Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/415
KARAR NO : 2018/1087
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/12/2017
NUMARASI : 2013/149 E.-2017/1046 K.
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 20/09/2018
Davanin kısmen kabulune ilişkin hükmün davacı ve davalı … Ünlü vekilince istinafı üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA:Davacı vekili, davalı …”ın , … Parseldeki” taşınmazın maliki ve üzerinde ki akaryakıt istasyonunda müvekkilinin eski bayisi olduğunu,davalının taşınmaz üzerinde müvekkili lehine 24.01.2007 tarihinden itibaren 15 yıl süreli intifa hakkı tesis ettiğini, diğer davalının akaryakıt istasyonunu tüm malzeme, teçhizatları ile devralarak 01.09.2010 tarihli Bayilik Sözleşmesi imzaladığını, davalının 24.01.2012 tarihli ihtar ile sözkonusu sözleşmeyi feshettiğini, .. ., akaryakıt istasyonunu devralırken, istasyona yapılan fiziki yatırım bedelinin hesaplanacak güncellenmiş değerini ve ayrıca …”ın müvekkilden almış olduğu vadeli mal bedelinden kaynaklanan borçlarını müteselsilen ödeyeceğini taahhüt ettiğini, ayrıca, davalı … ile davacı arasında 19.10.2009 tarihli “İstasyon Otomasyon Sistemi Servis Bakım, Automatic ve Lojistik Kart Satış Sözleşmesi” yapıldığını, müvekkili Şirketin, davalıların faaliyet gösterdiği istasyonun daha iyi seviyeye ulaşması için her türlü masrafını karşılayarak bir kısım sabit yatırım yaptığını, sabit yatırımları yapmadan evvel, davalının faaliyette bulunduğu istasyonun intifa süresini dikkate alarak (24.01.2007 – 24.01.2022), o istasyonun kaç yıl boyunca kendisine hizmet etmek zorunda olduğunu tespit edip,tutarını buna göre hesapladığını,bayilik sözleşmesi ve bağlantılı olarak yapılan intifa,vs tüm sözleşmelerin 24.01.2012 itibariyle muafiyet dışında kaldığını, davalı tarafından; sabit yatırım tarihi 31/12/2009, sabit yatırım tutarı 15.377,65- TL intifa sonlanma tarihi 24/01/2022 olduğu için 3650 günlük intifasını kullanamadığını,müvekkilin kullanamadığı intifa süresine isabet eden sabit yatırım bedeli anaparası 12.738,50 -TL nin sabit yatırımın yapılma tarihi olan 31.12.2009’dan itibaren avans faiziyle birlikte taşınmaz maliki … ile diğer davalı … .’den müteselsilen tahsiline, davalı ….’nün cari hesap borcundan kaynaklanan 32.039,04 -TL tutarındaki alacağın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte …’den tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: 1-Davalı …. vekili; müvekkilinin istasyonun kiracısı olduğunu, kira başlangıç tarihinin 25/08/2010, bayilik sözleşmesi tarihinin 01/09/2010 olduğunu, davacı tarafın yapılan sabit yatırım tarihinin 31/12/2009 olduğunu, sabit yatırımların bayi tarafından ödeneceğine dair hiçbir anlaşma , sözlü-yazılı metin mevcut olmadığını, intifa süresinin 5 yıl olduğunu bildiği halde 15 yıl intifa süresi için sabit yatırım yaptığını iddia eden davacının 15 yıl intifa süresi üzerinden alacak talebi, faiz ve kdv hesaplaması aleplerinin dayanaktan yoksun olduğunu,1 yıllık dava zamanaşımı süresinin dolduğunu , taşınmazın bulunduğu Çine Asliye Hukuk Mahkemesi”nin yetkili olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2-Davalı …; davacının muvafakati ile akaryakıt istasyonunu … adındaki şahsa kiraya verdiğini, intifa hakkı son bulduğundan ve son bulmasına rağmen giydirmeleri zamanında haber verilmesine rağmen söküp alıp götürülmediğinden kiracı kendiliğinden sürenin sona ermesi sebebiyle bunları söktüğünü,, süresi sona eren sözleşmeye konu giydirmeleri süre sonunda sökmeyi ve alıp götürmeyi de bilmesi gerektiğini, bu yükümlülüğün gerektirdiği özeni göstermeyen davacı şirketin zarar-ziyan adı altında bir tazminat talep edemeyeceğini belirterek; davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:Mahkemece, davalı tarafın zamanaşımı definin dava tarihi itibari ile yasal süre dolmadığından reddine, davacının cari hesap alacağı olan 32.039,04 TL’nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile davalı ….den alınarak davacıya verilmesine, davacının sabit yatırıma ilişkin diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: 1-Davacı vekili,sabit yatırım bedellerinin tahsili talebinin mahkeme tarafından bilirkişi … tarafından hazırlanan kök ve ek rapor esas alınmak suretiyle reddinin kanuna aykırı olduğunu, intifa tesis edilirken ortada Rekabet Kurulu kararının olmadığını,yapılan yatırımların 15 yıllık intifa süresine güvenilerek yapıldığını, yatırımların … tarafından halen kullanılmakta olduğunun keşfen tespit edildiğini, hem cari hesap alacağının varlığı hem de istasyona yapılmış olan sabit yatırımların taşınmazda mevcut ve halen kullanılmakta olduğunun sabit olduğunu ,sabit yatırım bedellerine ilişkin alacakların taşınmaz maliki ve önceki bayi … ile müteselsilen sorumlu davalı … .’den müteselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken davanın sadece cari hesap alacağı bakımından kabulüne karar verilmiş olmasının usul, yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın istinaf gerekçeleri doğrultusunda kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2-Davalı …. vekili; sözleşme sona erdikten sonra, davacı şirketçe düzenlenen faturaların davalı tarafça noter kanalıyla iade edildiğini, cari hesap yönünden mükerrer alacak talebi bulunduğunu açıkça tespit eden bilirkirkişi raporuna rağmen mahkemenin gerekçesinde “32.039,04- TL cari hesap alacağı olduğu bilirkişi …’ın raporu ile sabittir” şeklindeki yoruma ne şekilde ulaşıldığının anlaşılamadığını,davacı tarafa hiçbir borcunun bulunmadığının sabit olduğunu belirterek,mahkeme kararının bozulmasını, haksız davanın tümüyle reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Rekabet Kurulu”nun 5.3.2009 tarihli kararı 12.3.2009 tarihinde kamuya duyurulmuş olup ; bayilik sözleşmelerinin 5 yıl süre ile sınırlı bulunduğu ,taraflar arasında ki (intifa kira ,kredi ve ariyet ve benzeri )hukuksal ilişkilerinde rekabet hukuku kapsamında değerlendirileceğini karar vermiştir. Buna göre akaryakıt sektöründe bayilik sözleşmeleriyle bağlantılı olarak 18.9.2005 tarihinden sonra yapılan sözleşmelerin süresi ne olursa olsun ,yapıldıkları tarihten itibaren 5 yıl süreyle 2002/2 sayılı tebliğ ile getirilen muafiyetten yararlanacakları, bu sürenin sonun da tebliğle tanınan grup muafiyeti dışında kalarak 4054 sayılı kanunun 4.maddesine aykırı hale geleceği kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Davacının davalılardan talebi iki ayrı kaleme ilişkin olup sabit yatırım ve cari hesap alacağına ilişkindir. Davacı vekili davalı …”in maliki bulunduğu akaryakıt istasyonuna intifa süresini dikkate alarak sabit yatırımda bulunduğunu, müvekkili şirketin davalının faaliyet gösterdiği istasyona yatırım yaparken istasyonu kullanabileceği süreyi esas aldığı ve intifa süresinin sonunda bunların iade alınamayacağını ,intifa süresinin sona ermesi yani intifa hakkı süre sonuna kadar kullanılabilseydi iade talebi olmayacağını, davalı … ile 19.10.2009 tarihinde bayilik sözleşmesi imzalandığını,talep olunan sabit yatırımların taşınmazdan ayrılamayacak özellikte olduğunu, bu yatırımlar yapıldığında zaten mevcut bir istasyon olduğunu, müvekkilinin 24.1.2007-24.1.2022 tarihini dikkate alarak istasyona yapacağı sabit yatırımı buna göre hesapladığını zira intifa süresi yeterince uzun olmayan istasyonlara ya hiç sabit yatırım yapılmaması yada yatırımın bir kısmının bayiiden tahsili yoluna gidildiğini , davalılar ile olan tüm sözleşmelerin 24.1.2012 tarihinde muafiyet dşında kaldığını belirterek sabit yatırım tutarından 15.377,65-TL sabit yatırımdan kıstelyevm usuluyle hesapladıkları bakiye kalan miktaın her iki davalıdan ,cari hesapta bulunan borcunda ikinci devralan bayii den tahsiline karar verilmesini talep etmektedir.
Davalı tarafça sözleşme feshedilmemiş süre bittiğinden kendiliğinden sona ermiştir.Davacının sabit yatırım talebine esas alınan kıymetler ; 18.12.2009 tarihli ASİS firmasınca düzenlenen pompa işçilik ,lojistik,tank işçilik lojistik açıklamalı 3.990,35-(kdv dahil 4.708,61-TL ) ,yine aynı tarihli aynı firma tarafından düzenlenmiş 9.277,43-TL (kdv dahil 10.665,04-TL)tutarlı faturalardır.Asis”in faturalar eki açıklama belgesinde … istasyonuna 14.12.2009 tarihinde montajı yapılan pompa ,tank otomasyon ve sisteme alınma maliyetleri olduğu kalemler halinde açıklanmıştır.
Davacının sabit yatırımını yaptığı 14.12.2009 tarihinde Rekabet Kurulu”nun 9.3.2009 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmeleri ile bağantılı bulunan (intifa vs..)tüm sözleşmelerin 5 yıllık süreleri sonunda hükümsüz kalacağını bildiren kararı ve duyurusu akaryakıt sektörüne bildirilmiştir.Davacı sabit yatırımı intifa süresi sonuna kadar kullanacağı öngörüsüyle yaptığını ileri sürmekte ise de Rekabet Kurumu kararı ile intifa hakkının 24.1.2012 tarihinde grup muafiyeti dışında kalacağını davacı şirket bilmektedir.Buna göre intifa hakkının 2022 yılında biteceğinden buna göre sabit yatırım yapıldığı iddiası yerinde değildir. İntifa hakkından kullanılmayan süreye isabet eden yatırım bedeli talep edilmesinin bir dayanağı bulunmamaktadır.Davacı tarafından davalı … istasyonuna yapılan yatırım bedelinin intifa süresinin sonu bilinerek yapıldığı ve sözleşmede de sabit yatırımların bayii tarafından ödeneceğine ilişkin bir hüküm bulunmadığından davacı vekilinin ,davalı … .”nün istasyona yapılan masrafları ödeyeceği taahhüdünün de bir dayanağı bulunmadığı ,olmayan borcun taahhüdünün de geçerli olmadığı anlaşılmakla bu kısma yönelik davanın reddine ilişkin karara yönelik istinaf sebebleri yerinde bulunmamaktadır.
Cari hesap alacağı bakımından yapılan inceleme de ise sözleşme sonlandıktan sonra davacı şirket 17 adet sabit kıymet satış toplamı , 5.4.2012 tarihinde 27.291,17-TL bedelli , 25.5.2012 tarihinde ise 3.653,33-TL bedelli 6 adet sabit kıymetlere ait düzenlediği faturaları envanterden satış kaydıyla davalı şirket cari hesabına kaydetmiştir. Davalı … . tarafından 12 nisan 2012 tariihinde faturalar noter vasıtasıyla iade edilmiştir.
Yine dava dilekçesine ekli 27.291,17 TL bedelli faturanın açılımına ait sabit kıymet satış listesinin incelenmesinde ; 31.12.2009 tarihlerinde kaydedilen tank otomasyon, alt yapı betonlama ,pompa ekipmanı ,otomasyon yazılım ,tank otomasyon yazılım masraflarından ibaret olduğu anlaşılmaktadır. Yani … Petrol İstasyonuna yapılan masraflar davacı ticari defterlerinde amortismana tabi tutularak ve güncellenerek mevcut kayıtlar yapılan masraflar envanterden satış faturası tanzim edilmek suretiyle cari hesap kaydı oluşturulduğu anlaşılmaktadır.
Yine cari hesap dayanağı 3.653,33-TL bedelli faturanın da gümüş kanopi yani istasyonun giydirme masraflarına ait olduğu , 2 aralık 2011 tarihinde davalı … Ünlü tarafından keşide edilen ihtarname ile intifa süresinin ve bayilik sözleşmesinin 24.1.2012 tarihinde sona ereceği,yeniden sözleşme imzalanmayacağı davacı şirkete bildirilerek kurumsal ve ariyet malzemenin teslim alınması ihtar edilmiş ,aynı talep faturaların tebliği üzerine tekrarlanmıştır. Davalı bayiinin bildirimi üzerine kurumsal (gümüş kanopi ,aydınlatma ) giydirme malzemelerini teslim almayan davacı şirket fatura düzenleme yoluna giderek davalı bayinin cari hesabına alacak kaydetmiştir. Halen başka bir firmanın bayiliğini sürdüren davalının bu malzemeleri kullanma imkanı bulunmadığı gözetildiğinde kurumsal kimlik malzemelerinin bayii tarafından süre sonunda satın alınacağına ilişkin bir sözleşme hükmü olmadan davalının cari hesabına alacak kayıt edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Davacı şirketin muafiyetin kalkacağı tarihi bilerek tesis kurduğu sebebsiz zenginleşmeye dayalı olarak bir talepte bulunamayacağı ,bitim süresinin önceden öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Mahkemece hükme esas alındığı gerekçeli kararda açıklanan … raporunun 13.sayfasında davacının cari hesap alacağının sabit yatırım ve otomasyon kalemlerine ait olduğu anlaşılmakla birinci sırada ki talepleriyle mükerrerlik teşkil ettiği belirlendiği halde ilk derece mahkemesince bu belirlemenin üzerinde durulmaksızın cari hesap bakımından davanın kabulune karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davalı … “nün mal alış verişinden bir borcu bulunmadığı açıklanan sebeblerle istasyona yapılan masrafların fatura edilerek davalı … . “den talep edilemeyeecği ,intifa tesis tarihinde rekabet Kurulu kararının ortada olmadığı iddia edilmekte ise de yatırımın yapıldığı tarihte Rekabet Kurumu kararının akaryakıt sektörüne bildirildiği anlaşılmakla davacı vekilinin sabit yatırıma ilişkin ileri sürdüğü istinaf sebebleri yerinde görülmeyerek başvurusunun reddine ,talep olunan ve hükmedilen cari hesap alacağının ise taraflar arasında süregelen ticari ilişkiden kaynaklanan alacak olmayıp davacı şirketin istasyonun kurulumundan itibaren yapılan tüm masrafları güncellemek suretiyle sabit kıymet faturasına dönüştürdüğü ve davalılardan talep olunamayacak sabit kıymetlere ve davalı bayii tarafından teslim alınması ihtar olunan kurumsal kimlik malzemelere ait olduğu anlaşılmakla reddine karar verilmesi gerektiği halde davanın kabulune karar verilmesi yerinde görülmemiş, davalı … . vekilinin istinaf sebebleri yerinde olduğundan başvurunun kabuluyle davanın kısmen kabulune ilişkin hüküm kaldırılarak cari hesap alacağı bakımından da davanın reddi gerektiğinden yargı giderleri bakımından bütünlük sağlanmak üzere hüküm bütünüyle kaldırılarak davanın tümüyle reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Davalı … .vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE; İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 12/12/2017 Tarih, 2013/149 Esas 2017/1046 Karar sayılı hükmün HMK 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA;
“Yerinde olmayan davanın REDDİNE,”
İlk Derece Yargılamasına İlişkin Olarak :
“Alınması gereken 35,90- TL karar harcının, davacı tarafça yatırılan 764,70- TL peşin harçtan mahsubu ile fazla olan 728,80- TL harcın davacıya talep halinde iadesine,
Davalı … .vekili için takdir olunan 5.275,53- TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ….”ye ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan yargı giderinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı … . tarafından yapılan 92,50- TL yargı giderinin davacıdan alınarak davalı ….”ye ödenmesine,
İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan 35,90- TL peşin harcın istinaf karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına.
İstinaf yoluna başvuran davalı ….tarafından yatırılan 355,97- TLpeşin istinaf karar harcı ve 07/03/2018 tarihinde yatırılan 191,20- TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 547,17- TL harcın talep halinde yatırana iadesine,
Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362.(1)a maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi. 20/09/2018