Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/877
KARAR NO: 2022/842
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/02/2022
NUMARASI: 2021/618 Esas 2022/89 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 02/06/2022
Davanın reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; müvekkili şirketin … Vergi Kimlik numarası ile faaliyet gösterdiğini, müvekkili ile … San. Tic. Ltd. Şti. isimli firma arasında İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/270 Esas sayılı dosyasında görülen alacak davasında müvekkili firmaya ait 2016 yılına ilişkin ticari defterlerin incelenmek üzere mahkeme tarafından talep edildiğini ve mahkemeye teslim edildiğini, bu dosyadan hazırlanan teslim tutanağında defterlerin davacı ve davalı tarafa iade edilmiş olduğu yazılmış ise de defterlerin kendilerine teslim edilmediğini, aramaları sonucunda da defterlerin bulunamadığını beyan ile müvekkili şirkete ait 2016 yılı yevmiye, kebir ve envanter defterlerinin, fatura ve sair belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, davacının, ticari defterlerinin açılış kapanış onay belgelerini sunmadığı, ticari defterlerin İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/270 Esas sayılı dosyasında davacıya teslim edilmiş olduğu, davacının ticari defterlerinin TTK 82. maddesinde yazılı yangın, su baskını, afet veya hırsızlık sebebiyle zayi olduğunu ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili; müvekkili şirketin defterlerin kaybından ötürü son derece mağdur olduğunu, vergi dairesine yüklü miktarda ceza ödemek zorunda kaldığını, defterlerin bilirkişi incelemesinde kaybolmasından müvekkilinin hiç bir kusurunun bulunmadığını, mahkemece eksik inceleme ve hatalı değerlendirme yapıldığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: 6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği davanın hasımsız olarak açılacağı belirtilmektedir. TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir (Y11HD., 08.12.2014 tarih, 2014/12543-19170 E. K.). Zayi belgesi verilmesi davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalı, zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, TTK’nın 82. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilerek tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak, ticaret sicil kayıtları getirtilmek suretiyle olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir (YHGK., 16.03.2016 tarih, 2014/827 Esas, 2016/311 Karar). Somut olayda davacı tarafından, müvekkiline ait ticari defterlerin bilirkişi incelemesine sunulmak üzere mahkemeye teslim edildiğini, bilirkişi incelemesinin yapıldığını ancak defterlerin mahkemede zayi olduğunu ileri sürmüştür Mahkemece, tensip ara kararı ile davacının ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesinin yapıldığı İstanbul Anadolu 2. ATM’nin 2017/270 Esas sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden getirtilmiş olup bahsi geçen dava dosyasında mahkemece 28/09/2017 tarihli duruşmada taraf defterleri üzerinde 30/10/2017 tarihinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği, davacının 2015 ve 2016 yılı, davalının (eldeki dava dosyasında davacı) ise 2016 yılı yevmiye, kebir envanter defterlerinin incelenerek bilirkişi raporu düzenlendiği anlaşılmaktadır. 30/10/2017 tarihli sadece hakim ve katip e-imzası bulunan “Bilirkişi Yemin ve Teslim Tutanağı”nda davacının 2015 ve 2016 yılı, davalının (eldeki dava dosyasında davacı) ise 2016 yılı yevmiye, kebir envanter defterlerinin ibraz edildiği, incelendiği ve taraflara iade edildiği yazılıdır. Bununla birlikte davacıya ait ticari defterlerin teslimi veya iadesi ile ilgili harici ve ıslak imzalı belge bulunup bulunmadığı, ticari defterlerin kaybına ilişkin davacı tarafından bir başvuru yapılıp yapılmadığı, mahkeme yazı işleri tarafından araştırılıp araştırılmadığı, bu konuda tutanak tutulup tutulmadığı, ilgililer hakkında idari tahkikat veya ceza soruşturması yapılıp yapılmadığı araştırılmamıştır. Mahkemece bu hususlar ilgili mahkemeden sorularak, varsa harici belgeler ile idari tahkikat ve ceza soruşturma dosyaları da getirtilerek zayi olgusu ve davacının belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği hususları üzerinde durularak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin istinaf nedenleri yerinde olduğundan başvurusunun kabulü ile hükmün kaldırılarak, davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/618 Esas – 2022/89 Karar sayılı 15/02/2022 tarihli kararının, HMK.’nun 353(1)a-6 gereği KALDIRILMASINA; “Davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE” Davacı tarafından yatırılan 80,70-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 02/06/2022