Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1717
KARAR NO: 2022/1309
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/04/2022
NUMARASI: 2020/256 Esas – 2022/279 Karar
DAVA: İtirazın İptali
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 29/09/2022
Aktif husumet nedeniyle davanın reddine ilişkin verilen kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; müvekkili şirket nezdinde nakliyat blok sigorta poliçesi ile sigortalı bulunan Mutlular Transport tarafından Türkiye-Almanya nakliyesi gerçekleştirilen “pres makinesi” cinsi emtianın meydana gelen trafik kazasında hasarlandığını, yapılan ekspertiz çalışmaları sonucunda meydana gelen zararın 46.683,12-Euro olarak belirlendiğini, sigortalının muvafakati ile zarar bedelinin 03.04.2019 tarihinde … firmasına ödendiğini, hasarın ödenmesi ile TTK’nın 1472. maddesi hükmüne göre müvekkilinin sigortalıya halef olduğunu, dava konusu taşımanın, davalı tarafından düzenlenen Nakliyat Taşıyıcı Sorumluluk Sigorta (FFL) Poliçesi ile teminat altına alınmış olduğunu ve davalının ödenen tazminattan sorumlu olduğunu, davalının İstanbul Anadolu … İcra Dairesinin … esas sayılı dosyasına yapmış olduğu itiraz sebebiyle takibin durduğunu belirterek, davalının takibe yönelik itirazının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili; CMR’nin 32. maddesine göre davanın zaman aşımına uğradığını, davacının ödeme yaptığı … firmasının müvekkilinin de sigortalısı olduğunu, sigortalıdan talep edilemeyecek bir hasarın, mali sorumluluk sigortacısından öncelikle talep edilemeyeceğini, bu nedenle davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, iddia edilen hasarın vukuunda taşıyanın kusuru ve sorumluluğunun bulunmadığını, taşımada her ne kadar araç devrilmişse de, kazaya yükün etkisinin olup olmadığının da araştırılması gerektiğini, ödeme yapılan … firmasının emtianın sahibi olmadığı gibi davacının sigortalısı da olmadığını, davacının ödemeyi zarar gören mal sahibine yaptığını ispatlaması gerektiğini, talebin fahiş olduğunu, poliçede her bir hasar için 5.000-USD muafiyet bulunması nedeniyle davacının ödediğinin tamamını müvekkili şirketten talep etme imkanının olmadığını, hasarın teminat kapsamına girmediğini, taşımanın alt taşıma olarak yapıldığını, poliçede alt taşımalardaki hasarların teminat dışı bırakıldığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; kazanın 27.07.2018 tarihinde …’de sürücünün aracın hakimiyetini kaybetmesi sonucu aracın devrilmesi suretiyle gerçekleştiği, araçta yüklü bulunan makine emtiasının da buna bağlı olarak hasarlandığı, hasarlanan ürüne ait fatura incelendiğinde mal bedelinin 51.100-Euro olduğu, makinenin kaza sonrası kullanılamaz ve tamir edilemez duruma geldiği, brüt 15,7 ton ağırlığındaki makine bakımından sovtaj bedelinin 4.416,88-Euro olabileceği, net hasar bedelinin 46.683,12-Euro olduğu, davacı yanın 03.04.2019 tarihinde … firmasına 46.663-Euro hasar ödemesinde bulunduğu, poliçede yer alan 5.000-Euro muafiyetin düşülmesi ile 41.663-Euro’nün rucuan ödenmesi amacı ile davalı aleyhinde icra takibi başlatıldığı, … firması tarafından alıcı … firmasına yapmış olduğu bir ödeme veya temlik bulunmadığı, EXW (Exworks) teslim şeklinde, satıcının sorumluluğunun anlaşılan miktardaki malı, sözleşmede belirtilen yer ve zamanda hazır ederek alıcıya teslim etmek olduğu, teslimden sonra tüm sorumluluğun alıcıya geçeceği, hasar gören makinenin mülkiyetinin dava dışı yabancı alıcıda olduğu, davacının alıcı firma yerine akdi taşıyıcıya ödeme yaptığı, dolayısı ile yapmış olduğu ödemenin hatır ödemesi vasfında olduğu, bu nedenle iş bu davayı açma hususunda aktif husumetinin bulunmadığı gerekçesiyle, davanın aktif husumet ehliyeti yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ: İstinaf yoluna başvuran davacı vekili; nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı alt taşıyıcı … tarafından taşınan emtianın meydana gelen trafik kazası sonucunda hasarlandığını, hasar bedelinin sigortalı … ‘un talebiyle üst taşıyan … firmasına ödendiğini, mal bedeli alıcı … firması tarafından ödendiğinde, malın mülkiyetinin bu firmaya geçeceğini, bu nedenle mal bedelinin … tarafından satıcı …’ya ödenip ödenmediği, mülkiyetin alıcı veya satıcıda olup olmadığı araştırılmadan karar verilmesinin hatalı olduğunu, zarar gören firmanın hangi firma olduğu belirlendikten sonra, bu zararın tazmin edilip edilmediğinin araştırılması gerektiğini, müvekkili şirket tarafından zarar bedelinin … firmasına ödendiğini, ancak bu firma tarafından bu bedel zarar görene ödendiğinde, müvekkili şirketin aktif husumet ehliyetini haiz olacağını belirterek, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava; davacı tarafça nakliyat blok sigorta poliçesi ile sigortalanmış olan fiili taşıyıcı tarafından taşınan emtianın tek taraflı trafik kazasında hasarlanması sonucunda akdi taşıyıcıya ödenmiş olan hasar bedelinin, fiili taşıyıcının taşıyıcı sorumluluk sigortacısı olan davalıdan rücuen tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. TTK’nın 1472. maddesi uyarınca; sigortacının, sigortalısının haklarına halefiyet hakkının gerçekleşebilmesi için, sigortacının hukuken geçerli bir sigorta poliçesi teminatı kapsamında sigortacısına tazminat ödemiş olması ve sigortalının zarar sorumlusuna karşı dava hakkına sahip olması gerekir. Sigortacı; ancak, sigortalısının meydana gelen zarardan dolayı üçüncü kişilere karşı dava hakkı varsa bu hakka, ödediği bedel oranında halef olacaktır. Somut olayda; dava dışı satıcı … tarafından Almanya’da yerleşik … firmasına satışı yapılan emtianın, akdi taşıyıcı …’in alt taşıyıcısı olan fiili taşıyıcı … tarafından taşınması sırasında sürücünün karıştığı tek taraflı trafik kazası sonucunda hasara uğradığı, fiili taşıyıcının nakliyat blok sigortacısı olan davacı tarafından tespit edilen 46.663-Euro hasar bedelinin, fiili taşıyıcı sigortalının muvafakatı ile akdi taşıyıcı … firmasına 03.04.2019 tarihinde ödenmiş olduğu, davacının ödemiş olduğu hasar bedelinin tahsili istemiyle fiili taşıyıcının nakliyat taşıyıcı sorumluluk sigortacısı olan davalı şirket aleyhine ilamsız takip başlattığı, takibe vaki itiraz nedeniyle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Taşımaya ilişkin gümrük beyannamesinde teslim şeklinin EXW, ödeme şeklinin ise mal mukabili olduğu kayıtlıdır. Mal mukabili satımda, satılan malın teslim yerine ulaşması ve malın alıcısına teslim edilmesinden sonra satım bedeli ödenmektedir. Bu tür satışta, satıcının eşya üzerindeki menfaati teslime kadar devam edeceğinden, taşıma sırasında hasar meydana gelmesi halinde, gönderenin sorumlulara müracaat hakkı bulunmaktadır. Ancak somut olayda teslim şekli EXW (exworks) olarak kararlaştırılmıştır. Bu tür satışlarda ise satıcının hasardan sorumluluğu, emtianın uygun şekilde ambalajlanarak taşıyıcıya teslimi ile son bulmakta olup, teslimden sonra oluşacak hasara alıcı katlanacaktır. Somut olayda satıcı … tarafından emtia taşıyıcıya teslim edilmiş, hasar ise taşıma sırasında meydana gelmiştir. Bu nedenle satıcının sorumluluğu sona ermiş olup, malın taşıyıcıya tesliminden itibaren risk ve masraflar ve dolayısıyla hasar riski de alıcı olan … firmasına geçmiştir. Hasar bedeli davacı sigortacı tarafından akdi taşıyıcı … firmasına ödenmiş olup, … firması tarafından ise hasar riski üzerinde bulunan alıcı … firmasına hasar bedelinin ödenmediği, alınan yazı cevabından anlaşılmaktadır. Bu durumda taşıma konusu emtianın satış bedeli veya hasar bedelinin satıcı gönderici …’ya ödenip ödenmediği önem taşımaktadır. Zira bu firmaya ödeme yapılmış ise hasar riski alıcı … firması üzerinde, ödeme yapılmamış ise hasar riski … üzerinde kalacaktır. …’ya ödeme yapılmış olması halinde, davacının yapmış olduğu ödemenin lütuf ödemesi olarak kabulü mümkün olmayıp, davada aktif husumet ehliyetinin bulunduğunun kabulü gerekecektir. Bu nedenle satıcı … firmasına yazı yazılarak taşıma konusu emtianın satış bedelinin veya hasar bedelinin kendilerine ödenip ödenmediğinin tespiti ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, davanın aktif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi isabetsizdir. Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış ve değerlendirilmemiş olması nedeniyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile hükmün HMK’nın 353(1)a-6 maddesi uyarınca kaldırılarak, davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/256 Esas – 2022/279 Karar sayılı 20/04/2022 tarihli kararının, HMK.’nun HMK.’nun 353(1)a-6 gereği KALDIRILMASINA; “Davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine” Davacı tarafından yatırılan 80,70-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353(1)-a kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 29/09/2022