Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/97
KARAR NO : 2018/577
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME : İSTANBUL 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/03/2017
DOSYA NUMARASI : 2014/523 Esas – 2017/244 Karar
DAVA : İstirdat (TTK’nın 792.)
KARAR TARİHİ : 13/06/2018
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
ESAS DAVA YÖNÜNDEN: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin…/Bağcılar adresinde bulunan işyerinin kapı kilidinin 17/02/2014 tarihinde kırılarak bir kısım nakit para, şirkete ve şirket ortaklarına ait belge ve evraklar ile davacı şirketin yetkili ve meşru hamili bulunduğu çek ve bonoların olduğu çelik kasanın çalındığını, olaydan sonra davacı şirket yetkilisi … tarafından aynı gün Güneşli Polis Merkezi ve Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayet başvurusunda bulunulduğu, ilgili çek ve bonolarla ilgili olarak Bakırköy 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/60 esas sayılı dosyasından ödeme yasağı kararı verildiğini, Bakırköy 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/60 esas sayılı dosyasına davalı şirket tarafından müdahale talebinde bulunulduğundan bahisle davaya konu …Bankası Bolu Şubesi …nolu hesabına … Şti. Adına keşide edilmiş olan 30/04/2014 tarih, 10.000,00-TL bedelli, … nolu, 30/05/2014 tarih 10.000,00-TL bedelli, … nolu ve … Bankası Amasya Şubesi 00915462 nolu hesabına … adına keşide edilen 30/04/2014 tarih 4.754,09-TL bedelli 3333262 nolu çeklerin davalıdan istirdadı ile davacı şirkete iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin….Bağcılar adresinde bulunan işyerinin kapı kilidinin 17/02/2014 tarihinde kırılarak bir kısım nakit para, şirkete ve şirket ortaklarına ait belge ve evraklar ile davacı şirketin yetkili ve meşru hamili bulunduğu çek ve bonoların olduğu çelik kasanın çalındığını, olaydan sonra davacı şirket yetkilisi … tarafından aynı gün Güneşli Polis Merkezi ve Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayet başvurusunda bulunulduğu, işyerinden çalınan çek ve bonolar hakkında Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/452 esas (Kapatılan Bakırköy 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/60 esas) sayılı dosyasından ödeme yasağı kararı verildiğini, davaya konu … Bankası Afyon Şubesi … nolu hesabına … tarafından keşide edilen 20/07/2014 tarih 4.416,00-TL bedelli 5058582 nolu çekin davalı şirket tarafından 21/07/2014 tarihinde takas yolu ile …bank A.Ş. Denizli Sanayi Şubesi’ne ibraz edilmiş olduğunu, çeki bankaya ibraz eden hakkında istirdat davası açmak üzere Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından kendilerine 2 haftalık süre verildiğinden bahisle davaya konu çekin davalıdan istirdadı ile davacı şirkete iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız ve yersiz olduğundan reddinin gerektiğini, davaya konu çekin yasal düzenlemelere uygun olarak davalı şirket ile müşterisi … arasında yasal düzenlemelere uygun olarak akdedilen faktoring sözleşmesi gereğince iş bu davaya konu çeklerin müvekkili şirkete verildiğini, çekin bankaya ibrazının ardından ödeme yasağı olduğunun öğrenildiğini, müvekkilinin çeklerin meşru hamili olduğundan bahisle bu davanın reddi ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ:
İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 16/03/2017 tarih ve 2014/523 Esas – 2017/244 Karar sayılı gerekçeli kararı ile; ” … Davalı ve temlik alan birer finans kuruluşu olup, bu sıfatları ve özel mevzuatları gereği, 6102 sayılı TTK’nın 18. maddesinde sıradan tacirler için getirilen basiretli iş adamı gibi davranma mesuliyetinden daha fazla mesuliyet altındadırlar. Bu sebeple önlerine gelen kambiyo senetlerinin ciro silsilesini geriye dönük, senet altındaki asıl ilişkileri de tetkik ederek istihbar etmek mecburiyetleri vardır. Bu mecburiyet gereği hareket edilmiş olsaydı, ciro silsilesindeki kopukluk ve hatta hırsızlık olayının ortaya çıkması mümkündü. Bu mesuliyet davalı tarafça layıkıyla yerine getirilmediği için davalı ile temlik alanın 792. maddede ifade edildiği gibi ağır kusurlu olduğu sonucuna varılarak davanın kabulüne ve çeklerin istirdadına karar vermek gerektiği … ” gerekçeleri ile;
” 1-Davanın ve birleşen davanın ayrı ayrı kabulüne,
-… Bankası Bolu Şubesine ait … seri nolu ve 30/04/2014 keşide tarihli 10.000,00-TL bedelli çekin,
-… Bankası Bolu Şubesine ait … seri nolu ve 30/05/2014 keşide tarihli 10.000,00-TL bedelli çekin,
-…Bankası Amasya Şubesine ait … seri nolu ve 30/04/2014 keşide tarihli 4.754,09-TL bedelli çekin,
– … Bankası Bolvadin Şubesi’ne ait…seri numaralı ve 20/07/2014 keşide tarihli 4.416,00-TL bedelli çekin istirdadı ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, … ” karar verilmiş ve verilen karara karşı, davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle;
Bilirkişi raporunda incelemeye esas imzaların sağlıklı bir incelemesinin yapılması için yeterlilik arz etmediğini, sunmuş oldukları Yargıtay kararı ve Yüksek Mahkemenin yerleşik içtihatlarından da imza incelemesinde imza tarihinden öncesine ve yakın tarihli uygulamaya elverişli imzaların incelenmesi gerektiğinin anlaşılacağını, bu yönüyle yalnızca 2016 yılına ait mukayese evrakların incelenerek oluşturulan eksik bilirkişi incelemesinin ve bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmesinin kabulünün mümkün olmadığını,
Sahteciliğe ilişkin bilirkişinin kanaatini içeren raporun, hükme esas alınabilmesi için, bilirkişi raporunda incelemenin hangi ortamda ve ne tür teknik cihazlar kullanılarak yapıldığına da yer verilmesi gerektiğini, ilgili raporun bu yönüyle de eksik olduğunu, Yargıtay’ ın görüşünün aynı doğrultuda olduğunu,
Müvekkilinin kötüniyetli veya ağır kusurlu olmadığını,
İlk Derece Mahkemesinin, taraflarca ileri sürülen delilleri son derece yetersiz biçimde topladığını, kanuna, hukuka ve usule aykırı karar verdiğini,
İleri sürerek; yasa ve hukuka aykırı Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE DEĞERLENDİRME:
Dava, çek istirdadı istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiş, verilen karara karşı davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Davacı, …Bankası Bolu Şubesine ait keşidecisi …Ltd. Şti. olan 30/04/2014 tarihli 10.000,00-TL bedelli çek ile 30/05/2014 tarih 10.000,00 TL bedelli çek,… Bankası Amasya Şubesine ait keşidecisi … olan 30.04.2014 tarihli 4.754,09 TL bedelli çek ve …Bankası Bolvadin Şubesi’ne ait keşidecisi …olan 20/07/2014 keşide tarihli 4.416,00-TL bedelli çekin lehdarı olduğunu, çeklerin işyerinde yapılan hırsızlık sonucu çalındığını iddia ederek davalıda bulunan çeklerin istirdadını talep etmiş, davalı tarafta çeklerin faktoring sözleşmesi kapsamında temlik alındığını ve iyiniyetli hamil olduğunu iddia ederek davanın reddini talep etmiştir.
6102 sayılı T.T.K.’nun 792. maddesine göre; “çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.”
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketler Kanunu’nun 9/2. maddesine göre; “faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulaca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz ve tahsilini üstlenemez.”
04.02.2015 tarih ve 29257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “faktoring işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında yönetmelik” 8/1 madesinde ise; “faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi veya diğer senetlerin alınması halinde alınan kambiyo senedi veya diğer senetteki ciro silsilesinde kuruluşa kambiyo senedi ve diğer senedi ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşidecinin de faturadaki borçlu ile aynı kişi olması gerekir. Fatura ile kambiyo senedi veya diğer senetteki tutarın uyumlu olmasına dikkat edilir” düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu açıklamalar karşısında somut olayın değerlendirilmesine gelince, birleşen dava konusu … Bankası Bolvadin Şubesi’ne ait 20/07/2014 keşide tarihli 4.416,00-TL bedelli çek ile asıl davaya konu … Bankası Bolu Şubesine ait 30/05/2014 tarihli 10.000,00-TL çekin davalı … şirketine, … tarafından faktoring sözleşmesi kapsamında temlik edildiği, davalı vekilince delil olarak dava dosyasına… ile yapılan faktoring sözleşmesi, bu çeklere ait çek tevdi bordrosu, temlike konu alacağa ilişkin fatura, temlik edenin vergi levhası, kimlik belgesi fotokopisi ve faktoring şirketi tarafından temlik edene yapılan ödeme makbuzunun sunulduğu, fatura ile çek bedellerinin de uyumlu bulunduğu anlaşılmıştır.
6361 sayılı Yasa’nın 9/2 maddesi hükmü ve yukarıda sözü edilen yönetmeliğin 8. maddesi, faktoring şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiş, 6102 sayılı T.T.K.’nun 790. maddesi ise ciro silsilinde dış görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğünü yüklemiştir. Faktoring şirketlerine bunların dışında daha fazla yükümlülük yükleyen bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır.( Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 12/06/2017 tarih 2016/10538 esas 2017/4836 karar sayılı ilamı) Yerel mahkemenin gerekçesinde belirtildiği gibi faktoring şirketinin temlik aldığı çeklerle ilgili asıl ilişkileri de tetkik etmek yükümlülüğünden söz edilemez. Bu nedenle 6102. sayılı T.T.K.’nun 792. maddesi gereğince davalı … şirketinin birleşen dava konusu … Bankası Bolvadin Şubesi’ne ait 20/07/2014 keşide tarihli 4.416,00-TL bedelli çek ile asıl davaya konu …Bankası Bolu Şubesine ait 30/05/2014 tarihli 10.000,00-TL çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu hususunda davacı tarafça yeterli ve inandırıcı delil sunulamadığından, bu çekler hakkındaki davanın reddi gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde kabul kararı verilmesi doğru değildir.
Asıl dava konusu … Bankası Bolu Şubesine ait 30/04/2014 tarihli 10.000,00-TL bedelli çek ile … Bankası Amasya Şubesine ait 30.04.2014 tarihli 4.754,09 TL bedelli çeklere ilişkin istinaf sebebine gelince; davalı vekili dava konusu bu çeklerin müvekkili faktoring şirketine, … tarafından faktoring sözleşmesi kapsamında temlik edildiğini iddia etmiş ise de; dava dosyasına faktoring sözleşmesini sunduğu, ancak dava konusu çeklerle uyumlu çek tevdi bordrosu ile çek bedelleri ile uyumlu faturaları dosyaya sunmadığı, dosyaya sunduğu fatura miktarının 1.309,80 TL, yine sunduğu çek tevdi bordrosunun ise … Bankasına ait 03/05/2014 tarihli 1.309,80 TL bedelli başka bir çeke ilişkin olduğu, dolayısıyla davalı … şirketi bu iki çeki 6361 sayılı Yasa’nın 9/2 maddesi ve faktoring işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında yönetmeliğin 8/1 maddesine uygun şekilde temlik almadığından 6102. sayılı T.T.K.’nun 792. maddesi gereğince iktisapta ağır kusurlu olup, ilk derece mahkemesinin bu iki çek hakkındaki kabul kararı doğrudur.
Davalı vekili, çekler üzerinde imza incelemesi yaptırılırken keşide tarihlerinden önceki imzalar toplanmadan bilirkişi incelemesi yaptırıldığını iddia ederek bu hususu da istinaf konusu yapmış ise de; çeklerin keşide tarihlerinin 2014 yılı olduğu ve adli tıp raporunda da belirtildiği gibi imza incelemesinde örnek imza olarak kullanılan belgelerin bir kısmının 2001 yılına, bir kısmının 2005 yılına ve bir kısmınında 2014 yılına ilişkin olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin bu yöndeki istinaf sebebi yerinde değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvurusunun dava konusu …Bankası Bolvadin Şubesi’ne ait 20/07/2014 keşide tarihli 4.416,00-TL bedelli çek ile … Bankası Bolu Şubesine ait 30/05/2014 tarihli 10.000,00-TL çek yönünden kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının HMK’nın 353/1-b/2 maddesi gereğince kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesi gerektiği düşünülmüş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl dava yönünden davalının istinaf talebinin KISMEN KABULÜNE,
2- Birleşen dava yönünden davalının istinaf talebinin KABULÜ ile;
İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 16/03/2017 tarih ve 2014/523 Esas 2017/244 Karar sayılı kararının HMK 353/1-b/2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, Dairemizce yeniden hüküm kurularak;
ASIL DAVAYA İLİŞKİN OLARAK;
Asıl davanın KISMEN KABULÜ ile;
-…Bankası Bolu Şubesine ait … seri nolu ve 30/04/2014 keşide tarihli 10.000,00-TL bedelli çek ile,
-…Bankası Amasya Şubesine ait … seri nolu ve 30/04/2014 keşide tarihli 4.754,09-TL bedelli çekin davalıdan İSTİRDADI ile davacıya verilmesine,
-…i Bankası Bolu Şubesine ait … seri nolu ve 30/05/2014 keşide tarihli 10.000,00-TL bedelli çeke ilişkin istirdat talebinin REDDİNE,
BİRLEŞEN DAVAYA İLİŞKİN OLARAK;
Birleşen davanın REDDİNE,
Asıl Davada;
3-İlk derece mahkemesi yönünden alınması gereken 1.007,85 TL harçtan peşin alınan 422,75 TL harcın mahsubu ile bakiye 585,1 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-İlk derece mahkemesi yönünden davacı tarafından dava açılırken yatırılan toplam 451,75 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-İlk Derece Mahkemesi’ nde yapılan yargılama sırasında davacı tarafından tebligat/ posta gideri olarak sarf edilen 238,00 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre ( 6/10 kabul ) 95,2 TL’ lik kısmının davacı taraf üzerinde bırakılmasına, geri kalan 142,8 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
6-İlk Derece Mahkemesi yönünden davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ ne göre hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-İlk Derece Mahkemesi yönünden davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ ne göre hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Birleşen Davada;
8-İlk derece mahkemesi yönünden alınması gereken 35,90 TL harcın peşin olarak alınan 75,42 TL harçtan mahsubu ile bakiye 39,52 TL harcın talep halinde davacıya iadesine,
9-İlk derece mahkemesi yönünden davacı tarafından sarf edilen harç ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
10-İlk Derece Mahkemesi yönünden davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ ne göre hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Asıl ve Birleşen Dava Yönünden;
11-İlk derece mahkemesi yönünden gider avansının kalan kısmının yatıran taraflara iadesine,
Asıl ve Birleşen Davada İstinaf Taleplerine İlişkin Harç ve Avans Yönünden;
12-İstinaf aşamasında Harçlar Kanunu gereğince davalı tarafından asıl dava yönünden yatırılan 85,70 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına,
13-Harçlar Kanunu gereğince asıl dava yönünden davalı tarafından yatırılan 422,74 TL istinaf karar harcının davalıya iadesine,
14-Birleşen dava yönünden, karar tarihi itibari ile alınması gereken 98,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
15-İstinaf aşamasında asıl dava yönünden davalı tarafından sarf edilen 85,70 TL İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Harcı ile davalıya ait gider avansından sarf edilen 20,00 TL dosya gidiş- dönüş masrafı olmak üzere toplam 105,70 TL’ nin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
16-İstinaf aşamasında davacıya ait gider avansından sarf edilen masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
17- İstinaf yönünden artan gider avansı varsa avansı yatıran tarafa iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 13/06/2018 tarihinde HMK’ nun 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.