Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/652
KARAR NO : 2020/463
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/12/2018
NUMARASI : 2017/512 Esas-2018/901 Karar
DAVA: Ayıpsız Misli İle Değişim (Ticari Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 07/05/2020
Davanın kabulüne yönelik hükmün davalılar vekillerince ayrı ayrı istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili, müvekkilinin davalı … A.Ş.’den diğer davalının distribütörü olduğu 2015 model … model araç satın aldığını, aracın trafiğe çıkış tarihi olan 03.12.2015 tarihinden çok kısa bir süre sonra radyatör arızası vermesi nedeniyle 15.12.2015 tarihinde araç 1.661 km iken radyatör değişiminin yapıldığını, daha sonra araçta ortaya çıkan sorunlar nedeniyle aracın 11.01.2017 tarihinde 30.007 km iken davalı … A.Ş. yetkili servisine teslim edildiğini, yapılan inceleme sonucu aracın motorunda ciddi sorun olduğunun ve motorun tamamen değişmesi gerektiğinin bildirildiğini, bunun üzerine müvekkilinin 31.01.2017 tarihli ihtarname ile motorun değişimi yönünde talebi olmadığını diğer seçimlik haklarını kullanmak istediğini davalılara bildirdiğini, ancak ihtarnameye cevap dahi verilmediğini, ayıbın tespiti için mahkemeye yapılan başvuru sonucu yapılan inceleme ile de motorun tamamının değişmesi gerektiğinin tespit edildiğini, aracın gizli ayıplı olduğunu ileri sürerek aracın ayıpsız benzeri ile değiştirilmesine, bunun mümkün olmaması halinde ise araç bedeli olarak ödenen 262.800-Euro’nun fiili ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş. vekili, davacının yasal sürede ayıp ihbarında bulunmadığını, araçta üretimden kaynaklanan bir ayıp bulunmadığını, motorda meydana gelen arızanın kullanıcı hatasından kaynaklandığını düşündüklerini, ayıbı kabul anlamına gelmemek kaydıyla bedel iadesi talebinin kabul edilemeyeceğini, motor arızasının motorun değişimi ile ortadan kalkacağını ve araçta değer kaybı olmayacağını, faiz talebinin de haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.Davalı …. A.Ş. vekili, müvekkili aracın satıcısı konumunda olmadığından müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, davacının yasal sürede ayıp ihbarında bulunmadığını, araçta üretim hatasından veya servis hizmetinden kaynaklanan bir ayıp bulunmadığını, aracın davacı tarafça 2 yıldır fiilen kullanılmakta olması nedeniyle davacının aracın bu süreçte kullanım hatası ve diğer dış etkenler nedeniyle arızalanmadığını ispat etmesi gerektiğini, davacının ayıp iddiasının haklı bulunması halinde ise araçta meydana gelen değer kaybının TBK 229.m. uyarınca iadesi gerektiğini, ayrıca ayıpsız misli ile değişim veya bedel iadesi taleplerinin haksız olduğunu, ancak bedel indirimine karar verilebileceğini, araç iade edilmeden faiz işletilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, sonradan ortaya çıkan ayıp nedeniyle davacının tercih etmediği seçimlik hakkını kullanmaya zorlanamayacağı, bu arızanın davacının aracın yenisi ile değiştirilmesi talebi için haklı bir sebep olduğu, satıcının tercih edilen seçimlik hakkı yerine getirmek zorunda olduğu, davacı alıcı misli ile değiştirilmesi yönünde tercih hakkını kullandığından hak ve menfaatler arasındaki dengesini ve semen tenzilini öngörmenin yasanın amacına aykırı olduğu, öte yandan araçtaki ayıp kullanmakla ortaya çıkan gizli ayıp olduğundan davalı tarafın hak düşürücü süre itirazının yerinde görülmediği, kaldı ki arızadan itibaren gelen belge ve beyanlara göre davacının makul süre içinde bunu davalılara bildirdiği gerekçesiyle davanın kabulü ile, davaya konu aracın davalılara iadesi ile davalılarca ücretsiz olarak misli ile değiştirilmesine, tüm masrafların davalılarca tarafından karşılanmasına, aracın temin edilememesi halinde İ.İ.K nun 24.maddesi gereğince işlem yapılmasına karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı …A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; 1-Müvekkiline yasal sürede ayıp ihbarında bulunulmadığını,2-Araçta üretimden kaynaklı bir ayıp bulunmadığını, hasarın kullanıcı hatasından kaynaklandığını, 3-Aracın misli ile değişimine karar verilmesinin yasalara ve hakkaniyet ilkesine aykırı olduğunu, bu kararın müvekkilinin hak ve menfaatler dengesini aşırı ölçüde bozacağını, mahkemenin ayıp oranında bedel indirimi seçimlik hakkını dikkate alarak bir karar verebileceğini belirterek hükmün kaldırılmasını ve davanın reddini istemiştir. Davalı …. A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; 1-Bilirkişi raporuna itirazlarını tekrarladıklarını, raporda arızanın sebebi tam olarak tespit edilememiş olup teknik hiçbir gerekçeye dayanmadan araçta üretim hatasından kaynaklanan bir ayıp olduğu sonucuna ulaşıldığını,2-Dava konusu arızanın %8 semen tenzili ile giderilebileceği yönündeki tespit görmezden gelinerek aracın misli ile değişimi yönünde karar verilmesinin usul ve yasaya, hakkaniyete aykırı olduğunu, motor değişiminin teknik olarak motorun kullanımı süresince ortaya çıkan yıpranmaların etkisini ortadan kaldırmakta olduğunu, ayrıca bu değişim ile aracın ömrünün uzatıldığını, Hazine Müsteşarlığı’nın 14.05.2015 tarihli Tebliği eki uyarınca da motor değişiminin araçta değer kaybına sebep olan parça değişimlerinden biri olarak yer almadığını belirterek hükmün kaldırılmasını ve yeni bir karar verilmesini istemiştir.
GEREKÇE: Dava, ayıplı araç satışı nedeniyle aracın misli ile değişimi, mümkün olmaması halinde bedelinin tahsili istemine ilişkindir.Davalılar yasal sürede ayıp ihbarı yapılmadığını, araçta üretimden kaynaklanan bir ayıp olmadığını, ayrıca misli ile değişim veya bedel iadesi taleplerinin hakkaniyete aykırı olduğunu savunmuşlar, ilk derece mahkemesince yukarıda açıklanan gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya kapsamında mevcut araca ait garanti belgesinde davalı ithalatçı …. A.Ş.’nin kaşe ve imzası bulunduğundan, bu davalıya da husumet yöneltilebileceği kabul edilmiştir. Yine dosya kapsamında mevcut yetkili servis raporları ve 02.05.2017 tarihli tespit bilirkişi raporu ile aracın motorunda arıza olduğu, motorun arızalı parçalarının değiştirilmesi gerektiği tespit edilmiş olup bu husus uyuşmazlık konusu da değildir. 02.05.2017 tarihli tespit bilirkişi raporunda motorun parçaları yerine motorun komple değiştirilmesinin uygun olacağı belirtilmiş olmakla birlikte, arızanın nedenine ilişkin bir tespit yapılmamıştır. Araç üzerinde inceleme yapılarak düzenlenen bilirkişi heyeti raporunda ise, motor krank mili yataklarının arızalı olduğu, krank mili yataklarının ömürlerinin motor ömrüne eşit olduğu, bu motor ömrünün aracına göre 400-500.000 km olabilmekte olduğu, 30.007 km gibi düşük bir km’de krank mili yataklarının arızalanmasının yataklardaki imalat kaynaklı ayıba işaret ettiği, bu arızanın basit bir arıza olmadığı, motorun çalışmasını direk etkilediği, bu arızanın fark edilmesi için motorun çalışması gerektiği, aracın satın alınması sırasında fark edilemeyeceği, yani gizli ayıplı olduğu, bu şekilde kullanılması halinde çok kısa sürede motor kullanılamaz hale geleceğinden bu ayıbın davacının araçtan beklediği yararlanmayı sürekli engellediği, motorun komple değiştirilmesi gerektiği, aracın yenisi ile değiştirilmesini gerektirecek önemli bir ayıp olup olmadığı hususunda değerlendirmenin mahkemeye ait olduğu belirtilmiş olup, bilirkişi raporu özellikle ayıbın nedeninin tespiti yönünden denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli nitelikte görülmüştür. Tacirler arası satış sözleşmelerinde 6102 sayılı TTK’nun 23. maddesi ile, bu madde yollamasıyla 6098 sayılı TBK’nun satış sözleşmesine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Dava konusu araçta açık ayıp veya olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılabilecek bir ayıp değil, gizli ayıp yani kullanımla ortaya çıkan bir ayıp söz konusu olduğundan ayıp ihbar süreleri bakımından TTK’nun 23.maddesi hükmü değil, yine TBK’nun 223. ve 225.madderi hükümleri dikkate alınacaktır. 6098 sayılı TBK’nun 223/2.maddesi “Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu tür bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir; bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir.Somut olayda dava konusu aracın 30.11.2015 tarihinde satın alındığı, ilk tescil tarihinin 03.12.2015 olduğu, motora ilişkin arızanın fark edilmesinden sonra 11.01.2017 tarihinde yetkili servise başvurulduğu, yetkili servisçe yapılan incelemelerden sonra motorun değişimi gerektiğinin bildirilmesi üzerine davacının 31.01.2017 tarihli ihtarname ile ayıp nedeniyle taleplerini dile getirdiği görülmüş olup, davacının arızayı fark etmesinden sonra yetkili servise başvurusu dahi ayıp ihbarı niteliğinde olduğundan(Yargıtay 19.Hukuk Dairesi’nin 04.04.2019 tarihli 2017/4068 E., 2019/2268 K. sayılı emsal kararı), kaldı ki ayıbın yetkili servisçe davacıya bildirildiği tarih de belirsiz olduğundan, ihbarın süresinde olduğu kabul edilmiştir. Öte yandan, TBK’nun 227.maddesi “(1)Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. 4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme.(2) Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.(3) Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. (4)Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir. (5)Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir. “ hükmünü haizdir. Somut olaya döndüğümüzde davacı TBK 227/1-4 m. uyarınca ayıpsız benzeri ile değişim hakkını kullanmış olup, durum haklı göstermiyorsa hâkimin satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilmesi ise ancak sözleşmeden dönme hakkının kullanılması halinde mümkün olacaktır. Kaldı ki aksi düşünülse bile, motorun komple değiştirilmesi ile arızanın giderilebileceği tespit edilmiş olmakla birlikte, aracın fiilen yaklaşık 1 yıl 2 ay kullanılmış henüz 30.042 km’de bir araç olması ve aracın motorunun aracın en önemli aksamı olması dikkate alındığında, aracın ayıpsız benzeri ile değişimi yerine, TBK 227/4 m. uyarınca yine satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verilmesi hakkaniyet gereği doğru olmayacaktır. O halde ilk derece mahkemesinin aracın misli ile değişimi yönünde verdiği kararında bir isabetsizlik görülmemiş olup, açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmluştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davalılar vekillerinin istinaf başvurularının HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı ESASTAN REDDİNE,Davalılardan alınması gereken toplam 71.951,08-TL istinaf karar harcından davalılarca peşin yatırılan toplam 35.975,54-TL harcın mahsubu ile bakiye 35.975,54-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,İstinaf yoluna başvuranlar tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Gerekçeli kararın bir örneğinin taraf vekillerine tebliğine, HMK ‘nun 361/1. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabileceğine, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliğiyle karar verildi. 07/05/2020