Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/725
KARAR NO: 2022/1766
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/09/2019
NUMARASI: 2018/279 Esas 2019/877 Karar
DAVA: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 15/12/2022
Davanın reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA:Davacı vekili; müvekkilinin davalı ile terlik alım satım hususunda ticari ilişkisinin bulunduğunu, bu kapsamda 4 adet çeki davalıya verdiğini, söz konusu çeklerden dava konusu çek haricindeki diğer çeklerin tamamının muhatap banka tarafından davalıya ve öteki cirantalara ödendiğini, ancak davalının çekler karşılığında teslimi gereken merdane terlik takımlarını müvekkiline teslim etmediğini belirterek, sipariş avansı olarak davalı emrine düzenlenen … Beyazıt Şubesine ait … seri numaralı, 31/03/2018 keşide tarihli ve 36.000-TL bedelli çek nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti ile çekin iptaline, çek bedelinin ödenmesi halinde ödenen bedelin istirdatına karar verişmesini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili, davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; davaya konu çekin yargılama devam ederken 02.04.2018 tarihinde takastan ödendiği, ödenmiş olan işbu çek bedelinin 36.000-TL yönünden istirdat davasına dönüştüğü, işbu ödeme işleminin davacı şirket ticari defterlerine 10/04/2018 tarihinde 124 no.lu yevmiye maddesi ile kaydedildiği, davaya yanıt vermeyen davalının, ticari defterlerini de ibraz etmediği, davacı tarafça, dava konusu çek ile dava dışı çeklerin ticari ilişki kapsamında avans çeki olarak verildiğinin iddia edildiği, çekin davacı kayıtlarında sipariş avansı olarak kaydedildiği görülmüş ise de, davalı taraf defterlerini sunmadığından bu çeklerin ne şekilde kayıtlı olduğunun teyit edilemediği, çek, prensip olarak mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verildiğinden avans olarak verildiğinin ispat yükünün davacıda olduğu, tek başına davacının kendi deftlerine çekleri sipariş avansı olarak kaydetmesinin davalıyı münhasıran borçlu konumuna sokmayacağı, kaldı ki taraflar arasında delil sözleşmesi de bulunmadığı, buna göre, davacının defter ve kayıtlarının kendi lehine delil teşkil etmesi için karşı taraf defterleri ile birbirini doğrulamasının esas olduğu, diğer yandan temel ilişkiyi tevsik edici, özellikle söz konusu çeklerin avans amacıyla verileceğini belirtir davalıdan sadır olmuş herhangi bir imzalı yazılı sözleşme de sunulmadığı, dolayısıyla çekin ödeme amaçlı verildiğine ilişkin yasal karinenin çürütülemediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: İstinaf yoluna başvuran davacı vekili, bilirkişi raporu ve müvekkilinin ticari defter kayıtlarının davanın haklılığını ortaya koyduğunu, davalı tarafın ticari defterlerini ibraz etmemesinin müvekkilinin aleyhine değerlendirilemeyeceğini, Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarıyla kabul edildiği üzere müvekkilinin ticari defterleriyle ispat külfetini yerine getirdiğini, davalının ise ticari defterlerini ibraz etmeyerek bunun aksini kanıtlayamadığını, yine mahkemece bilirkişi raporuna neden itibar edilmediğine ilişkin bir gerekçe ortaya konulmadığını belirterek, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:Dava, davalıya avans olarak verildiği ileri sürülen ve yargılama sırasında ibraz edilerek ödenmiş olan çek bedelinin istirdatı istemine ilişkindir.TBK’nın 207. maddesi, “Satış sözleşmesi, satıcının, satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise buna karşılık bir bedel ödeme borcunu üstlendiği sözleşmedir. Sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir âdet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler.” hükmünü haizdir. Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, aksi kararlaştırılmadıkça satış sözleşmelerinde alıcı ile satıcının edimlerini aynı anda eda etmeleri esastır. O halde, alım satım akdine konu malı teslim almadan satıcıya avans ödemesi yaptığını iddia eden davacı, bu iddiasını ispat yükü altındadır. Satış sözleşmesinde aksine bir anlaşma olmadığı takdirde, tarafların edimlerini aynı anda ifa etmeleri kural olduğundan, peşin satış karinesi uyarınca davacının davalıya avans niteliğinde çek ile ödeme yaptığını yazılı delillerle kanıtlaması gerekir. Ayrıca çek, mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verilen bir ödeme aracı olup, çekin de avans olarak verildiğini ispat yükü davacı üzerindedir. Diğer yandan çek, bağımsız borç ikrarını içeren bir senettir. Bu nedenle bir illete bağlı olması gerekmez ve kural olarak ispat yükü, çekin bedelsiz olduğunu ileri süren tarafa aittir.Somut olayda, taraflar arasında herhangi bir yazılı sözleşme bulunmamaktadır. Davacı tarafça dava konusu çekin avans olarak davalıya verildiği, ancak karşılığında mal teslim edilmediği ileri sürülmüştür. Dava konusu çek, davacının ticari defterlerinde de kayıtlı olup, yargılama sırasında davaya cevap vermeyen davalı, ticari defter kayıtlarını da incelenmek üzere ibraz etmemiştir. Davacı tarafça, çekin avans olarak verildiği ve malların teslim edilmediğine dair ticari defter kayıtları dışında herhangi bir delil ibraz edilmemiştir. Davacının tek taraflı olarak tuttuğu ticari defter kayıtları da tek başına iddiayı ispata yeterli değildir. Bu nedenle ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,Alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 54,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30-TL harcın davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,Davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 15/12/2022