Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/594
KARAR NO : 2019/55
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/02/2018
NUMARASI : 2018/130 Esas 2018/123 Karar
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 17/01/2019
İlk derece mahkemesince verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde müvekkili şirketin B… Beşiktaş-İstanbul adresindeki işyerinde 1.2.2018 tarihinde hırsızlık yapılmak suretiyle lehdar müşterilere verilmek üzere hazırlanmış henüz teslim edilmemiş 4 adet çekin çalınarak zayi olduğunu, polis tarafından tutanak düzenlendiği , ancak bu çeklerin imzalanmış olması nedeniyle ciro ile başka şahıslara geçerek müvekkiline zarar verilebileceği bu nedenle ödeme yasağı kararı verilerek çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir. Davacı vekili dosyaya karar öncesi sunduğu yazılı beyanı ile her ne kadar davayı … A.Ş. adına açmış ise de bu çeklerin lehdarlarına ulaştırılmak üzere …Sigorta aracılık Hizmetleri Anonim Şirketi’nin de kullandığı kasada olduğu, şirketlerin grup şirketler olup, aynı kasayı kullandıkları,HMK. 124 maddesi gereğince taraf değişikliği yapılarak davacı olarak… Hizm. A.Ş.’nin çalınan 4 çek nedeniyle davacı olarak kabulüyle çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece TTK. 651. maddesindeki genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK 818/5 yollaması ile TTK 757 maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle iptal davası açabileceği, keşideci olan davacının dava açma ehliyetine haiz olmadığı,hamil adına dava açamayacağı HMK 114/e gereği keşidecinin, hamil adına bu davayı açma yetkisinin bulunmadığı nedeniyle HMK 114/e ve 115/2 maddesi gereğince reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ :Davacı vekili; talebinde davaya konu edilen çeklerin grup şirketlerin kasasının kırılmak suretiyle çalındığını, her ne kadar , davanın … San.ve Tic. A.Ş. adına açılmış ise de sehven hatanın fark edilmesi üzerine HMK 124. maddesi gereği taraf değişikliği talebinde bulunduklarını, talebin mahkemece dikkate alınmadığını, taraf değişikliği konusunda açık rızası alınacak bir karşı tarafın davanın niteliği gereği bulunmadığını, HMK. 124. Maddesinin anlamının açık olup, 3. bendinde “maddi hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edilir” denilmiş olup taraflarınca yapılan bir yanılgının olduğunu, dürüstlük kuralına aykırı davranılmadığını, ne davacının ne de …Sigorta’nın iptal kararı ile çek karşılığı borcunu inkar etmediğin, …Sigorta yönünden inceleme yapılmadığını, esas açısından ilgili çeklerin hamili ve zilyedinin ilgili tarihte … Sigorta olup adı geçenin HMK 124 kapsamında talepte bulunduğu, bu nedenle talepleri değerlendirilmeden mahkemenin redde ilişkin kararının kaldırılarak çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir.
GEREKÇE: Davacı vekili dava dilekçesinde ,müvekkili şirketin keşidecisi bulunduğu 4 adet çekin lehdarları sırasıyla …..ltd.şti, …ltd.şti ,. ….ltd.şti ,… boya ltd.şti olan çeklerin tanzim edildikten sonra henüz müvekkili şirkete ait kasada iken çalındığını bildirerek zayii nedeniyle iptal davası açmıştır.Çeklerin sunulan suretlerine göre de lehdarların adı yazılı şirketler olduğu, keşidecisinin de davacı şirket olduğu anlaşılmaktadır. Olay tutanağına ve davacı vekilinin beyanlarına göre de davacı şirketin adresinde meydana gelen soygun olayında çeklerin çalındığı anlaşılmaktadır.İstinaf incelemesi bakımından çözümü gereken husus davacı sıfatının HMK 124.madde uyarınca düzeltilip düzeltilemeyeceği,davacı -hamil olarak kabulü talep edilen … Sigorta’nın çek hamili olarak kabul edilip edilmeyeceği noktasındadır. HMK.124. Maddesi gereği maddi hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan, dava dilekçesinde tarafın yanlış ve eksik gösterilmesinin kabul edilebilir yanılgıya dayandığı durumlarda, hakimin karşı tarafın rızasını aramasızın taraf değişikliği yaparak yargılamaya devam edilmesine olanak sağlayan, usul ekonomisi ilkesi gereği getirilen bir düzenlemedir. Bu düzenleme ile ancak, yukarıdaki sebeplerle davada gösterilen yanlış taraf davanın tarafı olmaktan çıkartılarak yerine doğru kişi taraf olarak alınarak yargılamaya devam edilebilecektir.HMK 124 madde koşulları mevcut ise kural olarak davacının da değiştirilmesinin mümkün olduğu Yargı kararları ile kabul edilmektedir.TTK nun 788-(1) maddesi uyarınca açıkça “emre yazılı” kaydıyla veya bu kayıt olmadan belirli bir kişi lehine ödenmesi şart kılınan çek ,ciro ve zilyetliğin geçirilmesiyle devredilebilir. Davacı çeklerin keşidecisi olup zayii nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır.Davaya konu çekler yukarıda yazılı lehdarlar adına yazılı bulunduğundan grup şirketi olan …Sigorta..AŞ nin HMK 124 maddesi kapsamında taraf değişikliği yoluyla dava da davacı olarak kabulü maddi bir hata ve kabul edilebilir bir yanılgı sözkonusu olmadığından mümkün görülmemiştir.Esasen adı geçen şirkete TTK 788(1)maddesi gereğince lehdarlar tarafından yapılmış bir ciro ve teslim olmadığından hamil olarak da kabulü mümkün olmadığından keşideci tarafından açılmış zayii nedeniyle iptal isteminin reddine karar veren mahkemenin hükmüne yönelik olarak ileri sürülen istinaf nedenleri yerinde görülmemiş, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle:
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
Alınması gereken 44,40- TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 35,90- TL harcın mahsubu ile bakiye 8,50- TL istinaf harcının davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
İstinaf yoluna başvuran tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine.
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362.ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.17/01/2019