Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/2146
KARAR NO: 2021/1881
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/12/2019
NUMARASI: 2019/389 Esas – 2019/1090 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 16/12/2021
Davanın reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA:Davacı vekili ; müvekkili şirket ile dava dışı ….A.Ş. ünvanlı depolama Şirketi arasında 01.01.2008 tarihli Müşteri Hizmetleri Sözleşmesi akdedildiğini, bu sözleşmeye istinaden, müvekkili şirketin, muhtelif evrak ve belgelerini, Gebze/Kocaeli adresinde bulunan “…” isimli depolama tesisinde saklayıp muhafaza ettiğini, depo binasında alarmları ve sprinkler sistemleri yer aldığı gibi, düzenli güvenlik tedbirlerinin de alındığını, ancak, 11 Haziran 2019 tarihinde, … isimli depolama tesisinde henüz tespit edilemeyen bir sebepten dolayı büyük çaplı bir yangın gerçekleştiğini, ayrıca 19 Haziran 2019 tarihli dosyaya sundukları itfaiye raporunda, “11 Haziran 2019’dan 15 Haziran 2019 tarihine kadar devam eden yangının süresi dikkate alınarak, “…” tespit edildiğini, depolama şirketi’nin, müvekkili şirkete ilettiği 21.06.2019 tarihli e-mail mesajında da; “İtfaiye Raporu ve envanter listeleri göz önüne alınarak, … adlı depolama tesisinde yer alan kutuların yangın nedeniyle zayi olduğunu teyit ederiz” açıklamasına yer verildiğini, itfaiye raporu’nun … numaralı ekinde, yangından etkilenen firmalara dair müşteri kodu, müşteri unvanı, toplam kutu sayıları ve kutu barkod numaralarının da aktarıldığını, raporda yer alan listenin müvekkili şirketin, depoya teslimettiği evraklarla beraber değerlendirilmesi neticesinde, … tesisinde, müvekkili şirketin zayii olan … adet kutunun içerisinde dökümanların listesinin de ortaya çıktığını ve ekte sunduklarını belirterek, dava dilekçesinin ekinde, ek 1 de aktardıkları zayii listesinde bahsi geçen belgeler için zayii belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, TTK 82/7. maddesinde bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği düzenlendiğini, davacının zayi belgesi verilmesi talebine konu evrakların, TTK m 82/7. maddesinde belirtilen belgelerden olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili; zayii belgesi verilmesi talebine konu evrakların tümünün, “TTK” 82’de düzenlenen belgeler mahiyetinde olduğunu, yangında zayii olan perakende satış fişi, kulakçıklar, faturalar ve iade-iptal biletler, TTK 82/1-d bendinde hükme bağlanan, ticari defterlere dayanak oluşturan mali ve ticari belge hükmünde olduğunu, yangında zayii olan muhtelif ticari defterlerinde, TTK 82/1-a bendi kapsamında kaldığını, anılan defter ve belgeler yangında zayii olduklarından, zayii talebinin kabul edilmememesinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, mahkemenin,kanunu hatalı yorumlandığını, dosyayı bir an önce kapatmak maksadıyla hareket ettiğini, dosyada yeterli yargılama yapmadığını ve dosyanın yeterli şekilde incelenmediğini, ilgili evrakların mahiyetini anlamlandıramadığını, konusunda uzman bir bilirkişiye dosyayı tevdii ederek, ilgili evrakların TTK 82 kapsamında kalıp kalmadığını inceletmesi gerektiğini, zayii belgesi verilmesinin tüm koşulları gerçekleştiğini, bu belgenin kanuna mugayir şekilde verilmemesi nedeniyle şirketin, muhtelif hak kayıpları ile karşılaşabileceğini, bu sebeplerden dolayı kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Davacı tarafça … isimli depolama tesisinde çıkan yangın sonucu… Arşiv Hiz. deposunun içerisinde bulunan tüm belgelerin tamamen yandığını ileri sürerek zayi belgesi verilmesi talep edilmiştir.İtfaiye raporunda, “11 Haziran 2019’dan 15 Haziran 2019 tarihine kadar devam eden yangının süresi dikkate alınarak, “… Arşiv Hizmetleri deposunun içerisinde bulunan tüm malzemeler ile birlikte tamamen yanmış olduğunun görüldüğü” tespit edildiğini, depolama şirketinin 21/06/2019 tarihinde tarihli e-mail mesajında da; “İtfaiye Raporu ve envanter listeleri göz önüne alınarak, … adlı depolama tesisimizde yer alan kutularınızın yangın nedeniyle zayi olduğunu teyit ederiz” açıklamasında bulunulduğu, davacının döküman ve belgelerinin saklandığı deponun yandığı anlaşılmaktadır. Zayi belgesi verilmesi davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalı, zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, TTK’nın 68. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilerek tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak,olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir (YHGK. 16.03.2016 tarih, 2014/827 Esas, 2016/311 Karar). İlk derece mahkemesince zayii olan belgelerin TTK 82.maddesinde yazılı belgelerden olmadığı gerekçesiyle dava red edilmiş ise de ; davacı vekili tarafından sunulan zayii listesinin içerisinde çok sayıda ticari defterler(kebir,yevmiye vs) ,personel sicil dosyaları ,iptal biletler,sözleşmeler,tahsilat makbuzları vs,belgelerin bulunduğu anlaşılmaktadır. TTK’nun 82. maddesine göre, her tacir; ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, alınan ticari mektupları, gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir (Y11HD., 08.12.2014 tarih, 2014/12543-19170 E. K.). 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 75. maddeye göre, İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır. Aynı Kanun’un 92.maddesine göre, teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler. Benzer bir düzenleme 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun “Prim belgeleri ve işyeri kayıtları” başlıklı 86. Maddesinde yer almakta olup, bu hükümde de işyeri defter, kayıt ve belgelerin ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle, tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince, saklamak ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz etmek konusunda zorunluluk öngörülmüştür. Bahsi geçen düzenlemeler uyarınca işverenlere çalıştırdıkları işçilerle ilgili belge ve kayıtların saklanması konusunda yükümlülükler getirilmiş, bu kayıt ve belgelerin süresinde ibraz edilmemesi halinde idari yaptırımlar öngörülmüştür. Yukarıda da belirtildiği üzere, TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmediğinden işçi özlük dosyası içerisinde yer alıp da saklanması zorunlu olan belgeler yönünden, diğer şartların da oluşması halinde, zayi belgesi istenebileceğini kabul etmek gerekir. Davacı tarafa zayii olan evrakların niteliği açıklattırılıp sınıflandırılması yaptırılarak ,bu belgeler içerisinde diğer yerlerden temin edilemeyecek ve saklanması zorunlu olan belgeler gerektiğinde bilirkişi incelemesi ile tespit ettirilerek sonucuna göre hüküm tesis edilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan kararın,hükme tesir edecek derecede delillerin toplanıp değerlendirilmediği anlaşılmakla kaldırılarak gerekli inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/389 Esas – 2019/1090 Karar sayılı 18/12/2019 tarihli kararının, HMK.’nun 353(1)a-6 gereği KALDIRILMASINA; “Davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE” Davacı tarafça yatırılan 59,30-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 16/12/2021