Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2020/916 E. 2022/1698 K. 01.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/916
KARAR NO: 2022/1698
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 12/03/2020
NUMARASI: 2018/1316 Esas 2020/282 Karar
DAVA: Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 01/12/2022
Davanın kısmen kabulüne-reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili, müvekkili şirketin 31/10/2017 tarihinden itibaren … merkezi görevini davalı şirkete devrettiğini, … İletişim A.Ş.’nin 2008-2017 tarihleri arasında … Dağıtım Merkezi olan müvekkili şirket ile var olan dağıtım merkezi sözleşmesini sonlandırdığını, 25/10/2017 tarihinde tutulan tutanak ile personel … imzasına cari hesaplar ile demirbaşların miktarları ile açıklamalı, personel ihbar ve kıdem tazminatı, pos cihazları, … Merkesi işinden kaynaklı tüm iş ve ekipmanların listesinin tebliğ edildiğinin davalı yanın müvekkiline gönderdiği Kadıköy …Noterliğinin 10/04/2018 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname içeriğinde ikrar ettiğini, davalının, 03/01/2018 tarihinde 300.000-TL. 24/01/2018 tarihinde 364.000-TL ödeme yaptığını, bu iki ödeme cari hesaptan düşülerek dava konusu alacağın tespit edildiğini, 23.11.2017 tarihli Müvekkil personeli … ve davalı personeli …’ın imzasına havi cari hesap devir protokolü uyarınca davalının kabul ettiği alt bayilerın TDM borcu olan 1.725.093,02-TL cari alacaktan alt bayilere olan borç olan 206.825,27-TL ve davalının yaptığı 300,000-TL ve 364,000-Tl lik ödemler düşülerek şimdilik 854.267,75-TL dava konusu edildiğini, 854.267,75 TL cari hesap devir alacağının TDM devir tarihi olan 31/10/2017 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, taraf şirketler arasında imzalanan ikili bir devir sözleşmesi bulunmadığını, yapılan … Merkezi görev değişikliği işleminin herhangi bir şekilde işyeri/işletme devri şeklinnde nitelendirilemeyeceğini, … Anonim Şirketi tarafından … dağıtım merkezi görevinin müvekkil şirkete verilmesinin akabinde … İletişim AŞ’nin düzenlediği bir toplantıda … dağıtım merkezi görevi fesih edilmiş olan şirketlerin yetişmiş personelinin dağıtım merkezi görevini yeni üstlenen şirketler tarafından işe alınmasının faydalı olabileceği ve mutabık kalınan alt bayi cari alacaklarının bedelinin TDM görevi fesih edilen şirketlerden satın/temlik alınabileceği önerildiğini, yapılan öneri doğrultusunda davacı şirketin alt bayi cari hesap alacakları incelenip birebir alt bayiler ile görüşülerek ibraz edilen cari hesap mutabakatlarının teyidi yapıldığını ve bu inceleme sonucunda müvekkil şirketin; bedelini ödemek suretiyle devir/temlik almak istediği alt bayii cari hesap alacaklarını davacı şirkete bildirdiğini, 25/10/2017 tarihli tutanak ile gerekli evrakların teslim alındığını, 922.398,13TL tutarındaki alacaktan, bayi alacakları olan 167.939 TL. mahsup edilerek bayi numara havuzuna yüklenen karşılık tutarı olan 100.000 -TL nin de mahsup edilmesi sonucu net ödeme yapılacak rakam 654.459,13-TL olarak hesaplanarak davacı şirkete iletildiğini, aynı mailde ödeme şekli teklifi de gönderilmiş olup 29.12.2017 tarihinde yapılan toplantı ile bu teklifin davacı şirket tarafından onaylandığını, Onay 29 Aralık 2017 tarihli mail ile de teyit edildiğini, onay akabinde belirlenen ödemeler yapıldığını, talep edilen alacağın müvekkili şirketin muhasebe kayıtlarında bulunmadığını, müvekkili şirket tarafından faturalara itiraz edilerek davacı şirkete iade edildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:Mahkemece, ticari işletmenin devrinden söz edilebilmesi için öncelikle bir devir sözleşmesi yapılması zorunluluğu bulunduğunu, devir sözleşmesinin TK m. 11/3’ün üçüncü cümlesi uyarınca yazılı şekilde yapılmaları zorunlu olup taraflar arasında devir iradesini ortaya koyan yazılı bir sözleşme mevcut olmadığını, dava dışı …’in tasarrufuyla davacının dağıtım merkezi sözleşmesinin feshedildiği ve davalının hizmet alanı genişletilerek yeni dağıtım bölgeleri tevdi edildiği, yetişmiş eleman kaybının önüne geçmek ve alt bayilerle olan ilişkileri sürdürmek adına bayilik sözleşmesi feshedilen şirketlerdeki personelin kıdem tazminatının devir alan bayilerce ödenmesinin istendiği, aynı zamanda alt bayilerle olan cari hesap ilişkisinden doğan borçların da üstlenilmesinin talep edildiği, hukuki olarak ortada mevcut olan ilişki davalının, davacının alt bayilerinin cari ilişkiden kaynaklanan borçlarını üstlenmesi olduğunu,davacının iddiasına göre; davalının alt bayilerin toplam borcu 1.725.093,02 TL’den alt bayilere olan borç tutarı olan 206.825,27 TL ile davalının davacıya yaptığı toplam 664.000 TL ödemenin düşülmesi ile tespit edilen 854.267,75 TL’yi ödemesi gerektiği iken yapılan ticari defter incelemesinde ise davalının hesapladığı tutar 90.459,13- TL olarak tespit edildiğini, 100.000 TL’lik bayii havuzuna yüklenen karşılık tutarı yer almadığından ve buna ilişkin dava dışı Turkcell’den temin edilen bir belge olmadığından bu tutarın dikkate alınmadığını, bilirkişi marifetiyle davalı ticari defterlerinden tespit edilen 90.549,13 TL’nin dikkate alınması gerektiği kanaati ile davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili, bilirkişi raporunda cari hesap miktarının tespiti konusunda sürekli bir muğlaklık olduğunu, alt bayi cari hesap kayıtları her iki davalının da bizzat işini yaptığı … A.Ş. den müzekkere ile celbini telep edilmesine rağmen mahkeme delil listesinde yer alan delili toplamadan dosyayı ikinci kez rapora gönderdiğini, ikinci raporun ilk raporu aynen tekrarladığı ve itirazların değerlendirilmediğini, davalıya cari hesapların bedel belirterek 23.11.2017 tarihli tutanak ile … imzasına tebliğ edildiğini, ödeme açıklaması olarak “Sayir TDM devir işlemi ödemesi” yazarak devir sözleşmesini açıkça ikrar ettiğini, cari hesabın netleşmesi için … hizmetleri A.Ş. ya müzekkere yazılarak 23.11.2017 tarihi itibariyle … Dağıtım ltd.şti ‘nin alt bayilerden alacağı olan cari hesap toplamının celbi gerektiğini, alt bayilerın TDM borcu olan 1.725.093,02-TL cari alacaktan alt bayilere olan borç olan 206.825,27-TL ve davalının yaptığı ödemeler düşülerek 854.267,75-TL alacağın sabit olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını ve eksik delilin toplanarak davanın kabulune karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Açılan dava, tacir olan taraflar arasında … alt bayi cari hesap borçlarının ödenmesine ilişkin alacak davasıdır. Davacı taraf, 2008/2017 tarihleri arasında … Dağıtım merkezi olarak dağıtım merkezi sözleşmesi kapsamında dava dışı … A.Ş.’ye hizmet verdiği, sözleşmenin 2017 yılında feshedildiği ve davalının hizmet alanının genişletilerek dava dışı … A.Ş.’nin Dağıtım merkezi görevini davalıy verdiği ve dava tarafları arasında doğrudan ticari bir ilişkinin olmadığı taraflar arasında nizalı değildir. Esasen uyuşmazlık, … alt bayilerinin cari hesap alacak ve borçlarının kümülatif olarak devralınıp alınmadığı noktasında toplanmaktadır. Davacı taraf 23.11.2017 tarih itibari ile alt bayilerın TDM borcu olan 1.725.093,02-TL ‘nin tümüyle devralındığını, davalı taraf ise inceleyerek seçtikleri alt bayilerin borçlarını devraldıklarını iddia etmektedir. TTK11/3.maddesine göre bir ticari işletmenin devri için malvarlığı unsurlarının devri için zorunlu tasarruf işlemlerinin ayrı ayrı yapılmasına gerek olmaksızın bir bütün halinde devredilmesi gerekmekte olup bu işlemin geçerli olabilmesi için devir sözleşmesinin yazılı olması ve Ticaret Sicilinde tescil ve ilan edilmesi zorunludur. (Poroy/Yasaman, Ticari işletme Hukuku,sh.41)TBK 202/1 maddesi de aynı doğrultuda bir işletmenin bütün aktif ve pasifleri ile bütün halinde devre konu olmasını düzenlemektedir. Somut olayda ise taraflar tacir olup ticari işletmenin devri için yazılı devir sözleşmesi yapmadıkları gibi Ticaret sicil gazetesinde yapılan bir ilan da bulunmadığından ticari işletmenin devrinden sözedilemez. Borcun nakli TBK 195 vd. Maddelerinde düzenlenmiş olup borcu üstlenen kişi ya borcu bizzat ifa ederek ya da alacaklının rızası ile borcu üstlenmiş olur. Yazılı bir geçerlilik şartı bulunmamaktadır. TBK 196/2 -3 maddesinde üstlenen veya borçlu tarafından yapılan bildirim dış üstlenme sözleşmesinin yapılması için öneri anlamına gelir. Alacaklı, çekince ileri sürmeksizin ifayı kabul edebileceği gibi yapılan diğer bir işleme rıza gösterirse üstlenmeyi kabul etmiş sayılır. Taraflar arasındaki ilişkinin borcun nakli olup olmadığını anlamak için dosyada mübrez deliller gözetilerek yaşanan sürece bakıldığında Davalı şirket muhasebe müdürü …’ün 31.10.2017 tarihli e-mailinde bayilerin 1 yıllık cari hareket dökümünün gönderilmesini talep ettiği, 23.11.2017 tarihli tutanak başlıklı adi yazılı belgede “23.11.2017 tarihinde … Ltd.Şti’ne ait 19 bayiye toplam 206.825,27 TL borcu ve 365 bayiden 1.725.093,02 TL alacağı bulunmaktadır. Bu bayilerin listesi … Dağıtım A.Ş.’ye devir edilmiştir. Bayilerin tam listesi ekte sunulmuştur.” şeklinde beyanda bulunulduğu ve sadece her iki taraf şirket personelince imzalanmış olduğu, Davalı şirket muhasebe müdürü …’ün 08.12.2017 tarihli e-mailinde … TDM’den taraflarına gönderilen carilerin kontrollerinin sağlandığı ve kontrol sonucunda çıkan alacak borç bilgilerini bildirildiği,27.12.2017 tarihli e-mailde carilerin incelenerek mutabık kalınan tutarların bildirildiği ve ödeme konusunda onay dönüşü istendiği, belirlenen toplam 922.398,13TL.tutarındaki alacaktan, bayi alacakları olan 167.939 TL. mahsup edilerek bayi numara havuzuna yüklenen karşılık tutarı olan 100.000 TL nin de mahsup edilmesi sonucu net ödeme yapılacak rakamın 654.459,13TL. Olduğu, ödeme şeklinin 300.000 TL haftaya havale ve 354.459 TL’nin 1 aylık çek olarak belirlendiği, 29.12.2017 tarihli davacı şirket muhasebe müdürü …’in e-mail’inde ise 29.12.2017 tarihli her iki taraf şirket yetkililerinin katıldığı toplantıda gönderilen ödeme planının onaylandığı ayrıca mutabık kalınmayan carilerin bayi listelerinin gönderildiği, bu mailin akabinde davalı şirketçe 03/01/2018 tarihinde 300.000,00-TL. 24/01/2018 tarihinde 364.000,00-TL ödeme yapıldığı, belirlenen ödeme planına uygun olduğu anlaşılmıytır. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, somut olayda … alt bayilerin cari hesap borçlarının davalı şirket tarafından üstlenilmek istendiği, 1 yıllık dökümlerin talep edildiği, 23.11.2017 tarihli tutanakla listelerin tebliğ edildiği, her ne kadar davacı tarafça bu tutanak devir protokolü olarak yorumlanmakta ise de listelerin devrinin konu edilmesi ve ayrıca şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerce imzalanmaması nedeniyle devir sözleşmesi olarak kabulü mümkün görülmemiştir.Listelerin tesliminden sonra şirketler arası yapılan yazışmalarla sabit olduğu üzere listeler üzerinde inceleme yapılarak alt bayii alacak ve borçlarının tespit edildiği, ödeme şeklinin her iki şirketçe kabul edildiği ve yapılan ödemelerin ödeme planına uygun olduğu, alacaklı davacı şirketçe listenin çekince koymadan kabul edildiği, TBK 196 madde uyarınca borcun nakli gereği ifa edildiği anlaşılmaktadır. 365 bayinin tümünün cari hesap borçlarının üstlenildiğine dair dosyada somut delil bulunmayıp davacı vekilinin bu hususa yönelik istinaf sebebi yerinde değildir. Her ne kadar … A.Ş. ya müzekkere yazılarak 23.11.2017 tarihi itibariyle … Limited Şirketi ‘nin alt bayilerden alacağı olan cari hesap toplamının celp edilmesi gerekirken mahkeme’nin eksik inceleme yaptığı beyan edilmiş ise de bu tarih itibari ile sadece incelenecek listeler tebliğ edildiğinden ve tüm bayilerin cari hesap borçları üstlenilmediğinden bu yöne ilişkin istinaf sebebi de yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle istinaf yoluna başvuran davacı vekilinin istinaf sebepleri yerinde olmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, Alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 54,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30-TL harcın davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına, Davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Gerekçeli kararın bir örneğinin taraf vekillerine tebliğine,