Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/193
KARAR NO: 2023/1327
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 30/09/2020
NUMARASI: 2016/320 Esas 2020/484 Karar
DAVA: Alacak
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 11/09/2023
Davanın reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; müvekkilinin … Mah. … Cad. No:… Terme Samsun adresinde akaryakıt istasyonu işlettiğini,davalı …Ltd Şti’ne ait … plakalı otobüsün diğer davalı …A.Ş.’ye ait otobüs işletmeciliği hattında çalıştırıldığını, bahsi geçen araca muhtelif tarihlerde veresiye fişleri ile araç şoförleri … ile … tarafından veresiye akaryakıt alındığını, veresiye alınan bu akaryakıtlar sonucunda muhtelif ödemeler yapıldığını, ancak ekte sunulan veresiye satış fişlerinde yazılı tutarların ödenmediğini,davalı … Ltd. Şti.’ne karşı icra takibi başlatıldığını, İstanbul … İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyasında yapılan takibe itiraz sonucu takibin durduğunu,fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla 25.874,60-TL alacağın avans faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … …A.Ş. vekili;müvekkil şirketin diğer davalı … ile Eyüp … Noterliği 12.06.2013 Tarih ve … Yevmiye numaralı taşıt kira sözleşmesi ile … Plakalı aracın kiralanmasına ilişkin sözleşme imzaladıklarını, bahse konu araca akaryakıtı alan … ile …’ın müvekkil şirket çalışanı olmadığını,davalı … Ltd. Şti. yetkilisi …’ın 25.09.2015 tarihinde vefat ettiğini,mirasçılarına davanın ihbarı gerektiğini, … ile yaptıkları sözleşmenin Özel Hükümler başlığının 7.Maddesinde; “Taşıt sahibi işbu sözleşme ile araca bir şoför personel istihdam etmesi nedeni ile bu plaka araca ait olan tüm trafik cezaları ile birlikte KTK ile belirlenmiş diğer yükümlülüklere uymamadan kaynaklanan diğer cezalara ait ödemeler araca ilişkin yapılacak masraflar taşıt sahibi tarafından yapılacaktır.” şeklinde olup araca ilişkin ceza ve masrafların davalı … Ltd. Şti.’ne ait olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı …Ltd Şti tarafından davaya cevap verilmemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, veresiye satış fişlerine ait bir kayda davacı defterlerinde rastlanılmadığı, davacı defter kayıtlarında davacı ile davalılar arasında herhangi bir borç alacak kalanına rastlanılmadığı, davalılar arasındaki taşıt kira sözleşmesi ile … plakalı aracın kiralanmasına ilişkin sözleşme imzalandığı ve sözleşme içeriğinde davalı …Ltd. Şti.’nin akaryakıt alımı veya benzeri alımlarına ilişkin davalı … A.Ş.’yi yükümlülük altına sokacak bir hüküm bulunmadığı, davacının alacağının sebebi olarak gösterdiği veresiye satış fişlerinin davalılar tarafından kabul edilmediği, davalı …Ltd Şti’nin … isminde bir çalışanının bulunmadığı, davanın miktarı itibariyle tanıkla ispatın mümkün olmadığı, davacı tarafça açıkça yemin deliline de dayanılmadığı gerekçesiyle davanın her iki davalı açısından ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili; bahsi geçen aracın müvekkili şirketin müşterisi olduğunu, veresiye fişleri karşılığında müvekkilinden akaryakıt aldığını, bir kısım ödemeler yapılmasına rağmen bakiye borcunun bulunduğunu, müvekkili ile davalıların veresiye fişleri ile çalıştığını, taraflar arasındaki ilişkiye göre müvekkilinin defterlerinde alacak kaydının bulunmadığı tespitinin haksızlığa yol açtığını, müvekkilinin tanık dinletmekteki amacının ticari ilişkinin ne şekilde devam ettiğinin açıklığa kavuşturulması ile ilgili olduğunu,tanıkların dinlenmemesi nedeniyle yolcu taşımacılığı sektöründe akaryakıtın nasıl alındığı, veresiye fişlerinin ne anlama geldiği hususunun ortaya konulmadığını, dava dilekçesinde her türlü delile dayanıldığı halde açıkça yemin deliline dayanılmadığı gerekçesi ile yemin delilinin hatırlatılmamasının doğru olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava, akaryakıt satışından kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir. Davacı, davalı … Ltd Şti’ye ait olup da davalılarca işletilen otobüs için veresiye fişleri ile akaryakıt sattığını belirterek bakiye alacağının tahsili için eldeki davayı açmıştır. Davalı … …A.Ş. aracın diğer davalı şirketten kiralandığını, masrafların taşıt sahibi tarafından karşılanacağını, veresiye fişlerinde imzası olan kişilerin kendi çalışanları olmadığını belirterek davanın reddini savunmuş; diğer davalı ise davaya cevap vermemiştir.TBK’nın 551. maddesine göre ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir. Bu yetki, işletmenin alışılmış bütün işlemlerini kapsar. Ancak, ticari vekil açıkça yetkili kılınmadıkça, ödünç olarak para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, dava açamaz ve açılmış davayı takip edemez.Öte yandan, kanunda ticari vekilin tayini herhangi bir şekle bağlı tutulamıştır. Ticari vekilin açık ve zımni olarak tayin edilmesi mümkündür. Uygulamada çok defa temsil olunanın iradesine delalet eden davranışlarıyla ticari vekilin tayin edilmesine rastlanmakta ise de işletme sahibi gerçekte ticari vekil tayin etme isteğinde olmasa bile, davranışlarıyla üçüncü kişilerde böyle bir yetki vermiş olduğu inancını doğurmaktaysa, bu yetkinin dış görünüşe göre tespit edilen sınırları içinde yapılan muamelelerden dolayı işletme sahibi iyiniyetli üçüncü kişilere karşı bağlı olur (Cevdet Yavuz, Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, 17. Baskı, İstanbul 2021, s.732). Somut olayda veresiye fişlerinde ismi geçen ve imzası bulunan … isimli kişinin … plakalı aracın sürücüsü olmadığı yönünde bir itiraz ileri sürülmediği, bu hususta ihtilaf bulunmadığı anlaşılmaktadır. Aracın sevk ve idaresinin kendisine teslim edildiği şoförün, otobüse akaryakıt alımı olağan işlerden olup bu işlemlerden dolayı adına hareket ettiği kişi borç altına girmektedir. Bu kapsamda şoförün resmiyette kimin çalışanı olduğundan ziyade sözleşmenin karşı tarafı ile muhatap olurken kimin adına hareket ettiği önem arz etmektedir. Davalı … A.Ş., … aracın diğer davalı şirketten kiralandığını, sözleşme hükümleri gereğince sorumluluğun diğer davalı şirkete ait olduğunu ileri sürmekte ise de sözleşmenin nispiliği ilkesi uyarınca sözleşmeler hüküm ve sonuçlarını ancak tarafları üzerinde doğurur. Ayrıca yakıt sarfiyatı araç için yapılacak masraf olmayıp ,otobüsü işletenin işletme gideridir. Yakıt giderinin kiralayana ait olduğunun ileri sürülmesi kabul edilebilir bir uygulama değildir.Veresiye fişlerininde yakıt alımları yapılırken araç sahibi olarak …A.Ş.’nin ünvanına yer verilmiştir. Diğer taraftan bahsi geçen aracın şehirlerarası kara yolu yolcu taşımacılığında kullanılabilmesi için gerekli olan yetki belgesinin davalı … …A.Ş. adına düzenlendiği anlaşılmaktadır. Bu durumda veresiye fişlerinde belirtilen yakıt alımlarının otobüsü işletmekte olan davalı … …A.Ş. adına yapıldığını, yakıt alımına dayalı ticari ilişkinin davacı ile bu firma arasında gerçekleştiğini ve yakıt alımlarından dolayı bu firmanın borç altına girdiğini kabul etmek gerekir.Davacının ticari defterlerinde kayıt olmasa da veresiye fişleri borç ikrarı mahiyetinde olunduğundan dikkate alınması gerekmektedir. Bilirkişi tarafından veresiye akaryakıt satışından kaynaklanan bakiye 24.402,95-TL olarak tespit edilmiştir. Bunun dışında davalının daha önce temerrüte düşürülmediği anlaşıldığından temerrütün dava ile gerçekleştiği de dikkate alındığında 24.402,95-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte …A.Ş.’den tahsiline, diğer davalı yönünden davanın pasif husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken davanın her iki davalı bakımından da reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.Açıklanan nedenlerle ;davacı vekilinin davalıların sorumluluğuna yönelik istinaf nedeni yerinde olduğundan istinaf başvurusunun kabulüne, kararın kaldırılmasına, 24.402,95-TL’nin davalı … …A.Ş.’den tahsiline, fazla istemin reddine, diğer davalı yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne; İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 30/09/2020 Tarih 2016/320 Esas 2020/484 Karar sayılı kararın HMK.’nın 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; “1-Davalı …Ltd. Şti. hakkındaki davanın pasif husumet yokluğundan reddine, 2-Davalı … Tur. Tic…A.Ş. bakımından davanın kısmen kabulüne; 24.402,95-TL’nin dava tarihinden itibaren avans faizi işletilerek davalıdan tahsiliyle davacıya ödenmesine,fazla istemin reddine” İlk Derece yargılamasına ilişkin olarak; “Alınması gereken 1.666,96-TL nispi karar ve ilam harcından yatırılan 441,88-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 1.225,08-TL’nin davalı …’den alınarak Hazine’ye gelir kaydına, Davacı tarafından yatırılan 471,08-TL peşin harçların davalı … .. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine, Davacı tarafından yapılan 1.200-TL bilirkişi ücreti, 294,10-TL posta masrafı olmak üzere 1.494,10-TL yargı giderinden hakkındaki dava red edilen davalı hakkında yapılan giderler ayrık tutularak hesaplanan 1.300-TL yargı giderinin davalı … .. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına, Davacı lehine takdir olunan 9.200-TL vekalet ücretinin davalı … .. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine, Davalı … .. A.Ş. lehine takdir olunan 1.471,65-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … …A.Ş.’ye verilmesine” Davacı tarafından yatırılan 54,40-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde davacıya iadesine, Davacı tarafından yapılan 54,50-TL istinaf yargı giderinin davalı … …A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.11/09/2023