Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2244
KARAR NO: 2023/161
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/10/2022 (Ek Karar)
NUMARASI: 2022/253 Esas 2022/254 Karar
TALEP: İhtiyati Hacze İtiraz
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 30/01/2023
İhtiyati hacze itirazın reddine ilişkin ek kararın muteriz vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TALEP: Alacaklı vekili, … bank … Caddesi Şubesine ait, 01/09/2022 düzenleme tarihli, düzenleme yeri Malatya olan … çek nolu, 150.000-TL bedelli çekin ödenmediğinden bahisle, alacağı karşılayacak miktarda borçlunun taşınır ve taşınmaz malları ile 3. Kişilerdeki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesini talep etmiştir.
D.İŞ KARAR: Mahkemece, ihtiyati haciz talebinin kabulüne; 146.400 TL bedel üzerinden % 15 (21.960-TL) oranındaki teminatla kabulü ile borçlunun taşınır ve taşınmaz malları ile 3. kişilerdeki hak ve alacaklarından borcu karşılayacak miktarı üzerine ihtiyati haciz konulmasına karar verilmiştir.
İTİRAZ: İhtiyati hacze itiraz eden borçlu vekili; Bakırköy … İcra Dairesi … Esas sayılı dosya ile uygulanan hacizlerin yokluklarında yapıldığını ve kendilerine bu hacizlerle ilgili tebliğ yapılmadığını, 1.09.2022 tarihi itibari ile ihtiyati haczi öğrendiklerini, iş bu ihtiyati haciz kararına karşı yetki itirazında bulunduklarını, ihtiyati haciz kararının dayanağı olan çekin kambiyo senedi olduğunu, kambiyo senetlerine dayalı olarak ihtiyati haciz kararı vermeye yetkili mahkemelerin genel yetkili yer olan borçlunun yerleşim yeri mahkemesi, muhatap bankanın bulunduğu yer ödeme yeri sayıldığından buradaki yer mahkemesi, İİK’nun 50/1. maddesi uyarınca çekin keşide edildiği yerdeki mahkeme, borçlu birden fazla ise, borçlulardan birinin yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olduğunu, bu yasal düzenlemeler çerçevesinde yetkiye ilişkin bu seçimlik yerlerden hiçbirinin Bakırköy Adliyesi yargı sınırları içerisinde bulunmadığını, bu nedenle yetkili yer mahkemesi çekin keşide edildiği yer olan Malatya mahkemeleri olduğunu, yetki itirazının kabulüne, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
EK KARAR: Mahkemece; ihtiyati hacze konu çekin süresinde ibraz edildiği, böylece götürülecek borç niteliği kazandığı, TBK’nın 89. maddesine göre alacaklının yerleşim yerinde ifa edilmesi gerektiği, alacaklının kendi yerleşim yeri mahkemesinden de ihtiyati haciz talep edebileceği gerekçesiyle itiraz eden borçlunun yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Muteriz vekili; çek bir kambiyo senedi olup aranacak borçlardan olduğunu, çekin ibrazı ile birlikte götürülecek borç niteliğine dönüşeceği değerlendirmesinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu, kambiyo senetlerine dayalı olarak ihtiyati haciz kararı vermeye yetkili mahkemelerin genel yetkili yer olan borçlunun yerleşim yeri mahkemesi, muhatap bankanın bulunduğu yer ödeme yeri sayıldığından buradaki yer mahkemesi, İİK’nun 50/1. maddesi uyarınca çekin keşide edildiği yerdeki mahkeme, borçlu birden fazla ise, borçlulardan birinin yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olduğunu, bu yasal düzenlemeler çerçevesinde yetkiye ilişkin bu seçimlik yerlerden hiçbirinin Bakırköy Adliyesi yargı sınırları içerisinde bulunmadığını, bu nedenle yetkili yer mahkemesi çekin keşide edildiği yer olan Malatya mahkemeleri olduğunu, yetki itirazının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:Alacaklının kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapabilmesi içi alacağının mutlaka bir kambiyo senedine bağlı olması gerekir (İİK m.167/1). Bu takip yolunda da yetkili icra dairesi kural olarak genel haciz yolu ile takipte olduğu gibi, İİK’nın 50/1. maddesine göre HMK’nın yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle belirlenir (HMK m.9-27). Buna göre bu takip içinde genel yetkili icra dairesi borçlunun bulunduğu yer icra dairesidir (HMK m.9). Kambiyo senetlerine dayalı takipde özel yetkili icra daireleri ,HMK 10.nın kıyasen uygulanmasıyla ,senedin düzenleme yerinin ve ödeme yerinin bulunduğu yer icra daireleridir. Senette yetki kaydının varlığı durumunda kayıt geçerli olmakla beraber taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça kayıtlı yer olan icra daireleri münhasıran yetkili olur. Yargı uygulamasında karşılıksız kalan çeke dayalı borcun muhatap bankaya ibrazıyla aranmasının tüketilerek götürülecek borca dönüştüğü gerekçesiyle icra dairesinin yetkisi hususunda farklı kararlar bulunduğu ,uygulamada birlik olmadığı tesbit edilmiştir. Bu nedenle karşılıksız çeke dayalı alacağın para alacağına dönüşüp dönüşmediği üzerinde durulmalıdır. Ödeme aracı olan çek kural olarak muhatap bankaya süresinde yapılacak ibraz ile muhatap banka ödenir.Ancak ,muhatap banka kambiyo ilişkisinin tarafı değildir.Düzenleyende teknik anlamda borçlu deiğildir.çekde sadece müracaat borçluları bulunur.Hamil senette imzası bulunanlara karşı kambiyo ilişkisine dayalı başvuru hakkına sahiptir. Çekin süresinde ibraz edilmemesi ve ödenmemenin tesbit edilmemesi halinde hamil başvuru hakkını kaybeder. Para borçları TBK 89/2 gereğince kural olarak götürülecek borçlardandır. Kambiyo senetlerine bağlanan belirli bir para borcu ise ,poliçe ve bono da vadede ,çekte ibraz süresinde senet ödeyecek olan kişiye götürülecek borçtan aranılacak borca dönüşür. Kambiyo senedine bağlanan borcun ödeme yeri ,kambiyo senedine yazılan kayıt nedeniyle ,tarafların açık iradesiyle belirlendiğinden TBK 89/2 uygulanamayacaktır.Lehine kambiyo senedi düzenlenen ve senet üzerinde imzası bulunan diğer kişiler senet üzerinde yer alan ödeme yerini görerek borç altına girmektedirler veya alacak haklarını devir almaktadır.Yerleşim yeri ödeme yerinden başka bir yerde bulunan başvuru borçlularına yapılacak başvuruda ihbar gerekli ve yeterlidir. Bu kişiler senette belirtilen ödeme yerinde bedeli ödemelidir. Sözkonusu borcun niteliği götürülecek borçtur. Ancak yerleşim yeri ödeme yeri olan kişilerin borcu ise aranılacak borç olmaya devam edeceğinden borcun ödenmesi için alacaklının senedi ibraz etmesi gerekir. Bu çerçevede başvuru borçluları açısından aranılacak borç götürülecek borca dönüşse dahi ödeme yeri esas unsur olduğundan alacaklı kambiyo senetlerine özgü takip yoluna kendi yerleşim yerinde başvuramayacaktır.(Mehmet Emin Yıkmaz, (Çekden doğan borcun aranılacak borçdan götürülecek borca dönüşmesi sorunu,Dergipark.) “Yargıtay HGK da aynı konuda “Kambiyo senedine dayalı alacaklar aranacak borçlardan olduğundan (TTK m.755,796) götürülecek borçlar hakkında uygulanabilen TBK’nın 89. maddesinin 1. fıkrası bu alacaklar hakkında uygulanmaz. Başka bir anlatımla alacaklı HMK’nın 10. maddesi uyarınca kendi yerleşim yerinde kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapamaz. Takibe dayanak kambiyo senedinde yazılı borcun ödeneceği (ifa edileceği) yer icra dairesi de takipte yetkili icra dairesidir. Takip dayanağı çek ise, çekin ödeme yeri TTK’nın 780/1-d bendi uyarınca çekte gösterilmiş ise o yer icra dairesi, gösterilmemiş ise TTK’nın 781. maddesinin 2. fıkrası uyarınca muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayıldığından buradaki icra dairesi yetkilidir. Ayrıca TTK’nın 781. maddesinin 3. fıkrası “Düzenleme yeri gösterilmemiş çek, düzenleyenin adı yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır” hükmünü içermekte olup, İİK’nın 50/1. maddesi uyarınca çekin düzenlendiği yer icra dairesi de yetkili olup, o yer icra dairelerinde de takip yapılabilir. Çeke dayalı takiplerde yetkili icra dairesi takip talebine ekli çekler göz önüne alınarak yukarıda yazılı kurallara göre belirlenmelidir.” (Yargıtay HGK’nın 2017/12-741 Esas – 2019/382 Karar 02/04/2019 tarihli emsal kararı) denilmiştir. Dairemizin yerleşik uygulaması aynı yöndedir. Açıklanan nedenlerle; somut olayda çekin keşide yeri-muhatap banka-borçlu karşı yanin yerleşim yeri Malatya olduğu anlaşılmakla,ihtiyati haciz kararına yetki itirazının yerinde olduğunun kabulü ile borçlu vekilinin ihtiyati haciz kararına yönelik itirazının kabulü gerekirken reddine karar verilmesi doğru değil ise de, yapılan hata/eksiklik yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, borçlu vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile “ilk derece mahkemesinin itirazın reddine ilişkin ek kararın kaldırılmasına, ihtiyati haciz kararına yönelik itirazının kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: İhtiyati hacze itiraz eden borçlu vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/253 D.İş – 2022/254 karar sayılı 03/10/2022 tarihli itirazın reddine ilişkin ek kararın H.M.K.’nun 353(1)b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, “İtiraz eden borçlu vekilinin yetki itirazının kabulüne, Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/253 D.İş – 2022/254 Karar sayılı 13/09/2022 tarihli ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına” İlk derece yargılamasına ilişkin olarak ; “3.000-TL vekalet ücreti ve 82,50-TL yargılama giderinin alacaklıdan alınarak itiraz eden borçluya ödenmesine,” İtiraz eden borçlu tarafından yatırılan 80,70-TL istinaf karar harcının istek halinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-f maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 30/01/2023