Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1978
KARAR NO: 2023/576
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 16/09/2022
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
Zayi belgesi verilmesi talebinin reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili, Müvekkili şirketin 07/04/2022 günü akşam 21.30 civarında işyerini kilitleyip ayrıldıktan sonra 08/04/2022 günü 07.30 civarında işyerine geldiğinde işyerinin kilidinin kırıldığını, muhasebe odasındaki yaklaşık 90 cm uzunluğundaki 40×40 derinlik ve genişliğindeki gri renkteki çelik kasanın çalındığını, şirket muhasebe odasında bulunan ve çalışan çelik kasa içindeki 5160-TL nakit para, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden onaylı işe başlama onay tipli … onay numaralı ortaklar pay defteri, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden onaylı işe başlama onay tipli … onay numaralı şirket genel kurul karar defteri ile Bakırköy … Noterliği’nin 29/12/2021 tarihli ve … yevmiye sayılı yıllık izin defterinin bulunamadığını, müvekkili şirket tarafından işyerinde her türlü önlemler alınmasına rağmen ve kilitli kasada tutulan defterlerin çalınması sebebiyle TTK 68. Maddesi gereğince hırsızlık olayını takiben yasal süresi içinde sözkonusu defterlerin zayi edildiğine dair belge verilmesi için işbu müracaatın yapılması zaruretinin hasıl olduğunu, ortaklar pay defteri, genel kurul karar defteri, yıllık izin defterinin zayi edildiğinin tespitine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, davacının söz konusu düzenlemeden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin ve belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziya uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmiş olması gerekmektedir. İleri sürülen mücbir sebebin de defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olması, başka bir deyişle davacının iradesi dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması gerektiğini, K.Çekmece CBS Hazırlık Bürosu’ndan 2022/49911 soruşturma sayılı dosyasında ve dosyaya sunulan belgelerde, gerçekleştiği iddia olunan hırsızlık olayında söz konusu defterlerin kasada bulunduğu ve bu şekilde zayi olduklarına ilişkin kesin ve inandırıcı herhangi bir kanıtın dosyaya yansımadığı, zayi olayının hırsızlık neticesi gerçekleştiğinin ispat edilemediği, zayi belgesi verilmesi koşullarının mevcut olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili, müvekkili şirkette hırsızlık olduğuna ilişkin polis olay yeri inceleme belgeleri, ifade tutanakları, işyeri güvenlik kamera kayıtları mevcut olduğunu, yine görüntü kayıtlarında işyerinde hırsızlık olayının olduğu ve kasanın çalındığını, müvekkilin şirketin defterlerini kasada tutması da hayatın olağan akışına uygun olup basiretli tacirinde bu defterleri muhafaza altında tutması gerektiğini, mahkemece emniyet ve soruşturma evraklarının yok sayılarak karar verildiğini, defterlerin kasada saklandığının kabul edilmemesinin anlaşır gibi olmadığını, müvekkili şirketin meydana gelen hırsız olayı neticesinde mağdur olduğunu, hukuka aykırı kararı nedeniyle müvekkilinin ticari faaliyetini yürütemediğini ve şirket ile ilgili kararlar alamadığını, kararın kaldırılarak ortaklar pay defteri, genel kurul karar defteri ve yıllık izin defterinin zayi edildiğinin tespiti ile davanın kabulünü talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava, hasımsız olarak açılan, zayi olduğuna ilişkin belge verilmesi istemine ilişkin olup zayi belgesi verilmesi davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalı, zayii belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, TTK’nın 68. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilerek tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak, ticaret sicil kayıtları getirtilmek suretiyle olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir.”(Yargıtay HGK nun 2014/827 esas ,2016/311 karar sayılı ,16.3.2016 tarihli ilamı) 6102 Sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde işletmenin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden bir belge verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Tacirin söz konusu düzenlemeden yararlanabilmesi defter ve belgelerin korunması için dikkat ve özen göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziya uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmesi gerekmektedir. Somut olayda, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından tasdik edilen şirketin genel kurul toplantı ve müzakere defteri ile pay defteri, Bakırköy … Noterliği’nden 29/12/2021 tarihli ve … yevmiye numaralı tasdikli yıllık izin defterinin onaylı sureti, Başakşehir Polis Merkezi Amirliği’nden dava konusu hırsızlık olayına ilişkin yürütülen tahkikata ilişkin belgeler, Küçük Çekmece CBS Hazırlık Bürosu’ndan 2022/49911 soruşturma sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden celp edildiği ,soruşturmanın halen devam ettiği anlaşılmaktadır. Davacı taraf şirkete ait zayii edilen defterlerin kasa içinde tutulduğunu ,kasa ile birlikte çalındığını ileri sürmüştür.Soruşurma evrakından da bu durum anlaşılmaktadır. TTK nın 64(4)maddesi uyarınca ;Pay defteri ,yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri gibi işletmenin muhasebesi ile ilgili olmayan defterler de ticari defterlerdir.Bu defterler muhasebe ile ilgili olmadığından günlük kullanımı sözkonusu olmadığından, işletmede çalınan kasada tutulması özensizliğe işaret etmemektedir.Ne varki hırsızlık olayının kasanın çalınması ile gerçekleşmesi ,faillerin bulunamaması gözetildiğinde zayii olgusunun kanunda tanımlandığı üzere davacı şirketin iradesi dışında gerçekleştiğinin kabulü gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle; davacı şirketin ortaklar pay defteri, genel kurul karar defteri ve yıllık izin defteri için zayi belgesi isteyebileceğinin kabulü ile davanın kabulüne karar verilmek gerekirken reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına, yeniden karar verilmesine;davacı şirketin İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün … onay numarası ile onaylanan genel kurul toplantı ve müzakere defteri, … onay numarası ile onaylanan pay defteri ile Bakırköy …Noterliğin 29.12.2021 tarih … yevmiye numarası ile onaylanan yıllık izin defteri için zayi belgesi verilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/384 Esas – 2022/700 Karar sayılı 16/09/2022 tarihli kararının, HMK.’nun 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; “Davanın kabulüne, davacı By Aslan Ayakkabı Deri Tekstil Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’ne (Sicil no: 163996-5) ait İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün 117038 onay numarası ile onaylanan genel kurul toplantı ve müzakere defteri, 141792 onay numarası ile onaylanan pay defteri ile Bakırköy … Noterliğin 29.12.2021 tarih .. yevmiye numarası ile onaylanan yıllık izin defteri için ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE,” İlk derece mahkemesine ilişkin olarak ; Alınması gereken 179,90-TL istinaf karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 80,70-TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20-TL harcın davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına, Davacı tarafından yapılan yargı giderlerinin üzerinde bırakılmasına, Talep halinde kullanılmayan gider avansının davacıya iadesine,”Davacı tarafça yatırılan 80,70-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi. 14/04/2023