Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/306
KARAR NO : 2018/867
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/11/2017
NUMARASI : 2015/815 Esas 2017/1251 Karar
DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 05/07/2018 (06/08/2018 yazım tarihli )
Davanın kısmen kabulune ilişkin hükmün davacı ve davalı …. Ltd. Şti. vekilince istinafı üzerine rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA : Davacı vekili; müvekkili ile davalı .. Ltd.Şti. arasında 06/09/2010 tarihli bayilik sözleşmesi imzalandığı,davalıya 750.000 TL.+kdv tutarında gayri maddi hak bedeli ödendiğini, davalının sözleşme ile kararlaştırılan 5 yıllık süre dolmadan sözleşmeyi feshettiğini, bu nedenle ödenen gayrimaddi hak bedelinin 01/10/2010 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte iadesi gerektiğini,davalı tarafça teslim edilmeyen ariyet malzemesinin bedelinin de davalı tarafça ödenmesinin zorunlu olduğunu, davacının alacaklarını teminat altına almak üzere davalı bayiinin maliki olduğu, Tekirdağ- Barbaros Köyü, Maymundere mevkii, .. ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerine 500.000 -TL.bedelli ipotek tesis edildiğini, taşınmazın ….Ltd….tarafından 04/10/2011 tarihinde diğer davalı ….Ltd….ye satıldığını, davalı bayiinin sözleşmeyi feshettiğini bildirmesi üzerine, haksız fesih nedeniyle her iki davalıya Kadıköy …Noterliğinin 02/03/2015 tarihli ihtarnamesinin gönderilerek gayri maddi hak bedeli, ariyet malzeme bedeli ve cezai şartın ödenmesi aksi takdirde ipotekli taşınmazın satışı için yasal işlem başlatılacağının bildirildiğini, borcun ödenmemesi nedeniyle her iki davalı hakkında İst. Anadolu ..İcra Dairesinin … sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi başlatıldığını, her iki davalının takibe itiraz ettiğini,tesis edilen ipoteğin üst sınır ipoteği olması nedeniyle itirazın iptaline konu ettikleri alacak miktarını 500.000 TL.ile sınırlı tutarak ve bu tutar dışında kalan icra takibinde talep edilen bakiye alacak ve diğer haklarını saklı tutmak kaydıyla 250.000-TL.+KDV gayri maddi hak bedeli, 250.000- TL cezai şart bedeli toplamı 500.000- TL.lik borç yönünden davalıların takibe itirazının iptali ile takibin devamına ve %20’den az olmamak üzere inkar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : 1-Davalı …. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin ikametgahının Bağcılar/İstanbul olup, davaya bakmaya yetkili mahkemenin İstanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, icra takibine konu ipotek tesis edilen taşınmazın Tekirdağ’da bulunması nedeniyle Tekirdağ Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirterek mahkemenin yetkisine itiraz ettiklerini, icra dosyasına konu borçtan müvekkilinin sorumlu olmadığını, müvekkiline gönderilen ihtarnamede 7 günlük süre verildiğini, İİK’da ipoteğin paraya çevrilmesi ile takip yollarında borçluya 30 günlük ödeme süresi verilmesi gerektiğini, takibin usüle aykırı olduğunu, müvekkilinin davacıya borcunun bulunmadığını, 02/05/2015 tarihli montaj tutanağına göre ödeme emrinde talep edilen ariyet malzemelerinin davacıya iade edildiğini belirterek davanın müvekkili yönünden reddi ile davacının kötü niyetli olmasından ötürü %20 oranında tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
2-Diğer davalıya dava dilekçesi ve tensip zaptı tebliğe çıkarıldığı, tebligatın iade olması nedeniyle Ticaret Sicilinde kayıtlı adresinde TK.nun 35.maddesi uyarınca tebligat yapılmak suretiyle taraf teşkili sağlandığı, bu davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşılmıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, davacı vekilinin taahhütnamedeki cezai şart alacağının yıllık olmayıp 5 yılın sonundaki toplam miktar olarak belirlenmesi şeklinde olduğu yönündeki iddiasının taahhütname hükmü karşısında yerinde görülmediği, davacının 2010 yılı Ekim ayında başlayan 1 yıllık sürekli devam eden 1,2,3 ve 4 dönemler için cezai şart talebinde bulunamayacağının kabul edildiği, 2014 yılı Ekim ayında başlayan 5.dönemin başında davalı 28/11/2014 tarihinde sözleşmeyi feshetmiş olup, bu dönemin kalan süresi içinde yıllık alım taahhüdünü gerçekleştirmesinin mümkün olmadığı, davacının da bu nedenle ihtarname ile son dönem için de cezai şart talebinde bulunduğu, davacının sadece son dönem için cezai şart talebinde bulunabileceği bunun da bilirkişi tarafından 114.657,62 TL.olarak hesaplandığı, bu tutar cezai şart talebi yönünden davanın kabulünün uygun görüldüğü, davacı taraf her ne kadar bilirkişinin hesap yaparken talep tarihindeki kurun esas aldığını, TL üzerinden talep yaptıklarını, hangi kurun esas alındığını bildirmediklerini, 06/09/2010 tarihli taahhütnameye göre cezai şartın ödeneceği günkü kura göre hesaplamaları gerektiğini ileri sürmüş ise de davacı kendi gönderdiği ihtarda cezai şart alacağını TL olarak talep etmiş dövizle ilgili bir açıklama yapmadığı ve takibe de ihtardaki rakam üzerinden geçmiş olduğundan bu talebin yerinde görülmediği, cezai şart miktarının davalının ekonomik olarak mahvına neden olup olmayacağının tespiti bakımından delil de sunulmadığından değerlendirme yapılamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davalıların İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğü … sayılı takip dosyasında itirazının 250.000-TL gayrinakdi hak bedeli ile 114.657,62 -TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 364.657,62- TL üzerinden iptali ile takibin bu tutar üzerinden devamına, fazla talebin reddine ve alacak likid olup davalı tarafça haksız olarak itiraz edilmiş olması nedeniyle hükmedilen tutarın %20 oranında inkar tazminatının davalı taraftan tahsili ile davacıya ödenmesine, davalının koşulları olmayan kötü niyet tazminatı isteminin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ :1-Davacı vekili; eksik ürün alımından kaynaklanan 250.000-TL lik cezai şart bedelinin 2015 yılına ait kısmının kabul edilerek diğer yıllara ait eksik ürün alımına ait cezai şart bedellerinin reddinin hukuka aykırı olduğunu, cezai şart bedelinin 5 yıl üzerinden hesaplanması konusundaki talepden vazgeçme anlamına gelmemek üzere mahkeme tarafından bayilik sözleşmesinin son 1 yılına denk gelecek süre için hesaplama yaptırılmasının hatalı olduğunu,cezai şart bedeli hesaplamasında, takip tarihi itibariyle döviz kurunun esas alınmasının hatalı olduğunu, ödemenin yapılacağı günün kuru üzerinden hesaplama yapılması gerektiğini, üst sınır ipoteğinde, asıl alacak, sözleşme ve gecikme faizleri ile mahkeme ve icra giderlerinin limiti aşmamak koşulu ile ipoteğin kapsamına girdiğini, mahkemenin +KDV bedelini reddetmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek davanın tüm alacak talepleri yönünden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2-Davalı … Vekili , borcu kabul etmemekle birlikte ihtarnamede söz konusu borcun ödenmesi için verilen 7 günlük sürenin ticari teamüllere ve MK 2.maddesine aykırı olduğunu, gayri maddi hak bedeli, cezai şart ve ariyet malzeme bedeli talebinin de hukuka aykırı olduğunu, ariyet malzemelerinin davacı şirkete iade edildiğini, eksik inceleme, yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasına ve müvekkili yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE :Davacı şirket ile davalı …. Şirketi arasında imzalanan 6/9/2010 tarihli 5 yıl süreli akaryakıt istasyon bayilik sözleşmesinin borçlarına teminat olmak üzere ipotek verilen taşınmaz davalı … ltd.şirketine ipotekli olarak satılmış olup da valı bayilik sözleşmesini süre dolmadan 28.11.2014 tarihli tek yanlı ihtarname ile fesih etmiştir.
Davacı vekili, icra takibinde 750.000-TL +kdv gayrimaddi hak bedeli ,531.000-TL cezai şart ,171.018-TL ariyet bedeli için icra takibi başlatmış ise de 500.000-TL ipotek limitini ikiye bölerek ve fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, 500.000-TL alacak için itirazın iptalini talep etmiş olup icra takibine konu edilen ariyet mallarla ilgili bir talebini davaya konu etmemiştir.Aynı şekilde her iki alacağın toplamı 500.000-TL etmekte ve bu miktar üst sınırı teşkil etmektedir.
Davalıya ait taşınmaza ait ipotek akit tablosunda davacı ile tapu maliki arasında yapılmış sözleşme,taahhüt,protokol ve diğer işlemlerle ilgili…. bütün alacakların teminatı olarak üst sınır ipoteği kurulmuştur. Dava konusu icra takip dosyası açılmadan önce davalılara, davalı ipotek borçlusu … limited şirketi de dahil olmak üzere, borçla ilgili ihtarname tebliğ edilmiş alacak muaccel hale gelmiştir.
Davacı davalı ya 750.000 TL.+KDV ödeme yapmıştır. Davalı Taahhütname ile ” bayilik sözleşmesinin feshedilmesi ya da hangi nedenle olursa olsun lisans alım tarihinden itibaren 5 yıllık sürenin tamamlanmaması halinde hiçbir indirim yapılmadan ödenen tutarın davacıya iade edileceğini ” taahhüt etmiştir.Davalı… ltd. şirketi sözleşmeyi süresinden önce fesih ettiğinden davacının gayri maddi hak bedelini iadeyi talebe hakkı bulunmaktadır.
Sözleşmenin tarafların amaçlarına bağlı yorumlanması gereklidir.
Cezai şart taahhütnamesi ile “Ekim 2010 tarihinden itibaren ayda 84/ton akaryakıttan az olmamak kaydıyla 5 yılda toplam 5.000 ton beyaz ürün ve 5.000 ton madeni yağ satın almayı” taahhüt etmiştir. Sözleşmede ayda 84 ton şartı ile bir yılda 1.008/ton olmak üzere satın alma taahhütü verilmek sureti ile sözleşme iradesinin dönemsel alım garantisi amaçlandığı görülmektedir. Bu sebeple sözleşme ile amaçlanan dönemsel ifa garantisidir. Dönemsel ifayı içeren asgari alım taahhütlü sözleşmelerde dönem bitimini müteakip ihtirazi kayıt konulmaksızın ya da ihtar yapılmadan mal verilmeye devam edilmesi önceki döneme ilişkin cezai şart talebinden zımnen vazgeçildiği anlamına gelir. Davacı tarafın 2.3.2015 tarihli ihtarı ile son yıla ilişkin olarak cezai şart alacağına ilişkin olmak üzere ihtar yapmıştır. Böylece bilirkişi raporu ile hesaplanan ve mahkemece hükmedilen cezai şarttan fazlasına ilişkin talebin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.( Yargıtay .19.HD 2014/3953 esas 2014/7865 karar sayılı 24.04.2014 tarihli kararı da bu yoldadır..)
Alım taahhütnamesinde, cezai şartın “… ödeneceği tarihteki efektif satış kuru üzerinden ” ödeneceği konusunda anlaşılmıştır. Buna karşın davacı , icra takibinde ve dava dilekçesinde alacağını” Türk Lirası ” olarak talep etmiştir.İcra takibi TL üzerinden başlatılmakla icra takip tarihindeki kur değeri kabul edilmiştir. Buna göre alacağın icra takip tarihindeki döviz/tl karşılığı üzerinden hesaplama yapılmasında br isabetsizlik yoktur.
İpotek limiti ile sınırlı olarak 500.000-TL alacak için itirazın iptali talep edildiğinden ,ipotek limitini ve dava değerini aşan kdv yönünden istemin reddine ilişkin hükmün gerekçesinde ” gayri maddi hak talebinde kdv ilavesi halinde ipotek miktarı aşılacağından reddedilmesinin davacının ipotekli takip dışında bu miktarı ayrıca talebine engel değildir.Davacı vekili ipotekli takip kapsamında talep olunamayan saklı tuttuğu alacak haklarına ilişkin talebini ayrıca talep edebilme hakkına sahiptir.
Davalı….nin ipotek miktarı kadar sorumluluğu söz konusu olup; ayrıca cezai şartın davalı şirketin ekonomik mahvına sebep olup olmayacağı konusunda araştırma yapılmasına gerek bulunmamaktadır.Davalı vekilinin borçtan sorumluluğa ilişkin ,davacı vekilinin de reddedilen kdv ve cezai şart istemlerine yönelik ileri sürdüğü istinaf sebebleri yerinde değil ise de; ipoteğin alaacğın ferilerini de teminat altına aldığı gözetilerek ipotek limiti aşılmamak üzere hükmolunan alacaklara takip tarihinden itibaren faiz yürütülmesine engel bulunmadığından davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ; itirazın iptaline hükmolunan tutara takip tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilmek ve hükmün bütünlüğü sağlanmak üzere hükmün kaldırılarak yeniden hüküm verilmesi yoluna gidilmiş, Davalı … ltd. şirketi vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştr..
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE; İstanbul Anadolu 8.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/11/2017 Tarih 2015/815 Esas 2017/1251 Karar sayılı hükmün HMK 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA;
“Davalıların itirazlarının KISMEN İPTALİNE,İstanbul Anadolu ….İcra Müdürlüğünün 2015/370 esas sayılı takip dosyasında itirazın 500.000- TL ipotek limiti aşılmamak üzere; 250.000-TL gayrimaddi hak bedeli ile 114.657,62 -TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 364.657,62- TL üzerinden iptali ile alacağa takip tarihinden itibaren yıllık %9 oranında yasal faiz işletilerek devamına, fazla talebin reddine,
Hükmedilen tutarın %20’si oranında hesaplanan 72.931,52- TL icra inkar tazminatının davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, davalı ..ltd.şti,nin koşulları bulunmayan kötüniyet tazminatı talebinin reddine.
2-Davalı …. Tic. Ltd. Şti vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353(1)b-1 gereği ESASTAN REDDİNE,”
İlk Derece yargılamasına ilişkin olarak ; Alınması gereken nispi karar harcı 24.909,76- TL ‘den mahkeme ve icra veznesine yatırılan 8.538,75-TL nin mahsubu ile bakiye 16.371,01-TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye ödenmesine .
Davacı tarafından yatırılan 8.571,15-TL peşin harçlar toplamının davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan, 431,60- TL teb. müz. ve talimat gideri, 1.400-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.831,60- TL yargılama giderinden davanın kabulü oranında hesaplanan 1.340-TL.nin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davacı vekili için takdir olunan 27.829,45- TL nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı …ltd.şti vekili için davanın reddolunan kısmı nazara alınarak hesaplanan 13.577,39-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan 35,90- TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
Davalı …ltd.şti den alınması gereken 24.909,76 TL istinaf karar harcından davalı tarafından peşin yatırılan 6.227,44- TL harcın mahsubu ile bakiye 18.682,32 -TL harcın davalı … Ltd.Şti’den alınarak hazineye gelir kaydına,
İstinaf yoluna başvuran davalı … Ltd.Şti. tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, hükümden sonra davacı yan gider avansından karşılanan 112- TL posta masrafının davalı …ltd.şti den alınarak davacıya ödenmesine,
Gerekçeli kararın bir örneğinin taraf vekillerine tebliğine,
HMK ‘nun 362/1. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabileceğine, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliğiyle karar verildi. 05/07/2018