Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2022/428 E. 2022/839 K. 02.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/428
KARAR NO: 2022/839
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/01/2022
NUMARASI: 2022/76 Esas – 2022/50 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 02/06/2022
Davanın reddine ilişkin verilen kararın davacı…tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı, Firmasının muhasebecisi İstanbul’da bulunduğunu, tüm kıymetli evrakların İstanbul’da bulunan muhasebecilerinde olduğunu, ancak firmasının mal sahibi …’in 01/10/2021 tarihinde vefat ettiğini ancak asıl mal sahibi vefatının ardından şirkete ait olan karar defterini bulamadıklarını beyan ederek 40 senelik olan karar defteri bulunmadığından dolayı yaşadıkları sorunu çözebilmek ve şirkette olan mağduriyetin giderilmesi için zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, TTK’nun 82.maddesinin 7. fıkrası, tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle zıyaa uğraması durumunda zayi belgesi verilebileceğini ,davacının karar defterini kaybettiğini ileri sürdüğünü,defterin ilgili maddede sayılan yangın, su baskını gibi bir afet olmadığı gibi, hırsızlık neticesinde zayi olduğunun da ispat edilemediğini, bu nedenle kanunda aranan şartın mevcut olmadığını, kaybolma iddiasının zayi belgesi verilmesi için yeterli bir sebep sayılamayacağından talebin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı; asıl tacirin muris … olduğunu, ölümü ile defterin nerede olduğunu bulamadıklarını ve kendisinde bulunan defteri ne yaptığını da bilmedikleri için belgeyi talep ettiklerini, asıl tacirin vefatı zayi belgesi için geçerli bir sebep olduğunu, zira söz konusu murisin defteri ne yaptığı ya da nereye koyduğunu ölümünün ardından bulamadıklarını,kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: “Dava, hasımsız olarak açılan,zayii olduğuna ilişkin belge verilmesi istemine ilişkin olup zayii belgesi verilmesi davaları sonuçları itibariyle sadece davacı…taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı…tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalı, zayii belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, TTK’nın 68. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilerek tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak, ticaret sicil kayıtları getirtilmek suretiyle olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir.”(Yargıtay HGK nun 2014/827 esas ,2016/311 karar sayılı ,16.3.2016 tarihli ilamı) 6102 Sayılı TTKnun 82/7. Maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde işletmenin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden bir belge verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.Tacirin söz konusu düzenlemeden yararlanabilmesi defter ve belgelerin korunması için dikkat ve özen göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziya uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmesi gerekmektedir. Somut olayda; davacı; … Ltd.Şti.ne ait karar defteri için zayi belgesi verilmesini talep etmiştir. Mahkemece mücbir sebeb ileri sürülmediği,hırsızlık da vaki olmadığı gerekçesi ile talebin reddine karar verilmiş ise de davacı…murisin ölümü nedeniyle karar defterini bulamadığını ileri sürmüştür.Ticaret sicil kayıtlarının incelenmesinde, şirketin tescil edilen son kararı İst. … Noterliğinin 10.4.2014 tarih … yevmiye numaralı işlemi ile onaylı sermaye artırımı kararının ticaret sicilinde 15.4.2014 tarihinde tescil edildiği, şirketin 19.000 payının müteveffaya ,1000 payın da davacıya ait olduğu,şirket müdürünün müteveffa olduğu anlaşılmaktadır.TTK nun 82/7.maddesinde yazılı haller kapsamına yukarıda yazılı HGK kararında vurgulandığı üzere ; davacıya kusur izafe edilemeyecek ve irade dışında meydana gelebilecek olayların girebileceği kabul edilmelidir.Ticari defterlerin muhafazasından şirket müdürünün sorumlu olduğu gözetildiğinde ,temsil yetkisi bulunmayan davacıya kusur izafesi mümkün görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle; zayii olayının davacının kusuru dışında ve elde olmayan-ölüm nedeniyle gerçekleştiğinin anlaşılması nedeniyle, zayi belgesi verilmesi koşullarının mevcut olduğunun kabulü gerekmektedir.Şirket ortağı davacının karar defteri olmadan büyük ortakdan mirasen intikal eden hisselerinin tescili de sağlanamayacağı gözönünde bulundurulmuştur. Açıklanan nedenlerle ;davacı…mirasçı şirket ortağının davacı…şirketin karar defteri için zayi belgesi isteyebileceğinin kabulü ile davanın kabulüne karar verilmek gerekirken reddine karar verilmesi doğru görülmemiş,davacının istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına ,yeniden karar verilmesine şirketin karar defteri için zayi belgesi verilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/76 Esas – 2022/50 Karar sayılı 26/01/2022 tarihli kararının, HMK.’nun 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; “Davanın kabulüne,İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün … sicil numarasına kayıtlı … Ticaret Ltd.Şti.inin karar defteri için davacıya zayii belgesi verilmesine,” İlk derece mahkemesine ilişkin olarak ; Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına, Davacı…tarafından yapılan yargı giderinin üzerinde bırakılmasına” Davacı…tarafça yatırılan 80,70-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda H.M.K.’nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi.02/06/2022