Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1701
KARAR NO : 2019/1265
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 25/04/2019
DOSYA NUMARASI : 2017/1085 Esas – 2019/420 Karar
DAVA : Kıymetli Evrak İptali
KARAR TARİHİ : 25/09/2019
İlk derece Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFIN İDDİASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkilinin hamili olduğu, özelliklerini belirttiği çeklerin, kargo şirketinde kaybolduğunu iddia ederek rızası dışı elden çıkan çekler için öncelikle ödeme yasağı kararı verilmesini ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 25/04/2019 tarih ve 2017/1085 Esas – 2019/420 Karar sayılı kararı ile; ” …Çekin iptalini, çekin ödeme yeri mahkemesi veya hamilin yerleşim yeri Mahkemesi ticaret mahkemesinden senedin zayi olduğu veya ziyaın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan lehtarı veya senedin devri halinde yetkili hamili senedin zayi olduğuna dair inandırıcı deliller ile isteyebilir. İş bu davada çeklerin rıza dışı elden çıktığı, kargoda kaybolduğu ileri sürülmüştür; ancak buna dair yasal süresinde dosyaya her hangi bir somut bilgi ve belge sunmamıştır. Hatta aynı ispat koşullarına tabi olan davanın tefrik edildiği 2017/ 981 Esas sayılı dosyada bir adet çekin davacı tarafından dava tarihi sonrasında 31.01.2018 tarihinde Bankaya ibraz edildiği ve ödemenin yapıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davacı tarafından dosyaya sunulan ilgili kargo yazısında ” … Uludağ Şube/ Acente Müdürlüğümüzden 03.11.2017 tarihinde … fatura numarası ile gönderilen ve içeriği evrak olan gönderi ile ilgili yapılan araştırma çalışmaları sonucunda alıcısına ulaşmadığı tespit edilmiştir…” şeklinde 09.11.2017 tarihli yazıdan alıcıya ulaşmadığı anlaşılan evrakların içeriğinden dava konusu olan çeklerin taşınan eşya olup olmadığının anlaşılamadığı gibi ( yani kargo ile çeklerin taşınıp taşınmadığı belirsizdir ) kaybı- çalınması veya zayine dair ibareye de rastlanılmamakla evrakların sadece alıcısına ulaşmadığının bildirildiği görülmüştür (Evrakın alıcıya ulaşmaması zayi olduğu anlamına gelmemektedir.). İş bu saptanan ve hukuksal durum karşısında davacı talep edenin çek üzerinde hak sahibi olan lehtarı veya senedin devri halinde yetkili hamili olup olmadığının anlaşılamadığı gibi kargoda zayi durumunun da ispatlanamadığına kanaat getirilmiştir … ” gerekçesi ile, ” 1-Davacının davasının reddine, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Kararın yasaya aykırı olduğunu zira, müvekkilin çeklere hamil olup olmadığının anlaşılamadığına ilişkin gerekçesi açısından; mahkemeye çeklerin fotokopileri, teslim makbuzlarının ibraz edildiğini, bu belgelerin çeklere hamil olduğunu gösteren ciddi belgeler olduğunu, Çeklerin kargoda zayi olduğu hususunun ispat edilemediğine ilişkin gerekçesi açısından; dosyaya gelen banka cevaplarına göre çeklerin ibraz tarihlerinde bankaya ibraz edilmediğinin belirtildiğini, Ticari hayatta çeki elinde bulunduranın, geçerli bir sebep olmağı halde çeki bankaya ibraz etmemesi gibi bir durumun yaşanmasının mümkün olmadığını, buna göre çek kaybolmamış olsa idi bankaya ibraz edilmiş olması gerektiğini, çeklerin bankaya ibraz edilmediğinden kaybolduklarının kuvvetle muhtemel bir durum olarak kabul edilmesi gerektiğini, Kargo şirketinin yazısı ile çeklerin bankaya ibraz edilmediği hususu, birlikte değerlendirildiğinde, çeklerin kargoda kaybolduğunun hemen anlaşılabileceğini,TTK 759. maddesine göre müvekkilin çeklere hamil olduğu ve çekleri kaybettiği konusunda dosyadaki delillerin “inandırıcı “ olduğunu beyanla; İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 25.04.2019 tarihli ve 2016/ 1085 E. – 2019/420 K sayılı kararının kaldırılmasına ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, zayi nedeniyle çeklerin iptali davasıdır. Uyuşmazlık konusu zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali koşullarının oluşup oluşmadığı noktasındadır. Davacı şirket dava konusu çekleri alacağına karşılık olarak aldığına dair bir kısım tahsilat makbuzu ve çek fotokopilerini sunmuştur. İlanlar yapılmış, dava, mahkemenin 2019/981 E sayılı dosyasında tefrik edilmiş, tefrik sonrası birlikte görülen çeklerden bir çekin daha ileri tarihli olması nedeniyle o çeke ilişkin dava da tefrik edilerek aynı mahkemenin farklı bir dosyasında görülmeye devam edildiği (2017/1095) anlaşılmıştır.Muhatap bankalardan ibraz durumu sorulmuş çeklerin ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Mahkemece hak sahiplerinin belirlenmesi amacıyla ilanlar yapılmıştır. Mahkeme davacının çeklerin hamili-hak sahibi olduğunu ve çeklerin zayi olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Yargıtay 11. HD’ nin 25/06/2014 T. 2014/6701 E-2014/12060 K. Sayılı kararına göre: “Zayi nedeniyle iptali davasının hamil tarafından açılması gerektiği hususu tartışmasızdır. Bu kapsamda, davacının çekin hamili olduğunu yaklaşık olarak ispatı ve bu hususunun iddiasını yeterli saymak gerekir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasına zorlanması zayi nedeniyle çek iptali hükümlerinin uygulanmasını imkansız hale getirecektir. Bu itibarla mahkemece gerekli ilanlar yapılarak oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde davacının çeki elinde iken zayi ettiğini ispatlayamadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. ” Yargıtay 11. HD’nin 24/01/2011 T. 2009/8007 E – 2011/585 K sayılı kararına göre de:”Sonucu maddi hukuk açısından kesin hüküm taşımayan davada sıkı bir zilyetlik ispatı aranmadan, hayatın olağan akışı içinde davacının hamil olduğunun kabulünün mümkün görüldüğü hallerde iddianın ispat edildiğinin kabulü gerekir.”
Yargıtay kararları ilk derece ve bölge adliye mahkemelerindeki uygulama birliğinin sağlanması için oldukça önemli olup, bu kararlar, hukuk normlarının nasıl anlaşılması ve uygulanması gerektiği yönünde kılavuz görevi görmektedir. Hukukun yeknesak uygulanması ise hukuk devletinin bir gereğidir. Açıklanan nedenlerle davacının zayi nedeniyle iptalini talep ettiği kambiyo senetlerinin hamili olup, zayi nedeniyle iptal koşullarının oluştuğu anlaşılmakla istinaf başvurusu kabul edilerek hükmün kaldırılması davaya konu çekler yönünden davanın kabulüne ve bu çeklerin iptaline dair karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile; İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 25/04/2019 tarih ve 2017/1085 Esas – 2019/420 Karar sayılı kararının HMK 353/1-b2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, dairemizce yeniden esas hakkında hüküm kurularak; 1-DAVANIN KABULÜNE, Dava konusu; a)-… Küçüksanayi/BURSA şubesine ait, keşidecisi …San ve Tic. Ltd. Şti. Olan …. seri numaralı 28/04/2018 tarihli 8.100,00TL bedelli çek, b)-… Bankası Balıkesir Sanyi şubesine ait, keşidecisi … San ve Tic. Ltd. Şti.olan, … seri numaralı 30/04/2018 tarihli 15.000,00TL bedelli çek, c)-… Bankası Atatürk Bulvarı/ESKİŞEHİR şubesine ait, keşidecisi …. Tic. Ve San. Ltd. Şti olan … seri numaralı 01/05/2018 tarihli 29.000,00TL bedelli çek, d)-…Bankası Çanakkale Şubesine ait, keşidecisi…. San ve Tic. Ltd. Şti. Olan, … seri numaralı 25/05/2018 tarihli 20.000,00TL bedelli 4 adet çekin 6102 sayılı TTK’ nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla TTK’ nın 764/1.maddesi uyarınca ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE, İLK DERECE YÖNÜNDEN: 2-Alınması gerekli 44,40 TL peşin harçtan davacı tarafça dava açılırken yatırılan 31,40 TL’ nin mahsubu ile bakiye 13,00 TL’ nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafça sarfedilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, İSTİNAF YÖNÜNDEN: 4-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan 121,30 TL başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 44,40 TL karar harcının iadesine, 5-İstinaf yönünden yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 6-Artan gider avansı bulunması halinde davacı tarafa iadesine, 7-Kararın ilk derece mahkemesince davacı tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 25/09/2019 tarihinde HMK’nun 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.