Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2020/1470 E. 2021/300 K. 03.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1470
KARAR NO: 2021/300
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 11/10/2017
NUMARASI: 2016/181 Esas 2017/305 Karar
DAVA: İtirazın İptali (Kurtarma Ve Yardımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 03/03/2021
Dairemizce verilen hükmün Yargıtay 11. Hukuk Dairesi tarafından bozularak iadesi üzerine yapılan duruşma sonunda dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; davalının donatanı olduğu Ukrayna bayraklı … Imo nolu ” … ” gemisi için 05/11/2014 tarihinde yakıt talebinde bulunduğunu, müvekkili tarafından 05/11/2014 tarihinde İstanbul sularında gemiye 385 metrik ton yakıt ikmali yapılarak sözkonusu yakıt için 03/11/2014 tarihli 112.770-usd bedelli ve 113.399,99-usd bedelli 2 adet fatura düzenlendiğini, ancak fatura bedellerinin vadesinde ödenmediğini, bu nedenle gemi hakkında ihtiyati haciz kararı alınması için mahkemeye müracat edildiğini, İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/62 Değişik iş sayılı ve 2016/53 kararı ile davalının donatanı olduğu Greisfald isimli geminin ihtiyaten haczine karar verildiğini, müvekkilinin yakıt alacağının TTK nın 1352. Maddesine göre deniz alacağı, TTK’nın 1320. Maddesine göre de gemi alacağı hakkı verdiğini, ihtiyati haciz kararı alındıktan sonra İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası üzerinden davalılar aleyhine icra takibine geçildiğini, donatanın acentesi olan … A.Ş’nin sözkonusu yakıt tedarikine aracılık ettiğini, bu nedenle davalı yanın …’a tebligat yapılamayacağına ilişkin iddialarının haksız olduğunu ileri sürerek davalıların takibe itirazlarının iptali ile alacağın % 20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmelerini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili cevap dilekçesinde; takibe konu alacağın TTK nın 1246. maddesinde düzenlenen 1 yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, dava tarihi itibariyle bu sürenin dolduğunu, ödeme emrinin usulsüzlüğünden dolayı icra takibine karşı şikayet yoluna gidildiğini, İstanbul 11. İcra Hukuk Mahkemesinin 2016/308 Esas Sayılı dosyasında görülen davanın henüz sonuçlanmadığını, bu nedenle icra takibinin henüz kesinleşmediğini, davacının 05/11/2014 tarihinde vadesi dolan fatura alacağının bir yıllık zamanaşımı süresi dolduktan sonra 01/03/2016 tarihinde ihtiyati haciz talebinde bulunarak takibe geçtiğini, müvekkili şirketin … Ukrayna merkezli … Şirketinin Türkiye acenteliğini yaptığını, TTK hükümlerine göre müvekkilinin acente olarak yalnızca donatanın Türkiye limanlarındaki işlemlerini gerçekleştirmek için yazışmalar yaptığını, donatan adına borçlanma yükümlülüğünün bulunmadığını, acentelik kapsamında … gemisine yakıt tedariki için Körfez Petro Kimya Gümrük Müdürlüğünden izin talep ettiğini, bu nedenle davacının acentelik ilişkisine dayanarak müvekkili şirketten yakıt bedeli talep etmesinin hukuken mümkün olamayacağını, kaldı ki söz konusu geminin yakıt tedarik işleminin … tarafından yapıldığını, teyit belgesinde ve davacının tanzim ettiği faturalarda yakıtı alan firmanın … firması olduğunun görüldüğünü, armatör …, … brokerden İstanbul’da yakıt istediğini, brokerinde bu yakıtı davacıdan temin ettiğini,davacının muhatabının … firması olduğundan alacağını bu firmadan talep etmesi gerektiğini savunarak davanın husumet, zamanaşımı ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI VE SÜREÇ: Mahkemece; Yakıt tedariki yapılan … IMO nolu … isimli Ukrayna bayraklı geminin dosyada mübrez equasis kaydından geminin kayıtlı maliki ve …, işleteninin ise … olduğu bu şirketlerin adresinin aynı olması sebebiyle aralarında organik bağ bulunan grup şirketler olduğu her iki davalı yönünden de acente sıfatıyla dava açılan … Deniz Taşımacılığı şirketinin geminin Türkiye’deki acentesi olduğunu kabul ettiğinden, davalılara izafeten … Deniz Taşımacılığına dava yöneltilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı, 6102 sayılı TTK nın 1104. Maddesinde , gemi bağlama limanı dışında bulunduğu sırada kaptanın geminin donatılmasına yakıt ve kumanyasına ilişkin her türlü işlem ve tasarrufları donatan adına yapmaya yetkili olduğu düzenlendiği, somut olayda Ukrayna bayraklı gemi İstanbulda bulunduğu sırada yani bağlama limanı dışında iken gemi kaptanı tarafından yakıt ikmalinde bulunulduğu anlaşıldığından TTK nın 1104. Maddesine göre sözkonusu yakıt bedelinden dolayı açılan davada gemi donatanı ile … / gemi işleteni olan davalıların husumet ehliyetinin bulunduğu, Davalılar vekili tarafından fatura alacağının TTK 1246.maddesinde düzenlenen bir yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, haciz ve takip tarihi itibariyle bu sürenin dolduğu ileri sürülmüş ise de, TTK’nun 1246.maddesindeki zamanaşımı süresi gemi kira sözleşmeleri, zaman çarteri sözleşmeleri, navlun sözleşmeleri ile konişmentodan doğan alacaklar için öngörülmüş olduğundan yakıt satışından kaynaklanan fatura alacağı için bu sürenin uygulanamayacağı, uyuşmazlık konusu alacağın BK’nun 189.maddesinde düzenlenen 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, takip ve dava tarihi itibariyle bu sürenin henüz dolmadığı, Davacının usulüne uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarında, … adına tanzim edilen 03/11/2014 tarihli 113.399-usd bedelli ve 03/11/2014 tarihli … seri nolu 122.770-usd bedelli faturalar karşılığı cari hesap bakiyesinin 235.936,62 -usd olarak tespit edildiği, davacının gemiye 05/11/2014 tarihinde … isimli … ile ikmal ettiği yakıt karşılığında 236.170 -usd yakıt alacağının doğduğu , ancak davacının ticari defterlerindeki cari hesap bakiyesinin 235.936,62-usd olarak tespit edildiği, … tarafından düzenlenen 03/11/2014 ve 05/11/2014 tarihli sipariş onayı (sares order confirmation) belgelerinin altında gemi mührü ve kaptan imzasının yer aldığı, bu durumda yakıt talebinin geminin kaptanı tarafından yapıldığının kabulü gerektiği, yine yakıt sağlama teyidi isimli belgenin de broker olarak hareket eden … firması tarafından düzenlendiği, … Deniz Taşımacılığı A.Ş’nin geminin acentesi sıfatıyla tedarik edilecek yakıt için 03/11/2014 tarihinde gümrükten onay talep ettiği, yakıt ikmaline ilişkin belgede gemi mührü ve kaptan imzasının yer aldığı, bu şekilde davacının alacağının dayanağını oluşturan yakıt tedarikinin sözkonusu belgeler ile ispatlandığı ,235.936,62 USD asıl alacak üzerinden itirazın kısmen iptaline,davalının temerrüde düşürüldüğü ispatlanamadığından işlemiş faiz talebinin reddine, alacak belirli ve likit sayıldığından %20 oranı üzerinden hesap edilen icra inkar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmiştir. 1-Davacı vekili istinaf dilekçesinde; yakıt satımından önce imzalanan yakıt teyidinin “yazılı sözleşme” olduğu,müvekkilinin gemiye sattığı yakıtın 1 ay vadeli olduğunu, geminin yakıtının 05.11.2014 tarihinde teslim alındığının gemi kaptanının imza ve mührünün bulunduğu,yakıt borcunun 05.12.2014 tarihinde muaccel olduğunu, sözleşmede faiz oranının belirlendiğini, takipte faiz istenemeyeceği şeklindeki tespitin TTK 1530.maddesine aykırı olduğunu,taraflar arasında bir sözleşme olmasa bile TTK 1530 maddesine göre faturalar üzerindeki faiz şartına süresinde itiraz etmeyen davalıların temerrüde düştüğünü, faturaların üzerinde “vadesinde ödenmemesi halinde aylık %3,5 gecikme zammı uygulanır” yazılı olduğunu,235.936,62-usd asıl alacak üzerinden başlatılan icra takibine işlemiş faiz uygulanacağını,aylık %3,5 gecikme zammı talebi reddedilecekse uygulanacak faizin kamu bankalarınca işlenen usd mevduat hesabına işlenen faiz oranı üzerinden işlemiş faize hükmedilmesi gerektiğini belirterek hükmün işlemiş faize ilişkin kısmının kaldırılmasına ve icra takibindeki faiz miktarı kadar düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir. 2-Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; … Ltd ile … şirketleri hissedarlarının farklı olduğunu ve aralarında bağlantı bulunmadığını, …’in armatör-kiracı-donatan olmadığı ve kendisine yurt dışı tebligat yapılması gerektiğini, bu yönüyle tebligata ilişkin hükümlerinin ihlal edildiği ve taraf teşkili sağlanmayarak savunma hakkının kullanılmasına imkan kalmadığını, zorunlu dava arkadaşlığı konusunda bir açıklamanın gerekçeli kararda yer almadığını, sipariş formundaki kaptan imzası/gemi mührü bulunmasının izin prosedürü olduğunu, hiçbir kaptanın yakıt siparişi verecek yetkisinin bulunmadığını, mahkemece kaptanın yetkisinin bu şekilde geniş değerlendirilmesinin denizcilik ve TTK hükümlerine uygun düşmediğini, müvekkillerine ticari defterlerini sunma şansı verilmediğini, faturanın …’e kesildiğinin mahkemece de belirtildiğini, aynı faturanın 2 farklı kişiye kesilemeyeceğini, kararda …’nin broker olarak değerlendirildiğini, fakat faturanın brokere kesilemeyeceğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir. Davalı … Deniz Taşımacılığı A.Ş. vekili dilekçesinde; takibin dayanağı yakıt alacağının bir deniz alacağı olduğunu ve 1246.madde gereği bir yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğunu, zamanaşımı süresi dolduktan sonra 01.03.2016 tarihinde tahsile girişildiğini, gerekçeli kararda özel zamanaşımı süresine tabi tutulduğu hususunun dikkate alınmadığını, dava konusu yakıt ikmalinde, faturaların …tarafından … adına düzenlendiğini, bu doğrultuda yakıt bedelinin, resmi yazışmaları acente vasıtasıyla armatörün talebini gerçekleştiren müvekkili şirketten değil, yakıtı satın alan bunkerden talep edilmesi gerektiğini, müvekkilinin acente olarak yalnızca donatanın Türkiye limanlarındaki işlemlerini gerçekleştirebilmesi için yazışmaları sağladığı,donatan adına herhangi bir borç yükümlülüğü altına girmediğini belirterek hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir. Dairemizce yapılan istinaf incelemesi neticesinde; 2018/22 Esas-2018/1613 karar sayılı ve 13/12/2018 tarihli hüküm ile, …’nin geminin işletilmesinden doğan kazanç ve kayıplardan sorumlu olmaması, sorumluluğun donatana ait olması, yöneticinin ancak gemi malikini temsilen işlemde bulunan kimse olması, ship management sözleşmesinin temsile yönelik bir acentelik sözleşmesi olması, ship managerin dava ile ilgisinin temsil düzeyinden ibaret olması, TTK 102 ve TBK 40.maddeler gereğince gemi maliki / donatan …’ yi temsil yetkisi bulunan diğer davalının doğan borçtan sorumlu tutulamayacağından bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği, takip tarihi itibariyle 10 yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından davalı vekillerinin zamanaşımına yönelik savunmaları ve istinaf sebebleri yerinde görülmediği, bilirkişi incelemesine göre dava konusu yakıt faturaları ile uyumlu olarak davacı … isimli firmadan alacaklı bulunduğu, davacının …’ye teslim ettiği yakıtın bedelinin ödenmediğinin sabit olduğu, davalı için kullanılan yakıtın alacağının devam ettiği tespit edildiğine göre davalının bu borcunu ödemesi gerektiği, davalı ikinci kez ödeme iddiasında ise bunu dava dışı yakıt komisyoncusundan ayrıca tahsili talep etme imkanı bulunduğu, davalının temerrüdü gerçekleşmediğinden işlemiş faiz talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf sebebleri yerinde olmadığından başvurusunun esastan reddine, davalı … vekilinin istinaf sebebleri yerinde olup adı geçen davalıya husumet yöneltilemeyeceğinden aleyhinde verilen hükmün kaldırılmasına, … hakkında ki davanın pasif husumet yokluğundan reddine, diğer davalı vekili tarafından davanın kısmen kabulüne ilişkin hükme yönelik istinaf sebebleri yerinde olmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Bu kararın davacı vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay 11. H.D.’nin 07/10/2020 tarihli 2019/914 esas-2020/3918 karar sayılı ilamı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının kısmen dahi olsa yerinde görülmemesi halinde karar tamamen ortadan kaldırılarak yeniden davanın esası hakkında, gerekçesiyle birlikte, karar verilmesi ve bu şekilde aynı uyuşmazlığın çözümünü sağlayan icra edilebilir tek bir karar oluşturulması gerekirken, ilk derece mahkemesi kararı aleyhine yapılan istinaf başvurusunun bir davalı yönünden kabulü ile kararın kaldırılması, diğer davalı yönünden ise esastan reddine karar verilerek infazda tereddüt oluşturacak şekilde karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle bozulmasına, bozma sebep ve şekline göre, davacı vekilinin ve davalı donatan …’ye izafeten Acentesi … Deniz Taşımacılığı A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek olmadığına karar verilmiştir. Dairemizce usul ve yasaya uygun bulunan bozma ilamına uyulmuştur. …’nin geminin işletilmesinden doğan kazanç ve kayıplardan sorumlu olmaması, ship management sözleşmesinin temsile yönelik bir acentelik sözleşmesi olması, dava ile ilgisinin temsil düzeyinden ibaret olması, TTK 102 ve TBK 40.maddeler gereğince gemi maliki / donatan …’ yi temsil yetkisi bulunan diğer davalının doğan borçtan şahsen sorumlu tutulamayacağından bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği, takip tarihi itibariyle 10 yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından davalı vekillerinin zamanaşımına yönelik istinaf sebebleri yerinde görülmediği, bilirkişi incelemesine göre dava konusu yakıt faturaları ile uyumlu olarak davacı … isimli firmadan alacaklı bulunduğu, davacının gemiye teslim ettiği yakıtın bedelinin ödenmediğinin sabit olduğu, davalı için kullanılan yakıtın alacağının devam ettiği tespit edildiğine göre davalının bu borcunu ödemesi gerektiği, davalı ikinci kez ödeme iddiasında ise bunu dava dışı yakıt komisyoncusundan ayrıca tahsili talep etme imkanı bulunduğu, davalının temerrüte düşürüldüğüne ilişkin belge olmadığından davacı vekilinin işlemiş faiz talebinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Anlatılanlara göre,davacı vekilinin istinaf sebebleri yerinde olmadığından başvurusunun esastan reddine, davalı … vekilinin istinaf sebebleri yerinde olup adı geçen davalıya husumet yöneltilemeyeceğinden aleyhinde verilen hükmün kaldırılmasına, … hakkında ki davanın pasif husumet yokluğundan reddine, diğer davalı vekili tarafından davanın kısmen kabulüne ilişkin hükme yönelik istinaf sebebleri yerinde olmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Hükmüne uyulan Yargıtay bozma ilamı gereği davanın davalı …’YE İzafeten Acentesi hakkında açılan davanın kısmen kabulüne asıl alacak bakımından itirazın iptali ile takibin devamına ,fazla istemin reddine,davacı yararına icra inkar tazminatına hükmedilmesine ,davalı … hakkındaki davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-… Deniz Taşımacılığı A.Ş. hakkında açılmış bir dava ve verilmiş bir hüküm bulunmadığından istinaf başvurusu hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına, 2-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK.’nın 353(1)b-1 maddesi gereği ESASTAN REDDİNE, 3-Davalı … IMO Numaralı, Ukrayna Bayraklı, “…” Gemisi Donatanı …’ye izafeten Acentesi … Deniz Taşımacılığı A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE, 4-Davalı … IMO Numaralı, Ukrayna Bayraklı,”…” Gemisi İşleteni …’ye İzafeten Acentesi … Deniz Taşımacılığı A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne; İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/181 Esas- 2017/305 Karar sayılı ve 11/10/2017 tarihli hükmün HMK 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; “A-Davanın kısmen kabulü ile davalı … IMO Numaralı, Ukrayna Bayraklı, “…” Gemisi Donatanı …’ye İzafeten Acentesi … Deniz Taşımacılığı A.Ş.’nin İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibine vaki itirazının kısmen iptaline, 235.936,62 -usd alacağın takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince faiz yürütülmek sureti ile davalı … IMO Numaralı, Ukrayna Bayraklı, “…” Gemisi Donatanı …’ye İzafeten Acentesi … Deniz Taşımacılığı A.Ş.’den tahsili için icra takibinin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, Kabul edilen alacak üzerinden taktiren %20 oranı üzerinden hesap edilen 136.701,68-TL icra inkar tazminatının davalı … IMO Numaralı, Ukrayna Bayraklı, “…” Gemisi Donatanı ..’YE İzafeten Acentesi … Deniz Taşımacılığı A.Ş.’den tahsil edilerek davacıya ödenmesine, B- Davalı … IMO Numaralı, Ukrayna Bayraklı,”…” Gemisi İşleteni …’ hakkındaki davanın pasif husumet yokluğundan reddine,” İlk Derece yargılamasına ilişkin olarak; “Alınması gereken 47.024,07-TL karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 12.528,87-TL harcın mahsubu ile bakiye 34.495,20-TL’nin davalı Davalı …’den alınarak hazineye gelir kaydına, Davacı tarafından yatırılan 12.558,07-TL peşin harcın davalı …’den alınarak davacıya ödenmesine, Davacı tarafından yapılan ve davalı hakkındaki dava reddedilen davalı için yapılan masraflar ayrık tutularak hesaplanan , 3.000-TL bilirkişi ücreti, 105–TL posta masrafı olmak üzere toplam 3.105-TL yargı giderinden davanın kabulü oranında hesaplanan 1.956-TL yargı giderinin davalı …’den alınarak davacıya ödenmesine, kalan giderin davacı üzerinde bırakılmasına, Davalı tarafından yapılan 11- TL posta pulu giderinin davanın red ve kabul oranına göre hesap edilen 4-TL’lik kısmının davacıdan tahsili ile davalı Davalı …’ne ödenmesine, Davacı vekili için takdir edilen 41.485,69-TL nispi vekalet ücretinin davalı Davalı …’den alınarak davacıya ödenmesine, Davalı … vekili için takdir edilen 23.045,01-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine, Davalı … kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT 7/2 maddesi uyarınca 2.180-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine, … tarafından ayrıca yapılmış yargı gideri bulunmadığından bir karar verilmesine yer olmadığına, Davacıdan alınması gereken 59,30-TL istinaf karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 31,40- TL nin mahsubu ile bakiye 4,50- TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,Davalı …’den alınması gereken 47.024,07-TL istinaf karar harcından davalı tarafından peşin yatırılan 11.756,02-TL’nin mahsubu ile bakiye 35.268,05 -TL’nin davalı …’den alınarak hazineye gelir kaydına, İstinaf yoluna başvuran davacı ve davalı … tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Davalı … IMO Numaralı … vekili için takdir olunan 2.040-TL istinaf duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine, Gerekçeli kararın bir örneğinin taraf vekillerine tebliğine, HMK ‘nun 361/1. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabileceğine, HMK 356 gereği duruşmalı yapılan inceleme neticesinde davalılar vekilinin yüzüne karşı, davacı vekilinin yokluğunda oy birliğiyle karar verildi. 03/03/2021