Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/2180
KARAR NO: 2023/1691
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 12/07/2023
NUMARASI: 2023/394 Esas – 2023/607 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 02/11/2023
Davanın reddine ilişkin verilen kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı, kendisine ait … Cad. … Sokak No Maltepe – İstanbul adresindeki … Tic. Ltd. Şti. isimli, … ticaret sicil numaralı ticari işletmeme ait şirket evrakları ile birlikte ticari evrakların Nisan ayı sonunda ve yurt dışında bulunduğu esnada evinin deposundan bilmediğim bir sebeple bilmediğim bir şekilde kaybolduğunu, ilgili kolluğa bildirimde bulunduğunu, olay nedeniyle Ticari işletmemde bulunan tüm ticari defterlerinin, faturalarının, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evraklarım zayi olduğunu belirterek yetkilisi olduğu şirketin Karar Defteri’nin zayi olduğuna dair tarafıma zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece, davacının yetkilisi olduğu …Ltd. Şti’nin ticari defter ve kayıtlarının evin deposundan bilinmeyen bir nedenle kaybolduğunun beyan edilmiş ise de İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü yazısına göre davacının yurt dışına giriş çıkış kaydı bulunmadığının bildirildiği, GİB İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Marmara Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından gönderilen 08.06.2023 tarihli yazı cevabında; “…’ın 01.06.2023 tarihli… Sayılı dilekçe ile Nisan ayında zayi olan karar defteri ile ilgili gazete ilanı verildiğini ve mahkemeye başvurulacağının bildirildiği…” bildirildiğini, bu durumda TTK 87. Maddesindeki 15 günlük hak düşürücü sürenin de geçtiği dikkate alındığında zayi sebebleri kanunda tahdidi olarak sayılmamakla birlikte ticari defterlerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sonucu yada bunlara benzer bir sebepten basiretli bir tacirin göstereceği tüm dikkat ve özenin gösterilmesi (Yargıtay 11. HD nin 25.05.2016 tarih, 2015/11186 esas ve 2016/5704 karar) halinde dahi önlenemeyen bir sebep olmadığı sonuç ve vicdani kanaatine varılarak davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı; mahkemenin hem hak düşürücü sürenin dolduğu,hemde dikkat ve özenin gösterilmediği gerekçesiyle davayı reddettiğini, bir davanın hem usul hem esastan red edilemeyeceğini, usul kurallarına göre, ispat yükü; olumsuzu iddia edene değil, olumluyu iddia edene düştüğünü, gerekli dikkat ve özeni göstermediğine yahut şirket karar defterini kasten kaybettiğine dair bir delil veya belge bulunmadığını, eksik inceleme ve araştırma yapıldığını, yurtdışı giriş-çıkış sorgulaması, son bir yıla ait yapılarak, hangi tarih aralığı için sorgulama yapıldığının tarihlerin yazılması suretiyle açık bir şekilde İl Emniyet Müdürlüğü tarafından bildirilmesi gerektiğini, şirket defterinin 2023 yılının Nisan ayının sonunda yerinde olduğu ve fakat bu tarihten sonra kesin olarak hangi tarihte kaybolduğunu bilmezken durumun farkedildiği an; gerekli tüm yasal işlemleri vergi dairesine başvuru, gazete ilanı verme, karakolda ifade ve dava açma işlemlerini yaptığını, yasal 15 günlük sürenin dolduğundan bahisle davanın reddedilmesi hak arama özgürlüğüne ve hukuka aykırı olduğunu, bu sebeplerden dolayı kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: 6102 Sayılı Kanunun 82/7. maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren-30 gün- içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği belirtilmektedir. Davacının bu hükümden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin ve belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve ihtimamı göstermesi, diğer taraftan da ziya uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmesi gerekmektedir. İleri sürülen zayi sebebinin de defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olması, başka bir deyişle davacının iradesi dışında defterlerin tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması gerekmektedir. TTK nın 64(4)maddesi uyarınca ;pay defteri ,yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri gibi işletmenin muhasebesi ile ilgili olmayan defterler de ticari defterlerdir. Somut olayda, davacı şirket yetkilisi karar defterinin zayi olmasına ilişkin bir kanunda öngörülen şekilde bir sebebin varlığına dayanmamış ,bu yolda bir delil sunmamıştır. Ticari evrakların Nisan ayı sonunda ve yurt dışında bulunduğu esnada evinin deposundan bilmediği bir şekilde kaybolduğunu belirtmiştir. TTK nın 87. Maddesinde öngörülen 15 günlük hak düşürücü süre, 5 temmuz 2022 tarihli RG de yayınlanan 7417 sayılı kanun ile değişiklik ile -30 gün- olarak değiştirilmiştir.Davacı tarafından 17/05/2023 tarihinde Bostancı Polis Merkezi Amirliği’ne başvuruda bulunulduğu, davanın 30 günlük hakdüşürücü süre içinde 05/06/2023 tarihinde açıldığı halde yasal düzenlemedeki değişiklik dikkate alınmadan davanın 15 günlük hak düşürücü süre içinde açılmadığına yönelik gerekçe doğru değil ise de; ticari evrakların evinin deposundan bilmediği bir şekilde kaybolduğu iddiasının kanunda öngören tacirin iradesi dışında defterlerin yok olmasını sağlayıcı sebep olarak kabul edilemeyeceği gözetildiğinde talebin bu sebeple reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğr olmadığından davacının istinaf başvrusunun kabulü ile kararın gerekçesi nedeniyle kaldırılmasına, yeniden karar verilerek zayi belgesi talep etme koşulları bulunmadığından talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/394 Esas – 2023/607 Karar sayılı 12/07/2023 tarihli kararının, HMK.’nun 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; “Davacı şirket yetkilisinin karar defteri için zayi belgesi verilmesi talebinin reddine,” İlk derece yargılamasına ilişkin olarak; “Alınması gerekli 269,85-TL karar harcından; davacı tarafından peşin yatırılan 179,90-TL’nin mahsubu ile kalan 89,95-TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına, Davacı tarafından yapılan yargı giderinin üzerinde bırakılmasına” Davacı tarafça yatırılan 269,85-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda H.M.K.’nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi.02/11/2023