Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1164
KARAR NO: 2021/1598
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 14/03/2019
NUMARASI: 2016/966 Esas 2019/282 Karar
DAVA: Alacak (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 04/11/2021
Davanın kısmen kabulüne ilişkin kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili; müvekkil şirketin … İnşaat Projesini üstlendiğini, dava dışı …Ltd. Şti. ile bu kapsamda 25/10/2012 tarihli “… İksalı Hafriyat İşleri” ve “… İksalı Hafriyat İşleri” adı altında iki adet sözleşme imzalandığını, her iki sözleşmede de kesin teminat mektubu verileceğinin kararlaştırıldığını, bu teminat mektuplarının yüklenicinin taahhüdünü ilgili kanun, sözleşme ve şartname hükümlerine göre kısmen veya tamamen yerine getirmemesi halinde nakde çevrileceğinin düzenlendiğini, bu kapsamda davalı banka tarafından düzenlenen 26/01/2012 tarih ve 538.704-TL bedelli, 26/01/2012 tarih ve 920.038-TL bedelli, 24/01/2014 tarihine kadar süreli teminat mektuplarının müvekkili şirkete verildiğini, sözleşmenin imzalanıp yüklenicinin işe başlamasından sonra dava dışı …Ltd. Şti.’nin iflas erteleme kararı aldığını, işi yarım bırakması üzerine çalışanların ücret ve alacaklarının tanzimi için dava açtıklarını, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından davalı bankadan kesin teminat mektuplarının nakde çevrilmesinin talep edildiğini, buna ilişkin talebin davalı bankanın 23/01/2014 tarihli cevabi nitelikteki yazısı ile reddedildiğini, müvekkilinin İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesi’nin 2013/983-2014/589 sayılı dosyasında verilen işçilik alacağı kararının İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyasında takibe konulması üzerine 56.887,34-TL ödeme yaptığını, bir kısım davaların da devam ettiğini ileri sürerek müvekkili lehine düzenlenen 26/01/2012 tarih ve 01090GT9460 referans nolu 538.704-TL tutarlı kesin teminat mektubu bedelinin bankaya tazmin talebinde bulunulduğu 23/01/2014 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, teminat mektubunun paraya çevirilerek öncelikle karara çıkan dava nedeniyle 56.887,34-TL tutarın ödeme tarihinden itibaren işlemiş yasal faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, geri kalan kısmın ileride müvekkilinin ödemek zorunda kalabileceği tazminatlar nedeniyle mahkemece tayin edilen bir bankada depo edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili; müvekkili bankaca … İksalı Hafriyat İşleri İhalesi sonucunda söz konusu işi taahhüt eden dava dışı …Ltd. Şti. lehine davacıya hitaben 538.704-TL bedelli 24/01/2014 vadeli; … İksalı Hafriyat İşleri ile ilgili ise 920.038-TL bedelli, 24/01/2014 vadeli teminat mektubunun verildiğini, davacının kötü niyetli olarak her iki teminat mektubunun tamamını tazmin etmeye çalıştığını,davacının dava dışı lehtar ile birlikte hareket ederek aralarında yaptıkları protokol ile teminat mektubu ile garanti altına alınan riskin kapsamında değişiklik yaptığını, teminat mektubuna konu işin tamamlandığını, müvekkili bankaca teminat altına alınan riskin gerçekleşmediğini, teminat mektuplarının veriliş amacı dışında paraya çevrilmesinin mümkün olmadığını, davacının talebine konu iş ile teminat mektubunda garanti altına alınan riske konu işin birbirinden farklı olduğunu, vade içerisinde riskin gerçekleşmediğini ve usulüne uygun bir şekilde tazmin talebinde bulunulmadığını, bu nedenle teminat mektubunun zamanaşımına uğradığını, teminat mektubunda muhatap konumunda bulunan davacının kendi asli edimleri nedeniyle uğradığı zararları müvekkilinden talep edemeyeceğini, davacının hükümsüz hale gelen bir teminat mektubunun doğmamış bir alacak için tahsili ve depo talebinde bulunmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, teminat mektuplarının süresinin dolduğu 24/01/2014 tarihinden itibaren dava tarihi itibariyle beş yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı, teminat mektuplarında dava dışı …Tic. Ltd. Şti.’nin üstlendiği işin ismi ve sözleşmeye atıf yapıldığı, bağıtlanan 25/10/2012 tarihli sözleşmelerin 36.maddesinde kesin teminat mektubunun iadesi koşullarının düzenlendiği, davacının dosyaya sunduğu İstanbul Anadolu 14. İş Mah. 2013/983, İstanbul Anadolu 9. İş Mah. 2015/472, İstanbul Anadolu 9. İş Mah. 2015/471, İstanbul Anadolu 9. İş Mah. 2015/470, İstanbul Anadolu 21. İş Mah. 2016/569 Esas sayılı mahkeme kararlarına göre tüm işçi alacaklarının ve SGK primlerinin ödenmediğinin mahkeme kararı ile sabit olduğu, bu nedenle teminat mektuplarının iade koşullarının gerçekleşmediği, sözleşmenin 35. Maddesi ve teminat mektubunun şartlarına göre teminat mektubunun paraya çevrilme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle 26/01/2012 tarih … referans numaralı 538.704-TL bedelli teminat mektubunun 23/01/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte paraya çevrilerek davalıdan tahsiline, davacının İstanbul Anadolu 14. İş Mah. 2013/983 E. sayılı kararı nedeniyle ödediği 56.887,34-TL’nin davacıya ödenmesine, bakiye teminat mektubu alacağı miktarının depo edilmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili; dava konusu teminat mektubunun … İksalı Hafriyat İşleri Sözleşmesi için düzenlendiğini, İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesi’nin dava dosyasındaki işin ise … inşaat işi ile ilgili olduğunu, dolayısıyla teminat mektubunun bahse konu mahkeme kararından doğan riski kapsamadığını, davacının talebine konu iş ile teminat mektubunda garanti altına alınan riske konu işin birbirinden farklı olduğunu, dava konusu teminat mektubunun vadesi içerisinde tazmin talebinde bulunulmadığından zamanaşımına uğradığını ve hükümsüz kaldığını, teminat mektubuna konu işin tamamlandığını, müvekkili bankaca teminat altına alınan riskin gerçekleşmediğini ve müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, teminat mektuplarının veriliş amacı dışında paraya çevrilmesinin mümkün olmadığını, teminat mektubunda muhatap konumunda bulunan davacının kendi asli edimleri nedeniyle uğradığı zararları müvekkilinden talep edemeyeceğini, davacının hükümsüz hale gelen bir teminat mektubunun doğmamış bir alacak için tahsiline ve deposuna karar verilmesinin mümkün olmadığını, depo kararı verilen tutar yönünden vekalet ücreti hesabının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: Davacı şirket ile dava dışı …Ltd. Şti. arasında 25/10/2012 tarihli “… İksalı Hafriyat İşleri İhalesi” ve “Tuzla Teknoloji ve Operasyon Merkezi İnşaatı İksalı Hafriyat İşleri İhalesi” ile ilgili iki ayrı sözleşme imzalanmıştır. Davalı banka tarafından davacıya hitaben “… İksalı Hafriyat İşleri İhalesi Sözleşmesi” için 26/01/2012 tarihli 538.704-TL bedelli 24/01/2014 vadeli teminat mektubu, “… Hafriyat İşleri İhalesi Sözleşmesi için” ise 26/01/2012 tarih ve 920.038-TL bedelli, 24/01/2014 vadeli teminat mektubu düzenlenmiştir. Davacı şirket tarafından; dava dışı lehdar …Ltd. Şti’nin, aralarında sözleşmenin 36. Maddesindeki “işçi alacaklarının tamamının ödenmesi” hükmüne riayet edilmemesi nedeniyle yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle 23/01/2014 tarihinde her iki teminatmektubu ile ilgili tazmin talebinde bulunmuştur. Davacı şirketin tazmin talebi, banka tarafından 24/01/2014 tarihinde reddedilmiştir. İş bu dava ile ise 538.704-TL bedelli 24/01/2014 vadeli teminat mektubunun nakde çevrilmesi, 56.887,34-TL tutarının ödenmesi, geri kalan kısmının ileride ödemek zorunda kalınabilecek tazminatlar nedeniyle mahkemece tayin edilen bir bankada depo edilmesi talep edilmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Hukukumuzda banka teminat mektupları konusunda açık bir düzenleme bulunmamakta, 6098 sayılı TBK’nun 128. maddesinde düzenlenen üçüncü kişinin fiilini üstlenme kapsamında bir tür garanti sözleşmesi olarak değerlendirilmektedir. Garanti veren banka, muhatabın ödeme talebi halinde ancak zamanaşımı, sahtelik gibi kendisine ait olan def’ileri ileri sürebilir veya teminatın ödenmemesi hususunda mahkemece verilen bir tedbir kararının bulunması halinde ödemekten kaçınabilir. Bu durumların söz konusu olmaması halinde ise, banka ancak ödeme talebinin hakkın kötüye kullanılması mahiyetinde olduğuna dair elinde likit delil bulunması halinde ödeme talebini reddedebilir. Likit delil ile kastedilen ise, bankanın yorumunu eklemeden ödeme talebinin dürüstlük kuralına aykırılığını ortaya koyan delildir. Banka ödeme talebini aldığında durumu derhal lehdara bildirmelidir ki, lehdar talebin haksızlığına ilişkin kendi elindeki likit delilleri bankaya ibraz edebilsin. İlk talepte ödeme kaydını içeren teminat mektuplarında ise risk banka üzerinde değil, lehdar üzerinde olduğundan ödeme talebi halinde esasa ilişkin inceleme yapılmaksızın ödeme yapılması gerekir. Doktrinde de kabul edildiği üzere, teminat mektubundan kaynaklanan borcun muaccel hale gelebilmesi için usulüne uygun bir tazmin talebinde bulunulması zorunludur. (Yargıtay 11.HD nin 2008/10422 esas,2010/5533 karar sayılı, 18.5.2010 tarihli ilamı ) Somut olayda; dava konusu teminat mektubu, ilk talepte ödeme kaydını havi niteliktedir. Bahse konu teminat mektubunun 24/01/2014 vade tarihli olduğu, davacının ise 23/01/2014 tarihinde tazmin talebinde bulunduğu, tazmin talebinde dava dışı lehtar …Ltd. Şti’nin sözleşmeye aykırı olarak işçi alacaklarının ödenmesi konusundaki yükümlülüklerin yerine getirilmediğini açıkça ileri sürdüğü anlaşılmaktadır. Diğer taraftan davacı ile dava dışı …Ltd. Şti arasındaki Sözleşmenin 24. Maddesi gereğince inşaatta çalışan işçilerin ücretinin dava dışı yüklenici …Ltd. Şti tarafından ödenmesi kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 35. Maddesinde yüklenicinin yükümlülüklerinin yerine getirmemiş sayılacağı haller arasında sözleşmede yer alan herhangi bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi belirtilmiştir. Teminat mektubunda ise taahhüdün ilgili kanun sözleşme ve şartnamelere göre kısmen veya tamamen yerine getirilmemesi halinde tazmin talebinin karşılanacağı açıkça ifade edilmiştir. Sözleşmenin 36. Maddesinde teminat mektubunun iadesi işin eksiksiz teslim edilmesi, iş veren tarafından onay verilmesi, yüklenicinin iş vereni ibra etmesi, tüm işçi alacaklarının ve SGK primlerinin ödendiğine dair belge sunulması, kesin kabulün yapılması şartlarına bağlanmıştır. 25/12/2012 tarihli protokolle taraflar arasındaki sözleşmeler karşılıklı olarak feshedilmiş, protokolün 3.3 ve 3.4 maddelerinde kesin teminat mektuplarının iş davaları ve diğer nedenlerle işverende kalacağı kararlaştırılmıştır. Sözleşme hükümleri ve teminat mektubunun içeriği dikkate alındığında işçi alacaklarından kaynaklanan risklerin de teminat mektubu kapsamında bulunduğu, dava dışı …Ltd. Şti’nin işçi ücretlerini ödememiş olması nedeniyle teminat mektubunun iadesi koşullarının oluşmadığı, teminat mektubunun yüklenicinin işçi ücretlerine ilişkin ifa yükümlülüğünü ihlal etmesinden dolayı borçları teminat altına aldığı, işçi ücretlerinin ödenmemesi ile riskin gerçekleştiği anlaşıldığından davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir. Bununla birlikte davalı tarafından; dava konusu teminat mektubunun … İksalı Hafriyat İşleri Sözleşmesi için düzenlendiği, fakat İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesi’nin dava dosyasındaki işin ise … inşaat işi ile ilgili olduğu, dolayısıyla teminat mektubunun bahse konu mahkeme kararından doğan riski kapsamadığı ileri sürülmüştür. Davacı vekili ise “… İksalı Hafriyat İşleri Sözleşmesi”nin Tuzla İlçesi … Mahallesi, … ada … parsel sayılı taşınmazda, “… İksalı Hafriyat İşleri Sözleşmesi”nin ise 2 parsel sayılı taşınmazda inşa edilecek yapı için düzenlendiğini, fakat SGK işyeri bildirgesinde her iki parsel için de “… İksalı Hafriyat İşleri” olarak bildirim yapıldığını beyan etmiş, buna ilişkin işyeri tescil bildirgesini ibraz etmiştir. İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesi’nin 2013/983-2014/589 sayılı kararında dava dışı işçinin … İnşaatında çalıştığından bahsedilmiştir. Dava konusu teminat mektubunun metninde ise “… Hafriyat İşleri Sözleşmesi” için düzenlendiği yer almaktadır. Bu durumda öncelikle işçilik alacakları ile ilgili icra dosyalarının tümünün getirtilmesi gerekmektedir. Bunun dışında mahkemece davacı şirket ile dava dışı …Ltd. Şti. arasındaki her iki sözleşme gereğince yapılması kararlaştırılan inşaatların aynı iş yeri kapsamında bulunup bulunmadığı SGK’dan da sorulmak suretiyle araştırılarak, bahsi geçen işçilik alacaklarının teminat mektubunun süresi içerisinde muaccel olup olmadıkları belirlenerek dava konusu edilen 26/01/2012 tarihli 538.704-TL bedelli teminat mektubunun teminatı altında olup olmadığı ,davacı tarafından ödenip ödenmediği hususlarının değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetli görülmemiştir. Hükmün kapsamı; 6100 Sayılı HMK 297 maddesinde düzenlenmiş olup “…. taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi hususlarını içermelidir. İlk derece mahkemesince, teminat mektubunun tamamının nakde çevrilerek davalıdan tahsiline karar verilmişken, aynı zamanda yine mektup bedelinin bir kısmının depo edilmesine karar verilerek hükümde çelişki yaratılması da doğru olmamıştır. Bu itibarla davalı vekilinin istinaf başvurusu haklı görüldüğünden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/966 Esas-2019/282 Karar sayılı ve 14/03/2019 tarihli hükmünün, HMK.’nun 353(1)a-6 maddesi gereği KALDIRILMASINA; “Davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE” İstinaf yoluna başvuran davalı tarafından yatırılan 9.199,80-TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.04/11/2021