Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1048
KARAR NO: 2021/930
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 01/02/2021
NUMARASI: 2021/46 Esas-2021/49 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 17/06/2021
İlk derece mahkemesince verilen davanın reddine dair kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; müvekkilinin eşi olan …’in 02/06/2019 tarihinde vefat ettiğini, müvekkilinin müteveffanın eşi olduğunu, müvekkilinin müteveffanın bir kısım evraklarına ulaşamadığını, keşidecisi … olan, … Bankası A.Ş. Mahmutpaşa Şubesi’ne ait … numaralı hesap üzerinden …, …, …, …, …, …, … numaralı çeklere muris-müteveffa vefat ettikten sonra ulaşılamadığını, müvekkilinin bu çek yapraklarının-çeklerin kaybolduğunu ifade ettiğini, bu nedenlerle muris müvekkilinin ileride telafisi imkansız zararlara uğramasının önlenmesi için 7 adet çekin iptal edilmesine ve bu çeklere dair ödemeden men kararı verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, 6102 sayılı TTK m.818/1-s bendinin atfı sonucu madde 757-764 kapsamında çek iptali davası açma hakkı keşideciye değil hamile verilmiş bir hak olduğundan ve bu kapsamda dava dilekçesi incelendiğinde davacının kök murisinin keşideci olduğu ve çek olarak nitelendirilen evrakların da koçan niteliğinde olduğu gerekçesiyle aktif dava ehliyeti yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: İstinaf yoluna başvuran davacı vekili; somut olayda mirasçıların malvarlığına ilişkin haklarının bizzat etkilendiğini, TTK’nın ilgili hükümlerinde çeke ilişkin hükümler ile poliçeye ilişkin hükümlerin birlikte uygulanacağının belirtildiğini, poliçenin ziyaına ilişkin keşidecinin de dava açma hakkı olduğunu, TTK’nın 651. maddesinde “senet üzerinde hak sahibi olan kişi..” çek iptali davasını açabilir denildiğini, Ticaret Kanunu hükümlerine göre çeke ilişkin hükümlerde boşluk olması halinde poliçeye dair hükümlerin uygulanacağını, bu kapsamda TTK’nın 757. maddesinde “iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi..” nin dava açma hakkı olduğunun belirtildiği, burada geniş bir tanımlama yaptığından kanun koyucu keşidecinin de dava açma hakkı ve şikayet hakkından bahsettiğini, çeklerin kötü niyetli kişilerine ilene geçmesi halinde müvekkilinin mağdur olacağını, poliçenin ziyaına ilişkin keşidecinin de dava açma hakkı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi’nin kararının kaldırılarak çeklerin iptaline, keşide günü gelmeyen çeklerin anında veya keşide gününde kötü niyetli kişiler tarafından bankaya ibraz edilip karşılığının alınması ihtimali dolayısı ile bu çeklere ilişkin mümkünse teminatsız, eğer mümkün değilse cüz-i bir teminat karşılığında dava süreci içinde ödemeden men kararı verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. TTK.757-764.maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir.(TTK.652.m) Keşidecinin, muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmamaktadır. Çek ibraz edildiği takdirde, hak talep eden hamile karşı İİK.72.maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanları mevcut bulunmaktadır. HMK.114/h maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır.Yine TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Somut olayda davacının murisi , çeklerin hamili değil, çeklerin bağlı olduğu hesabın sahibi olduğu gibi çekler henüz keşide dahi edilmemiş, yani kambiyo vasfını haiz olmayan boş çek yaprakları olduğu açıklanmıştır. Bu nedenle çek hesabı sahibi olan murisin mirasçıları adına davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmamaktadır. Hukuki yararının bulunması ise HMK.114/h maddesi uyarınca dava şartı olup, mahkemece kendiliğinden gözetilmek zorundadır. Diğer yandan zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı çek hamiline tanınmış bir hak olup, keşidecinin işbu davayı açma hakkı bulunmadığından, davacının aktif husumet ehliyeti de bulunmamaktadır. Bu kapsamda; kaybolan çek yapraklarının kullanılmadığı, davacının keşidecinin mirasçısı sıfatıyla iptal davası açma hakkının bulunmadığının kabulü gerektiğinden aktif husumet yokluğundan davanın reddine ilişkin hükümde isabetsizlik yoktur. Davacı vekilinin istinaf sebebleri yerinde olmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına, İstinaf yoluna başvuran tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi. 17/06/2021