Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/2396
KARAR NO: 2020/190
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 10/10/2019 (Ek Karar)
NUMARASI: 2019/130 D.İş 2019/144 Karar
TALEP: Malın İadesi Talebi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 13/02/2020
İhtiyati tedbir kararına itirazın reddine ilişkin ek kararın itiraz eden karşı taraf … A.Ş. vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü.
TALEP: Talep eden vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Çin’de satıcı bulunan … Ltd ile Su arıtma cihazi ekipmanı alım satımı konusunda 74.800-usd bedelle sözleşme kurulduğunu,bedelinin ödendiğini , yük taşımasına ilişkin … tarafından talep edilen 1.400-usd navlun ödendiğini, … konteynerde bulunan yükün mülkiyetinin müvekkiline ait olduğunu, 22/07/2019 tarihli konşimento düzenlendikten sonra hasar riski ve mülkiyet kesin olarak müvekkil Kurtuba’ya geçtiğini, davaya konu yüklerin … nolu konteyner içine konularak Shangai Limanında işleteni … Ltd olan … IMO numaralı, Panama Bayraklı … gemisine yüklendiğini, … gemisi ile Ambarlı Gümrük Müdürlüğü denetiminde bulunan …na 20/08/2019 tarihinde boşaltıldığını, … Liman İşletmesi … Ltd’nin acentesi konumunda olduğunu, … sahada bulunan yükleri vesaik mukabilinde yük sahiplerine teslim yükümlülüğünü … adına üstlendiğini, müvekkilinin ordino ibraz ederek muhtelif defalar yük’ün kendisine verilmesini talep ettiğini,Liman İşletmesi yetkilileri yükün alt taşıyanı … olduğunu iddia eden … A.Ş’nin dava dışı diğer alt taşıyan … A.Ş’den olan sözde 50.000- USD alacağı bulunduğunu, bu alacak ödeninceye kadar üst taşıyanı / işleten …’e ve … acentesi …’a gönderdiği noter ihtarnamesi ile ordino ibraz edilse bile konteynerin alıcısına verilmesini bloke ettiğini, … tarafından … için düzenlenmiş ordinoda Ambarlı Gümrük Müdürlüğü tarafından verilen özet beyan No … ve düzenleme tarihi yer aldığını (07/08/2019),taşıması gerçekleştirilen, gönderenin … Ltd., alıcının ise davacı … olduğu, konişmento tahtındaki emtiaların 20.08.2019 tarihinde Ambarlı Limanı’na ulaştığını, davacı …’nın konteyner muhteviyatı emtia için verilen ordino ve konişmentoya dayanarak mal teslimini talep ettiğini ,ancak talebin reddedildiğini, … Konşimentosunda alıcı konumundaki … işbu konşimentodan kaynaklanan hakların kullanımını düzenlediği ordino ile (Ref …) …’a devretildiğini, …’a ordino düzenleyip vermekle yüke ilişkin hiçbir talebinin bulunmadığını yazılı olarak kabul ve ikrar ettiğini, tüm alacağını tahsil etmiş bulunan … buna rağmen dava konusu konteyner yükünün malikiymiş gibi blokaj koymasının hukuka aykırı olduğunu, yük sahibinin … Ltd olduğunu, …’nin yapmış olduğu blokajı uygulayan tarafın bir nolu davalı …’in acentesi iki nolu davalı … olduğunu, …’in yükü malike teslim sorumluluğunun bulunduğunu, …’ın bu yükümlülüğünü … vasıtasıyla ifayı seçtiğini, …’un … nin hukuka aykırı blokaj talimatına uyup yükü bırakmıyor olması … açısından yükün hak sahibine verilmemesi anlamında olup …’in taşıyan olarak gemi ile sorumluluğunu gerektirdiğini belirterek … Liman İşletmeleri Ambarlı sahasında bulunan müvekkiline ait … No’lu konşimento tahtında … konteyner yükünün ve muhteviyatının müvekkiline teminatsız teslimini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece;… ile … arasında herhangi bir navlun sözleşmesi imzalanmadığı …’ taşımayı … gemisi ile fiilen yaptığı fiili taşıyıcı ile navlun sözleşmesini … nin yaptığı ve navlun ücretini ödediği, … nin … ile herhangi bir navlun sözleşmesi bulunmadığı taşımayı başkasına karşı üstlendiği , dolayısıyla her iki şirketin Kurtuba’dan navlun alacağı bulunmadığı bu nedenle yük üzerinde hapis hakkı bulunmadığı gerekçesiyle ; talep eden vekilinin talebinin kabulü ile Çin’in Shangai Limanından … IMO nolu Panama Bayraklı … isimli gemiye yüklenerek İstanbul …na getirilen, Ambarlı Gümrük Müdürlüğü tarafından düzenlenen … nolu 29/08/2019 tarihli gümrük beyannamesine konu olan … nolu konteyner yükünün, gümrük harç masrafları talep eden tarafça karşılanarak alıcı …ne teslimine karar verilmiştir.
İTİRAZ: … A.Ş. vekili; yükün konteyner içerisinde …’nda bulunduğunu,elkoyma kararı olduğunu, müvekkili tarafından, gümrükçülerinden ve …’tan alınan bilgi üzerine yük alıcılarının sahte ordinolar ile işlem yapmaya çalışarak yükü çekmeye çalıştığının öğrenilmesi üzerine soruşturma açıldığını, İstanbul 3.Sulh Ceza Hakimliğince 03/09/2019 tarihinde …, …, … nolu konteynerlere el konulmasına karar verildiğini, hukuk hakiminin ceza mahkemesi kararındaki maddi olgularla bağlı olduğunu, talepte bulunan Kurtuba tarafından müvekkili şirkete navlun ve demuraj ödemesi yapılmadığını,başvurucunun yükü teslim alma hakkının doğmadığını, taşıma ilişkisinde alıcının yükü teslim almasına yarayan ordinoların silsilesinin; … düzenlediği ordinoyu …’ye, … düzenlediği ordinoyu …’a ve son olarak … düzenlediği ordinoyu …’ya vermesi gerektiğini, … tarafından ordinonun …’ye verilmesinin akabinde … tarafından konişmento karşılığında ordino düzenlenmesi gerektiğini, ancak bu silsilenin izlenmediğini, müvekkiline bu yönde bir talep gelmediğini, bu nedenlerle itirazın kabulü ile başvurucunun talebinin reddine, kabul anlamına gelmemek kaydı ile her halükarda, talep edenin herhangi bir navlun ücreti ve demuraj ucreti ödemediği, yükün teslim alınması için gerekli işlemleri yerine getirmemesi/ başvuruları yapmaması nedeniyle beklemeden kaynaklı oluşan demuraj ve ardiye giderlerine karşılık teminat yatırmasına karar verilmesini talep etmiştir.
EK KARAR: Mahkemece; … A.Ş. yükün teslimi talebinin kabulüne dair karara itiraz etmiş ise de, talebin incelenmesi aşamasında …’in daha önce yaptığı itirazın mürafaalı olarak değerlendirildiği, dosyaya sunulan belgeler, tarafların beyan ve dilekçelerinin tetkiki neticesinde malın teslimi talebinin kabulüne dair karar verildiği, 2019/130 D. İş, 2019/144 Karar sayılı ve 04/10/2019 tarihli kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle itiraz eden vekilinin talebinin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili şirketin savunma hakkı ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini, hiçbir mevzuata yer verilmeksizin ve kendine alan bulmaksızın yapılan ihtiyati tedbir veya haciz hükümlerine tabiiymiş gibi mahkemece kabul kararı verildiğini, davacı tarafından yapılan değişik iş numarası alan başvurunun mahkemece bir tedbir olarak değerlendirildiğini, ancak değişik iş dosyasının akabinde tamamlayıcı merasim olarak başlatılmış bir icra takibi veya açılmış bir davanın bulunmadığını, TTK kapsamında da yükün teslimi talebine ilişkin herhangi bir geçici hukuki koruma tedbiri düzenlenmediğini, HMK ve İİK kapsamındaki gerekliliklerin de yerine getirilmediğini, maddi gerçekliğin tam ispat seviyesinde araştırılmadan verildiğini, teminat bedeli belirleme hususunun göz önünde bulundurulmadığını, İstanbul 3.Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilen el koyma kararını tanımaksızın ve sahte ordinolara ve suça konu edilen yüke rağmen yükün davacıya teslimine karar verildiğini, davacının taşıma işleri komisyoncusuna ödemesi gereken tutarı ödemeksizin yükü teslim aldığını, talepte bulunan … tarafından müvekkili şrikete hiçbir şekilde navlun ödemesi yapılmadığını, tüm dilekçelerde izah edilen yükün teslimi için gerekli prosedürlerin tamamlanmamış olması sebebiyle, başvurucunun yükü teslim alma hakkının doğmadığını, bu nedenlerle ek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: Talep sahibi olduğu iddia edilen deniz taşımasına konu konşimentolu konteyner yükünün teslimi istemine ilişkindir. İhtiyati tedbir kararı yüze karşı verilmekle HMK 394(1)gereği itirazı mümkün değil ise de , istinafı kabil bulunmaktadır. 6100 Sayılı HMK 389 /(2) Maddesi “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. ” Aynı yasanını 390 Maddesi “tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.” hükmünü içermektedir.Geçiçi hukuki koruma yargılamasında yaklaşık ispatla yetinilmiş olması, ispatın aranmayacağı ya da ispat kurallarının tamamen dışına çıkılacağı anlamına gelmez. Yaklaşık ispat durumunda ise; hakim o iddianın ağırlıklı ihtimal olarak doğruluğunu kabul etmekle birlikte; zayıf bir ihtimal de olsa, aksinin mümkün olduğunu gözardı etmez. Bu sebepledir ki; genelde geçici hukuki korumalara, karar verilirken haksız olma ihtimalide dikkate alınarak talepte bulunandan teminat alınması öngörülmüştür. Somut olayda … nolu konteynere yüklenen su arıtma cihazı aksam parçasına ilişkin yük … Ltd isimli Çin firması tarafından …. Ltd. Şirketine 74.800 USD bedel üzerinden FOB satış usulü ile satılmış,mal bedeli 05/07/2019 ve 22/08/2019 tarihlerinde banka aracılığıyla … tarafından yurt dışındaki satıcıya ödenmiş olup,buna göre yük alıcısının … olduğu hususunda ihtilaf bulunmamaktadır. Satıcı/yükleten firma yükün gemi ile taşınması konusunda A… Ltd ile alıcısı … olan … konişmento düzenlenmiş, alt taşıma ilişkileri sonucunda … nolu : Yükleyicisi: … Ltd. Taşıyan … A.Ş. Alıcı ve Bildirim Tarafı : … Olan konşimento ve … nolu 22/07/2019 tarihli Yükleyicisi: … (China )Limited taşıyan: … Ltd. Alıcı ve Bildirim Tarafı : … A.Ş.olan konşimento düzenlenmiş ve fiili taşıma … Ltd. nin düzenlediği … nolu konşimento tahtında … tarafından, … isimli gemi ile Çin Shangai’dan İstanbul Ambarlı Limanına yapılmıştır. Fiili taşıyan … gemisi işleteni … acentesi … ile navlun sözleşmesi yapan ve fiili taşıyana navlun bedelini ödeyen … A.Ş dir. … ile tedbir talebinde bulunan … ile arasında bir navlun sözleşmesi yapılmamış ise de talebe konu yükün taşınması konusunda dava dışı … A.Ş taşıma işleri komisyoncusu olarak … ile anlaşmış ve … taşımayı üstlenmiştir. … A.Ş. ; fiili taşıyana karşı taşıtan , … ve …’a karşı ise taşıyan konumundadır.Taşıyan TTK nun 1201(1) navlun sözleşmesinden doğan bütün alacakları için Türk Medeni Kanunun 950 ile 953.madeleri uyarınca eşya üzerinde hapis hakkına sahiptir. (2)Hapis hakkı sadece üzerinde hapis hakkı kullanılan eşyanın taşındığı yolculuktan doğan alacakları teminat altına alır. Hapis hakkı kanunda gösterilen şartların gerçekleşmesi ile kendiliğinden doğar. Alacaklı hapis hakkının ileri sürülmesi ile birlikte alacaklı eşyayı teslimden kaçınmak (alıkoymak) ve ilerleyen aşamada eşyanın paraya çevrilmesini sağlamak imkanlarına kavuşmaktadır. Ancak hapis hakkı ileri sürülmediği takdirde ise hapis hakkı hüküm doğurmayacaktır.(Dr.Metin Uğur Aytekin (Taşıyanın navlun sözleşmesinden doğan hakları ..s: 187) … yük alıcısının ordino almak üzere kendisine başvurulmaması ve yükün sahte ordinolar ile çekilmeye çalışıldığı şüphesi ile yaptığı suç duyurusu üzerine Sulh Ceza Hakimliğince ceza soruşturması kapsamında konteynerlere el koyma kararı verilmiştir. Ancak karşı yan …’nin yolculuk nedeniyle meydana gelen alacakları için TTK’nun 1201 vd.maddeleri uyarınca usulüne uygun bir hapis hakkı ileri sürmediği, taşıma zincirine dahil olan taşıtanı şikayet etme yoluna gittiği anlaşılmaktadır. Buna göre usulune uygun şekilde ileri sürülmeyen hapis hakkı mevcut olmasına göre mahkemece zararın artmaması için tedbiren yükün alıcısına teslimine karar verilmesinde ve konteynerin teslim şekline göre tedbir kararının infazı için Gümrük Müdürlügü’ne yazı yazılmasında bir isabetsizlik bulunmamıştır.Ancak; ihtiyati tedbir kararına itiraz edenin varsa navlun alacağı için genel hükümlere göre dava açma hakkı mevcut olduğu halde elde ki ihtiyati tedbir talebi incelenirken navlun alacağı bulunmadığına yönelik bir tesbit yapılması doğru görülmemiştir. Taşıyanın navlun alacağı ve hapis hakkı bulunup bulunmadığı, hapis hakkının ihtilaflı alacaklar için de ileri sürülebileceği nazara alındığında yaklaşık ispata dayalı inceleme yapılmak zorunda olan ihtiyati tedbire ilişkin dosyada inceleme konusu yapılamayacağı, taşıyanın navlun alacağı ve hapis hakkı bulunmadığına ilişkin tesbitlere yer verilmesi doğru görülmemiş ,gerekçenin bu kısmı karardan çıkartılarak, yazılı gerekçe ile sonucu itibariyle doğru olan itirazın reddine ilişkin ek karara ilişkin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Karşı taraf … A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, Alınması gereken 54,40- TL istinaf karar harcından peşin yatırılan 44,40- TL harcın mahsubu ile bakiye 10- TL harcın karşı taraf … A.Ş.’den alınarak hazineye gelir kaydına, İstinaf yoluna başvuran karşı taraf … A.Ş. tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-f maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 13/02/2020