Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/817
KARAR NO : 2019/735
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEME BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/02/2017
DOSYA NUMARASI : 2015/927 Esas – 2017/180 Karar
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 15/05/2019
İlk derece Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, Müvekkili ile davalılardan … arasında … no’lu Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği ve Milli Piyango Bayiliği’ nin ve … no’lu Sayısal Oyunlar Bayiliği’nin toplam 330.000 TL bedelle devrine ilişkin 11.06.2013 ve 30.12.2013 tarihli sözleşmeler imzalandığını, diğer davalılar … ve …’ nun ise bu sözleşmelere müşterek ve müteselsil kefil olduğunu, müvekkilinin sözleşme hükümleri gereğince üzerine düşen sorumluluklarını yerine getirdiğini, bu kapsamda İddia ve Milli Piyango bayiliği devir bedeli toplam 310.000TL’yi ve sayısal bayiliği devir bedeli 20.000 TL’ yi davalı … süresinde ödediğini, dava tarihi itibariyle müvekkilinin sözleşmeden kaynaklanan ve haksız fesih ile mahrum kaldığı hakları 23.300 USD ve 20.000 TL olduğu, bu toplam özetle; 5.000 USD lik İddia ve Milli Piyango devir bedeli + 13.3000 USD lik İddia ve Milli Piyango hasılat teminatı + 3.300 USD tutarındaki İddia ve Milli Piyango terminal teminatı iadesi + 20.000 TL Sayısal bayiliği sözleşme bedeli iadesi + 2.000 USD lik sayısal oyunları bayiliği depozitosu = 23.300 USD (aynen döviz olarak) ve 20.000 TL.” şeklinde olduğu, bu sebeple işbu davanın açılmasının zaruri olduğu, davalıların haksız feshi neticesinde davalıların sebepsiz zenginleştiği belirtilerek 20.000 TL’ nin TL olarak ve 23.300 USD alacağının ise aynen döviz olarak davalılardan alınıp davacıya sözleşmede tarihi olan 11.06.2013 den karar tarihine kadar işletilecek avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … vekili cevap dilekçesi ile, Birincisi 11.06.2013 tarihinde, ikincisi ise 30.12.2013 tarihinde olmak üzere taraflar davalı …, davacı …, davalı … ve müvekkili … arasında yapılan sözleşmelerin her ikisinin de kanunen geçersiz ve en başından yok hükmünde sözleşmeler olduğunu, 11.06.2013 tarihinde, 103700 nolu Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği’nin ve Milli Piyango Bayiliği’nin 31.08.2013 tarihine kadar 310.000 TL bedel karşılığında resmi olarak devredilmek şartıyla davacı …’a davalı … tarafından adi bir sözleşme ile devredilmesinin usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu, Spor Toto Teşkilatı ve Milli Piyango İdaresi’nin davalı … ile yapmış olduğu temel sözleşmeye göre, bayilik hakkının 3. şahıslara hiçbir şekilde devredilemeyeceğini ve izinsiz bir şekilde satılamayacağını, bu ana sözleşmeye aykırı bir şekilde 11.06.2013 tarihli sözleşmenin ve devamında 30.12.2013 tarihli sözleşmenin taraflar arasında imza altına alınmasının Borçlar Kanununa, Spor toto teşkilat yasasına ve Milli piyango idaresi yasalarına ayrıca bu yasalara bağlı şekilde hazırlanan tüzük ve yönetmeliklere aykırı olduğunu, en başından yok hükmünde olan, hukuka ve kanunlara açıkça aykırı düzenlenmiş sözleşmede yer alan kefilliğin geçerli olabilmesinin hukuken de mümkün olmadığını, her ne kadar hukuka aykırı ve kanunen geçersiz bir sözleşme yapılmış olsa da davalı … 103700 nolu Spor Toto Teşkilatı İddia Bayiliği ve Milli Piyango Bayiliğini bir şekilde resmi olarak devraldığını, dolayısıyla hukuken var olmayan bir sorumluluğu müvekkilinin karşılamasının kendisinden beklenemeyeceğini belirterek haksız ve kötü niyetli davanın tümden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 21/02/2017 tarih 2015/927 Esas – 2017/180 Karar sayılı kararında; ” … Taraflar arasındaki şans oyunları bayiliği sözleşmesinin devrinin mümkün olmaması nedeniyle yerine getirilmesinin imkansız olduğu, bu durumda tarafların sözleşmenin geçersizliği nedeniyle aldıklarını geri vermekle yükümlü oldukları, davacının davalı …’ e 20.000 TL verdiğine dair tutanak dışında belge bulunmadığını, davacının dilekçesinde talep ettiği 5.000 USD’ lik İddia ve Milli Piyango devir bedeli + 13.3000 USD lik İddia ve Milli Piyango hasılat teminatı + 3.300 USD tutarındaki İddia ve Milli Piyango terminal teminatı iadesi + 2.000 USD lik sayısal oyunları bayiliği depozitosu = 23.300 USD gibi talepleri dikkate alındığında davacının dava devam ederken aynı bayiliği davalının kendi bayiliğini iptal etmesi üzerine kendi adına devraldığı, sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olması nedeniyle davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ancak ödediğini ispat ettiği bedelleri talep edebileceği, sözleşmelerin asıl borçlu yönünden geçersiz olmasının sonucu olarak kefiller yönünde de geçersiz olduğundan sadece asıl borçluya vermiş olduğu bedeli asıl borçludan talep edebileceği..”gerekçesi ile, 1-Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİNE,2-Davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000 TL nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … alınarak davacıya verilmesine, 3-Fazlaya ilişkin talepler ile diğer davalılar yönünden davanın reddine, 4-Alınması gereken, 1.366,20 TL ilam harcınnın, peşin alınan 1.500,57 TL harçtan mahsubu ile 134,37 TL fazla yatan ilam harcının, talebi halinde davacıya iadesine, 5-Davacı tarafından yapılan peşin harç posta tebligat gideri olan toplam 1789,97 TL yargılama giderinden kabul red oranına göre hesaplanan 407,42 TL’sinin davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, 6-Davalı … kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden Yürürlükteki AAÜT gereğince hesap edilen 5.182,75 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Yerel mahkemenin Spor Toto Bayiiliği ile Spor Loto Bayiliğini karıştırdığını, bu sebeple yanlış hüküm kurulduğunu, Spor Toto (İddia Oyunları Bayiliği) devrinin mümkün olduğunu, Spor Loto (Sayısal) oyunları bayiiliğinin devrinin ise mümkün olmadığını, (28 Şubat 2009 tarihli 27155 sayılı spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunları uygulama yönetmeliği) İlk Derece Mahkemesinin yönetmelik ile düzenlenen bir hususu göz ardı ettiğini, olaya hukuku yanlış uyguladığını, devri mümkün olmayan ruhsatın devrine ilişkin sözleşme de geçersizdir diyerek hukuka aykırı karar verdiğini, 01.06.2013 tarihli sözleşmenin 3. maddesinde sözleşmenin “ruhsat devrinin yasal olarak mümkün olmaması halinde tarafların hak ve yükümlülüklerinin ne olacağının yani toplam 16.300USD bedelli teminatın davacıya iade edileceğinin açıkça düzenlendiğini, sözleşmenin bu açık hükmünün ihtilafa uygulanmasının gerektiğini, Alacağın yazılı kanıtının bizzat dosyaya mübrez iki adet sözleşme olduğunu, bu sözleşmede açıkça yazılı olan teminat veya depozito iadelerinin kurum tarafından mevzuat gereği kural olarak davalı ruhsat sahibi … yapılacağını, davalı …’ün bu sözleşmenin hukuka aykırı feshedilmesi nedeniyle malvarlığının bu bedeller kadar haksız olarak arttığını ve müvekkilinin malvarlığının da aynı miktarda azaldığını, bu nedenle davanın kabulünün gerektiğini, yerel mahkemece red ve kabul durumuna göre, müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmemiş olmasının da hukuka aykırı olduğunu, Yerel mahkemece peşin alınması gereken 1.366,20 TL’ nin mahsubu ile bakiye 134,37TL nin iadesi kararının verildiğini, bu hesabın yanlış olduğunu, çünkü davada 20.000TL’ nin kabulüne karar verildiğini, dava değerinin 87.868,24TL olduğunu, red kısmı olan 67.868,24TL nin harcı olan 1158,00TL’ nin iadesinin gerektiğini ileri sürerek, istinaf başvurusunun kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını, yapılacak istinaf incelemesi sonucunda davanın kabulüne, karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, davacı ile davalılardan … arasındaki 11/06/2013 ve 30/12/2013 tarihli sözleşmeler kapsamında … tarafından devredilmesi kararlaştırılan Milli Piyango İdaresine ait … no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği (iddaa) ile Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin devredilmemesi (davalı … tarafından sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle) haksız fesih dolayısıyla sebepsiz zenginleşildiği iddiasına dayalı alacak davasıdır. Uyuşmazlık konusu dava kısmen kabul edildiği için sözleşmede devri öngörülen bayiliklerin devredilebilir olup olmadığı, bu bağlamda sözleşmelerdeki bayilik devir edim yükümlülüğünün mümkün olup olmadığı, davacının fesih nedeniyle davalılardan talep hakkının olup olmadığı varsa miktarı ile davacıya vekalet ücreti verilmesinin gerekip gerekmediği noktalarındadır. Davacının dayandığı 11/06/2013 ve bağlantılı 30.12.2013 tarihli adi yazılı sözleşmelerde davalılardan … üzerindeki Spor Toto İddaa bayiliği ile Milli Piyango Sayısal Oyunlar Bayiliklerini devretmeyi yükümlenmiş, davacının buna karşılık edimleri belirtilmiş diğer kefillerin de edimleri yazılmıştır. Devri kararlaştırılan bayiliklerden davalı …’na ait, 10/05/2011 tarih ve … no.lu Spor Toto Teşkilatı Bayilik Sözleşmesinin 2/e maddesine göre söz konusu bayilik üçüncü kişilere devredilemez. Devri kararlaştırılan bayiliklerden davalı …’na ait, Milli Piyango İdaresinin … no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği de (iddaa) sözleşmenin 2/c maddesine göre üçüncü kişilere devredilemez. Davacı ile davalılardan … arasındaki bayilik devir sözleşmelerine konu bayiliklerin devri yasaklanmış bulunmakla birlikte bayilik ruhsatını veren idari birim tarafından uygun görülmesi halinde devrin yapılabildiği anlaşılmaktadır. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Toto Teşkilat Başkanlığının dosyada bulunan 13/08/2015 tarihli yazısında 28/02/2009 Tarih ve 27155 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliği’ nin 22. maddesine göre ruhsat sahibinin bayiliğini devretmesinin teşkilat tarafından belirlenen devir bedelinin teşkilat hesabına yatırılması ve verilecek yazılı izin ile mümkün olduğu ifade edilmiştir. Bu kapsamda davalı … adına Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin davacının temsilcisi olduğu … San. Tic. Ltd. Şti.’ ye devrinin teşkilat tarafından kabul edildiği ve Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Toto Teşkilat Başkanlığı ile …. San. Tic. Ltd. Şti. Arasında … no.lu bayilik sözleşmesinin kurulduğu ve adı geçen şirket adına 07/08/2015 tarihinde kurulum sağlanarak 07/10/2015 tarihinde Spor Toto bayilik ruhsatı verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda her ne kadar davalı … tarafından sözleşmeler 20/10/2014 tarihinde feshedilmiş olsa da daha sonra …’nun Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin davacıya devrinin sağlandığı anlaşıldığına göre, sözleşmede öngörülen edimlerden birisi yerine getirilmiş olmaktadır. 11 Haziran 2013 tarihli sözleşmenin 3.maddesine göre :Devir işlemi sırasında … tarafından Spor Toto teşkilatına yatırılan 3.300,00 USD terminal tazminatı ile 13.000,00 USD tutarındaki hasılat teminatı bayiliği devir alacak olan …’a devredilir. Spor Toto bayiliği devredilmiş olup, devir yapılırken …’nun bayiliğinin kuruluş safhasında yatırdığı bu teminatların kendisine iade edildiği, davacının söz konusu teminatları ayrıca yatırdığı anlaşılmakla, belirtilen terminal tazminatı ile hasılat teminatının da sözleşme gereği davacıya iade edilmesi gerekirken mahkemece bu kalem isteğin reddedilmesi dosya içeriğine uygun olmamıştır. Davacının kabul edilen 20.000,00 TL alacağı yönünden kendisini vekille temsil ettirdiğinden davacı lehine avukatlık ücreti takdir edilmemesi de usul ve yasaya aykırıdır.Davacının talep ettiği 5.000,00 USD iddaa ve Milli Piyango Devir Bedeli ile 2.000,00 USD lik sayısal oyunları bayiliği depozitosu açısından ise söz konusu bayilikler hiç devredilmediği gibi, davacının bu bayilikler kapsamında yaptığı bir ödeme bulunmadığından ve dosyada da bu yönde bir delil de bulunmadığından sözleşmesel bir dayanağı bulunmayan davacının bu kalem isteklerinin reddi gerekmiştir. Zaten mahkeme yerine getirilmeyen Milli Piyango İdaresine ait … no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği (iddaa) nin geçersiz olduğunu, bu sözleşmeye istinaden davacının davalı …’ na ödediği 20.000,00 TL’nin davalı …’ nun sebepsiz zenginleşmesine yol açtığını kabul ederek bu kalem isteği kabul etmiş bulunmaktadır. Sonuç olarak; davacı ile davalılardan … arasındaki sözleşmeler uyarınca devri öngörülen bayiliklerin devrinin sözleşme ile yasaklandığı, idarenin izni ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ ne ait … no.lu Spor Toto bayiliğinin davacıya (davacının yetkilisi olduğu tüzel kişiliğe) devrinin sağlandığı, sözleşmede bu devrin sağlanması durumunda 13.000,00 USD hasılat teminatı ile 3.300,00 USD terminal teminatının davacıya ödenmesinin öngörüldüğü, davacının devri sağlanmayan Milli Piyango İdaresine ait 34150250 no.lu Sayısal Oyunlar Bayiliği (iddaa) ne yönelik olarak 20.000,00 TL ödediği, devri sağlayamayan davalı …’ nun bu bedeli iadesinin gerektiği, davacının diğer kalem istekleri açısından bunların davacıya iadesini gerektiren sözleşmesel bir düzenleme olmadığı gibi davacının belirtilen kalemleri davalı …’ na ödediğine dair bir delil de bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf nedenleri kısmen yerinde görülerek davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK 353/1-b2 maddesi uyarınca kaldırılarak, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000,00 TL’ nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Kamoğlu’ndan alınarak davacıya verilmesine, 16.300,00 USD’ nin ise ödeme tarihi olan 03/09/2015 tarihinden itibaren 3095 SK. 4/a maddesi uyarınca işletilecek faizi ile davalı … dan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talep ile diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜ ile; Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/02/2017 tarih ve 2015/927 Esas – 2017/180 Karar sayılı kararının HMK 353/1-b2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA ve dairemizce yeniden esas hakkında düzeltilerek hüküm kurulmak suretiyle; 1-Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİNE, 2-Davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerinden 20.000,00 TL nin ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 3-16.300,00 USD’ nin ödeme tarihi olan 03/09/2015 tarihinden itibaren 3095 SK. 4/a maddesi uyarınca işletilecek faizi ile davalı …’ndan alınarak davacıya verilmesine, 4-Fazlaya ilişkin talepler ile diğer davalılar yönünden davanın reddine, İLK DERECE MAHKEMESİ YÖNÜNDEN: 5-Alınması gereken 4.609,50 TL ilam harcından, davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 1.500,57 TL’ nin mahsubu ile bakiye 3.108,93 TL’ nin davalı …’dan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 6-Davacı tarafından sarf edilen 1.500,57 TL peşin harç ile 27,70 TL başvuru harcının toplamı 1,528,27 TL harcın davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine, 7-İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sırasında davacı tarafından sarf edilen toplam 396,07 TL yargılama giderinden kabul/ red oranına göre hesaplanan 213,90TL’ sinin davalı …’ ndan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına, 8-İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sırasında davalı … tarafından sarf edilen toplam 33,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı …’ ye verilmesine, 9-Davalılar … ile … tarafından sarf edilen yargılama gideri bulunmadığından, bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, 10-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükteki AAÜT gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 7.772,65 TL nispi vekalet ücretinin davalı …’ ndan alınarak davacıya verilmesine, 11-Davalı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükteki AAÜT gereğince bu davalı yönünden red edilen miktar üzerinden hesaplanan 9.779,46 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’ ye verilmesine, 12-Karar kesinleştikten sonra, yatırılan gider avansından artan kısım var ise HMK 333. maddesi gereğince yatırana iadesine, İSTİNAF YÖNÜNDEN: 13-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden davacı tarafından yatırılan 85,70 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 31,40 TL istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, 14-İstinaf aşamasında davacı tarafından sarf edilen 85,70 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 88,47 TL posta/ tebligat giderinin davalı …’ ndan alınarak davacıya verilmesine, 15-Karar kesinleştikten sonra, yatırılan gider avansından artan kısım var ise HMK 333. maddesi gereğince yatırana iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’ nın 361/1. maddesi gereğince kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Yargıtay’ da temyiz yolu açık olmak üzere 15/05/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.