Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2018/1062 E. 2018/1051 K. 31.10.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1062 Esas
KARAR NO : 2018/1051 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI : 2018/518 Esas
TARİH : 30/05/2018
DAVA : Menfi Tespit – İhtiyati Tedbir Talebi
KARAR TARİHİ: 31/10/2018
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ:
İhtiyati tedbir talep eden davacı vekili dava dilekçesi ile, davalılardan…Tic A.Ş ‘nin Türkiye çapında PVC sekterönde faaliyet gösteren bir imalatçı firma olduğunu, diğer davalı şirketin de … A.Ş ‘nin Türkiye çapındaki tek satıcısı olduğunu, davacı şirketin Mersin’de faaliyet gösteren bir firma olup, yıllardır davalı … Aliminyumdan ürün satın almakta olduğunu, ürün alımı için davacının … Aliminyum firmasına sipariş verdiğini, bu firmanın da tek satıcısı olduğu diğer davalı … A.Ş ‘ye sipariş geçtiğini, …A.Ş ‘nin de…. Aliminyum adına malları davacı şirkete teslim ettiğini, davalı …A,Ş ‘nin müşterilerine doğrudan mal satışı yapmadığını, satışı diğer davalının üzerinden yaptığını, taraflar arasında organik bir bağ bulunduğunu, davalı … Aliminyum’un mal satışı yaptığı firmalardan alacağını teminat altına almak için kendisi adına ipotek almak yerine kendisinin…A.Ş ‘ye olan borçlarını teminat altına almak için … A.Ş lehine ipotek almakta olduğunu, davalılardan … Aliminyum firmasına verilen siparişlere istinaden verilen çeklerin bir kısmı karşılığında davacıya mal tesliminin yapılmadığını ileri sürerek, bu davalıya teslim edilen 30/06/2018 tarihli 50.000 TL bedelli ve 30/07/2018 tarihli 50.000 TL bedelli iki adet çekin karşılıksız kaldığını, bu çeklerin davalılardan talep edildiğini, ancak iade edilmediğini belirtilerek bu çeklerden dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti ve iki adet çekle ilgili olarak takip yapılmasının engellenmesi, davalılara ve 3.kişilere ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ:
İlk Derece Mahkemesi 30/05/2018 tarih 2018/518 Esas sayılı ara kararında;
“Dava ; İİK 72 maddesi kapsamında açılmış menfi tespit davasıdır.
İİK 72/2.maddesine göre ” İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme talep üzerine alacağın % 15’den aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” ,
HMK 389.maddesi gereğince “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir.” ,
Yine HMK 390/3 maddesi gereğince ” tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır. ” şeklinde yasal düzenleme getirilmiştir.
Her ne kadar davacı vekili tarafından davaya konu 2 adet çekin davalılardan…Aliminyum San ve Tic Ltd Şti ‘ye verilen siparişlere istinaden verildiği, ancak işbu çekler karşılığında davacıya teslim edilmesi gereken malların teslim edilmediği, bu nedenle dava konusu çeklerin bedelsiz kaldığı iddia edilerek dava konusu her iki çekten dolayı ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep edilmiş ise de; dava dilekçesi içeriği ve ekindeki tüm belgelerin incelenmesi neticesinde dava konusu çeklerin davacı tarafça iddia edildiği şekilde teslim edilecek mallar karşılığında avans olarak verildiğine ilişkin çek kayıtlarını da içerir şekilde bir yazılı belgenin veya sözleşmenin dosyada mevcut bulunmadığı, dilekçe ekinde sunulan sevk irsaliyelerinin dava konusu çeklerle ilişkilendirilemediği …”gerekçesi ile,
Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin yerinde olmadığı görülmekle reddine karar verilmiş ve karara karşı ihtiyati tedbir talep eden davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İhtiyati tedbir talep eden davacı vekili istinaf dilekçesi ile,
İlk derece mahkemesinin tedbir konusunda karar verirken eksik inceleme ile karar verdiğini, dava dilekçesinde belirtildiği gibi davalıların aleyhine 3. kişiler tarafından Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/200 E sayılı dosyası ile dava açıldığını, bu davada da aynı yönde iddialar belirtildiği ve mahkemece tedbir kararı verildiğini, davalıların bu yöndeki uygulamaları yaygın olarak yaptıklarını, mahkemenin bu yöndeki araştırma yapmadan söz konusu dosyayı incelemeden karar verdiğini,
Sunulan belgeden de anlaşılacağı üzere davaya konu çeklerin 06/07/2017 tarihinde teslim edildiğini, ileri tarihli olarak (30/06/2018 ve 30/07/2018 olarak) düzenlenmiş çekler olduğunu, toplam 7 adet çekin, çek teslim belgesi ile teslim edildiğini, bunun da dava konusu çeklerin henüz mal teslimatı yapılmadan verilmiş avans çekleri olduğunu, dosyaya sunulan cari hesap ekstresinin de müvekkiline söz konusu çek bedeli kadar mal teslimatı yapılmadığını gösterdiğini,
Tedbir kararı verilmesi ile davalıların bir zarara uğramayacağını, teminat karşılığında tedbir kararı verilmesi halinde doğacak muhtemel zararların güvence altına alınacağını, tedbir kararı verilmemesi halinde müvekkilinin zor durumda kalacağını,
… A.Ş.’nin, … Alüminyum’a sattığı malların bedelini garanti altına almak için doğrudan … Alüminyum’dan teminat – ipotek almak yerine mal alımı yapan … Alüminyum bayilerinden ipotek aldığını,
Davalı … A.Ş.’nin, müvekkili gibi başka bayilerin de verdiği siparişler için verilen çek ve senetleri … Alüminyum üzerinden aldığını, tahsilâtı kendisinin yaptığını, böylece …A.Ş.’nin,… Alüminyum firmasını adeta bir perde gibi kullanmakta ve tüm riskleri… Alüminyum’a yükleyerek alınan ve henüz karşılığı teslim edilememiş çek ve senetleri tahsil yoluna gittiğini,
… Alüminyum firmasından sürekli mal alımı yapan firmalardan olan …’nin, … A.Ş.’nin talebi ve yönlendirmesi doğrultusunda Mersin ili, Yenişehir ilçesi, …parselde kayıtlı, 6 nolu bağımsız bölüm üzerine …Alüminyum’un …t A.Ş.’ye olan borçlarının teminatını teşkil etmek üzere, 12/01/2016 tarih ve 893 yevmiye ile 145.000.-TL bedelli ipotek koyduğunu,
Bu şekilde … A.Ş.’nin, doğrudan risk almadan …Alüminyum firması üzerinden satış yaptığını, üstelik mal teslimi konusunda, yaşanan olumsuzluklar ve eksikliklerden sıyrılmaya çalıştığını,
Ayrıca, bu şekilde … Alüminyum tarafından piyasadan alınan çek ve senetlerin … A.Ş.’ye ciro edildiğini, çek ve senetlerin, çek ve senedi düzenleyen kişiler yönünden 3. kişi durumunda olan …AŞ tarafından icraya konulduğunu, bu şekilde … A.Ş.’nin, mal tesliminin yapılmamasından kaynaklı sorunlardan kurtulma ve çeklerin-senetlerin tahsili yoluna gittiğini, ancak açıklandığı üzere taraflar arasında yıllardır süren bir organik ilişki olduğunu, …A.Ş.’nin … Alüminyum firmasının yaptığı tüm mal teslimlerini, bu mallar karşılığında alınan tüm çek ve senetleri bildiğini, zira alınan çek ve senetlerin… A.Ş.’ye ciro ile teslim edilmekte, bu çek ve senetler karşılığında da … Alüminyum’un bildirdiği bayilere, … Alüminyum’un bildirdiği adreste mal teslimini doğrudan…. AŞ’nin yaptığını,
… Alüminyum firmasına verilen siparişler karşılığında toplam 7 adet çek teslim edildiğini, ancak son çeklerin karşılığında müvekkiline mal teslimi yapılmadığını, bu nedenle … Alüminyum firmasına teslim edilen …bank Yenihal/Mersin Şubesine yönelik 30/06/2018 tarihli ve 50.000.-TL tutarlı, 9073735 nolu çek ile 30/07/2018 tarihli 50.000.-TL tutarlı, 9073736 nolu iki adet çekin karşılıksız kaldığını, müvekkilinin iyi niyetli olduğunu ve sadece karşılığında mal alamadığı çekler için menfi tespit davası açtığını,
Çeklerin, …. Alüminyum tarafından ciro edilerek …ve Tic.AŞ’ye teslim edildiğini, çek karşılığında mal teslimatı süresinde yapılmadığı için çeklerin iadesi … Alüminyum firmasından ve ….AŞ’den sözlü olarak defalarca istendiğini, ancak mal teslimatı yapılmadığı gibi söz konusu çeklerin iade edilmediğini, … A.Ş.’nin tek satıcısı olan … Alüminyum firmasının bu malları teslim edip etmediğini bilebilecek durumda olup bu nedenle kötüniyetli olduğunu,
Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün 2018/2813 sayılı dosyası ile …A.Ş. tarafından … aleyhine icra takibi yapıldığını,
Yine aynı durumdaki bayilerden … tarafından Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/200 E sayılı dosyası ile aynı davalılar aleyhine menfi tespit ve tedbir talepli dava açıldığını, mahkemece henüz günü gelmemiş senetlerin ödenmemesi için 27/02/2018 tarihli karar ile tedbir kararı verildiğini,
Verilen siparişler ve teslim edilen çeklerin müvekkili tarafından cari hesaba kaydedildiğini, sonuç itibariyle karşılıksız kalan 104.428,90.-TL bir alacak bulunduğunu, bu nedenle toplam 100.000.-TL tutarlı iki adet çek karşılıksız kaldığını,
Davalı … A.Ş.’ye söz konusu çeklerin ön ödeme amaçlı olarak …. Alüminyum’a teslim edildiği, halen karşılığı olan malların teslim edilmediği bildirildiği halde sonuç alınamadığını,
Davalı … Alüminyum’a teslim edilen çekler için müvekkili hakkında icra takibi yapılması ihtimali bulunduğunu, söz konusu çeklerle ilgili olarak her hangi bir icra takibi yapılması halinde, tedbiren de olsa takibin durdurulmasının mümkün olmayacağını, ayrıca, müvekkilinin haklı olarak, teslim almadığı mal için, çek bedellerini ödemek istemediğini, bu nedenle, çekler ödenmediği takdirde, müvekkilinin çeklerinin yazılacağını, bunun da ticari itibarını olumsuz etkileyeceğini, telafisi imkansız zararların meydana geleceğini,
İleri sürerek, istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi ara kararının istinaf incelemesi sonucu kaldırılmasına, öncelikle teminat aranmaksızın, uygun görülmez ise uygun görülecek miktarda teminat karşılığında …bank Yenihal Mersin Şubesine yönelik 30/06/2018 tarihli ve 50.000,00.TL tutarlı … nolu çek ile, 30/07/2018 tarihli 50.000,00.TL tutarlı … nolu çek için tedbiren takibin durdurulmasına, çek bedellerinin davalılara ve üçüncü kişilere ödenmemesi için tedbir kararı verilmesine, ilgili bankaya müzekkere yazılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/518 Esas sayılı dosyası kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Talep menfi tespit davasında ihtiyati tedbir talebine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Talep eden davacı dava konusu çeklerin mal alımına karşılık olarak avans olarak verildiğini, çek bedeli karşılığı malların teslim edilmediğini, bu nedenle çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile çeklerden dolayı yapılması muhtemel takibin durdurulması ve çek bedellerinin davalılara ve üçüncü kişilere ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
HMK 390/3 maddesinde “Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.” hükmü düzenlenmiştir,
Kural olarak çek bir ödeme vasıtası olup, mevcut bir borcun ödenmesine yönelik olarak verildiğinin kabulü gerekir.
Davacı çeklerin avans olarak verildiğini belirterek ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiş ise de, davanın esası yönünden haklılığını yaklaşık ispat mahiyetinde her hangi bir delil dosyaya sunmamıştır.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, çeklerin avans olarak verildiğine ve bedeli malların teslim edilmediğine yönelik yaklaşık olarak haklılığını gösterecek delillerin sunulmamış olmasına göre mahkeme kararı usul ve yasaya uygun olduğundan davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nun 353/1-b/1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden davacı tarafından yatırılan 98,10.TL istinaf başvuru harcının hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 35,90.TL istinaf karar harcı istinaf eden davacı tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Artan gider avansı varsa talep halinde yatıran tarafa iadesine,
6-Kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 31/10/2018 tarihinde HMK’nun 362/1-f maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.