Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2021/1878 E. 2022/399 K. 17.03.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1878
KARAR NO: 2022/399
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 31/08/2021 (Ek Karar)
NUMARASI: 2021/498 D.İş 2021/498 Karar
TALEP: İhtiyati Tedbire İtiraz
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 17/03/2022
İhtiyati tedbire itirazın tahkim dosyasna gönderilmesine ilişkin ek kararın ihtiyati tedbire itiraz eden borçlu vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü.
TALEP: Alacaklılar vekili; müvekkil şirketleri ile karşı taraf arasında 17.07.2020 tarihli Elektriğin Teslimi ve Kabulüne İlişkin Genel Sözleşme ve eki niteliğindeki EFET Avrupa Enerji Tacirleri Federasyonu Genel Sözleşme’ye Ait Seçim Listesi imzalandığını ve Seçim Listesi ile Genel Sözleşme hükümleri bu seçim listesi ile tadil edildiğini, ayrıca taraflar arasında münferit sözleşmeler imzalandığını ve Münferit Sözleşmeler’de elektrik tedarikine ilişkin özel ticari koşullar belirlendiğini, sözleşmeler uyarınca Müvekkil … Şirketlerinin alıcı, karşı tarafın ise satıcı konumda olduğunu, karşı tarafın elektrik satış fiyatının uyarlanmasını, aksi halde elektrik tedarikini sürdüremeyeceğini beyan ettiğini, uyarlama talebinin sözleşmeler kapsamında kabul edilebilir olmadığının ihtar edildiğini, karşı tarafın müvekkili şirketlere 15 gün boyunca elektrik vermediğinden müvekkilinin haklı sebeple sözleşmeyi feshettiğini, karşı tarafın teminat mektuplarını iade etmediğini, teminat mektuplarının bankalara ibrazı halinde teminat altına alınan tutarların haksız şekilde karşı tarafa ödenmesi riskine yol açtığını, yaklaşık ispatın sağlandığını, teminat mektuplarının tazmin edilmesinin esas hakkında verilecek nihai karar kesinleşinceye kadar önlenmesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; dosyaya sunulan ihtarnameler ve belgeler, talep edenin EK-6 olarak sunduğu ve karşı tarafça düzenlenen belgede 7 Temmuz 2021 tarihi itibariyle piyasa girişlerinin yapılmayacağı ve elektrik tedarikini sürdüremeyeceğine ilişkin açıklama ile sözleşmenin 10.5 maddesinin ihlal edildiğine ilişkin açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, istekte bulunan tarafın ileride haklı çıkması halinde mevcut aşamada teminat mektuplarının tazmin edilmesi halinde meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle ekonomik açıdan telafisi güç sonuçlar doğabileceği, talep dilekçesi ekindeki deliller ile yaklaşık ispat şartının gerçekleştiği kanaati ile HMK md. 389, 414 gereği talebin kabulü ile %20 oranında 11.396.392,80-TL tutarında teminat yatırıldığında ihtiyati tedbir isteminin kabulü ile teminat mektuplarının tazmin edilmesinin esas hakkında verilecek nihai karar kesinleşinceye kadar önlenmesine karar verilmiştir.
İTİRAZ: İhtiyati tedbire itiraz eden karşı yan vekili; sözleşmenin yeni şartlara uyarlanması talebinin … tarafından kabul edilmediğini,Temmuz ayında, aksaklıklar olsa da kural olarak elektrik enerjisi temin etmeye devam ettiğini, Temmuz ayının son döneminde piyasa dalgalanmalarının çekilmez hale gelmesi üzerine elektrik enerjisi verilme imkanı kalmadığından enerji temininin müvekkili tarafından durdurulduğunu, uyarlama taleplerinin kabul edilmediğini, haksız fesih nedeniyle teminat mektuplarının iade edilemeyeceğinin ihtarname ile belirtildiğini, müvekkilinin sözleşmeyi ayakta tutabilmek için İstanbul Tahkim Merkezi bünyesinde 04.08.2021 Tarih 2021/DA-520 Esas numarası ile uyarlama talepli dava açtığını, mahkemece verilen tedbir kararı ile itiraz edilmeyen fatura alacağının tahsil edilemediğini,faturalara itiraz etmediğini, iadede bulunmadığını, … vekilinin başvuru yaptığı 10.08.2021 tarihinde tedbir istediği 56.981.964-TL bedelli 19 adet teminat mektubunun 15.794.064,00 TL tutarlı 5 adedinin süresinin aynı gün dolduğunu, halihazırda …’nın elinde kalan ve süresi devam eden 41.187.900-TL tutarlı 14 adet banka teminat mektubu bulunduğunu, itiraz edilmemiş muaccel temmuz ayı enerji bedelinden kaynaklanan 15.033.778,20- TL alacağına ilişkin kısmına yönelik tedbirin teminatsız şekilde, aksi mümkün değilse teminat sunulmak kaydıyla kaldırılmasına, bu talebin uygun görülmemesi halinde, teminat mektuplarının Mahkeme’ce uygun görülen kısmı üzerindeki tedbirin kaldırılmasını talep etmiştir.
EK KARAR: Mahkemece; İstanbul Tahkim Merkezi nezdinde … referans numaralı dosya ile esas hakkında dava açıldığı, Mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararından sonra, itiraz tarihinden önce esas hakkında dava açılması ya da iş bu dosyada olduğu gibi taraflar arasında tahkim şartının kararlaştırılması halinde süresinde tahkime asıl uyuşmazlıkla ilgili müracaat edilmesi halinde, ihtiyati tedbire itirazın asıl davanın görüldüğü mahkemece ya da tahkime başvurulmuş ise tahkim tarafından değerlendirilmesi gerektiği, (Benzer şekilde İstanbul BAM 15. HD nin 2018/2300 Esas 2018/1749 Karar sayılı ilamı) ihtiyati tedbire itirazın asıl uyuşmazlığı gören İstanbul Tahkim Merkezi bünyesinde asıl yargılamayı yapan Hakem Kurulu tarafından verilecek karar ile sonuca bağlanması gerektiği gerekçesiyle HMK madde 394/2 uyarınca ihtiyati tedbire itirazın değerlendirilmesi bakımından dosyanın İstanbul Tahkim Merkezi’ne gönderilmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Karşı yan itiraz eden vekili; müvekkili tarafından ihtiyati tedbirin kaldırılmasına yönelik talebin yalnızca … tarafından ödenmeyen 2021 Temmuz ayına ait fatura bedelinin karşılığı olan 15.033.778-TL olduğu, faturaya itiraz edilmediğini, faturanın ihtilafa konu olmadığını; MTK’nın 6. Maddesinde “Taraflardan birinin tahkim yargılamasından önce veya tahkim yargılaması sırasında mahkemeden ihtiyati tedbir istemesi ve mahkemenin böyle bir ihtiyati tedbire karar vermesi istemiyle yetkili mahkemenin yardımını isteyebilir.” denildiğini, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: İhtiyati tedbir talep edenler vekili 10.08.2021 tarihli dilekçesi ile teminat mektuplarının tazmini halinde telafisi mümkün olmayan zarara uğrayacağını ileri sürerek toplam bedeli 56.981.964-TL bedelli 19 adet teminat mektubunun tazminin engellenmesi için ihtiyati tedbir talep etmiş, ilk derece mahkemesince; teminat karşılığı 11.08.2021 tarihli ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İhtiyati tedbir talep edenler vekili 13.08.2021 tarihinde ihtiyati tedbir kararının uygulanmasını talep etmiş, teminat mektubunu ibraz etmiştir. Yine 26.08.2021 tarihli dilekçesini ibraz ederek İstanbul Tahkim Merkezi’nin 2021/D-520- esas sayılı dosyada esas davalarını açtıklarını bildirmiş; davanın 26.08.2021 tarihinde açıldığına yönelik belge ibraz edilmiş, 27.08.2021 tarihli dilekçe ile verilen ihtiyati tedbir kararına itiraz edilmiştir. Karşı yan vekili esasa ilişkin davanın süresinde açılmadığını ileri sürmüş ise de; 25.11.2021 tarihli görev belgesinin incelenmesinde 26.08.2021 tarihinde ihtiyati tedbir isteyenler tarafından … şirketine açılmış karşı davada; 26.08.2021 tarihli karşı dava dilekçesi ile; karşı yan teslim yükümlülüğüne aykırı davranışı nedeniyle ödemesi gereken 55.976.980-TL tazminat bedeli ile sözleşmeye aykırılık faturalarının toplam değeri olan 2.298.985-TL’nin karşı yandan tahsilini talep ettiği; karşı davacının 17.11.2021 tarihli dilekçesi ile de; sözleşmeyi ihlal ederek önemli sebeple feshine yol açan davacının, karşı davalıya verilen teminat mektuplarının karşı davacıların talepleriyle doğrudan ilişkili olduğu,teminat mektuplarının konusuz kaldığını, teminat mektupları ile garanti edilen riskin ortadan kalkıp kalktığını ileri sürdükleri belirlenmektedir. İSTAC Tahkim kuralları 28. Maddede ” taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça tahkim yargılaması sırasında yeni bir talep sonucunda bulunabilir. Ancak hakem kurulu, yeni talep sonucunda bulunulmasının diğer taraf için haksız bir şekilde büyük bir zorluk yarattığını dikkate alarak yeni bir talep sonucunda bulunulmasını yasaklayabilir” denilmiştir. Hakem Heyeti tarafından düzenlenen Görev Belgesinin 20. Sahifesinde “Hakem Kurulu tarafından karara bağlanacak uyuşmazlık konularının listesi” bölümünün 4) Bendinde karşı davacıların temmuz 2021 döneminde itiraz uğramamış, muaccel ve henüz ödenmemiş elektrik bedeli borcu bulunmakta mıdır? 16) Sözleşmenin feshi ve takas sonrasında tedbir kararına konu teminat mektupları ile garanti edilen risk ortadan kalkmış mıdır veya riskin gerçekleşmesi mümkün müdür, karşı davacılar teminat mektuplarıyla garanti edilen sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirmiş midir? 17) Karşı davacıların ihtiyati tedbir kararına konu teminat mektuplarının hükümsüzlüğünün tespiti ile iadesi talebiyle ilgili nasıl bir değerlendirme yapılmalıdır? denilmiştir.Görev belgesinin yukarıda yazılı hükümleri dikkate alındığında açıkça karşı davacıların teminat mektuplarının hükümsüzlüğü taleplerinin uyuşmazlık konusu olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Hakem Heyeti tarafından ; 02.10.2021 tarihli ara karar ile Hakem heyeti huzurunda yürütülen yargılamanın (karşı davaya konu uyuşmazlık bakımından) ihtiyati tedbir kararı bakımından esasa ilişkin uyuşmazlık olmadığı ,Teminat mektuplarıyla teminat altına alınan sözleşmeye dayanan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, sözleşmesel yükümlülükleri yerine getirmeyerek teminat mektuplarının paraya çevrilmesini haklı kılacak bir sebep yaratıp yaratmadıklarını inceleyerek çözüme ulaştırmalıdır. Oysa huzurdaki ne dava ne de karşı davacının böylesine bir karar verilmesini sonuçlandırmayacaktır. Asıl dava sözleşmenin uyarlanması talebine yöneliktir. Karşı dava ise karşı davacıların fesih tazminatı ve sözleşmeye aykırılık tazminatı istemeye hakkı olup olmadığına yöneliktir. Hakem heyeti, tarafından karşı davacıların sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sebebiyle sorumluluklarının doğup doğmadığı, eğer doğmuşsa bu sorumluluğun neye bağlı olduklarına ilişkin bir karar verilmeyecektir. Buna göre İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen ihtiyati tedbir kararıyla ilgili karar verme yetkileri olmadığına itiraz ile ilgili olarak İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin yetkili olduğuna yönelik karar verilmiştir. HMK 394(2) …. ihtiyati tedbirin şartlarına, mahkemenin yetkisine ve teminata ilişkin olarak kararı veren mahkemeye itiraz edilebilir. (Ek cümle: 22.07.2020 – 7251/42) Esas hakkında da açıldıktan sonra itiraz bu davaya bakan mahkemece karar verilir, denilmiştir. Tahkim yargılaması başlamadan verilen ihtiyati tedbire kanunda açıkça düzenlendiği üzere itiraza esas hakkında dava açılan mahkeme tarafından karara bağlanacağı düzenlendiğinden mahkemenin görevli olduğunun kabulü mümkün görülmemiştir. Ara kararın; görev belgesi düzenlenmeden ve karşı davacıların teminat mektupları ile ilgili talebin hakem heyetine sunulmadan verildiği anlaşılmaktadır.Görev belgesi içeriğine göre (16.17.) bentler Hakem yargılamasında görülmekte olan karşı davanın tamamen ihtiyati tedbir konusu teminat mektuplarıyla ilişkili olduğu; uyuşmazlığın tahkimde çözüme gerektiğine ilişkin taraflar arasında ihtilaf olmadığından karşı dava tarihinden (26.08.2021)sonra yapılan itirazı incelemeye mahkemenin görevli olmadığı açıktır. Açıklanan nedenlerle, esas hakkındaki dava tahkim yargılamasında açılmış olduğundan HMK 394(2) gereği itiraz incelenmek üzere Tahkim Heyetine gönderilmesine ilişkin kararda isabetsizlik görülmemiş, itiraz eden vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: İhtiyati tedbire itiraz eden borçlu vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, Alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcından peşin yatırılan 59,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40-TL harcın borçludan alınarak Hazine’ye gelir kaydına, Borçlu tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, alacaklılar tarafından yapılan 17,70-TL posta masrafının borçludan alınarak alacaklılara ödenmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-f maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.17/03/2022