Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1561
KARAR NO: 2022/177
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/06/2019
NUMARASI: 2017/303 Esas – 2019/421 Karar
DAVA: İstirdat
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 03/02/2022
Davanın kabulüne ilişkin kararın davalı banka vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; bayisi olduğu ve ürünlerini sattığı … Tic. Ltd. Şti.’ne olan borcun ödenmesi amacıyla anılan şirketin adresine … kargo aracılığı ile dava konusu ”keşidecisi … Tic AŞ, muhatap … Bankası AŞ Uzunyalı- Marmaris, lehdar- birinci cirantası davacı olan 15.07.2015 keşide tarihli 6.000-TL bedelli çek”in de aralarında bulunduğu çeklerin kargo dağıtımı sırasında15.01.2015 tarihinde çalındığı, Büyükçekmece Başsavcılığının 2015/2841 soruşturma sayılı dosyanın derdest olduğunu ve İzmir 1. ATM nin 2015/77 -esas sayılı dosyasında çek iptali davası açıldığını,davanın açılmasıyla birlikte 22.01.2015 tarihinde ödeme yasağı kararı verildiğini, çekin ibraz edildiği bilgisi üzerine davanın reddine karar verildiği yine İzmir 3. ATM nin 2015/1002 esas sayılı dava dosyasında dava dışı ..Ltd. Şti’ye ibraz eden bilgisi nedeni ile istirdat davası açıldığını ancak çekin davalıya geçtiğinin anlaşılması üzerine karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, davalının banka olup muhatap bankaya sorduğu taktirde veya çek sorgu sisteminden araştırma yaptığı taktirde çekin çalıntı olduğunun kolayca anlaşılabileceği bu nedenle iyi niyetli sayılmaması gerektiği iddiası ile; çekin davalıdan istirdatı ve Marmaris … İcra Dairesi’nin… Esas sayılıdosyada 28.03.2016 tarihinde davalıya ödenen 8.294,64-TL’nin istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili ;dava dilekçesinde yazılan müvekkil bankanın kötü niyetli olarak asıl çek borçlusu ..Ltd Şti ile birlikte hareket ettiği ve muvazaalı işlemler yaptığı iddiasının hukuken bir dayanağı olmadığı,çekin müvekkili bankaya kredi teminatı olarak ibraz edildiği, takastan gelen bir çek olduğu, yani takas öncesi müvekkilinin çeki incelemesinin mümkün olmadığı, ayrıca çek kredi teminatı olduğundan kredinin asıl borçlusu ..ltd Şti aleyhine Trabzon İcra Müdürlüğü”nün … Esas ve …Esas sayılı dosyaları ile başlatılan icra dosyalarının derdest olduğu,çek takastan müvekkili bankanın Trabzon Şubesinde işleme alınmış olduğu ancak takastan geri döndükten sonra şubenin ödeme yasağından bilgisi olduğu, dolayısıyla müvekkili bankanın hukuka uygun davrandığı konusunda herhangi bir uyuşmazlık olmadığı, kaldı ki tüzel kişi olan bir bankanın kötü niyetli davranmasının da mümkün bulunmadığı, haksız davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Davaya konu çekin kargo yolu ile gönderildiği aşamada kaybolduğu, yaptırılan defter incelemesine göre keşideci… Turizm ile davacı arasındaki ticari ilişkinin ticari defterlere kaydedildiği, çek iptali davasında ödeme yasağı kararı alındığı, T.C. … Bankasının cevabi yazısından anlaşılacağı üzere davaya konu çekin ..Ltd.Şti tarafından … Bankası aracılığıyla ibraz edildiği ve ödeme yasağı nedeniyle ödeme yapılmadığı, davalı bankanın ibraz tarihi itibariyle çeke ilişkin ödeme yasağı bulunduğundan haberdar olduğu, ödeme yasağı kararının icra takibine engel teşkil etmemesi nedeniyle çekin Marmaris …İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası ile takibe konulduğu, basiretli bir tacir gibi davranmak ve özen yükümlülüğünü yerine getirmek zorunda olan bankanın çek bilgilerini ve güvenliğini sorgulayarak çeki alması gerekirken hırsızlık olayı nedeniyle ödeme yasağı kararı mevcut olduğu halde çeki aldığı, takip dosyasında 8.294,64-TL ödenerek dosyanın infazen 29/03/2016 tarihinde kapatıldığı, meşru hamil olan davacının ödediği bedelin istirdatını isteyebileceği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili; davacı ile dava dışı … Ticaret A.Ş. İle ticari ilişkisi olduğunu, dava konusu çekte de dava dışı şirketin cirosunun olduğunu, müvekkili bankanın takastan gelen çeki sorgulama yetkisinin olmadığını, çekin takastan müvekkili bankanın Trabzon Şubesi’nde işleme alındığını, ancak takastan geri döndükten sonra şubenin ödeme yasağından bilgisi olduğunu, önceden bilgisinin olmasının mümkün olmadığını, müvekkili bankanın hukuka uygun davrandığını, kötü niyetli davranmasının mümkün olmadığını, kararın kaldırılarak davanın reddini talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava; davacının rızası hilafına elinden çıktığı/ çalındığı ileri sürülen çekte ödeme yasağının bulunmasına ve davalının Banka olarak araştırma imkanı bulunmasına rağmen basiretli davranmayarak çeki kötü niyetli iktisap ettiği iddiası ile çekin istirdadı ve davalı tarafından başlatılan icra takip dosyasına ödenen bedelin istirdadı istemine ilişkindir. Dava konusu çek, keşidecisi- dava dışı … Tic AŞ, muhatap bankası- dava dışı … Bankası AŞ Uzunyalı- Marmaris/ Muğla, lehdarı- birinci cirantası- davacı ., sırasıyla … Ltd Şti,… Ltd. Şti, dördüncü cirantası- hamili- davalı … Bankası AŞ olan 15.07.2015 keşide tarihli 6.000-TL bedellidir. Mezkur çekin de aralarında bulunduğu bir kısım davacıya ait olduğu ileri sürülen çeklerin kargo dağıtımı sırasında 15.01.2015 tarihinde çalındığı, bunun üzerine savcılığa suç duyurusunda bulunulduğu anlaşılmakla, Büyükçekmece CBS 2015/2841 Soruşturma sayılı dosya derdesttir. Davacı tarafından İzmir 1. ATM 2015/77 Esas sayılı dosyada çek iptali davası açıldığı, 22.01.2015 tarihinde ödeme yasağı kararı verildiği, çekin ibraz edildiği bilgisi üzerine Mahkemece 2016/182 Karar sayılı 01.03.2016 tarihli karar ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Muhatap banka; çekin, dava dışı … şirketi tarafından davalı banka aracılığı ile ibraz edildiğini ancak ödeme yasağı nedeniyle çek bedelinin ödenmediğini bildirmiştir. Marmaris …. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı kambiyo senetlerine mahsus takip dosyasında; davalı- alacaklı olarak dava konusu çek için davacı şirket ile birlikte dava dışı keşideci … şirketi ile dava dışı ikinci ciranta T.S.C. Şirketi aleyhine takip başlatmış olup davacı tarafından dosyaya 28.03.2016 tarihinde 8.294,64-TL ödemede bulunulmuş, davalı 29.03.2016 tarihinde 8.089,09-TL tahsil etmiş, 205,55-TL davacıya iade edilmiştir. Davacının iddiası; davalının banka olup muhatap bankaya sorduğu taktirde veya çek sorgu sisteminden araştırma yaptığı taktirde çekin çalıntı olduğunu kolayca anlayabileceği veya ödeme yasağını araştırabileceği bu nedenle iktisabının iyi niyetli olmadığı yönünde ise de, davalı banka çekin takastan gelen çek olduğu çeki inceleme imkanlarının bulunmadığı yönündedir. Çekin ,cirantanın kredi borcuna karşılık teminat olarak alındığı davalının kabulündedir.Poliçeye ait olup çek hakkında da uygulanması mümkün bulunan 6102 sayılı TTK 818 maddesinde, rehin cirosu ile ilgili aynı kanunun 689. maddesine yapılmış bir atıf bulunmadığından çekte rehin cirosu caiz değildir. Rehin veya bunun sonucunu elde etmeye yönelik olarak teminat amacıyla (gizli rehin cirosu) çekin ciro edilmesi halinde çeki devir alan kişi yetkili hamil olmayıp çeke dayalı haklarını kullanamaz. Yargıtay 11. HDnin istikrarlı uygulaması da bu yöndedir (Yargıtay 11. H.D. 07.02.2018 gün 2016/13040 Esas, 2018/828 Karar sayılı ilamı )Davalı tarafça çekin kredi borcuna karşılık teminat alındığının beyan edilmesi ,gerekse davalı bankanın çeki teslim almadan çeki sorgulaması halinde çekin çalıntı olduğunun belirlenebileceği dikkate alındığında davalıyı kötüniyetli kabul mümkün değil ise de çeki iktisabında ağır kusurlu kabul edilerek ödenen bedelin istirdadına karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle;İcra takip dosyasında; davacı tarafça 8.294,64-TL ödemede bulunulsada davalı 8.089,09-TL tahsil ettiğinden bu miktarın istirdadına karar verilmesi gerekir. Davalı vekilinin istinaf nedenleri kısmen yerinde olduğundan yapılan hata yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına ,yeniden hüküm verilmesine ,davanın kısmen kabulüne,fazla istemin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/303 Esas 2019/421 Karar sayılı 25/06/2019 tarihli kararının, HMK.’nun 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA; “Davanın kısmen kabulüne;8.089,09-TL’nin davalıdan alınarak davacıya iadesine, fazla istemin reddine “İlk Derece Yargılamasına ilişkin olarak ; “Alınması gereken 552,56-TL nispi karar ve ilam harcından yatırılan 141,66-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 410,90-TL’nin davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,Davacı tarafından yatırılan 177,66-TL peşin harçların davalıdan alınarak davacıya verilmesineDavacı tarafından sarf edilen 1.400-TL bilirkişi ücreti ve 188,50-TL posta masrafı olmak üzere toplam 1.588,50-TL yargı giderinin davanın kabulü oranında hesaplanan 1.550-TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,kalanın davacı üzerinde bırakılmasına, Davacı vekili için takdir olunan 2.725-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davanın reddolunan kısmı üzerinden davalı lehine taktir olunan 205,55-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, Davalı tarafından yatırılan 141,66-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde davalıya iadesine, Davacı tarafından yapılan 13,50-TL istinaf yargı giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davalı tarafından yapılan 36,10-TL istinaf yargı giderinin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 03/02/2022