Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1507
KARAR NO: 2020/1398
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)
TARİHİ: 14/10/2020
NUMARASI: 2018/315 Esas- 2020/239 Karar
DAVA: Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 29/12/2020
Milletlerarası yetki itirazının kabulüne ilişkin usulden redd kararına yönelik hükmün davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; müvekkili tarafından … nolu nakliyat emtia taşıma sigorta poliçesi ile sigortalanan … A.Ş’ne ait emtiaların Türkiye’den Suudi Arabistan’a nakliye işinin davalı ve … tarafından üstlenildiğini, emtiaların 03/09/2017 tarih 1 nolu konişmento tahtında … isimli gemiye tam ve sağlam olarak yüklendiğini, geminin 19/07/2017 tarihinde Yanbu Limanına ulaşmasını müteakip yapılan tahliye sırasında taşıma konusu emtiaların hasarlı olduğunun tespit edildiğini,69.498-usd sigortalı zararının müvekkili tarafından tazmin edilmiş olup, sigortacı TTK ve poliçe hükümleri ile sigortalısının haklarını devraldığını beyanla 69.498-usd rücuen tazminatın 05/01/2018 tarihinden itibaren işletilecek faiz ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili; yabancı ülkede mukim gemi donatanı davalının şirket merkezinin … olduğunu,geminin de … bayraklı olduğunu, iddia edilen alacak için Türk Mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin mevcut olmadığını, yükün CIF satışa konu olduğunu, emtia sigortasının alıcı menfaatine yapılması gerektiğinden davacının menfaati bulunmayan sigortalısına (satıcıya) yaptığı sigorta ödemesinin müvekkiline rücu edilmesinin mümkün olmadığını,ödemenin hatır ödemesi (ex gratia ödeme) olduğunu, süresi içinde ve usulüne uygun yapılmış bir ihbar bulunmadığını,gemi kaptanı tarafından, gözetim ve özen yükümlülüğünün gereği olarak tüm yük ilgililerine görseller de paylaşılarak ihbar mektupları gönderildiğini belirterek öncelikle milletlerarası yetkiye ilişkin itirazların kabulü ile davanın reddine, davanın husumete ilişkin olarak reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, taraflar arasında yetki anlaşması bulunmadığından, yetki itirazının yerinde olup olmadığının ilgili yasa hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği, taşımanın Mersin’den Suudi Arabistan’a yapılmış olup, gemi donatanı yabancı bir şirket olduğu, yabancılık unsuru taşıdığı,yetkili mahkemenin tayininde MÖHUK hükümlerinin tatbiki gerektiği, MÖHUK 40. maddesinde Türk Mahkemeleri’nin milletlerarası yetkisinin iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarına göre tayin edileceğini,genel yetki şartına göre yetkili mahkemenin davalının ikametgahı mahkemesi olduğu, davalı donatanın … adresinde mukim olduğu HMK’nun 6. maddesine göre mahkemenin yetkisiz olduğu,taşıma Mersin’den Suudi Arabistan’a yapıldığından sözleşmenin ifa yerinin de Suudi Arabistan olması nedeniyle H.M.K.’nun 10. maddesine göre de mahkemenin yetkisiz olduğu değerlendirildiğinden, davalı donatan vekilinin milletlerarası yetki itirazının kabulü ile mahkemenin yetkisizliği nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili; davanın T.T.K.’nın 105. maddesi gereğince … Gemisi Donatanı/Taşıyanı … firmasına izafeten … A.Ş.’ye yöneltildiğini,yetkisizlik kararının hukuka aykırı olduğunu,davalının müvekkili şirket tarafından Nakliyat Emtia Taşıma Sigorta Poliçesi ile sigortalanan … A.Ş’ne ait emtiaların Türkiye’den Suudi Arabistan’a nakliyesi işinin üstlenildiğini, dolayısı ile müvekkili şirket sigortalısı ile davalı taşıyıcı arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığının söylenemeyeceğini,taşıma işinin başladığı yerin Türkiye’de olduğunu, … sitesi kaydından da görüleceği üzere … A.Ş. “…” gemisinin işleteni olduğu gibi …’nın adresi bilgisinin de”… A.Ş” şeklinde olduğunu, dolayısı ile … firmasına zafeten … AŞ’ne husumet yöneltilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığını, mahkemenin emsal kararlarının da bu yönde olduğunu belirterek kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Türk Mahkemeleri, gayrimenkul dışındaki (diğer) malvarlığı haklarına ilişkin davalar hakkında da uluslararası yetkiye sahiptir. Fakat bu yetki ülke içi yetki kuralları ile sınırlıdır. (MÖHUK 40) Bir dava hakkında Türk Hukuku’nda hiçbir (ülke içi) yetki kuralı yoksa Türk Mahkemeleri o dava için uluslararası yetkiye sahip değildir. Buna göre gayrimenkule ilişkin davalar hariç olmak üzere genel ve özel yetki hallerinde ve özel kanunlarda özel yetki hükümleri bulunan hallerde Türk Mahkemeleri uluslararası yetkiye sahiptir. Bundan başka, Türkiye’de ikametgahı olmayanlara karşı açılacak malvarlığına ilişkin davalar için Türk Mahkemeleri’nin uluslararası yetkiye sahip olduğu haller H.M.K.’nın 9(1) de de düzenlenmiştir. H.M.K.’nın (9)1 Türkiye’de yerleşim yeri bulunmayanlar hakkında genel yetkili mahkeme, davalının Türkiye’deki mutad meskeninin bulunduğu yer mahkemesidir. Buna göre Türkiye’de yerleşim yeri olmayan yabancılar için mutad meskenin bulunduğu yer genel yetkili sayılmıştır. Yasal düzenlemelerden sonra somut olaya dönüldüğünde; davalı yabancı uyruklu donatan; … adresinde mukim olduğunu beyan etse de; taşımayı yapan … Gemisinin dosyaya sunulan equasis kayıtlarında donatan yabancı davalının adresi: …. Beyoğlu/İstanbul olarak kayıtlıdır Bu adresin davalının Türkiyedeki mutad meskeni olduğunun kabulü gerekir. Türkiye’de yerleşim yeri bulunmayan tüzel kişinin mutad meskeni itibariyle (HMK 9(1) gereği yetkili bulunan mahkemenin yetkisiz olduğunun kabulü ile davalının milletlerarası yetki itirazının kabulü doğru görülmemiştir. İlk derece mahkemesi ,davaya bakmaya yetkili olduğu halde ,yetki itirazının kabulüyle davanın usulden reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı vekilinin istinaf nedenleri yerinde olduğundan başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılmasına; davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/315 Esas-2020/239 Karar sayılı ve 14/10/2020 tarihli hükmünün, HMK.’nun 353(1)a-3 maddesi gereği KALDIRILMASINA; “Davanın yeniden görülmek üzere kararı veren mahkemeye gönderilmesine, İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan 54,40-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda H.M.K.’nın 353(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi. 29/12/2020