Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/944
KARAR NO : 2019/621
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 28/02/2018
NUMARASI : 2016/1076 E.- 2018/219 K.
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 02/05/2019
Davanın kısmen kabulune ilişkin verilen hükmün davalı … vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA:Davacı vekili, müvekkilinin davalı ….Şirketi’nin keşidesi, davalı …. Ltd Şti’nin lehdar olduğu çeki ciro ile …. isimli şahıstan aldığını, çekin 10.05.2016 keşide tarihli olup süresinde bankaya ibraz etmediğini, bu nedenle çek miktarı üzerinden İstanbul …. İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası ile ilamsız takibe konu ettiğini, borçluların borca ve çekteki imzaya itirazları ile takibin durduğunu haksız itirazın iptali, takibin devamı, %20 inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
CEVAP:1-Davalı …. Ltd Şti vekili; yetki itirazlarının bulunduğu,davalı şirket merkezinin Arnavutköy-İstanbul olup, diğer davalının da Sultangazi/İstanbul olduğu bu nedenle yetkili icra dairesi ve mahkemenin Bakırköy veya Gaziosmanpaşa olduğunu, çekin kambiyo vasfını yitirdiği, talebin temel ilişkiye dayanmadığını çeklerin rıza dışında elden çıkmış olup, savcılık soruşturmasının devam ettiğini, haksız davanın reddi ile kötü niyet tazminatına hükmedilmesini istemiştir.2-Davalı ….ltd.şti vekili; çekin süresinde bankaya ibraz edilmediği, kambiyo vasfını kaybettiği, alacaklı görünen ….ltd.şti’ne çek bedelinin ödendiğini, davacı ile ticari ilişkinin olmadığı ,yetkili mahkemenin Bakırköy mahkemeleri olup, haksız davanın reddi ve kötü niyet tazminatına hükmedilmesi istenmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, davacının ciro yolu ile hamil olduğu çeki kendisinden önceki cirantadan ciro yolu ile aldığı, çekin süresinde bankaya ibraz edilmemiş olması nedeniyle lehdar cirantaya müracaat hakkının bulunmadığından …. Ltd Şti yönünden davanın reddine, keşideci ….San. Ltd.Şti sebepsiz zenginleşmediğini ispat edemediğinden bu davalı yönünden davanın kabulüne, ….. Ltd Şti yönünden itirazın iptali ile %20 inkar tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: 1-Davalı …..ltd.şti vekili;; mahkemenin taleple bağlılık ilkesine aykırı olarak hükmü kurduğunu, zira davacı tarafça ileri sürülmediği halde kambiyo senedi vasfını yitirmiş çek için TTK 732. Madde kapsamında sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı olarak keşideciye başvurma hakkı olduğu, ispat külfetinin davalı tarafta olduğundan bahsederek aleyhe karar verdiğini, mahkemenin görevsiz olup, çekin kambiyo vasfını kaybettiği nedenle HMK 4. Madde gereği Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğunu, sebepsiz zenginleşmenin gerçekleşmediğini, adi ilişkiye dayalı tahsil davası yada sebepsiz zenginleşme davası açılabileceği, davacının bu yönde tercihini kullanmadığı, sebepsiz zenginleşmenin olmayıp temel ilişki bakımından ödemenin gerçekleştiğini bu nedenle kararın kaldırılarak yeniden inceleme sonucunda davanın reddine karar verilmesi istenmiştir.
GEREKÇE: Dava, süresinde ibraz edilmeyen çek nedeniyle keşideci ve lehdar aleyhine başlatılan ilamsız takibe ilişkin itirazın iptali davasıdır.Takip dayanağı çekin 10.05.2016 keşide tarihli, keşidecisi…..ltd şti, lehdarı ….Ltd Şti , lehdardan sonra ki ciranta … tarafından davacıya ciro edildiği, çekin keşide gününde bankaya ibraz edilmediği anlaşılmaktadır.Kural olarak çek yasal süresinde ibraz edilmediği takdirde TTK 808. Madde gereğince hamil, kambiyo hukukuna dayalı müracaat hakkını kaybeder. Bu durumda müracaat hakkını yitiren hamilin alacağına kavuşabilmesi için aralarında temel ilişki bulunan keşideciye yada cirantaya karşı çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanmak suretiyle dava açması gerekecek, yada TTK 818. madde atfıyla çeklerde uygulanması gereken 732. Madde uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda keşideciden alacağını talep etmesi gerekecektir.Çeki ciro yolu ile devralan hamil ile keşideci arasında temel ilişki bulunmayıp, alacağını ancak TTK 732. madde çerçevesinde tahsil edebileceği değerlendirilmelidir.Davacı dava dilekçesinde açıkça belirtmemiş olsa da HMK 25. 26. Maddeler ve 33. madde hükümleri karşılaştırıldığında, hakim bir davada sadece tarafların ileri sürdükleri maddi vakalar ve netice-i taleple bağlı, dayandıkları kanun hükümleriyle ve onların tavsifleriyle bağlı olmadığı ve kanunları resen uygulayarak talepleri karara bağlamakla mükelleftir. Davanın hukuki sebebini belirleme, mahkemenin görevidir.TTK 732. madde gereği davanın hukuki nedeni sebepsiz zenginleşmedir.Buna göre davalı vekilinin , davacının davasını doğrudan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandırmadığı ancak mahkemece bu yönde değerlendirme yapıldığı yönündeki istinaf nedenleri ile TTK da düzenlenen husustan doğan bir dava sözkonusu olduğundan göreve yönelik istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir.Kıymetli evraktan kaynaklanan sebepsiz zenginleşme davalarında ispat yükü çeki düzenleyen keşideci de olup,davalının sebepsiz zenginleşmediğini ispat etmesi gerekmektedir.TTK 732/1. madde gereği keşidecinin süresinde ibraz edilmeyen çeki lehdara vermek suretiyle borçlandığı, borcunu ödememe durumunda hamilin zararına sebepsiz zenginleştiğinin kabulü gerekmektedir.Davalı vekili çek bedelinin lehdara ödendiğini ileri sürmekte ise de lehdara yapıldığı iddia edilen ödemenin hamili bağlamayacağı, çekin davacının elinde olduğu gözetilerek davalı vekilinin istinaf nedenleri yerinde görülmemiş davalı ….vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davalı …San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti vekilinin istinaf başvurusunun HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,Alınması gereken 2.390,85- TL istinaf karar harcından davalı … San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından peşin yatırılan 598- TL harcın mahsubu ile bakiye 1.792,85- TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362(1)a maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi.02/05/2019