansı yatıran tarafa iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’ nın 361/1. maddesi gereğince kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Yargıtay’ da temyiz yolu açık olmak üzere 11/02/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.