Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2017/1072 E. 2018/588 K. 13.06.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2017/1072 Esas
KARAR NO : 2018/588 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI : 2016/1213 Esas 2017/663 Karar
TARİH : 19/09/2017
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
KARAR TARİHİ : 13/06/2018
İlk derece Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFIN İDDİASININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilİ şirketinin hamili olduğu keşidecisi… keşide tarihi 30/07/2016 çek numarası 8001740 olan 20.000,00.TL bedelli muhatabı …Bankası Çayeli Şubesi olan ve ibraz tarihinde karşılıksız çıkan çeke icra işlemi başlatılmak için müvekkiline teslim edilmek üzere kargoya teslim edildiğini ancak çekin kargoda kaybolduğunu ileri sürerek, söz konusu çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ:
İlk Derece Mahkemesi 19/09/2017 tarih 2016/1213 Esas 2017/663 sayılı kararında;
“…yapılan yargılama sonucunda; çek fotokopisinin sunmuş olduğu ve sunulan çek fotokopisi uyarınca ilan yapıldığı ve ödeme yasağı konulduğu, ilan süresinin Mart 2017 tarihi itibariyle dolduğu anlaşılmakla, …Bankasınca verilen cevap yazısında, çekin ibraz edildiği, bu nedenle ödeme yasağının kayıtlara işlenemediği, …. A.Ş. adres bilgisiyle imza sirkülerinin mahkememize gönderilmiş olduğu anlaşılmakla, istirdat davası açmak için davacı vekiline süre verilmiş, çekin iptaline karar verilemeyeceğinden dolayı ortaya çıkan çekle ilgili herhangi bir dava açılmadığından…”gerekçesi ile,
Dava konusu çek 09/12/2016 tarihi itibariyle yazılan banka yazısında İMES ticari şubesine…. A.Ş. tarafından ibraz edilmiş karşılıksız çek kaşesi vurularak iade edilmiş olmakla çekin dava tarihi itibariyle kaybolmadığı, mevcut bulunduğu bu sebeple isdirdat davası açılmadığından çek iptali talebinin reddine karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesi ile,
İlk derece mahkemesi kararının yerinde olmadığını,
İptali istenen çekin dosyada mevcut fotokopisine bakıldığında müvekkili şirket tarafından… Ltd. Şti.’ne ciro edildiği, bu şirket tarafından da tahsil cirosu ile …. A.Ş’ye verildiği ve bu yetkili hamil tarafından muhatap bankaya ibraz edildiğinden çekin karşılıksız çıkarak iade edildiğini, bankaya ibraz edilen ve karşılıksız kaşesi vurulan çekin müvekkilinin elindeyken kaybolduğunu, müvekkili şirketin çeki ciroladığı firmaya çek bedelini ödeyerek çeki iade aldığını ve keşideci ile kendinden önceki cirantalara yasal takip başlatılması için taraflarına gönderilmek üzere kargoya verdiğini ancak çekin kargoda kaybolduğunu,
Çekin kimin yedinde olduğunun belli olmadığını ve her ne kadar karşılıksız kaşesi vurulmuş olsa da kıymetli evrak niteliği devam ettiğini ve kötüniyetli kişilerin eline geçmesi halinde müvekkilinin zarar görme ihtimali bulunduğunu, dolayısıyla ilk derece mahkemesinin çekin bankaya ibraz edilmiş olması dolayısıyla çekin kimin elinde olduğu belli kabulüyle istirdat davası açmak için süre vermesinin yerinde olmadığını,
Bu hususta Yargıtay kararları bulunduğunu, (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2014/4824 E. 2014/10903 K. , Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2012/4800 E. 2012/11627 K.)
Yargıtay kararlarından ve kanun hükmünden anlaşılan çekin kimin elinde olduğunun belli olması durumunda istirdat davası gündeme gelebileceğini, davaya konu olayda çeki tahsil cirosu ile elinde bulunduran firmaca çekin muhatap bankaya ibrazından sonra yetkili hamil … Şirketi’nden ciranta müvekkilinin çek bedelini ödeyerek çeki iade aldığını ve çekin yetkili hamil olarak müvekkilinin elinde iken kaybolduğunu, dolayısıyla, çekin kimde olduğunun belli olmadığını,
İleri sürerek, istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının istinaf incelemesi sonucu ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/1213 Esas 2017/663 Karar sayılı dosyası kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Talep, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, mahkemece çekin hamili tarafından bankaya ibraz edildiği, davacıya çek istirdat davası açması için süre verildiği ancak dava açılmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir. Oysa, talep eden vekili müvekkilinin talep konusu çekin meşru hamili olduğunu, tahsili amacıyla bankaya ibraz eden hamilden çekin karşılıksız çıkması üzerine çek tutarı müvekkilince ödenerek çekin geri alındığını ve zayi olduğunu iddia etmiştir.
Davacı çeki ibraz edenden çek bedelini ödemek suretiyle geri aldığını, çekin kaybı esnasında çek üzerinde hak sahibi olduğunu ileri sürmektedir. Bu şekilde çekin bankaya ibrazından sonra kaybedildiği iddiasında bulunduğuna göre, mahkemenin çekin ibraz edildiği bu nedenle zayi olma olgusunun ortadan kalktığı yönündeki gerekçesi doğru olmadığı gibi, çekin ibrazından sonra dahi kıymetli evrak vasıfları devam ettiği sürece TTK’nın 730. maddesi delaletiyle TTK’nın 669. ve devamı maddeleri uyarınca zayi nedeniyle iptal isteminde bulunulabileceğinden, çekin ibraz edilmiş olması tek başına zayi nedeniyle iptal davası açılmasına engel olmayıp, bedeli ödeninceye kadar çek hakkında iptal kararı verilmesi mümkündür.
Esasen hasımsız olarak açılan bu davada iptal talebinde bulunan şahsın ispat etmesi gereken husus, zilyedi bulunduğu çekin rizası hilafına elinden çıkmasıdır. Ancak, iptal davasında kesin ispat aranmayıp çekin kaybolduğunun “kuvvetle muhtemel” olduğunu göstermesi yeterlidir (TTK. m. 760). Kaldı ki, dava sırasında yapılan ilanlar sonucunda hak sahipleri ortaya çıkmamış olup, hak sahiplerinin daha sonra ortaya çıkması durumunda dahi hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir.
Bu nedenle, ilk derece mahkemesince davacıdan iddiası kapsamında eldeki talep bakımından davanın esasına etkili delil niteliği bulunan, dava konusu çeki kendisinden sonraki hamillerinden bedelini ödeyerek alıp zilyet olduğuna dair delilleri sorulup değerlendirilmeden karar verildiği gözetilerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak HMK 353/1-a6 maddesi uyarınca dosyanın mahkemesine geri gönderilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
1-İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/09/2017 tarih 2016/1213 Esas 2017/663 sayılı kararının HMK 353/1-a6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA ve dosyanın mahkemesine İADESİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf yönünden davacı tarafça yatırılan 85,70.TL başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 31,40.TL karar harcının talep halinde iadesine,
3-İstinaf yönünden yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansı olması halinde davacıya iadesine,
5-Kararın ilk derece mahkemesi tarafından davacı tarafa tebliğe gönderilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 13/06/2018 tarihinde HMK 353/1-a6 maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.